Vide: |
Haec pagina sine abbreviaturis |
Haec pagina transscripta |
Questio Tredecima | Questio Quintadecima |
[ 58 ]¶ Declaratur
peccata
maleficoꝝ
grauioꝛa
ſunt
peccatis
maloꝝ
angeloꝝ
⁊
pꝛimoꝝ
parentū.
U
cut
innocentes
puniūtur
ex
culpis
parentū.
ita
⁊iam
plures
innoxij
amnificant᷑
⁊
maleficiūtur
ter
peccata
maleficoꝝ
¶ Queſtio
ecimaquarta.
⁊
eſt
tota
maetria
pꝛedicabilis.
SEd
ſuꝑ
enoꝛmitatē
criminū
ritur
An
maleficoꝛū
flagitia
cūcta
mala
eus
fieri
nit
⁊
vſ
in
ps
a
p͛ncipio
mūdi
fieri
ꝑmit
tam
in
culpis
ᷓ
in
penis
⁊
amnis
excedūt.
Et
videtur
nō
cipue
q̊
ad
culpā.
Naʒ
peccatū
q
q͛s
cōmittit
q
faciliter
vitare
potuiet
excedit
peccatū
q
alter
ↄmittit
ita
faciliter
vitare
nō
potuit.
Patʒ
ꝑ
Auguſ.
in
e
ci.
ei.
Magna
ē
in
peccando
iniq͛tas
vbi
ē
tanta
in
non
peccando
facilitas.
Sed
adam
⁊
plures
q͛
ex
aliquo
ſtatu
ꝑfectōis
ſeu
etiā
gr̄e
peccauerūt.
Facilius
ter
aſtentiā
gr̄e
peccata
vitare
potuient.
ſertim
adam
q͛
in
gr̄a
creatus
fuerat
ᷓ
plures
malefice
q͛
hmōi
ona
non
ꝑceperūt.
g̊
illoꝝ
peccata
omnia
maleficoꝝ
flagitia
excedūt.
Pꝛeterea
quo
ad
penam.
maioꝛi
culpe
maioꝛ
pena
ebet᷑.
ſed
peccatū
ade
grauime
punitū
fuit
in
hoc
q
vt
ptʒ
in
oes
poſteros
eius
pena
cū
culpa
oſtendit᷑
in
trāſfuone
oꝛiginalis
peccati
g̊
eius
peccatū
grauius
ē
omnib
alijs
peccatis.
Pꝛeterea
q̊
ad
amnū.
Nam
iuxta
Auguſ.
Ex
hoc
aliq͛d
ē
malū
qꝛ
adimit
bonū.
ergo
vbi
plus
e
bono
amittitur
ibi
maioꝛ
culpa
cet.
ſed
peccatū
pꝛimi
parentis
maius
amnū
tam
in
naturalibus
ᷓ
in
gratuitis
intulit
vbi
nos
innocentia
⁊
immoꝛtalitate
pꝛiuauit
quod
nulluʒ
alioꝛū
ſequentiū
peccata
intulit.
ergo
⁊c̈.
Sʒ
eontra.
id
quod
plures
ratōnes
mali
includit
magis
eſt
malum.
ſed
peccata
maleficaꝝ
ſunt
huius.
Nam
omnia
mala
in
bonis
nature
⁊
foꝛtune
pꝛocurare
pount
eo
ꝑmittente.
vt
ex
bulla
pape
educit᷑.
Pꝛeterea
adam
peccauit
ſolummō
faciendo
illud
q
eſt
vtro
mō
malū
qꝛ
pꝛohibitū.
⁊
q
nō
erat
malū
m
ſe.
Sed
melefici
⁊
alij
peccatoꝛes
peccant
faciendo
illud
q
eſt
vtro
mō
malū
⁊
m
ſe
⁊
pꝛohibitum.
vt
homicidia
⁊
alia
multa
inhibita.
Unde
eoꝝ
peccata
grauioꝛa
ſunt
alijs
peccatis.
Pꝛeterea
pct
q
ē
ex
certa
malicia
ē
grauius
pctō
q
ē
ꝑ
ignoꝛantiaʒ.
ſed
malefice
ex
magna
malicia
ↄtemnūt
fidem
⁊
ſacramenta
fidei
ꝓut
plures
ↄfee
ſunt.
Ro.
mala
a
modernis
maleficis
perpetrant᷑
cuncta
alia
mala
que
eus
vnᷓ
fieri
permit
ſcm
quod
in
titulo
queſtionis
tangitur
excedunt.
⁊
hoc
[ 59 ]quo
ad
peccata
contingunt
in
peruertate
moꝛū.
licet
ſecus
t
e
peccatis
oonūtur
alijs
virtutib
theologicis.
poteſt
oſtendi
triplici
via.
Pꝛimo
in
generali
comꝑando
eoꝛū
opera
indifferēter
ad
cun
flagicia
mundi
Secūdo
in
ſpeciali
comꝑando
ad
ſpecies
ſuperſtitionis
ex
quocū
pacto
cū
emonibus
inito.
Tercio
comꝑando
illa
ad
peccata
maloꝝ
angeloꝝ
aut
etiā
pꝛimoꝝ
parentū.
Pꝛimū
c.
Nam
cū
triplex
t
malum.
videlʒ.
culpe.
pene.
amni.
eo
triplex
t
bonū
cui
illa
oonūtur.
ſ.
honeſtuʒ.
electabile
⁊
vtile.
Et
culpe
oonitur
honeſtū.
Pene
electabile.
Damno
vtile.
Ꝙ
culpa
maleficarum
excedit
cūcta
alia
peccata
c
aaret.
Nam
iuxta
octrinam
ſancti
Tho.
in.
ij.
i.
xxij.
ar.
ij.
Licʒ
in
peccato
multa
pont
ↄderari
ex
quibus
peccati
grauitas
vel
etiā
leuitas
trahi
poteſt.
U
⁊
contingit
idem
peccatū
ſcm
vnū
eoꝝ
eſt
grauius
ſcm
aliud
leuius
inueniat᷑
pꝛout
icere
poumus.
Jn
foꝛnicatione
iuuenis
peccat.
ſenex
inſanit.
Tamē
illa
mpliciter
grauioꝛa
ſunt
plures
⁊
potētioꝛes
habent
nō
ico
circūſtantias
ſoluʒ
ſed
in
ſpecie
⁊
quātitate
peccati
eentiali.
peccati
grauitatem.
Et
c
icere
poumus
licet
peccatuʒ
ade
ᷓtum
ad
aliquas
circūſtantias
grauius
t
omnib
alijs
peccatis
ᷓtum
ad
hoc
minoꝛi
temptatione
pulſatus
cecidit.
qꝛ
videlicet
tantū
ab
extrinſeco.
Et
etiaʒ
quia
facilius
reſtere
potuiet
ter
oꝛiginalē
iuſticiam
in
qua
creatus
erat.
Tamē
ᷓtum
ad
ſpeciem
⁊
quātitatem
peccati
⁊
etiā
ᷓtum
ad
alias
circūſtantias
peccatum
magis
aggrauant
cut
multa
grauioꝛa
peccata
ſunt
ſecuta
ita
et
inter
illa
oia
maleficoꝝ
excedūt
q
etiā
clarius
ex
uob
educit᷑.
Nam
cut
vnū
peccatū
icit᷑
maius
altero
vel
cauſalitate
vt
peccatū
luciferi.
vel
generalitate
vt
peccatū
ade.
vel
efoꝛmitate
vt
peccatū
iude.
Uel
ifficultate
remittendi
vt
peccatū
in
ſpūmſanctum.
Uel
ꝑiculo
vt
peccatū
ignoꝛātie.
Uel
inſeꝑabilitate
vt
peccatū
cupiditatis.
Uel
pꝛonitate
vt
peccatum
carnis.
Uel
iuine
maieſtatis
offenone
vt
peccatū
idolatrie
⁊
infidelitatis
Uel
expugnandi
ifficultate
vt
ſuꝑbia.
Uel
mentis
cecitate
vt
ira.
Jta
⁊
poſt
peccatū
luciferi
oia
alia
peccata
maleficoꝝ
oꝑa
excedūt
tam
in
efoꝛmitate
crucifixū
abnegantes.
ᷓ
⁊
pꝛonitate
ſpurcitias
carnis
cū
emonibus
exercentes.
Ac
mentis
cecitate
in
oe
nocumentū
tam
animaꝝ
quam
coꝛpoꝝ
hominū
⁊
iumētoꝝ
toto
malignitatis
ſpiritu
ebachātes.
ꝓut
ex
ſupꝛadictis
patuit.
Q
etiā
iuxta
Jdo.
nomen
oſtendit.
Dicūtur
e
malefici
ob
facinoꝝ
magnitudinem
⁊c̈.
vt
ſupꝛa
patuit.
Deducitur
⁊
ex
iſto.
Nam
cum
uo
ſunt
in
peccato
auero
⁊
ↄuero.
Juxta
illud
Auguſtini.
Peccatum
eſt
ſpꝛeto
incommutabili
bono
rebus
mutabilibus
inherere.
Et
ipſa
etiaʒ
auero
a
eo
t
tanᷓ
foꝛmale
cut
ia
conuero
tanᷓ
materiale.
Jdeo
tanto
aliq
peccatum
eſt
grauius
quanto
magis
homo
per
ipſum
a
eo
ſeparatur.
Et
quia
per
infidelitatem
homo
maxime
a
eo
elongatur.
iō
⁊
maius
omnibus
peccatis
maleficium
infidelitatis
exiſtit.
Et
hoc
eclaratur
per
nomē
heres
quod
eſt
etiam
apoſtaa
a
fide
mul
⁊
tota
earum
vita
peccatum
eſt.
De
pꝛimo.
Nam
cum
peccatum
infidelitatis
cōſtat
in
renitendo
fidei.
Et
hoc
poteſt
upliciter
fieri
vel
quia
renititur
fidei
nondum
ſuſcepte
aut
ſuſcepte.
Si
pꝛimo
modo
tūc
eſt
infidelitas
paganoꝛum
ſeu
gentilium.
Si
ſecundo
modo
tunc
iterum
upliciter.
quia
aut
renititur
chriſtiane
fidei
ſuſcepte
in
figura
aut
in
ipſa
manifeſtatione
veritatis.
Pꝛimo
modo
ē
infidelitas
iudeoꝛum.
Secūdo
modo
infidelitas
hereticoꝝ.
Unde
patet
heres
maleficarū
inter
tres
ſpecies
infidelitatis
grauima
exiſtit.
quod
etiā
ratione
⁊
auctoꝛitate
cōpꝛobatur.
Nam.
ij.
Petri.
ij.
icit᷑.
Melius
erat
illis
viaʒ
veritatis
nō
cognoſcere
ᷓ
poſt
cognitam
retroꝛſum
conuerti.
Ratione.
Nā
cut
grauius
peccat
qui
non
implet
quod
ꝓmit
ᷓ
ille
qui
non
implet
hoc
quod
nunᷓ
pꝛomit.
Jdeo
infidelitas
hereticoꝝ
qui
pꝛofitentur
fidem
euangelij
⁊
tamen
ei
renituntur
coꝛrumpentes
ipſam
grauius
peccant
ᷓ
iudei
⁊
pagani.
Et
iterū.
Judei
grauius
peccant
ᷓ
pagani
quia
ſuſceperūt
fidei
chriſtiane
figuram
in
veteri
lege
quā
male
interpꝛetantes
coꝛrumpūt
quod
pagani
non
faciunt
ideo
etiam
ioꝛū
infidelitas
eſt
grauius
peccatum
ᷓ
infidelitas
gentilium
qui
nunᷓ
fidem
euangelij
ſuſceperunt.
De
ſecundo
⁊
apoſtate
nuncupantur.
Nam
m
Tho.
ſe.
ſe.
q.
xij.
Apoſtaa
impoꝛtat
quandā
retroceonem
a
eo
⁊
religione
fit
per
iuerſos
modos
quibus
homo
coniūgitur
eo.
vel
per
fidem.
Uel
per
ſubiectam
ad
obediendum
voluntatem
Uel
per
religionem.
et
clericatum.
Secunduʒ
quod
etiam
icit
Raymūdus
⁊
Hoſtiē.
apoſtaa
eſt
temerarius
a
fidei
ſtatu
vel
obedientie
vel
religionis
exceus.
Et
cum
remoto
pꝛioꝛi
remouetur
poſterius
ſed
non
econuerſo.
Jdeo
⁊
pꝛima
alias
uas
excedit.
ſcilicet
apoſtaa
a
fide
pꝛecedit
a
religione.
e
qua.
xlviij.
iſt.
quantūlibet.
⁊.
xvi.
q.
i.
legi
nō
ebet.
Tamē
m
Ray.
nō
iudicatur
[ 60 ]apoſtata
ſeu
fugitiuus
etiaʒ
ad
longinqua
iu
euagetur.
ni
poſtᷓ
c
viuit
animum
redeundi
ſe
epoſuie
oſtendit.
ff.
e
re
mili.
l.
eſertoꝛem.
Et
hoc
fieret
vxoꝛem
uceret
vel
mile
tale.
Similiter
⁊
apoſtaam
inobedientie
vbi
quis
ſponte
cōtemnit
pꝛecepta
ecclee
⁊
pꝛelatoꝝ.
e
qua.
iij.
q.
iiij.
alieni.
Qui
etiam
infamis
efficitur
repellitur
a
teſtimonio
⁊
ebet
excōmunicari.
xi.
q.
iij.
Si
auteʒ.
Unde
⁊
apoſtaa
e
qua
loquimur
ſuꝑ
apoſtaam
maleficarū
icitur
apoſtaa
perfidie
⁊
tanto
grauioꝛ.
quanto
⁊
cuʒ
inimico
fidei
rationis
ſalutis
ꝑ
pactum
expꝛeum
ꝑagit᷑.
Hoc
e
habent
facere
malefice
⁊
hoc
inimicus
ille
exigit
vel
in
toto
vel
in
parte.
Reperte
ſunt
e
ꝑ
nos
inquitoꝛes
omnes
fidei
articulos
abnegauerant.
quaſdam
vero
certas
in
numero
ſemꝑ
tamē
confeonē
veram
⁊
ſacramentalem
habeāt
abnegare.
Unde
⁊
Juliani
apoſtate
perfidia
non
videtur
tanta
fuie
licet
in
alijs
aduerſus
eccleam
maiora
exercuiet.
e
qua
⁊.
ij.
q.
vij.
nō
poteſt.
Si
quis
vero
incidētaliter
quereret.
Quid
mēte
⁊
coꝛde
fidem
tenerent
quoꝛū
ſcrutatoꝛ
ſolum
eus
eſt.
⁊
non
quecū
angelica
creatura
vt
ſupꝛa
patuit.
facerent
tamē
reuerentiā
⁊
obedientiam
iabolo
ꝑ
actus
exterioꝛes.
Dicendum
videtur
cū
apoſtaa
perfidie
upliciter
poteſt
fieri.
per
actus
infidelitatis
exterioꝛes
abſ
exo
pacto
cū
emone
inito.
cut
qui
in
terris
infideliū
mahumeticā
vitam
aumeret
aut
in
terris
xianoꝝ
cum
expꝛeo
pacto
⁊c̈.
Pꝛimi
vbi
mente
retinent
fidem.
actu
t
exterioꝛi
negāt.
licet
nō
nt
apoſtate
nec
heretici
t
moꝛtaliter
peccant.
Sic
e
ſalomon
ijs
ſuaꝝ
vxoꝛum
reuerentiā
exhibuit.
Nec
e
aliquis
excuſatur
ex
metu
hoc
faceret.
quia
m
Auguſtinū.
Sanctius
eſt
moꝛi
fame
ᷓ
veſci
idolaticis.
aliqui
habēt
Sacius.
xxxij.
q.
iiij.
Sacius.
Malefice
aūt
quantūcun
fidem
retinent
coꝛde
⁊
abnegāt
oꝛe
apoſtate
tamē
iudicantur
eo
fedus
cuʒ
moꝛte
⁊
pactum
cum
inferno
pepigerūt.
Unde
ſanctus
Thomas
in.
ij.
iſ.
iiij.
ar.
vltimo.
Loquens
e
milib
operib
magicis.
Et
q͛
quocū
modo
auxilium
petunt
a
emonib
icit.
Jn
omnib
eſt
apoſtaa
a
fide
ter
pactum
initum
cum
emone
vel
verbotenus
inuocatio
intert
vel
facto
aliquo
etiam
ſacrificia
ent.
nō
e
poteſt
homo
uob
ominis
ſeruire.
Ad
idem
Albertus
vbi
ſupꝛa
iſ.
viij.
vbi
queritur.
Utrum
magicis
⁊
mathematicis
intendere
t
peccatum
⁊
apoſtaa
a
fide.
Jta
reſpondit.
Jn
talib
eſt
ſemper
apoſtaa
verbi
vel
operis.
Si
e
inuocationes
fiant
tunc
apertum
pactuʒ
initur
cum
emone
⁊
tunc
eſt
aperta
apoſtaa
verboꝛum.
Si
autem
non
fit
ni
opere
mplici
tunc
ē
apoſtaa
operis.
Et
quia
in
his
omnib
ſemper
eſt
fidei
contumelia
quia
expectatur
a
emone
quod
expectandum
eſt
a
eo
ideo
ſemper
apoſtaa
iudicatur.
Ecce
ᷓ
clare
uplicem
apoſtaam
ponunt
terciam
ſubintelligētes
ſcilicet
coꝛdis
que
et
tamen
malefice
verbis
⁊
operib
apoſtatrices
iudicantur.
Penis
ergo
vt
patebit
⁊
heretitoꝛum
⁊
apoſtatarū
ſubiacere
ebēt.
Eſt
⁊
tercia
criminis
enoꝛmitas
pꝛe
cūctis
alijs
herebus
in
eis.
Naʒ
iuxta
Auguſtinū
omnis
infideliū
vita
peccatum
ē.
xxviij.
q.
i.
§.
ij.
⁊
eſt
gloſa
ſuper
illud
Ramanoꝝ.
xiiij.
Omne
quod
non
eſt
ex
fide
peccatum
eſt.
Quid
iudicandū
eſt
e
tota
vita
id
eſt
e
omnibus
alijs
operibus
maleficarum
que
tamen
non
ad
complacentiaʒ
emonum
fiant
cut
ieiunare.
eccleas
frequentare.
cōmunicare
⁊
c
e
alijs.
Jn
omnibus
e
peccant
moꝛtaliter
quod
c
eclaratur.
Tanta
eſt
e
labes
huius
peccati
facultatem
reſurgendi
licet
non
ex
toto
amputat.
eo
peccatum
non
coꝛrumpit
totum
bonum
nature
⁊
lumen
naturale
in
eis
remaneat.
Tamen
ꝓpter
pꝛeſtitum
homagium
ni
ab
illo
abſoluantur.
omnia
eoꝛum
opera
etiam
e
genere
bonoꝛum
ſunt
potius
e
genere
maloꝛuʒ
q
in
alijs
infidelib
nō
cernitur.
Nā
m
Tho.
ſe.
ſe.
q.
x.
An
omnis
actio
infidelis
t
peccatum
icit
ᷓuis
opera
infidelium
que
ſunt
e
genere
bonoꝛuʒ
vt
ieiunia
elemone
⁊
huiuſmodi
non
nt
eis
meritoꝛia
pꝛopter
infidelitatem
que
eſt
grauimū
peccatoꝛum.
tamen
quia
peccatum
non
coꝛrumpit
totū
bonum
nature
ſed
remanet
in
eis
lumen
naturale.
Jdeo
non
omnis
actus
eoꝛum
eſt
moꝛtale
peccatum.
ſed
actus
pꝛocedens
ex
ipſa
infidelitate
vel
relatus
ad
iam
etiam
t
e
genere
bonoꝛū.
puta
ſarracenus
ieiunat
vt
ſeruat
legem.
Mahumeti
e
ieiunio
mandantem
Judeus
celebꝛat
ſuas
feſtiuitates
⁊
huiuſmodi
in
his
eſt
moꝛtale.
Et
c
intelligitur
illud
Auguſtini
ſupꝛa
allegatum.
Ois
infidelium
vita
peccatum
eſt.
¶ Ꝙ
malefice
grauimas
merentur
penas
vltra
omnes
flagicioſos
mundi.
DEni
eoꝛum
flagicia
cuncta
alioꝛum
peccata
excedunt
ᷓtum
ad
emerituʒ
pene
eclaratur.
Pꝛimo
quo
ad
penam
hereticis
infligendam.
Secundo
quo
ad
penam
apoſtatis
[ 61 ]inferēdam.
Nam
heretici
quadruplici
pena
puniūtur
m
Raymundū
ſcilicet
excommunicatione.
epotione.
rerum
ablatione.
⁊
coꝛpoꝛali
moꝛte.
De
quibus
omnibus
lectoꝛ
inueniet
ſuper
pꝛimū.
e
ſenten.
excom.
Nouerit.
⁊
ſuper
ſecundum.
xxiiij.
q.
i.
Qui
contra
pacem.
⁊
tercium.
iſt.
viij.
quo
iure.
⁊.
xxiij.
q.
vij.
ca.
i.
⁊
ſequenti.
ſuper
quartum.
eo.
titu.
ſcilicet
e
hereticis.
Excōmunicamus
p͛mo
⁊
ſecundo.
īmo
⁊
grauimas
incurrunt
penas.
Credētes.
receptatoꝛes.
fautoꝛes
⁊
efenſoꝛes.
Nam
vltra
penam
excōmunicationis
illis
inflictam
heretici
cum
fautoꝛib
⁊
efenſoꝛibus
ſuis
⁊
receptatoꝛib
⁊
ipſoꝛū
filij
vſ
ad
ſecundam
generationem
per
lineam
paternam.
per
lineam
vero
maternam
vſ
ad
pꝛimū
gradum
ad
nullum
beneficiū
vel
officiū
eccleaſticum
admittuntur
vt
eo.
ti.
quicū.
⁊.
c.
ſtatutum.
li.
vi.
Sed
ſuper
terciam
penā
heretici
habent
filios
catholicos
pꝛiuātur
paterna
hereditate
in
eteſtationē
criminis.
Et
ſuper
quartam
penam
poſt
epꝛehenonem
erroꝛis
continuo
non
velit
reuerti
et
herem
abiurare
ſubito
ebet
comburi
laicus
eſt.
Falſarij
e
pecunie
ſtatim
moꝛti
traduntur
quantomagis
falſarij
fidei.
Si
vero
clericus
poſt
ſolennem
egradationem
relinquitur
curie
ſeculari
occidendus.
Si
autem
reuertantur
ad
fidem
etrudi
ebent
in
perpetuum
carcerem.
e
hereticis.
Excōmunicamus.
pꝛimo
⁊
ſecundo.
⁊
hoc
e
rigoꝛe
iuris.
Mitius
tamen
agitur
cum
eis
poſt
abiurationem
quā
ad
arbitrium
epiſcopi
⁊
inquitoꝛis
facere
ebent
ꝓut
in
tercia
parte
operis
patebit
vbi
e
varijs
modis
ſententiandi
tales
tractatur.
quis
etiam
icatur
epꝛehenſus
⁊
conuictus
ſeu
etiam
relapſus.
His
aūt
modis
mulctare
maleficas
non
videtur
ſufficere
cum
non
nt
mplices
heretice.
ſed
et
apoſtate
⁊
vltra
hoc
in
ia
apoſtaa
nō
hominibus
ter
metum
aut
carnis
oblectamēta
fidem
abnegant.
vt
ſupꝛa
tactum
eſt.
Sed
iis
emonib
vltra
abnegationem
etiaʒ
homagium
coꝛpoꝛa
⁊
animas
offerendo
ſtant
Ex
quibus
ſatis
pꝛobabile
videtur
quantumcū
peniteant
⁊
ad
fidem
reuertātur
nō
ebent.
cut
alij
heretici
carceribus
perpetuis
mancipari
ſed
vltimo
ſulicio
puniri.
et
hoc
etiam
pꝛopter
amna
tempoꝛalia
hominibus
⁊
iumentis
varijs
modis
illata
leges
imperant.
vt
patet.
C.
e
maleficis.
l.
nullus.
l.
nemo.
⁊.
l.
culpa.
Et
eſt
milis
culpa
ꝓhibita.
iſcere
⁊
ocere.
Et
loquūtur
leges
ſuꝑ
ſoꝛtilegos.
quātomagis
ſuper
maleficos.
vbi
icūt
pena
illoꝝ
ē
bonoꝝ
publicatio
⁊
ecapitatio.
Et
q͛s
tali
arte
mulierē
ad
luxuriam
pꝛouocauerit
vel
econuerſo
beſtijs
exponitur.
vt
icitur
ibideʒ.
l.
multi.
⁊
e
his
in
pꝛima
queſtione
tactum
eſt.