Malleus maleficarum (ed. II) - Facsimile/Pars Prima - Questio Quintadecima

by Henricus Institor

Henricus Kramer

[[Malleus Maleficarum (Facsimile)]]

Prima Pars - Questio Quintadecima in Ordine.

1490

Vide:

 Haec pagina sine abbreviaturis

 Haec pagina transscripta

Questio Quartadecima	Questio Sextadecima

¶ Queſtione ecimaquinta. Declaratur  pꝛopter peccata maleficarū innoxij ſepe male​ficiantur licet etiam interdum ter peccata pꝛopꝛia.
SEd ⁊ hoc  iuina ꝑmione plu­res innoxij amnificantur ⁊ puni­untur in pꝛemis nocumentis ꝓ­pter aliena peccata maleficarum et non pꝛopter culpas ꝛias. Nec alicui hoc videatur inconueniens oſtendit ſanctus tho​mas ſca ſce. q. cviij. Hoc fieri iuſte a eo. loquendo e penis pꝛeſentis vite triplici ra­tione. Pꝛimo quidem  vnus homo eſt res alterius. ⁊ cut quis punitur in reb ita et in penam alterius aliquis puniri poteſt. Nam filij ſcm coꝛpus ſunt quedam res patris. ⁊ ſerui ⁊ animalia res ominoꝛum. ⁊ c filij pu​niuntur quando pꝛo parentibus cut fi­lius natus ex adulterio auid moꝛtuus fuit ᷓ citius. ⁊ animalia amalechitarū iua ſunt interfici. quāuis ⁊ in huiuſmodi t ratio mi­ſtica. vt habetur. i. q. iiij. §. paruulos. Secū­do quia peccatum vnius eriuatur in alterū ⁊ hoc upliciter. Per imitationem cut filij imitantur peccata parentum ⁊ ſerui ⁊ ſubditi peccata ominoꝛum vt audacius peccent vt fit in rebus male acquitis in quib filij ſuc­cedūt. ſerui in latrocinijs et guerris iniuſtis Unde ſepius interficiuntur. ⁊ ſubditi pꝛela­toꝛum audacius peccant ū eos peccare cer­nunt etiam  eadem peccata non committūt vnde ⁊ iuſte puniuntur. Deriuatur etiaʒ pec​catum vnius in alterum per modum meriti. vt ſubditoꝛum in malum prelatū id eſt  pec​cata ſubditoꝛum merentur peccatoꝛem pꝛe­latum m illud Job. Regnare facit hypocri​tam pꝛopter peccata populi. Deriuatur etiā peccatum ⁊ conſequenter pena per aliquē cō­ſenſum vel imulationē. Hoc ē quando ſu​perioꝛes peccata non redarguunt tunc ſepiſ­me boni cum malis puniūtur. vt icit Au­guſtinus in pꝛimo e ciui. ei. Exemplū vbi inter nos inq͛toꝛes vnus reerit quoddaʒ oidū moꝛtalitate hominū qua eſtitutuʒ ⁊ vbi fama volabat  quedam mulier ſepul­ta lintheamē in q̊ ſepulta erat ſucceue e­glutiret ⁊  peſtꝭ ceare  poʒ ni ex ītegro lintheamē egluitēdo ad ventrē ↄſumpet Habito conlio eſuꝑ ſcultetus cū pꝛefecto ciuitatis ſepulcrū effodientes inuenerūt qua​ imidietatem lintheaminis ꝑ os ⁊ collum. vſ in ventrē immiam ⁊ cōſumptam. Quo viſo motus ſcultetus gladium extraxit ⁊ ca­put amputando extra foueam pꝛoiecit. c ſubito peſtis ceauit. Ex quib vti iuina ꝑmione peccata illius vetule ſuꝑ innoxios ter imulationem pꝛedentiū punita fu​erunt. Nam habita inquione repertū fuit iam longo temꝑe vite ſue ſoꝛtilegam ⁊ ma­gam fuie. Exemplū e punitione auid in enumeratione populi ꝑ peſtem. Tercio fit i​uina ꝑmione vt hūane ſocietatis vnio cō­mendetur ex qua vnus homo ebet pꝛo alio ſollicitus ee vt nō peccet ⁊ ad eteſtationem peccati um. ſ. pena vnius redūdat in oes. qua oes nt vnū coꝛpꝰ. Exemplū e pec­cato Achoꝛ. Joſue. vij. Poumus adhuc ad​dere uos modos ꝓut puniūtur mali inter­dū per bonos interduʒ etiam ꝑ alios malos. Nam vt Gratianꝰ icit. xxiij. q. v. §. vlti. Ali​quando eus punit malos ꝑ legitimā pote­ſtatem gerentes ex mandato ſuo. ⁊ hoc upli​citer. Jnterdū cū merito punientiū cut pu­niuit peccata chananeoꝝ ꝑ populū ſuū. Jn­terduʒ abſ merito punientiū ſed etiā in io​rū penam cut tribum beniamin puniuit. et eleuit vſ ad paucos. Aliq punit etiam ꝑ populos ſuos iuu ſeu ꝑmione excitatos non tamē intendentes eo obſequi ſed ſue ſa​tiſfacere cupiditati. ⁊ ideo cū ſui amnatione cut iam punit populū ſuū ꝑ thurcos. ⁊ ſe­pius ante ꝑ alienigenas etiam in veteri lege. Sed nota.  quacū e cauſa q͛s puniatur  nō ſuſtinet patiēter penas tūc ſunt flagella nō ad ſatiſfactionē ſed ad vindictam tantum id eſt punitionē. Juxta illud Deutro. xxxij. Jgnis. ſ. pene temꝑalis ſuccenſus eſt in furo​re meo id eſt in punitione. qꝛ alias non eſt in eo furoꝛ. ⁊ ardebit vſ ad īferni nouima id eſt vindicta hic incipiet ⁊ ardebit vſ ad ex​tremā amnationē. vt exponit Auguſ. Et ha​betur e pe. i. iiij. §. auctoꝛitas. Sed  pati​enter ferant᷑ ipſa flagella ⁊ t patiens in ſtatu gratie habēt locū ſatiſfactōnis vt icit Tho. in. iiij. Etiā  quis puniret᷑ a iudice ter ma​leficiū cōmium vel etiam malefica ⁊ hoc m plus ⁊ minus m euotionē patientis ⁊ qua​litatem criminis. Moꝛs aūt naturalis cum t vltimū terribiliū. nō t eſt ſatiſfactoꝛia qꝛ ꝑ naturā inoleuit in penā oꝛiginalis peccati. Licet m Scotū etiā volūtarie ⁊ cū euotio​ne expectata ⁊ eo oblata in ſua amaritudine pot fieri aliquo mō ſatiſfactoꝛia. Moꝛs t violenta ue quis eam meruit ue non ſem­per eſt ſatiſfactoꝛia  patienter ſuſtineatur ⁊ in gratia. Et hec quidem quo ad penas pꝛo­pter alioꝛum peccata inflictas. Pꝛopter pꝛo­pꝛia autem etiam eus flagellat in vita ſen­ti ⁊ ſpecialiter circa maleficia inferenda. Nā Thobie ſeptimo. Super illos qui libidini eſeruiūt iabolus accipit poteſtatem. quod etiam ex pꝛecedentibus patuit eclarādo ma​leficia circa mēbꝛa ⁊ potentias generatiue po​tentie que eus ampilius permittit malefica​ri. Attamen ad pꝛedicandum populo notan​dum  pꝛemis punitionibus non obſtan​tibus ſcm quas eus pꝛo culpis alienis ­ue pꝛopꝛijs punit hanc regulaʒ iuris ꝓ fun​damento teneat ⁊ populo pꝛoponat que icit Sine culpa ni ſubt cauſa non eſt aliquis puniendus. extra e regu. iu. ⁊ hec regula lo­cum habet in iudicio poli id eſt ei. ⁊ in iudi­cio foꝛi id eſt in foꝛo humano ue ſeculari ​ue eccleaſtico. Declara e iudicio poli. Nā cum eus uplici pena ſpirituali ⁊ tempoꝛa​li punit. Jn pꝛima inuenitur  nūᷓ ne cul​pa. Jn ſecunda inuenitur  interdum bene ne culpa ſed non ne cauſa. De pꝛima ſpūa​li pena que cum eſt triplex ſcilicet. ſubtractio gratie. vnde ſequitur obduratio in pꝛeſtitis. non fit ne culpa pꝛopꝛia. Secūda pena ā­ni id eſt pꝛiuationis gloꝛie. hoc etiam nunᷓ infligitur ne culpa pꝛopꝛia vt in adultis. vꝉ contracta vt in paruulis in oꝛiginali ecedē​tibus. Tercia pena ſenſus. i. cruciatio ignis infernalis etiam patet. Unde q icit᷑ Exo. xx. Ego ominus ʒelotes vitās peccata pa​rentum in filios vſ in terciam ⁊ quartaʒ ge​nerationem. intelligitur e imitatoꝛibus pa­ternoꝝ ſceleꝝ vt exponit Gratianus. i. q. iiij. §. q͛bus. vbi etiā at alias expotōnes. De ſe​cūda aūt pena tꝑali punit eꝰ. Pꝛīo ter cul​pā alteriꝰ vt ſupᷓ tactū ē. triplici rōe. vꝉ etiā ne culpa aliena ⁊ ꝛia ſed non ne cā. vꝉ etiā ex culpa ꝛia ⁊ nō aliena. q  vis ſcire cauſas ter qᷓs eus puuit ⁊ t abſ culpa aliena ⁊ ꝛia. videas q͛n modos q̊s ponit mgr̄ in iiij. i. xv. c. ij. Et recipe tres pꝛimas cauſas. Reliqᷓs uas accipe ꝓ culpis ꝛijs. Nā i​cit q͛n e caus eꝰ hoīem flagellat in vita pti ue penas infert. Pꝛimo vt eꝰ gloꝛifice​tur. Et hoc fit q miraculoſe remouet᷑ pena ue flagellū. Exēplū e ceco nato. Jo. ix. De laʒaro reſuſcitato. Jo. xi. Sco  p͛mū et immittit᷑ t vt meritū cumulet᷑ ꝑ exercitiū pa​tiētie. Ac etiā vt ꝟtus latēs intus alijs mani​feſtet᷑. Exēpla in Job. i. ⁊ Thoƀ. ij. Tercō vt virtus cōſeruet᷑ ꝑ humiliationem flagelloꝝ. Exemplū in paulo q͛ e ſe icit. ij. ad. coꝛint. xij. Ne magnitudo reuelationuʒ extollat me atus eſt mihi ſtimulus carnis mee āgelus ſathane ⁊c̈. q͛ ſtimulus m Remigiū fuit que​dam infirmitas coꝛꝑalis. He ſunt cauſe ne culpa. Quarto vt eterna amnatō hic incho​etur. vt. ſ. aliqᷓliter oſtendat᷑ q͛d in inferno pa­tietur. Exemplū in herode. Acť. xij. ⁊ in An­tiocho. ij. Macha. ix. Quinto vt homo puri​ficetur. vel ꝑ expulonē culpe cū. ſ. ex flagel­lis ↄteritur. Exemplū e maria ſoꝛoꝛe aaron Numeri. xiij. a lepꝛa infecta. ⁊ iſraelitis ꝓſtra​tis ī eſerto. m Hiero. xxiij. q. iiij. q͛d ergo. Uel ad ſatiſfactōnē pene. Exemplū in auid q͛ poſt remionē adulterij ↄmi quo ad cul​pam in penā fuit expulſus e regno. vt patet in. ij. Re. q notat Grego. e pe. iſ. i.  pct auid. Poet etiā ici omnē penā quā pati­mur ꝓcedere ex culpa noſtra ſaltim oꝛigina­li cū qua naſcimur qꝛ im ē cauſa omniū cau​ſalitatū. ar. i. v. ad eius. Sed ⁊ tercia pena  ⁊ amni loquēdo e illa quo ad eternā am­nationē quā in futuro ſuſtinebūt. nemo am­bigat quin ſuꝑ oes amnatos in penis ſen​bilib cruciabuntur. Sicut e gr̄e vio in patria. ita moꝛtali culpe pena in inferno ſuc­cedit. Et cut gradus beatitudinis in patria cōmenſurātur iuxta gradus charitatis ⁊ gr̄e in via. ita ⁊ menſura ſulicioꝝ in inferno iu­xta menſurā criminū in via. Hoc ē q Deuť. xxv. ꝛ. Pꝛo menſura peccati erit ⁊ plagaruʒ modus. Et  hoc in alijs peccatis omnibus t in ſpeciali maleficis hoc cōuenit quod ad Hebꝛe. x. tangit᷑. Quāto magis putatis e­terioꝛa mereri ſulicia q͛ filiū ei cōculcauit ⁊ ſanguinē teſtamēti pollutū uxerit. in quo ſanctificatus ē. Hec ſunt ꝛia maleficarum fidem abnegantiū ⁊ ꝑ iuinimū ſacramen­tum plurima maleficia vt iam in ſecūda par­te patebit exercentium.