Malleus maleficarum (ed. II) - Facsimile/Pars Prima - Questio Sexta

by Henricus Institor

Henricus Kramer

[[Malleus Maleficarum (Facsimile)]]

Prima Pars - Sexta Questio in Ordine.

1490

Vide:

 Haec pagina sine abbreviaturis

 Haec pagina transscripta

Questio Quinta	Questio Septima

¶ Sequitur quo ad ipſas maleficas e­monibus ſe ſubijcientibus. Et eſt ſexta quo ad queſtionē ⁊ ſecundum membꝛū.

PRo tercia et annexa ifficultate q̊ ad ipſas maleficas emonibus ſe ſubijcientibus plura ſuper modū aggrediendi huiuſmodi ſpurciti­as pount ifficultari. Pꝛimo ex ꝑte emo­nis et coꝛpoꝛis ab eo aumpti ex quo elemē­to t illud foꝛmatum. Secundo ex parte a­ctus. an ſemper cum infuone ſeminis ab al­tero recepto. Tercio ex parte tempoꝛis et loci an potius in vno tempoꝛe ᷓ in altero exerce­at. Quarto an vibiliter quo ad circumſtan​tes ſe agitat. Ex parte mulierum an tantum­modo ille que ex huiuſmodi ſpurcicijs pꝛo­creantur a emonibus frequentantur. Se­cundo an ille que ab obſtetricibus tempoꝛe partus emonibus offeruntur. Tercio an re​mioꝛ t in talibus ipſa venerea electatio: Ad que omnia ad pꝛeſens cum nō t reſpon​dendum eo  tantūmodo generalitati ſtude​mus. ⁊ in ſecunda parte operis illa ngula ꝑ eoꝛum opera explanantur vt patebit in quar​to capitulo vbi e ngulis modis fiet men­tio. ideo ad ſecundum pꝛincipale tendamus Et pꝛimo cur in tam fragili ſexu hoc genus ꝑfidie inuenitur amplius ᷓ in viris. Et erit queſtio pꝛima generalis quo ad conditōnes generales mulierum. Secunda ſpecialis cu​iuſmodi mulieres amplius inueniuntur ſu­perſtitioſe ⁊ malefice. Tercia ngularis quo ad ias obſtetrices que oēs alias in malicia excedunt.

QUo ad pꝛimum. cur in ſexu tam fra­gili mulierum maioꝛ multitudo ma­leficarum reperitur ᷓ inter viros. et quidem in contrarium argumenta educe­re nō expedit: cum ipſa experientia pꝛeter ver​boꝛum et fide dignoꝛum teſtimonia talia fa­cit credibilia. Dicamus ſexum non eſpici­endo in quo eus ſemper magna fecit foꝛtia vt confundet.  iuerſe a iuers ſuper hec agnantur rationes. Semꝑ tamen in pꝛin​cipali concoꝛdantes. vnde et pꝛo mulierum auiſamento ipſa materia bene eſt pꝛedicabi­lis affectant audire vt experientia ſepe o­cuit ūmodo iſcrete pꝛoponatur. Nam ali​qui octoꝛes hanc rationem tradunt. Dicūt enim tria ee in rerum natura. lingua. eccle­aſticus et femina. que medium in bonitate aut malicia tenere neſciunt. ſʒ vbi limites ſue conditionis excedunt. ibi quendam apicem et ſupꝛemum gradum in bonitate aut mali­cia vendicant. Jn bonitate quidem quando a bono reguntur ſpiritu vnde ⁊ optima ſunt Jn malitia vero quando a malo ſpiritu regū​tur vnde et pema efficiunt᷑. De lingua eniʒ patet cum eius miniſterio plurima regna fi­dei chꝛiſtiane ſunt ſubiugata vnde et apoſto​lis chꝛiſti in igneis linguis ſpirituanctus viſus eſt. Patet et in alijs ſapientibus pꝛedi​catoꝛibus quotidie lingua canum vulnera ⁊ vlcera languentis laʒari lingentes. Juxta il​lud. Lingua canum tuoꝛuʒ ex inimicis ani​mas eripientes. Unde et ux et pater pꝛedi­catoꝛum oꝛdinis in figura cattuli latrantis et accenſam faculam in oꝛe geſtantis pꝛemon​ſtratus eſt vt ſuo latratu vſ in pꝛeſens ha­beat lupos hereticos arcere a gregibus oui­um chꝛiſti. Patet et ex quotidiana experien­tia  vnius viri pꝛudentis lingua interduʒ infinitoꝛum hominum ſtrages pꝛepeditur. pꝛopter que non immerito in eius cōmenda­tionem Salomon ꝓuerƀ. ecimo. plura ce­cinit. Jn labijs ſapientis inuenitur ſapien­tia. Et iterum. Argentum electum lingua iu​ſti: coꝛ impioꝛum pꝛo nihilo. Jterum Labia iuſti erudiunt plurimos: qui autem indocti ſunt in coꝛdis egeſtate moꝛient᷑. Cuius cau­ſa ibidem. xvi. ſubditur. quia hominis eſt ­parare animum et eum gubernare linguā. De mala vero lingua inuenies Ecc̄i. xxviij. lingua tercia multos cōmouit et iſpert il­los a gente in gentem. ciuitates munitas e­ſtruxit. et omos magnatoꝛuʒ effodit. Et i­citur lingua tercia eoꝛū qui inter uas par­tes contrarias incaute vel maculoſe loquit᷑. De ſecūdo ſcʒ eccleaſticis intellige clericos et religioſos in vtro ſexu. Criſo. ſuꝑ illud. Eiecit vendētes et ementes e tēplo. Sicut omne bonum a ſacerdotio ita omne malum ab eo egreditur. Hieroꝰ in epꝉa ad Nepocia​num. Negociatoꝛē clericū ex inope iuitem ex ignobili gloꝛioſum qua quandā peſtem fuge. Et beatus Bernardus Omeꝉ. xxiij. ſu​per Canť. loquēs e clericis icit. Si inſur​geret apertus hereticus mitteret᷑ foꝛas ⁊ are­ſceret.  violentus inimicus abſconderent ſe foꝛtan ab eo boni. Nūc vero quomō abij­cient aut quo abſcondent ſe. Omnes ami­ci et tamen omnes inimici omnes omeſti­ci et nulli pacifici omnes pꝛoximi et omnes que ſua ſunt querunt. Et alibi noſtri pꝛelati facti ſunt pilati. noſtri paſtoꝛes facti ſunt tō­ſoꝛes. Et loquitur etiā e pꝛelatis religioſo­rum qui onera grauia inferioꝛib imponunt igito aūt ſuo minimo nō tangerent. Et gre​go. in paſto. icit. Nemo amplius in ecclea nocet ᷓ qui ꝑuerſe agens nomen vel oꝛdinē ſanctitatis habet: elinquentē nan hunc re​darguere nullus pꝛeſumit. et in exemplū cul​pa vehementer extenditur q pꝛo reuerentia oꝛdinis peccatoꝛ honoꝛat᷑. De religios etiā icit beatus Augꝰ. ad Uincentiū onatiſtā. Simpliciter fateoꝛ charitati veſtre coꝛā o­mino eo noſtro qui teſtis eſt ſuper animam meā ex quo eo ſeruire cepi quoniaʒ ifficile ſum expertus peioꝛes cut et nō melioꝛes ᷓ qui in monaſterijs efecerunt aut ꝓfecerunt De mulierum vero malicia ieritur. Ecc̄i. xxv. Non eſt caput nequius ſuꝑ caput colu­bꝛi. et nō eſt ira ſuper iram mulieris. Cōmo­rari leoni ⁊ ꝛaconi plꝰ placebit ᷓ habitare cū muliere neᷓ. Et inter plura que ſequnt᷑ ⁊ cedunt ibidem e muliere nequam ↄcludit Bꝛeuis eſt omnis malicia ſuꝑ maliciā muli­eris. Hinc Criſoſto. ſuꝑ Mattħ. xix. Nō ex​pedit nubere. Quid aliud eſt mulier ni ami​cicie inimica. ineffugabilis pena. neceariuʒ malū. naturalis tentatio. ederabilis cala­mitas. omeſticū ꝑiculum. electabile etri­mentum. malū nature bono coloꝛe epicta ergo  imittere illam peccatū eſt cum opoꝛ​tet tenere iam vere toꝛmentū necearium eſt: vt aut imittentes adulteria faciamus aut q̊​tidianas pugnas habeamus. Tullius eni­. ij. rhetoꝛice icit. Uiros ad vnūquod maleficium ngule id eſt plures cupiditates impellūt. mꝉıeres ad oīa maleficia cupiditas vna ucit. muliebꝛiū enī vicioꝝ oīm funda­mentū ē auaricia. et Sene. in ſuis tragedijs Aut amat aut odit mulier nihil terciū ediſ­ſe eſt: flere feminā eſt mendaciuʒ. Duo genera lachꝛymaꝝ habentur in oculis feminaꝝ. ve​ri oloꝛis vnum. indiarū aliud. mulier cū ſola cogitat mala cogitat. De bonis aūt mu­lieribus tanta laus eſt vt etiā beatificae vi­ros legantur et ſaluae gentes terras ⁊ vꝛbes Patet e Judith Delboꝛa et Heſter. Hinc apꝉus. i. Coꝛintħ. vij. Si qua mulier habet virum ⁊ hic conſentit habitare cum illa non imittat virum: ſanctificatus eſt enī vir infi­delis per mulierē fidelem. Jdeo Ecc̄i. xxvi. icit᷑. Mulieris bone beatus vir numerus enī annoꝝ uplex. Multa ibi narrat lauda­bilima ꝑ totum pene capitulū e excellen­tia bonarum. Et ꝓuerƀ. vlti. Ue mulieri foꝛ​ti. que omnia etiā in nouo teſtamento in femi​nis claruerunt vt in virginibus et alijs ſan­ctis feīs que ꝑfidas gentes et regna ab ido­latrie cultu ad chꝛiſtianā religionē eduxe­runt. Si quis inſpicere velit Uinc̄. in ſpe. hiſto. li. xxvi. c. ix. e regno vngarie per gil­lam chꝛiſtianimā. Et e regno francoꝛum per lothlidē virginē et clodoueo eſponſatā inſpiciat ⁊ mira inueniet. Unde quecū vi­tuperatōes legunt᷑ in ↄcupiſcentiā carnis in​tertari pt vt ſꝑ mulier ꝓ carnis ↄcupiſcen​tia intelligatur. Juxta illud. Jnueni amari­oꝛem moꝛte mulierē. et bona mulier ſubiecta carnis ↄcupiſcentia. Sunt et alij alias rōes agnātes cur in maioꝛe multitudine reꝑian­tur femine ſuperſtitioſe ᷓ viri. et icunt ee tres cauſas. Pꝛima eſt. qꝛ pꝛone ſunt creden​dum. et qꝛ pꝛincipaliter emon querit coꝛrū​pere fidem. ideo potius eas aggredit᷑. U et Ecc̄i. xix. Qui cito credit leuis eſt coꝛde ⁊ mi​noꝛabitur. Sca cauſa eſt qꝛ a natura ter fluxibilitatē ↄplexionis facilioꝛis ſunt imſ­onis ad reuelatōes capiendas ꝑ imoneʒ ſeꝑatoꝝ ſpirituū qua ↄplexione etiā cū bene vtuntur multū bone ſunt: cum male peioꝛes ſunt. Tercia cauſa qꝛ lubꝛicā habent linguā: et ea que mala arte ſciūt eis ↄparib feminis vix celare pount. ſe occulte cū vires non habeant ꝑ maleficia vindicare querunt facili​ter. U Ecc̄i. xxv. vt ſupꝛa. Cōmoꝛari leoni et ꝛaconi plus placebit ᷓ habitare cū muli​ere nequā. bꝛeuis omnis malicia ſuꝑ maliciā mulieris. Jtem poteſt et addi illa cum fluxi­biles ſunt ideo citius pueros emonib of­ferre pount cut et faciunt. Sunt et tercij alias rōnes agnantes quas pꝛedicatoꝛes caute ebent onere et icere.  licet in vete​ri teſtamento ſcripture vt plurimū mala lo­quantur e mulieribus et hoc ter pꝛimam pꝛeuaricatricē mulierē ſcilicet euam et imita​trices eius tamen ex poſt in nouo teſtamen­to pꝛopter mutationē nominis vt eua in aue Et vt ait Hieronymus. Totū quod intulit mali maledictio eue: totum abſtulit benedi­ctio marie. Unde plurima et ſemper laudabi​lia ſunt e ips pꝛedicanda. Sed qꝛ adhuc modernis tꝑibus hec ꝑfidia amplius in mu​lieribus ᷓ in viris inuenitur vt ipſa experi­entia ocet. curious cauſam inueſtigando vltra pꝛemia icere poumus  in oib viribus tam anime ᷓ coꝛpoꝛis cū nt efe­ctuoſe non mirū  plura maleficia in eos q̊s emulantur fieri pꝛocurant. quantū enī ad in​tellectum ſeu ad intelligendū ſpiritualia al­terius videntur ee ſpeciei a viris cui aucto­ritas et ratio cum varijs ſcripture exemplis alludit. Therentius ait. Mulieres ferme vt pueri leui ſententia ſunt. Et Lactantius. iij. inſtitutionū. Nunᷓ aliquā mulierē philo­ſophiam ſciuie ni temeſtes. Et Pꝛouerƀ. xi. qua eſcribens mulierē icit. Eſt circu­lus aureus in narib ſuis: mulier pulcra ⁊ fa​tua. Ratio naturalis eſt. quia plus carnalis viro exiſtit vt patet in multis carnalib ſpur​citijs. qui etiā efectus notantur in foꝛmati­one pꝛime mulieris cum e coſta curua foꝛ­mata fuit id eſt e coſta pectoꝛis que eſt toꝛ­ta et qua ↄtraria viro. Ex quo efectu etiaʒ pꝛocedit  cum t animal imperfectū ſemꝑ ecipit. Pꝛopter quod ſemꝑ ecipit Catho inſtruit: indias lachꝛymis ⁊c̈. et illud. Duʒ femina ploꝛat: viruʒ ecipere lahoꝛat. Patet in vxoꝛe Sampſonis que multū infeſtans eum ad eclarandū bi pꝛobleuma otuʒ ſodalibus ab eo expotuʒ eis reuelauit et c ecepit. Patet et in pꝛima muliere  ex natu​ra minoꝛē habent fidē cum ixit ſerpenti in­terroganti. quare non ederent e oi ligno paradi. reſpondit. e oi ⁊c̈. ne foꝛte moꝛi​amur in quo oſtendit ſe ubitare et nō fidem habere ad verba ei que oia etiā ethimolo​gia noīs emonſtrat. Dicitur enī femina fe. ⁊ minus. quia ſemper minoꝛē habet et ſeruat fi​dem et hoc ex natura quo ad fidelitatē. licet ex gratia mul et natura fides in beatima virgine nunᷓ efecerat cum tamen in oi­bus viris efeciet temꝑe paonis chꝛiſti. Mala ergo mulier ex natura cū citius in fi­de ubitat etiā citius fidem abnegat quod eſt fundamentū in maleficis. Quantum eni ad aliam potentiā anime ſcilicet voluntateʒ. ex natura cum odit aliquē quem pꝛius ama­uit tunc eſtuat per iram et impatientiā. et ­cut maris eſtus ſemper bulit ⁊ currit: c talis eſt tota impatiens. Alludit huic rationi au­ctoꝛitas iuerſa Ecc̄i. xxv. Non eſt ira ſuꝑ iram mulieris. Et Sene. trage. viij. Nul­la vis flamme tumidi venti tanta nec teli metuenda toꝛti quanta cum coniunx vidua­ta tedis ardet et odit. patet in muliere que fal​ſe accuſauit ioſeph et incarcerare fecit qꝛ no­lit bi in ſcelus conſentire adulterij. Gene. xxx. Et reuera potima cauſa eſeruiens in augmentū maleficaꝝ eſt oloꝛoſum uelluʒ inter maritatos et non maritatas feminas et viros. immo et inter ipſas feminas etiā ſan­ctas: quid tunc e ceteris. Uides enī in Ge­ne. quanta fuit impatientia et inuidia ſare ad agar poſtᷓ concepit. Gene. xxi. Quan­ta Rachel ad Lyam pꝛopter filios quos nō habebat Rachel Gene. xxx. Quanta anne ad fenennam fecundā ipſa ſterili exiſtente. i. Regum. i. Quanta marie ad Moiſen. Nu­meri. xij. Unde murmurauit et etraxit mo​i ter quod et lepꝛa percua. Quanta mar­the ad magdalenā ipſa ſedente et martha mi​niſtrante. Luce. x. Unde et ecc̄i. xxxvij. Tra​cta cum muliere e his que emulatur. qua icat. non eſt tractandū cum ea quia ſemper emulatio id eſt inuidia eſt in mala muliere. Et que inter ſe c agitantur quanto magis aduerſus viros. Quare etiā vt narrat Uale­rius. Foꝛoneus rex grecoꝝ ie qua moꝛtu­us eſt ixit Leoncio fratri ſuo. ad ſummā fe​licitatē nihil mihi eeet  mihi ſemꝑ vxoꝛ efuiet. Cui leoncius. Et quomodo vxoꝛ obſtat felicitati Et ille. Mariti hoc oēs ſci­unt. Et Socrates pħus interrogatus  u​cenda eet vxoꝛ. Reſpondit. Si non capies ſolitudo arbitrans excipiet. hic generis inte​rius hic heres alienus. Sed  ceperis illic perpetua ſollicitudo: conqueſtus querularū: otis expꝛobꝛatio affiniū graue ſuperciliuʒ: garrula ſocrus lingua. ſucceoꝛ alieni matri​monij incertus liberoꝛuʒ euentus: hec ixit vt expertus. Nam vt ait Hieronymus con­tra Jouinianuʒ. Hic ſocrates uas habuit vxoꝛes quas ingenti patientia ſuſtinens nō potuit t ab earū cōtumelijs clamoꝛib ⁊ vi­tuperationib liberari. Unde quadā ie iis querulantib contra eum et ipſe omū egreſ­ſus vt earū moleſtias euitaret et ante omuʒ ſederet: ꝓiecerunt ille mulieres ſuper eū aquā immundaʒ ſuper quo ipſe non perturbatus quia pħus ait. Sciebā  poſt tonitrua plu­uie ſequerentur. Et e quodā legitur cuius vxoꝛ ſubmerſa erat in fluuio  cū quereret cadauer eiꝰ ad educendū e aqᷓ ibat ꝑ fluium ↄtra aquā: et interrogatus cauſam cū res gra​ues eſcendant infra ⁊ nō ſupꝛa quare quere­ret contra aquā. Reſpondit. Mulier iſta in vita ſemper fuit contraria ictis et factis ­ue mandatis meis. ideo quero contrario modo  foꝛte etiam moꝛtua contrariam volun­tatem vltra conſuetum tenuiet. Et quidem cut ex pꝛimo eſectu intelligentie abnega­tionem fidei facilius viris incurrūt. Jta ex ſecundo ſcʒ inoꝛdinatis affectōib ⁊ paoni​bus varias vindictas querunt excogitant et infligūt ue ꝑ maleficia ue alijs quibuſcū­ medijs. Unde nō mirū tantā multitudinē maleficaꝝ in hoc genere exiſtere. Quantū in​ſuꝑ efectū in memoꝛatiua potentia cū hoc t in eis ex natura viciū nolle regi ſed ſuos ſe​qui impetus ne quacū pietate ad hoc ſtu­det et cuncta memoꝛata iſponit. U theo­phꝛaſtus. Si totam omū ei ↄmiſeris ſerui​endū: et  aliquid tuo arbitrio reſeruaueris etiā minimū vel magnū fidem bi adhiberi nō putabit et iurgia concitet ei ni cito cōſu­leris parat venena auruſpices ⁊ ariolos cōſu​lit. ecce maleficia. Sʒ quale t ominiū mu​lierū audi Tulliū in paradoxa. Nūquid il­le liber eſt cui mulier imꝑat leges imponit ­ſcribit iubet vetat quod ei videtur nec ille im​peranti aliq͛d negare t vel audet. Ego iſtuʒ non modo ſeruū ſed nequimū ſeruoꝝ ap­pellandum puto licʒ amplima familia na­tus t. U et Seneca in ꝑſona furioſe me­dee. quid amodo ceas ſequere felicē impetū pars iſta vltionis qua gaudes quota eſt ⁊c̈. vbi multa ponit oſtendens  mulier nō vult regi ſed ſuo impetu ꝓcedere etiā in amnuʒ ſuū cut e multis legitur mulierib que vel ob amoꝛē vel oloꝛē. qꝛ vindictas facere nō potuerūt: ſeipſas occiderūt cut et e laodice narrat Hieronimꝰ ſuꝑ anielē. que exiſtens vxoꝛ regis Anntiochi regis ſyrie. ʒelans ne plus amaret beronicem quam etiam habebat vxoꝛem beronicem et filiū eius ex icto anti­ocho pꝛius fecit occidi et poſt ſe iam vene­no occidit. Unde qꝛ nō vult regi et ſuo im­petu ꝓcedere. Jdeo Criſoſto. non immerito icit. O malū omni malo peius mulier ma­la ue illa pauꝑ t ue iues. Si enī vxoꝛ iuitis t nō ceat nocte et ie virū calidum ſtimulare ſermonib blanda nequiter et im­poꝛtuna violenter. Si vero pauperē virum habet im quo ad iracundiā et rixas inci­tare non enit. Et  vidua t ia ꝑ ſemet­iam omnes eſpicit pam et ad omnē au­daciam ſpū ſuꝑbie imflāmatur. Queramus inuenimus fere oīa mundi regna ter muli­eres fuie euerſa. Pꝛimū enī  fuit regnū fe­lix ſcʒ Troye ter raptum vnius femine ſcʒ helene eſtructū eſt multis milib grecoꝝ oc​cis. Regnum iudeoꝝ multa mala et exter­minia habuit ter pemam reginā ieʒabel et filiam eius Athaliam reginam in regno iude que occidi fecerat filios filij vt eo moꝛ­tuo ipſa regnaret ſed vtra occiſa. Regnum romanoꝝ multa mala ſuſtinuit ter Cleo­patram reginam egypti pemaʒ mulierem. Et c e alijs. Unde et non mirum  mun­dus iam patitur ob malitiam mulierū. De­mum inſpiciendo coꝛpoꝛis ipus carnalia ederia. Unde innumera nocumenta vite humane contingunt vt merito cum cathone vtice. icere pomꝰ. Si abſ femina poſ­t ee mundus conuerſatio noſtra non eet abſ ijs cum reuera  mulierum nō eent nequicie etiam tacendo e maleficis adhuc ab innumeris periculis mundus remaneret exoꝛnatus. Ualerius ad Rufinum. Chime​ram mulierē ee neſcis ſed ſcire ebes  mō­ſtrum illud trifoꝛme ingni venuſtetur facie leonis olentis maculetur ventre capꝛe viru­lente cauda viere armetur. vult icere. Ꝙ eſt aſpectus eius pulcer. tactus fetidus. con­uerſatio moꝛtifera. Audiamus et aliam pꝛo­pꝛietatem per vocem. Nam cut eſt mendax in natura c et in loquela. Nam pungit et ta​men electat. vnde et earum vox cantui ſyre​narum amilatur que ulci melodia tranſe​untes attrahunt et tandem occidunt. Occi­dunt quidem quia et marſupia euacuant. vi­res auferunt. et eum perdere cogunt. Jterū Ualerius ad Rufinū. Hec loquens placet electatio et pungit elictū. flos veneris roſa eſt. qꝛ ſub eiꝰ purpura multi latitant aculei. Pꝛouerƀ. v. Nitidius oleo guttur eius id ē locutio nouima eiꝰ amara qua abnthe­um. Audiamus et aliam in eius inceu ſta­tu et habitu ibi eſt vanitas vanitatum. Non eſt homo in mundo qui tantum ſtudet place​re eo benigno quantū mulier etiam medio­cris ſuis vanitatibus ſtudet hominib place​re. De quo exemplū in vita pelagie quando edita mundo iſcurrebat per anthiochiam oꝛnata nimis: quam ſanctus pater nomius nomine videns flere cepit et ixit ſocijs  to​to tempoꝛe vite ſue tantam iligentiā nunᷓ adhibuerat eo placere ⁊c̈. que emum oꝛati​onibus eius conuerſa eſt. Hec eſt e qua Ec​cle. vij. et e qua iam ecclea lamentatur pꝛo​pter ingentem multitudinem maleficarum. Jnueni amarioꝛem moꝛte mulierem que la­queus eſt venatoꝛum ſagena coꝛ eius. vincu​la ſunt manus eius: qui placet eo fugiet il­lam. qui autem peccatoꝛ eſt capietur ab ea. Amarioꝛ eſt moꝛte id eſt iabolo. Apoc̄. vi. Nomē illi moꝛs. Nam licet iabolus indu­xit euam ad peccandū: eua t ſeduxit adam. Et cut peccatum eue non induxiſfet nobis moꝛtem anime ⁊ coꝛꝑis ni ſubſecuta fuiet culpa in adam ad quā induxit eua et nō ia­bolus. ideo amarioꝛ moꝛte. Jteruʒ amarioꝛ moꝛte. quia hec naturalis ⁊ interimit t coꝛ​pus ſed peccatum a muliere iuchoatum occi​dit animā pꝛiuando gratia et coꝛpus mili­ter in penam peccati. Jterum amarioꝛ moꝛte quia moꝛs coꝛpoꝛalis eſt inimicus manife­ſtus et terribilis. ſed mulier inimicus blan­dus et occultus. Et ideo amarioꝛ et pericu­looꝛ laqueus iam non icitur venatoꝛum ſed emonuʒ. quia iam capiuntur hoīes nō ſolum per carnalia ederia eas videndo au​diendo cum earum facies t ventus vrens et vox ſerpentis ſybulus. Juxta Bernardū. Uerum etiā innumeros maleficiendo homi​nes et iumenta. Sagena icitur coꝛ eius id eſt inſcrutibilis malicia que in coꝛdib earuʒ regnat. Et manus ſunt vincula ad etinen­dum vbi manum ad maleficiendū creaturā aonunt tunc iabolo cooperante hoc effi­ciunt quod pꝛetendūt. Concludamus. Om​nia ꝑ carnalē concupiſcentiā. que quia in eis eſt inſatiabilis ꝓuerƀ. penuꝉ. Tria ſunt inſa​tiabilia ⁊c̈. et quartū quod nunᷓ icit ſuffi­cit ſcʒ os vulue. Unde et cum emonib cau​ſa explende libidinis ſe agitāt. Plura hic e­duci poent ſed intelligētibus ſatis aaret nō mirum  plures reperiuntur infecti here­ maleficoꝝ mulieres ᷓ viri. Unde et conſe​quenter heres icenda eſt nō maleficoꝝ ſed maleficarum vt a potioꝛi fiat enominatio. Et benedictus altimus qui virilem ſpeciē a tanto flagitio vſ in pꝛeſens c pꝛeſeruat in quo vti cum ꝓ nobis naſci et pati volu​it: ideo et im pꝛiuilegiauit.

¶ Cuiuſmodi mulieres amplius inueni​untur ſuperſtitioſe et malefice.

QUo ad ſecundum cuiuſmodi mulie​res pꝛe ceteris inueniuntur ſuꝑſtitio­ſe et maleficijs infecte. Dicendū vt ex pꝛecedenti queſtione patuit.  quia tria gene​ralia vicia. ſcʒ infidelitas. ambitio. et luxuria pꝛecipue in malis mulierib regnare vident᷑. Jdeo ille pꝛe ceteris maleficijs intendunt  pꝛe ceteris illis vicijs edite ſunt. Jterū quia inter illia tria vltimū amplius pꝛedominat᷑. ideo quia inſatiabile ⁊c̈. ideo et ille inter am­bitioſas amplius infecte ſunt que ꝓ explen­dis ſuis pꝛauis cōcupiſcentijs amplius inar​deſcunt vt ſunt adultere foꝛnicarie et magna​toꝛum concubine. et hoc ex ſeptemplici ma­leficio vt in bulla tangitur: venereum actum et conceptus in vtero varijs inficiendo male​ficijs. Pꝛimo mentes hominum ad inoꝛdi­natum amoꝛem ⁊c̈. immutando. Secundo vim generatiuam impediendo. Tercio mem​bꝛa illi actui accomoda auferendo. Quarto homīes pꝛeſtigioſa arte in beſtiales foꝛmas mutando. Quinto vim generatiuaʒ quo ad femellas eſtruendo. Sexto aboꝛſum pꝛocu​rando. Septimo infantes emonibus offe­rendo abſ alijs animalibus et terre frugi­bus quib varia nocumenta inferunt. e qui​bus in ſequentib tractabitur. ſed ad pꝛeſens e nocumentis hominum emus rationes. Et pꝛimo concluo ſuper eos quos malefi­ciunt ad amoꝛem vel odium inoꝛdinatum et poſt eadem materia pꝛo maioꝛi intelligentia ſub ifficultate eſt iſcutienda. concluo aūt hec eſt. Nam ſanctus Tho. in. iiij. i. xxxiiij. e impedimento maleficiali ꝑtractans cut oſtendit quare permittitur iabolo a eo ma​ioꝛ poteſtas maleficij ſuper actus venereos hoīs ᷓ ſuꝑ alios: rōnes agnando. Jta i­cere a mili opoꝛtet  he mulieres amplius infeſtantur que his actibus amplius eſer­uiunt. Dicit enim  quia coꝛruptio peccati pꝛima per quam homo factus eſt ſeruus i­aboli in nos per actum generantem euenit. Jdeo maleficij poteſtas permittitur iabo­lo a eo in hoc actu magis ᷓ in alijs cut etiam in ſerpentibus magis oſtenditur vir­tus maleficioꝛum vt icitur ᷓ in alijs ani­malibus. quia per ſerpentem iabolus tanᷓ per ſuum inſtrumentum mulierem tentauit. Unde etiam vt poſtea ſubdit. licet matrimo­nium t opus ei tanᷓ ab eo inſtitutum. ad​huc per opera iaboli interdum eſtruitur. Non quidem per violentiaʒ quia cenſeretur c foꝛtioꝛ eo. Sed ex iuina permione ꝓ​curando impedimentū actus coniugalis vel tempoꝛale vel perpetuum. ex quibus hoc q experientia ocet: icamus  pꝛopter huiuſ​modi ſpurcitias explendas tam erga ſe ᷓ et ſeculi potentes cuiuſcun etiam ſtatus ⁊ cō​ditionis innumera maleficia pertractant eo­rum animos ad amoꝛem hereum vel philo­captionem adeo immutando vt nulla con­fuone aut perſuaone ab eis eſtere vale­ant. Ex quibus etiam et exterminium fidei ſeu periculuʒ intolerabile quotidie imminet  eoꝛum animos immutare taliter ſciunt  eis nullum nocumentum ue per ſe ue ab alijs fieri permittant c quotidie creſcunt Et vtinam experientia nos minime edocu­iet: immo et odia talia etiam in ſacramento matrimonij coniunctis ſuſcitata ꝑ maleficia et militer infrigidatōnes generatiue poten­tie. vt nec redditionē nec exactionē ebiti ma​trimonialis locum ꝓ pꝛole habere valeant. Sed quia amoꝛ et odium in anima exiſtunt quā etiā emon intrare nequit: ne alicui hec qua incredibilia videantur ſub queſtione ſunt iſcutienda cū etiā oota iuxta ſe po­ta magis eluceſcunt.