Malleus maleficarum (ed. II) - Facsimile/Pars Prima - Questio Nona

by Henricus Institor

Henricus Kramer

[[Malleus Maleficarum (Facsimile)]]

Prima Pars - Nona Questio in Ordine.

1490

Vide:

 Haec pagina sine abbreviaturis

 Haec pagina transscripta

Questio Octaua	Questio Decima

¶ Queſtio nona. An malefice ſtigioſa illu​one operant᷑ circa membꝛa virilia qua illa omnino nt a coꝛpoꝛibus euulſa
TErcio eadē veritas eclaratur per iabolicas operatōnes circa mem​bꝛū virile. cuius rei veritas vt ma­gis eluceſcat querit᷑. An malefice valeant mēbꝛa virilia virtute emonū vere ⁊ realiter vel ſolūmodo pꝛeſtigioſa aaritōne auferre et arguitur  vere et realiter ꝑ argu­mentuʒ a foꝛtioꝛi. Maioꝛa pt emones vt hoīes occidere vel localiter tranſferre. vt ſu­pꝛa patuit e iob. et thobie. vij. viris occis. ergo etiā pt membꝛa hoīs vere ⁊ realiter au​ferre. Pꝛeterea. glo ſuꝑ illud. ps. Jmmio­nes per angelos malos. Deus punit per ma​los angelos cut populū iſraeliticū ſepe pu­niuit varijs languoꝛib vere et realiter coꝛpo​ribus immis. ergo et hmōi infirmitates cir​ca membꝛū tale immittere t. Si icatur  poteſt iuina ꝑmione tūc c in cedentib ictū eſt.  eus amplius ꝑmittit vim gene­ratiuam maleficiari ter pꝛimā coꝛruptōem peccati que per actū generantē in nos eue­nit. ergo etiā amplius permittit ſuꝑ membꝛū illius potentie generatiue vt im totaliter au​ferat. Pꝛeterea maioꝛ fuit conuero vxoꝛis loth in ſtatuā ſalis. Ge. xix. ᷓ auferre mem­bꝛum virile. ſed illa fuit vera ⁊ realis et nō ap​parens ↄuero. qꝛ adhuc vibiliter vt icit᷑ ſupereſt illa ſtatua Et facta fuit per malū an​gelum vt coacti a bonis q͛ pꝛius cecitate eos percuerant vt hoſtiū omus inuenire non poent cut etiā alie punitōes ſodomitaꝝ. qꝛ et glo. ibidem aerit iam etiā illo vicio infe­ctam. ergo et iſta facere pt. Pꝛeterea. quicun​ t inducere foꝛmā naturalē t et illā aufer​re. Sed emones foꝛmas naturales pluries induxerūt vt patʒ e magis pharaonis qui virtute emonū ranas et ſerpentes fecerunt. Jteʒ Augꝰ. in li. lxxxiij. q. icit  oīa que vi​biliť fiūt etiā ꝑ inferioꝛes ptātes aeris Hec nō abſurde fieri poe credunt᷑. ſʒ h̊ pt facere hoīes vt aliqᷓ arte vel incione membꝛū aufe​ratur. g̊ ⁊ emones iſta facere inuibiliť q alij vibiliter pt. ſʒ ↄᷓ Augꝰ. xviij. e ci. ei. Nō eſt credendū etiā hoīs coꝛpus emonuʒ arte vel ptāte in beſtiali lineamēta poe ↄuer­ti. g̊ etiā a ꝉı nō t auferre h̊ q ad veritatem coꝛꝑis hūani euit. Jtē. iij. e tri. icit. Nō eſt putandum iſtis trāſgreoꝛib angelis ad nutū ſeruire hāc vibiliū reꝝ materiā ſʒ ſoli eo. Ro. Nulli ubiū quin malefice dā mira oꝑant᷑ circa mēbꝛa virilia vt ex vis et auditꝭ plurimoꝝ īmo ⁊ ex ia publica fama ↄſtat e h̊  ꝑ ſenſum viſus aut tactus veri­tas illiꝰ mēbꝛi ↄgnoſcebat᷑. q qᷓliter fieri t Dicendū  lʒ upliciť fieri pot. ſ. ꝟe ⁊ rea­liter vt argumēta pꝛima tetigerūt ⁊ ſtigioſa oꝑatōe. ea t  a maleficꝭ fiūt circa hmōi non fiūt ni ſtigioſa illuone.  t illuo nō hʒ locū in imaginatōne patiētis. qꝛ imaginatio eiꝰ t vere ⁊ realiter eſtimare aliquā rē nō ee pꝛeſentem licet ꝑ nullam operationeʒ ſenſus exterioꝛis ſcilicet viſum aut tactum percipit ee pꝛeſentem Unde poteſt ici vera ablatio membꝛi ex parte imaginationis patientis li​cet nō ex parte rei. quod qualiter fit ſunt plu­ra notanda. Pꝛimo uo modi quib iſta fie­ri pt. Nō mirū  iabolus ſenſus hūanos exterioꝛes eciꝑe t qui interioꝛes e quib ſupꝛa tactū eſt illudere t foꝛmas reſeruatas educendo ad pꝛincipia ſua ſentiua. ecipit aūt eos in ſua naturali oꝑatōe. vt q vibile eſt fit illi inuibile. tangibile intangibile. au​dibile inaudibile. et c e alijs. Hec aūt ve­ritas ita nihil ponit ex ꝑte rei  oīa fiunt ex immutatōne oꝛganoꝝ eſtruentiū ad viſum auditum ⁊c̈. vt ſunt oculi ⁊ manus quib im­mutatis iam fallit᷑ ſenſus iudiciū. Poumꝰ iſta ex naturalib quibuſdā emonſtrare. nā cut vinū ulce ter infectōeʒ lingue in fe­bꝛicitāte videt᷑ amarū. v guſtus ecipit᷑ nō ex ꝑte rei ſʒ ex ꝑte humoꝝ. Jta et ibi nulla e​ceptio ex ꝑte rei quin ibi t virga adherens. ſed eceptio ex parte oꝛgani ſenſus. Jterū ­cut ſupꝛa ictū eſt e vi generatiua illā impe​diendo ꝑ impotōʒ alicuius alteriuſ coꝛꝑis eiuſdē coloꝛis ⁊ aarētie. ita ⁊ aliq coꝛpus planum figuratū coloꝛe carneo interponere pt inter viſum ⁊ tactuʒ oculoꝝ et manuū et inter ipſum verū coꝛpus patientis ita  ſuo iudicio nihil valeat videre ⁊ ſentire ni coꝛ­pus planum et nullo membꝛo interruptum. Uideant᷑ icta ſancti Tho. in. ij. i. viij. arť. v. e ſtiogis illuonib. et militer a e. q. xci. et in queſtionib e malo. frequenter alle​gans illud Augꝰ. in liƀ. lxxxiij. q. ſerpit hoc malum omonis per oēs additus ſenſuales. at ſe figuris. accomodat ſe coloꝛib. adheret ſonis. odoꝛib ſe ſubijcit. infundit ſe ſapoꝛib Pꝛeterea alludit ratio  nō ſolum ꝑ interpo​tionē alicuius coꝛpoꝛis plani nō membꝛa­to talis illuo ſtigioſa in vidente et tangen​te fiat imo et ꝑ modū quo certi ſpūs ſeu ſpeci​es reſeruati educunt᷑. ad ſua pꝛincipia ſen­tiua interioꝛa ſcʒ ad imaginationē et fanta­am vnde cōtingit aliquid imaginari ac  pꝛi​mo eliciatur ex ſenſu exterioꝛi. Nam vt in ­cedenti queſtione tactū eſt. Demones virtute ꝛia pt localiter coꝛꝑa mutare. ex tranſmu​tatione aūt ſpirituū et humoꝝ etiā m natu­re operationē contingunt. aliqua m imagi­nationem vel ſenſum videri naturaliter ico. qꝛ ⁊ pħs in e ſom. et vigiꝉ. agnans cauſaʒ aaritionis ſomnioꝝ icit.  cum aīal oꝛ­mierit eſcendēte plurimo ſanguine ad pꝛin​cipium ſentiuū mul eſcendunt motus ​ue impꝛeones relicte ex ſenbiliū motioni​bus que in ſpiritib ſenbilibus conſeruant᷑ Termini fuerūt ſuperius eclarati ita  tūc aliqua aareant ac  tunc pꝛimo a reb ex­terioꝛibus ſenſus immutarentur. Et qꝛ hoc natura facere poteſt a foꝛtioꝛi iabolus foꝛ­mas ſeu ſpecies coꝛꝑis plani et non membꝛo virili oꝛganiſato educere poteſt ad vim fan­taſticam et imaginatiuā vt inde ſenſus iudi­cent ac  in reꝝ veritate ita eet. Per hūc etiā modū vt patebit inferius hoīes vident᷑ ani­malia cum t nō nt in reꝝ veritate.

SEcundo notandi ſunt alij modi faci​lioꝛes ad intelligendū et pꝛedicandū Nam qꝛ pꝛeſtigiū nihil aliud eſt m Jdo. viij. ethimoꝉ. c. ix. ᷓ ſenſuū quedā e​luo et ſertim oculoꝝ. Unde et icitur a ­ſtringo qꝛ aciem oculoꝛū ſtringit ita vt res videantur aliter ee ᷓ nt. Et vt alexander e ales icit parte. ij. Pꝛeſtigiū ꝛie ſumptū eſt illuo emonis que non habet cauſam ex parte mutationis rei ſed ſolūmodo ex parte cognoſcentis qui eluditur ue quantuʒ ad interioꝛes ſenſus ue quantū ad exterioꝛes. Unde in genere loquendo etiaʒ e humana pꝛeſtigioſa arte icamus. Tribus modis po​teſt fieri. Una abſ emonib. et illa potius icit᷑ eluo. qꝛ artificialiter fit agitatōe ho­minum oſtendentiū vel occultantiū aliquas res. cut fit in traiectōnib ꝑ ioculatoꝛes vel per mimos. Alius modus fit etiā ne virtu­te emonū vtpote naturaliter virtute coꝛpo­rum naturaliū vel etiā mineraliū que qui ha​bent pount m quandā virtutem hmōi re­bus inditam rem oſtendere vel facere aare­re nō cut eſt. Unde Tho. pꝛima ꝑte. q. cxiiij arti. iiij. et ſcm alios plures. quedam herba ſuccenſa ſeu accenſa fumigās facit trabes ap­parere ſerpentes. Tercius moduſ eluonis eſt qui fit ꝑ emones eo tamen permittente Habent enim emones ex natura vt patuit quandā poteſtatē ſuper quaſdaʒ res inferio­res qᷓs pt exercere circa illas q eus nit vt tunc etiaʒ res aareant aliter ᷓ nt. Pꝛo quo notandū tercio  emon t quin mo­dis illudere aliquem  iudicat rem aliter ᷓ eſt. Pꝛimo artificiali traiectōne vt ictum eſt quia quicquid homo ſcit per artem melius ipſe ſcire poteſt. Secūdo modo naturali ap­plicatione alicuius rei ꝓut ictum eſt per in​terpotionem alicuius coꝛpoꝛis vt alterum occultetur vel etiā ex fantaȷs hoīm illas ꝑ­turbando. Tercio modo vt q in aumpto coꝛpoꝛe oſtendit ſe ee aliquam rem que nō eſt. cut Gꝛego. in pꝛimo ialogoꝛū. narrat e moniali que comedit lactucam que tamē vt ipſe emon faus fuerat lactuca non ſed emon in lactuce ſpē aut in ipſa lactuca erat. vel etiā cōtigit Anthonio in maa auri quā in eſerto reerit. vel etiā q hoīem verū te­git et facit vt bꝛutū aīal videatur ꝓut iam i​cetur. Quarto modo vt q turbat oꝛganum viſus vt videat᷑ res nubiloſa que eſt clara vꝉ ecōuerſo vt vetula aareat iuuencula. Nam et poſt fletū aaret aliter lumē ᷓ ante Quin​to modo vt in imaginatiuā potentiā operan​do ⁊ tranſmutatōʒ ſpecieꝝ ſenbiliū ꝑ cōmo­tionem humoꝝ vt ſupꝛa tactuʒ eſt faciendo vt tunc qua recentes et noue aaritōnes in ips potentijs ſentiuis cauſent᷑. Et c trib vltimis modis emon illudere t ſtigioſa arte ſenſus hoīs. et etiā ſco modo. U nul­la ifficultas quin membꝛū virile occultare ſtigioſa arte velit. Euidens indiciū ue ex­perimentum q nobis in officio inquitōis exiſtentib reuelatū fuit infra ponetur vbi e his et alijs factis plura recitant᷑ in ſca par­te tractatus.
¶ Quomodo maleficium a efectu naturali t iſcerni.
INcidentalis queſtio cum certiſ alijs ifficultatib. Ꝙ  querit᷑. Petro ab­latum eſt membꝛū ignoꝛat aūt an per maleficiū ſeu aꝉs iuina ꝑmione ꝑ emo­nis potentiā t ablatū ſunt ne modi cogno­ſcendi et iſcernendi inter iſta Rderi t  c. Pꝛimo  tales quib accidunt vt pluri­mum ſunt adulteri ſeu aꝉs foꝛnicarij. U ū amajs nō ad nutum ſeruiunt ſeu eas relin­quere volunt alijs adherendo tūc in vindi­ctam talia ꝓcurāt. aut aꝉs potentiā illius mē​bꝛi amputant. Sco cognoſcit᷑ ꝑ hoc  nō eſt urabile. Nam  nō t ex maleficio tunc nō eſt urabile ſed q redibit. Sed hic ite​rum ſuboꝛitur ubitatio an hoc t ex natu­ra maleficij  nō t urabile. Rdetur  t ee perpetuū et urare vſ ad moꝛtem. cut etiā e impedimento maleficiali in matrimo­nio. Judicant canoniſte ⁊ theologi.  reperit᷑ tꝑale ⁊ ꝑpetuū. Nā icit Goffre. in ſumma. Maleficiū nō t ſolui ſemꝑ ꝑ illuʒ qui fecit. vel qꝛ eſt moꝛtuus vel qꝛ neſcit elere ipſum vel qꝛ maleficiū eſt ꝑditum. Unde a mili i​cere poumus  maleficiū petro illatuʒ erit ꝑpetuū. vel qꝛ illa malefica que fecit nō t eū ſanare. Sunt enī malefice in triplici genere. Nam quedā ſanant ⁊ ledūt. Quedaʒ ledūt ſʒ ſanari nequeūt. Quedā tmodo ſanare vidē​tur. i. leones āmouere vt inferius patebit. Sic enī nobis ↄtigit. Nā ue malefice mu­tuo rixantes um vna alteri impꝛoperaret: vna ixit. Non ſum tam pema cut tu qꝛ quos ledo ſanare ſcio. Uel etiaʒ urabit vbi ante eius ſanationē malefica iſcederet vel lo​cum mutando vel ab hac vita iſcedendo. Nam et ſcūs Tho. icit. Maleficiū quodli​bet ita t ee ꝑpetuum  nō t habere huma​num remediū. qꝛ ⁊  habet remediū: nō eſt t hoc homini notū vel licituʒ. licet eus pot pꝛeſtare remediū ꝑ ſanctū angelū emonē li­cet nō maleficā cogendo. Uerumtamē ſum­mum remediū ↄtra maleficiū eſt penitētie ſa​cramentum. extra e frigi. Nam et infirmi­tas coꝛꝑalis ſepe ꝓuenit ex peccato. extra e peni. cum infirmitas. qualiter etiā maleficia nt auferenda patebit in tercia ꝑte tractatus et in ſca ꝑte. capitulo. vi. tres alie ifferentie tanguntur.
Solutōes argumentoꝝ.
PAtet ad pꝛimū.  nulli ubiuʒ quin cut eo ꝑmittente occidere pt ho­mines. ita et membꝛū illud ſeu alia au​ferre pt vere et realiter. Sed tunc emones nō operant᷑ ꝑ maleficas. e quib iam men­tio habet᷑. Et ꝑ hec etiā ad ſecundū ptʒ ſolu­tio. Sed ad illud  qꝛ eus amplius ꝑmit­tit vim generatiuaʒ maleficiari ter ⁊c̈. ergo etiā ꝑmittitur vt illud membꝛū vere et reali­ter auferatur. nō valet vt ſemꝑ hoc fiat. qꝛ nō eet per modū maleficij hoc fieri. nec etiā ma​lefice hoc affectant um talia operant᷑  non habeant poteſtatē reſtituendi membꝛū quan​do volunt ⁊ ſciunt. Ex quo patet  nō vere: ſed ſtigioſa arte aufertur. Ad terciū e con­uerone vxoꝛis loth icimus vera fuit et nō ſtigioſa arte. nunc aūt loquimur e arte ſti​gioſa. Ad quartū  emones pount indu­cere aliquas foꝛmas ſubſtantiales. ergo etiaʒ auferre. Dicitur quantū ad magos pharao­nis  fecerunt veros ſerpentes: et pt emo­nes circa aliquas imꝑfectas creaturas admi​niculo alicuius alterius agentis aliquos ef­fectus ꝓducere que non pount circa hoīes e quibus eo magis eſt cura. Juxta illud. Nunquid eo cura eſt e bobus. Pount t ſemꝑ vt ictū eſt eo ꝑmittente hoīb etiā no​cere vere et realiter. aut etiā ſtigioſa arte. et ꝑ hec etiā ptʒ ſolutio ad vltimū argumentū.