Gallia Christiana 1715 01/Aptensis
34 » ECCLESIA APTENSIS. „0 ECCLESIA APTENSIS. APta Julia Vulgiensium populorum caput, Narbonensis Provinciæ urbibus a Plinio annumeratur. Idem seriptor inter oppida Latina recenset Aquas-fextias Salporum, Avenionem Cavarum, Aptam Juliam Vulgiensium, quæ ab utraque æquali fere spatio distat. Ex oppido factam fa sse Coloniam suadet lapidis Arelatensis iisscriptio a Jacobo Sirmondo prolata, mqua vocatur Colonia Apta. Julia cognomen a Caio Julio Cassare Galliarum domitore inditum traditur ; qui Gai- liæ urbes plurimas Romanis operibus exornavit, & Aptam muris cinxit. Observat Massonus muros hujus urbis adhuc operis Romani esse. Quæ tamen de Caio J. Cassare diximus, possunt etiam referri ad Augustum, qui a Caio Julio adoptatus, ejusdem nomine cognomineque gaudebat. Hic autem Dione teste plurimas Galliæ ( maxime Narbonensis,) & Hispaniæ urbes colonias Romanas fecit. Aptæ appellationem ei datam putat Hadrianus Valesius, ob commodum situm. Est enim, ad ripam Calvonis* fluvii, qui in Druentiam influit, inter Segesteronem & Caballionem. Porro episcopatus Aptenns non solum primus est secundx Narbonensis pcst Aquenfcm metropolim ; sied etiam inter ceteros Provinciæ, antiquitate, sanctitate pressulum, dignitateque commendatur. Principis titulum Aptensi collatum episcopo probant Frederici & Caroli IV. imperatorum diplomata. Supeisunt quidam ærei nummi, qui hos episcopos jure cudendæ monetæ donatos fuisse arguunt. Ex variis chartis quas ad probationes amandavimus, liquet sub dit episcopi & ecclesiæ Aptensis fuisse partem Aptæ urbis, castra Sanionis, S. Martini, de Torta-mole, cum Crugcria, villam de Turreta, mediam partem in Claro-monte, &c. Quæ magna ex parte adhuc ad eorum dominium pertinent Templum patronam habet Deiparam virginem. In dono castri de Sagnone, in bulla Pafchalis papæ 11. & aliis chartis B. Mariæ adjungitur S.Castor. Nunc in hac ecclesia invaluit S. Annæ cultus, quæ pro tutelari a nonnullis censetur. Capitulum, cui præest præpositus, constat duodecim canonicis, & It. clericis, ut aiunt, præ- bendatis. Diœcesis viginti ccto ecclesiasparochiales duntaxat continet, no. prioratus, 7. abbatias, quarum pleræque destructæ sunt ( dequious seorsim infra dicemus) & plurima variorum religiosorum ordinum monasteria. In urbe habitant Carmelitæ, Fr. Minores conventuales, Minores Ca- pucini, Recollecti, moniales Ursi.ilinæ, & aliæa Visitatione B. Mariæ nuncupatæ. Suntprætcrea tria in ea urbe sixlalitia Pœnitentium, Alborum, Nigrorum & Cæruleorum. Sunt etiam duo pau- Erum & ægrotorum hospitia. Extra urbem siint Carmelitæ apud sanctum Hilarium, & Rccol- li Bonilii. In contexendo episcoporum Aptensium catalogo Sammarthani fratres usi simt, ut ipsi candide profitentur, commentariis manu exaratis Johannis-Jacobi Provensal Aptensis, sacræ theologiæ doctoris, Aptensis ecclesiæ clerici præbendati, necnon Marci Antonini Grossy item Aptensis, theologiæ licentiati, prioris de Licus. Gratos etiam se exhibuerunt erga illustrisiimum episcopum, qui tum Aptæ siedebat, Modestum de Villa-nova pro hujusinodi subsidi is historicis ad semiffis. Nos multa debere viro erudito D. de Remerville de S. Quentin ultro agnoscimus. APTENSES EPISCOPI. I. S. AUS p ICIU S. PRimus, qui fidem Christianam Aptensibus prædicavit, & apud eos episcopalem instituit cathedram, fuit Auspicius, quem ecclesia hæc ut martyrem colit. Hoc decoratur titulo in charta Rostagni, quam exhibemus in probationibus. Utrum vero fuerit Romanus civis, & ] quidem ordinis senatorii, dsscipulusque SS.Ne- rei& Achillei, ac educator S. tlaviæ Domitil- læ, aliis inquirendum excutiendumque relinquimus. II. S. LE O N IU s. S. Leonius episcopus Aptæ commemoratur tempore irruptionis Alamannorum in Gallias Chroco duce anno circiter 266.* a quo tyranno Leonius morte affectus est obChristi sidem, juxta S. Amatii Avenion. episcopi testimonium, de quo in hoc episcopo. Paulo post * cum fortasse « Juata opiniqpcm qux Chroci irruptionem an. 311. tribuis. vacaret sedesob sancti Leoni i martyrium, Romanus presoyter & Victor exorcista de civitate Aptensium inter fuere concilio I. Arelatensi, 1 an. 314. jusse Constantini Magni coacto. III. S. QuJ I N T I N U S. S. Quintinus in breviariis Aptensi, & Mas. siliensi S. Victoris celebratus, sedebat anno circiter 400. In veteri codice manu exarato vitæ S. Castoris episcopi legitur : IgiturAptensis eccle.. sta beato Gluintino pontifice, ad cceleslia transmi- grato, beatum Castorem fibi eligunt inpajiorem. IV. S. C A s T o R. Castor frater S. Leontii Forojuliensis episcopi, ut nos docet Calsianus in præfatione pri- mæ collationis, patria Nemautensis & abbas monasterii S. Faustini, quod ipse construxerat, accepta ab Cassiani Maflilienlis monaiserii abbate regula, quam ipfe vocavit sueculum monachorum, jam ad Aptensem cathearam assumtus 35i ECCLESIA fuerat an. 419. quo Bonisacius papa, interpella-s tus libello accusationis a clerice Valentinæ ecclesiæ adversiis Maximum episcopum Mani- chæorum sectatorem, scripsit ad septem provinciarum vicinarum episeopos, eis causam hanc examinandam delegans. Inter illos vero præsiiles leguntur in iIsscnptione epistolae Cas- torius ejtssque frater Lcont ; us.Porro tam sapienter, tam feliciter commendatam sibi a Christo ecclesiam rexit Castor, totque seu virtutum sieu miraculorum signis in ea fulsit, ut præ ceteris pastoribus siiis eum in patronum elegerit. Nempe antiquitus Aptensis ecclesia, J. Maria & S. Cafioris dicebatur. Caflianus ipsi nuncupavit ] libros XII. institutionum, circa annum 422. In pervetusto Aptensis ecclesiæ martyrologio commemoratur XI. Kal. Octobris. De ipsi> eximius est locus apud Caflianum, quem leges in S. Leontio Forojuliensi. V. AuxANIUS. Adfuit consecrationi ecclesiæ Avenionen- sis nuper instauratæ post cladem ruinamque 2uam passa fuerat ab Alamannis duce Chroco. tenim Debo episcopus Avenionensis restitutum suis siimtibus & curis hoc templum volens consecrare, accersivitepiscopos, imprimis— < que Auxanium anno Christi 436, 4/. 433. VI. ASCLEPIUS. Præerat hic anno 459. quo ad synodum Re- giensem convenit. Legitur ejus nomen in in- seriptione, &subscriptionibus epistolæ synodicæ epilcoporum Galliæ ad Leonem papam. Recensetur quoque inter plurimos episeopos ad quos scripsit idem sanctus papa epistolas 52. & 105. quæ ultima scripta pro componenda controver- sia ecclesiarum Arelatensis& Viennensis, data est 11 1. nonas Maii anni 450. vocatus etiam legitur a Ravennio Arelatensi metropolitano I aa synodum Arelatensem III. in qua judex fuit in causa inter Theodorum episcopum & Faus- tum abbatem, monachosque Lirmenses anno circiter 455. VII. LEONTIUS. Hunc episcopum addimus nomenclatura : præsulum Aptensium ex schedis domni Poly- carpi dela Riviere ascetæ Cartusiensis eruditis. simi, & sttcræ antiquitatis studiosiffimi. Testatur ergo vir fide dignus lectum a st : in vetustiffi- mo instrumento tvaricum Gothorum regem expugnata Apta Julia, an. 474. Leontium hu— j jus urbis episcopum, in exsilium ejecisse, haud dubie in odium cathol cæ fidei, quam impugnabat hic rex Arianus. In exsilio Leontium paulo post mortuum fuisse siispicamur, nam Praetextatus anno 475. jam sedebat apud Aptam. VIII. PkætexTATus. Prætextati episcopi, cujus sedes tacetur, legitur nomen in inscriptione epistolæ Lucidi Sjresoyteri, quam post concilium quoddam Are- atenle, scripsit ad plurimos episeopos anno circiter 475. errores siios emendans. Ceterum non A P T E N S I S. 3$z est nostri instituti excutere motaS occasione tum hujus concilii tum epistolarum Fausti & Lucidi, controversias. Ambigimus autem utrum hic Prætextatus Aptensem gubernaverit ecclesiam. Certe vix potest idem esse qui Aptensis episcopus dicitur in Epaonensi concilio, cuisub- scripsit an. 517. ut Arelatensi 4. an. 524. Arau- sicano 2. anno 529. denique anno 541. Aure- lianensi quarto. Nam produxisset episcopatum siium saltem ad annos sexaginta fex. Imo per annos septuaginta præfuisset, si de hoc Praetextato interpretamur epistolam Vigilii papæ scribentis ad Auxanium Arelatensem, de cognos- cenda causu Pratexlatt episcopi, anno quarto postconsiilatum Basilii, qui illigatur an. Christi 54-5* IX. E U S E B I U s. Eusebius anno 546. sedebat, ex tabulario Aptensis ecclesiæ, juxta Sammarthanos fratres quos siitis approbat Carolus Cointius in annalibus ad annum 546. num. 6. ubi lego : hoc anno dioecefim Aptensem regebat Eusobius, qui cum multos scriptoresfugisset, novissime restitutus efi a Sammarthanis, &c. Notus tamen fuit sanctus Etssebius D. Polvcarpo de la Riviere, ut liquet ex ejus epistola }tI. ad Peiresxium data die 30. Januarii anni 1632. in quo redarguit chronicon Hiipalicum, ubi S. Eusebius appellatur episcopus Arelatensis pro Aptensi, aquo ait S.Laurea- num Hsspalensem epiicqpum a T otila occisiim in civitate Bituricensi sepultum fuisse, pro civitate Biterrense Ab hoc siincto episcopo titulus S. Eusebii datus est cuidam abbatiæantiquæ diœcesis Aptensis. X. CLEMENTINUS. Debemus conciliis quæseculo V. & VI. frequenter in Galliis habita siint, notitiam plere- rumqueepiscoporum, qui nostras his temporibus rexerunt ecclesias. Certe de Clementino Aptensi episcopo nihil ad nos pervenisset, nisi interfuisset aut subscrpsisset synodo Aurelia- nensi anno 549. quæ quinta appellatur, Arelatensi etiam V. anno 554. secunaæ Parisiensi quæ ad annum 555. rejicitur in collectionibus conciliorum, & anno 551. asiignatur a Carolo Coin- tio. Denique concilio Parisiensi quarto, anno 573. adfuit ; ubi facta est constitutio adversus Promotum, quem Ægidius Remensis episcopus ordinarat episcopum in castro Dunensi, reluctante Pappolo Carnotensi præsiile, ad cujus parochiam locus hic pertinebat. Ea de rescripserunt episi : opi epistolam ad Sigebertum regem, rogantes ut Promoto non patrocinaretur. Inter illos qui scripserunt episcopos Clementi- nus est decimus. XI. PAPPUS. Pappus subscripsit consticutionibus concilii Matiiconensis 1.581. ValentinensiS z. 584. & Matssconensis 11. per missum episeopalem 585. post quem plurimorum antistitum nomina in diptychis ecclesiasticis exciderunt. XII. JS2 ECCLESIA • XII. M A C N E R I C U S al. M A G N I C U$ & Magineus. . ° Magnericus an. 788. vel 791. sedit in concilio * Narboncnsi contra Felicem Urgelitanum coacto, cum multis aliis præsi.ilibus. Circa id fera temporis an. 792. Dominica in Albis, corpus beatissmæ Annæ matris sanctiflimæ Dei genitricis, Aptæ evidenti miraculo inventum fertur ; quod aiunt celebritati annuæ inventionis locum dedisse, quæ cum magno populi con- cursii Aptæ religiose fit ; ex breviario ecclesiæ. XIII. G E R A LD US I. Solæ tabulæ Anianenses nobis hunc Apten— ® sis ecclesiæ antistitem conservarunt, siippedita- veruntque. Nempe adfuit dedicationi ecclesiæ monasterii percelebris Anianæ, anno 796. Quæ tamen de hac solemnitate leguntur, non omnino certa videntur viris doctis. XIV. SEUDARDUS. Seudardus persiIasit Miloni Montano Aptensi comiti, ut eCclesiæ B.Mariæ daret abbatiam quandam S.Martini, cum omnibps ad eam E nentibus. Charta de hoc dono confecta ur anno Christi 835. regnante Carolo Ludovici filio, indictione XI. Forte pro 855. legen- dum 835. qui annus convenit cum indictione ** XI. Carolushic rex, est Carolus cognomento Calvus, cui pater Ludovicus eo tempore dedit regnum Aquitaniæ, a quo pendebat Provincia. XV. P A U L U s I. Hic e tenebris eruitur ope instrumenti quo quædam permutat cum Bono Sistaricensi epif- copo.Æww 8. regni Lotharii, indictione xv. qui annus alligatur cum anno Christi 852. Post commissum inter Lotharium ejusque fratres Ludo- vicum & Carolum, cruentum pro regno præ- lium apud Fontanetum in pago Altissiodorensi, _ an. 841. nova partitio inter ipsos facta est, an. 842. RurPumque anno 843. fratres Virodunum convenientes, mense Augusto Franciam tripartito diviserunt, ex Annalista Bertiniano. Haedivisione Lothario obtigerunt inter cetera quæ erant ad Ararem Rodano influentem, & per deflexum Rodani in mare cum comitatibus fimsli- ter fibi utrimque adherentibus. Ita Provincia ad regnum Lotharii pertinebat. Antequam pos- seisionem novarum ditionum obtineret hic prin- > ceps, non parum effluxit temporis, k sicque ab anno circiter 844. coepere computari anni novi regni Lotharii in Provincia, & ita annus octavus concurrebat cum anno Christi 852. 1 XVI. TeU TB E R TUS. Adfuit comitiis episcoporum & nobilium Bur- gundiæ SalmorenciinDelphinatu celebratis an. 2. Caroli filii Lotharii. Post mortem hujus imperatoris, quæ contigit die 29. Septembris an. 855. ejus ditiones diviiæ sunt inter tres ejus filios quorum natu minimus Carolus obtinuit Lug- 4 De tempore bujus concilii agemus infra in Donadeo Vapin- censt episcopo. L Maxime cum inviti regem hunc paterentur populi, qui anno sequenti rebellarunt, impellente Fui erado ducc i ex annalibus Bcrdaianis. Tomus Iu A PT ENSIS. }„ l dunum, Provinciam, Delphinatum, majorem* que Burgundiæ Transjuranæ partem, S i eque ( annus secundus hujus regis ad Annum Christi’ 857. refertur. ] XVII. RICHARDUS. 1 Anno 879. apudMantalam territorii Vien- nensis convenerunt regni Arelatensis episcopi & proceres, de variis ecclesiæ regnique negotiis tractaturi. Quo in cœtu regis nomen Bolo- ni fratri Richisuis imperatricis, qui duxerat Hermengardam Ludovici II. imperatoris sororem attributum. Huic electioni BoIonis in regem Arelatensis regni subscripserunt ar- chiepiscopi Viennensis, Lugdunensis, Taran- tasiensis, Aquensis, Arelatensis, Vesontionen- sis, & episcopi harum provinciarum siiffraganei fere omnes, in quibus recensetur Richardus, qui perperam in collectionibus conciliorum legitur episcopus Agathensis, pro Aptensis. Certe quid caulæ erat ut ad hanc electionem conveniret Agathensis episcopus, qui minime ad regnum Arelatense pertinebat ? Nam in hac siy-’ nodo nihil aliud actum præter hanc electionem. Ceterum non assertionem hic damus, sied conjecturam doctiffimi viri, qui epitroporum sijæ patriæ historiam a multis annis parturit. XVIII. PAULUS II. Recensetur inter episcopos, qui Nemausiinse concilium.celebrarunt xv. kal. Decembris, sub annum Christi 886. contra Selvam clericum Hispanum, qui archiepiscopatum Narbonensem affectabat, S. Theodardo legitimo pontifice eam sedem tenente. Invita ejusdem sancti, Paulus memoranir ad annum 888. XIX. W l K N e R iu s. Memoratur an. 894. in veteri præcepto ecclesiæ A ptensis dato v 111. kal. Januarii anno 4. regni Ludovici Bosonis. Quod spectat ad Teut- bertum anno 896. recensitum inter Aptenses episcopos, quo petente Ludovicus rexquædam concedit ecclesiæ Aptensi ; non erat episcopus sied appellatur illustris comes in diplomate, quod exhibet Honoratus Bouche inniso Provinciæ c. 6. p. 774. XX. RosTAGNus. Anno Christi 950. occurrit episcopus Ros- tagnus, docente hoc monumento ex tabulis Montis-majoris : Crifio comes, & nepos ejus Roflagnus clarissimus episcopus, villam vocabulo ■ Vallem & campos tnecnonjancti Albani ecclefiam in eadem villa, Aptenfe comitatu confiructam Montis-majoris monaflerio in Atenje civitate concedunt, an. incarn. Dominica CML. [ 950— ] XI. cal. MartU an. XIII. regnante Conrado rege Alamannorum vel Provincia. Stgnum Crssoni comitis. S. Roflagni episcopi. Sign. Ermengarda matris ejus, &c. Cum apud Aptam villarum & eccltsiæ praefatarum in diœcesi Aptensi constitutarum præsente Rostagno episcopo, nulla ei asiignata sede, facta sit concesso, manifestum videtur ipsum Aptensis ecclesiæ clavum tunc tenuisse. Eodem anno Castus Vapincensis epi„4 ECCLESIA scopus, dedit aliquid de alodesiio ecclesiæ Ap* j tensi, ut infra dicemus. In nonnullis schedis invenio quemdam episcopum Sulbogum nomine, qui dicitur sedisse annis 927. 932. usque ad annum 955. ex chart. Aptensi optimæ notæ. Additur huic alius nomine Udolricus, seu Laudoricus, qui eodem in chartario legitur ab anno 970. hæc pugnant cum indubitatis testimoniis, quæ probant alios episcopos tunc Aptensem sedem obtinuisse, Ici— lfcet Arnulsum & Nartoldum qui sequuntur. XXI. ARNULFUS. Arnulsus regebat anno 959. aut 960. nam in chartario S. Mayoli Cluniae, abbatis exstat quædam præstaria quam fecit Arnulfo Atenst episcopo, ae quibusilam rebus cœnobii Cluniae, litis in pago Atenst seu Aptensi. Act. apud functum Saturninum an. 23. • regnante Conrado rege hoc est anno 959. aut 960. XXII. NARTOLDUS I. In chartario Aptensi legitur præstaria de castro Sagnone a Nartoldo episcopo facta in gratiam Rotberti& Waraconis. Anno xxx. regnante Conrado rege s hoc est anno Christi 967.1 Donum hujus castri factum esse legimus a Geor- gio quodam ejusque uxore Deda, qui de suo honore, voluerunt dare Deo, S. Maria, S. Ausu picio martyri & episcopo, & episcopo pradpuo Casu tori… id est castrum insigne & nobile quod est positum supra civitatem ad Orientem nomine Sagnone. Desimt temporis notæ > legitur- que tantum id factum tempore Caroli. Anno 32. ejusilem regis Alamandorum & Provincia- ciarum, subscribit donationi Agilberti praqx> siti. Anno 38. ejusilem regis convenientiam facit cum Saloardo. Anno 41. regnante eodem rege, fecit præstariam, de quibuldam decimis, in qua exiguum fe dicit epilcopum. XXIII. StephAnus I. Jllustriffimus scriptor Petrus de Marea, notat ad annum 979. quemdam episcopum Aten- fem, ( hoc est Aptensem) nomine Stephanum, subscripsisse cuidam bullæ Benedicti papæ VII. cum archiepiscopo Narbonensi, episcopo Al- biensi, &c. Attamen pene inviti hunc episcopum admittimus inter A ptenses episcopos, quod difficile sit sibi persiiadere Nartoldum, quem huic Stephano lubjicere cogimur, non eundem esse cum eo qui præcesiit. XXIV. NARTOLDUS II. Nartoldus approbavit fundationem capituli Carpentoratenns factam ab Aeirado Carpen- toratensi episcopo, anno D c c c c lxxx 11 • indictione x. calendis Martii regnante Chuonrado rege Alamannorum stva Provinciarum. XXV. TEUDERICUS. Teudericus anno 991. indictione Iv. secun- 4 Sumitur initium regni Conradi a mone ejus patris, scilicet ab an. 937 « juxta eundem calculum, diploma ejusdem principis pro Moncc-majori, has notas chronicas habec. Dtbtum vii. iaMt Decombrii inditt. tii. aonno incarnationi t Domini dcccclxiii. anno xxvii. Chuonrado rrgt. Aflum Ki% ? nn* civttatc, Aunal. Mab. ad an. 963. n. 7i> tPTENSIS. 3B do nonas Augusti in siia ecclesia constituit clericos canonico more, qui officia divina persolverent j & eis contulit ad quotidianum victum, aliaquevitæ necessaria sufficientes reditus : vetans ne in posterum canonici plures forent, aut pauciores, quam duodecim ; id factum est de consensu domini Annonis Arelatensts, necne domni Amalrici Aquensis archiepiscopi, Ingilranni Cabellicensts epijcopi. Id etiam nrmavit Wi- nerius Avenionensis episcopus. Præterea ac- ceffit consilium & voluntas ylsillelmi totius Provincia principis.hoc est comitis, regnante Chuonrado rege Alamannorum stve Provinciarum. Eodem anno Ermengardapia matrona dedit multa de suis rebus in pago Aptensi pro aedificatione ecclesiæ, il. ad consortia canonicorum sedis Aptensts. Idem Theudericus præstariam facit anno IV. regnante Rodulfo rege, incarnationis anno 997. Memoratur in veteri charta anno ejusilem regis quinto indictione XI1. Permutat quædam pndie cal. Jul. indict. x. regnante Ro- dulso rege Alamandorum seu Provinciarum. Indictio x. indicat annum 997. XXVI. HILBogUS. Hilbqgo episcopo anno VI. regnante Rodulfo rege Garinaldus dedit ecclesiæ Aptensi villam quæ dicitur Jugus. Anno 20. eodem Rodulfo rege, & Hilboldo episcopo Pedente, In- gilbaldus donum quoddam facit. XXVII. S. StephanUS II. S. Stephaniis Agathæ in Occitania natus, episcopus creatur, sed non ante annum 1010. in quo munere omnes meritiflimi pontisiciS partes implevit. Adfuit WifredoNarb. archi- præsiili, an. 1022. m. nonas Octobrisbasilicam monasterii Rodensis ( Roses) in Catalonia dedicanti, & concilium celebranti anno circiter 1032. In secunda quam pietatis ergo ad loca sancta Jenssalem instituit peregrinatione, morbo valde ancipiti t>er viam correptus, præter omnem spem officioso aditu sanctisiimæ Dei genitricis, & sitnctarum virginum Agnetis & Luciæ » repente saluti pristinæ restitutus est, & in patriam rediens de B. Virginis mandato reædincandæ siii episcopii ecclesiæ a barbaris dirutæ, subejus titulo omnem curam adhibuit. Anno 1040. adfuit cum aliis xxn. episcopis Benedicto IX. ecclesiam S. Victoris Masiiliensis secundum consecranti. Sedit in concilio Narbonensi siub Guifredo, de quo agemus in hoc archiepiscopo. Testis recensetur in tabula facta indict. xn. Henrico rege, 1044. seu in donatione Bertrandi comitis & marchionis Provinciæ facta S. Victori Massiliensi, de ecclesia S. Promasii in territorio castri Forcalcheriensis ; ex chartulario hujus monasterii Demum bonis operibus plenus, miraculis clarus, immortalitatis coronam adeptus est 1046. VIII. iduS Novembris, & in ecclesia quam construxerat, tertia siiæ mortis die sepultusest. Ex auctore ejus vitæ synchrono, anno ab incarnati Verbi mysterio MXLVI. ordinationiS suæ 36. diebus plus minus 35. totius autem 1, 6 ECCLESI/ vitæ siiæ an. 71. Panctus Stephanus migravit ad. Christum. XXVIII. LEODEgARIVS I. Hunc episcopum legimus ex nobili Rajam- baldorum, qui comitatum Arausicanum pofli- debant, genere ortum fuisse. Ipsius nomen an. 1046. legitur in tabulis ecclesiæ majoris, quam brevi rexit tempore. Mortis ejus dies notatur XII. cal. Januarii in necrologio S. Andreæ fe- cus Avenionem ; cujus monasterii prius abbas fuerat. XXIX. E11 F A N TUs. Elisantus, aliter Elfandus j quem legimus ] Guillelmi & Rostagni Aptæ principum fratrem, ob restauratam suis sumtibus & consiliis ecclesiam sijam, in qua jam erat congregatio clericorum in comnuni viventium immortalem gloriam meretur. Anno circiter 1048. cum ejus ; consilio Bertrannus & Raimbaldus fratres confirmarunt ceflionem Aptensis abbatiæ sancti Eusebii factam ab avo luo Eldcberto, monasterio sancti Ægidii. Nominatur adhuc in donatione hoc circiter facta tempore Odi- loniabbati & S.Ægidio, a Raimundo, Gau- fredo, tribusque eorum fratribus. Commemo- ratur etiam in scheda Rajambaldi Arelatensis archiepiscopi ejusdem temporis. Anno 1053. transigit cum Pontio Pulverello. An. 1055. testis fuit cesiionis factæ S. Victori Massiliensi, dua* lumpeciarum terræ, aGaufredo comite Provinciæ, ut dicemus in Riperto Vapincensi episcopo. Ecclesiam Jocaffii dedit capitulo, eccte- siæqueAptensi antea multis vexationibus attritæ cefut condaminam ad Cardacias, VI. nonas Octobris, regnante Christo Domino ; item concedit villam in territorio Turritarum an. 1056. VI. cal.Julii.Huic quoque dono addidit fratrum j suorum libcralitate ecclesias S. Petri Castel- ] ion is, & S. Mariæ. Domum S. Saturnini consecravit cum Rajambaldo Arelatensi archiepi- sicopo, & Hugone Sanaciensi præsiile, mense Maio… ex epigraphe sapidi insculpta, quam refert Bouxus. Adruit concilio Tososanoanni 1056. & Avenionensi, anno circiter 1060. cui præfuit S. Hugo Cluniacensis abbas legatus Nicolai papæ IL Testatur enim Bouxus nomen hujus episcopi observatum a fc in subscriptioni- bus præfatæ synodi, cujus excerpta viderat penes domnum Polycarpum de la Riviere Cartu- sianum, qui ea inserere historiæ Avenionensi pollicebatur. Hunc præstantiffimum præsiilem p Grimaldinæ familiæ tribuit Venascus Fer- reolus. XXX. ISOARDUS. Hujus episcopi nulla exstat memoria quam in schedis doctissimi viri Polycarpi de la Riviere ascetæ Cartusiani, qui omnia Provinciæ maxime tabularia exploraverat, ad antiquitates ec- desiasticas illustrandas. Hic in observationibus ad episcopos Aptenfes collocat inter eos Ifoar- dum anno circiter 1095.01 me monet vir erudi- tissimus D. de Remerville S.Quentin, qui scribit doctos commentarios in episcopos Aptenfes. Idem asseverat (quod in confesso est apud om- Tomus l. AP TENSIS.’)17 . nes) Polycarpum esse in his quæ scripfit testem fide dignissimum. XXXI. B E R T R A N DU S I. Quo tempore Bertrandus episcopatum sit auspicatus nos fugit. Ignoramus etiam quousque Hoardus Aptensem obtinuerit sedem ; &utrum inter ipsum & Bertrandum aliquis medius piæ- suerit. De Bertrando vero unum duntaxat ha bemus, videlicet ipsum anno i 102. composuisse litem inter Petrum Auriac. abbatem S. Andreæ Avenion., & priores de Viens, Meyrigues, Thoucsse & Carnuol. XXXII. LEODEgaRIusII.a/.LAugERIus. Leodegarius seu Laugerius de Agulto, sulen- dori generis addidit virtutum omnium laudem t optimi lponsi officium gerens erga sijam ecclesiam, bona ipsius injuste amissa redemit ; in his castrum Sagnionis, an. 1113. quod confirmavit Paschalis II. bulla data 1115. neque tamen consanguineos spoliavit, ut fponsam suam ditarer ; nam filiis & filiabus fratris siii Ragem- baldi de Agolt, Guiranno, Bertranno, &c » de* dit medietatem castri Gordæ, partem Aptæ civitatis, &c. quæ habebat ex patre siio Rostag- no. Occurrit in tabulis Montis-majoris, anno 1118. Adfuit concilio Viennensi habito anno 1124. Quo tempore vivere & præesse desierit, prorsiis nesi : imus. Bulla Paschalis II. supra laudata cautum erat, ut nullus deinceps episcopus substitueretur, nisi de canonicorum confilio & tltcHone promotus, præterea ut res deficientis epss- copi sub canonicorum provifione permanerent i nec cuiquam liceret eas invadere. XXXIII. R A I M UN D US I. Hunc episcopum debemus tabulario sancti Ægidii, ubi asservantur litteræPetriNarbo- nensis archiepiscopi, Aldeberti Nemausensis episcopi, & Raimundi episcopi Aptensis, quibus testantur Raimundum comitem ( Tolosanum) cessisse S. Ægidio omnem honorem quem habebat, aut habere se dicebat in hoc loco. Litteræ datæ an. 1150. indicant tempus quo Pedebat hic præsul, aliunde notus ex transactione facta an. 1145. de qua loquimur in Willelmo præposito Sistaricensi. In jam laudato necrologio sancti Ægidii legitur.— idibus Aprilis obiit Raimundus epijcopus Aptensis. XXXIV. RAINARDUS. Rainardus vel Rainaldus adhuc obscurior est Raimundo ; id enim unum de eo tenemus, quod in chartis Aptensis ecclesiæ memoretur anno IIjt. Ceterum ii quis contenderet Rainaldum esse eundem cum Raimundo, nollem id pervicaciter negare. Facile enim potuit amanuen- sis lcribere Rainaudum pro Raimundo : ex Rai « naudo vero’postea alii Rainaldum, alii Rai- nardum confecerunt. XXXV. GuILtELMttS L Guillelmus cognominatus Afira, an. 1158. buL : lam seu litteras ab Hadriano papa IV. accepit, quibus summus hic pontifex confirmavit mens « Zij 3, 8 ECCLESIA episcopali burgum episcopalem, & alia ejus 1 bona infra civitatem, prioratusque in diœcesi. Instituit festum B. Castoris episcopi ; obiitque VIII. idus Aprilis, exnecrologio capituli, quan- 2uam in necrologio S. Andreæ legatur idibuS JeCembr. An. 1160. ( al. 1161.) plurima concedit S. Andreæ Montis AndaoniS monasterio, ex charta ea de re confecta, quam inter instrumenta consiile-sis. XXXVI. PETRUS I. Petrus a S. Paulo exorsiis est episcopatum saltem anno 1168. Canonicum Sistaricensem & Forcalqueriensem se dicit subscribens an. 1174. transactioni sactæ inter Bermundum Sistaricensem episcopum & Templarios, ex libro Sistari- censis episcopi, quem vocant Viridem. Anno 1173. auctor fuit cum Hugone Aquensi archiepisicopo permutationis factædie 5. Martii inter Petrum S. Victoris Massiliensis abbatem & Bernardum S. Eusebii, pro ecclesia S. Mariæ de Avellone. Eodem anno pridie idus mensis Martii præsens legitur donationi factæ, Sinaquæ abbatiæ diœceiis Cavellicensis.ab Gui- ranno deSimiana ; cujus instrumentum dabimus agendo de hac abbatia. Anno 1178. facta Friderico imperatori, & imperio debita fideli— ( tat e cum hominio, regalia recepit de manu imperatoris, perrectam invefiituram, jusique pofli- dendi nobilia prædia, videlicet partem Aptæ urbis, quam episcopus habet cum canonicis, castrum S. Martini, medianum castrum, quod dicitur Torta-mollis, cum Crugeria ; villam de Turrita, & mediam partem in Claro-monte. Perrexit Romam ad concilium Lateranensi :, an. 1179. An. sequenti commemoratur in transactione facta inter monachos S. Victoris, & canonicos de Cardo. Necrologio inscribitur dies ejus obitus ad m. idus Novembris. XXXVII. GUIR ANNUS. Guirannus patrem habuit Imbertum de Viens, ex diplomate Henrici imperatoris quo docemur partem Aptæ civitatis ad Imbertum pertinuisse, & ad ejus fratres 5 qui spontanea voluntate Aptensi episcopo eam contulerunt. Guirannus factus episcopus adiit Fredericum imperatorem, cui & irnperiofeciI debitam fidelitatem & hominium s sicque recepit regalia tam de novo quam de antiquo jure. Itaque scripsit imperator clero & populo Aptensi-, dominis quoque & militibus de Sagnionepræcifiiens, ut Guiran- no tanquam episcopo & dilecto principi honorem & reverentiam exhiberent. Annus quo id Factum est non notatur in privilegio Frederici, Suianno 1190. mortuus est. Qui siIccessit Fri- erico Henricus VI. eundem episcopum Ap- tensemqueecclesiam insigni donavit privilegio, ut libere, kfine ulla conditione posset quælibet prædia rustica vel urbana acciperejsimul etiam burgi episcopalis ( quæ urbis portio erat ad episeopum pertinens) terminos descripsit Diploma imperatoris datum legitur VI. nonas Julii anni 1153. indictione xr. anno 3. sui imperii. Vixit ulque ad annum 1208. quo ejus meminit sancti Victoris charta. Mors ejus in arAP TENSIS. 35 » chivo ecclesiæ ad XI11. cal. Novembris con- signata est. XXXVIII. PETRUS II. Petrus dictus de S. Paulo, ex præposito Aptensis ecclesiæ factus est episcopus. Qup vero tempore cathedram hanc conscenderit, expendendum est. In schedis viri docti’mi lego eum sedisse anno 1202. & interfuisse cum archiepis- cop s Arelatensi, Aquensi, & Ebredunensi, cuidam cœtui habito ad tractandum de pace inter Provinciæ & Forcalquerii comites. Id tamen pugnat adversus ea quæ siipra diximus de Guiranno episcopo, adhuc commemorato, an. 1208. in charta S. Victoris. Sed nihil vetat eum ante mortem circa annum 1202. abdicasse, sicque dedisse locum Petro, & nihilominus epil- copi Aptensis titulo usiim fuisse. FamiliariS fuit Berengarii Provinciæ comitis, & Guillelmi comitis Forcalquerii ; memoraturque circa annum 1209. & 1210. XXXIX. GA u f R 1 D u s I. Gausridus de Apta cognominatus, prius ecclesiæ B. Mariæ præpositus fuit, quo in munere animarum regendarum periculum fecerat.Pof- tea succesiit in locum Petri episcopi demortui, anno circiter 1211. Anno 1216. locum habet in chartis V ictorinis, ut observavit dom. de Russe Fratres Minores vivente S. Francssco admisit, ex veteri membrana episcopatus Aptensis, in qua hæc leguntur ; G.episcopus cum tota univerfi- tate, dederunt paupert Francisco ecclefiam paro- chialemsancti Georgii, ut in e a sodales… De ejut morte docet Aptenfe necrologium eam contigisse 21. Februarii an. 1229. XL. GAUFRIDUS II. Hic episicopus eodem nomine & cognomine ornatus ac superior, eum excepit in omciopas- torali anno 1221. juxta Sammarthanos fratres ; & anno tanaim 1229. ex schedis dom. de Re- merville ; obiitque circa annum 1243. X L I. GUILLELMUS II. Guillelmus cognomento Centulio, ex præ- posito ecclesiæ Aptensis, creatur episcopus anno 1244. quo memoratur in veteri instrumento ; moriturque die 26. Januarii 1246. Hic observandum quatuor consequenter episcopos sedisse in Aptensi cathedra, quorum nomina a littera G. incipiebant. Cumque olim in more positum esset, ut in instrumentis actiIque publicis, nomina plerumque per primam litteram nominis designarentur ; hinc difficile admodum est, cujusiiam eorum sint facta in chartis des- cripta definire, & singulis lingula tribuere. XLII. Guillelmus III. Guillelmus ex illustri Dalmatiorum Maffi- liensium familia, adepiscopatum veniens anno 1246. potentem adversarium habuit debellan— 3 dum, videlicet Bertrandum Rajambaldum de Simiana. Causam controversiæ sufpicamur fuisse castrum S. Martini, de quo jam pugnandum fuerat cum Rostagno de Agouto, & JCO ECCLESIA nepotibus ejus filiis Guirandi de Simiana. Ad— j verfarii siii pervicaciam fregit episcopus, Polis excommunicationis telis ulus, cui ad saniora consilia converso, an. 1247. sinum aperuit ; at- » que in signum argumentumque sinceræ reconciliationis ipsi tradidit in seudum brevia civitatis Aptensis, & castrum S. Martini, sub annuo censii, fidejussoribus Rainone de Casiario, & Willelmo de Malo.tortello ; uti nos docet charta ejusidem episcopi ex schedis Peireskianis eruta, quam damus inter probationes. Univit eo desiæ fuæ prioratum S. Saturnini an. 1252. Mas- siliædecessit die 28. Aug. an. 1256. XLIII. PETRUS III. j Petrus Bajulus prius præpositus Aptensis, electus est in episcopum die XI. Novembris anni 1256. Anno sequenti, excepit hominium consu- lum urbis IV. idus Aug. qui scriptum reliquerunt cum consensu conjilii & unsversstatis seu majoris partis civitatis, consulatum ejtssdem civitatis sub dominio Ap tensu episcopi & ectlefia teneri. Bertrandus Augerii S. Andreæ secus Ave « nionem abbas, de Galburgis in abbatissam S. Crucis Aptensis electione absque suo consensu facta, coram Petro Bajulo Aptensi episcopo conqueritur ; unde ille jubet Galburgim abbatiali dignitati renuntiare. Actum in S. Crucis ec— < desia (ut habent tabulæ S. Andreæ) idib. Januarii an. Domini 1259. Sepulcretum commune ecclesiæ Aptensis muris cinxit, an. 1265. Eodem anno approbavit permutationem factam inter magistrum de Sorbonio canonicum Pari- fieIssem, & Ludovicum Francorum regem, duarum scilicet ædiumolim Radulsi de Paciaco, & Henrici de Riangier militis in vico HirundiniS sitarum in censiva S. Germani de Pratis, quam dederat dicto canonico, vice collegii pauperum magistrorum Parisiis studentium in theologica facultate ; pro domo quæ fuerat quondam magistri Roberti de Duaco, sita ante palatium. 1 Thermarum, & aliis quas habebat dictus rex in via * Latomorum ante prædictum palatium. Datum an. 1265. mensc Julio. Petrus migravit e vita Massiliæ, die 30 Maii an. 1268. jacet tamen in ecclesia Aptensi, sine epitaphio. XLIV. R 1 P £ R T U s. Ripertus de Viens nobili genere ortus ex præposito factus est episcopus anno 1268. Eundem esse putamus, qui ut archidiaconus stlb- scripfit chartæ Guillelmi Dalmatii episcopi, pro. reconciliando ecclesiæ Bertrando Rajambaldo ■ de Simiana, an. 124.7. Alius fuit^x eodem haud dubie genere, Rupertus de Viens Aptensispræpositus an. 1213. Ripertus episcopus mortuus le- fitur calendis Februarii, jacereque in sacello .Spiritus. Sub hoc fere tempus conventus fratrum Minorum apud Aptam, postea ditatus & illustratus Sanctorum conjugum Elzeari & Delphinæ corporibus, ædisicatur munificentia toparcharum de Simiana. XLV. RAIMUNDUS II. Raimundus Centulio episcopus renuntiatus Cst anno 1271. mense Junio, cum esset canoni* P TEN S 1 S. cus Aptensis. Consecravit altaria S. Mariæ & S. Johannis mense Septembri anni 1272. Festum Inventionis S. Crucis in siia instituit ecclesia, an. 1275. & pro ejus celebratione solemniori, dis- tributiones seu stipendia canonicorum de propriis bonis auxit. Eodem anno in ecclesia siia mortuus est die 10. Julii. XLVI. Raimundus III. Raimundus Botti filius Bertrandi militis, domini de Rupe Saleria, & dominæ Thibaudæ Ifoardæ nobilissimorum parentum, ex canonico & archidiacono Aptensi ad summum tollitur sitcerdotium nonis Septembris anni n7^.Clien- telæ professionem recepit in festo S. Auspicii primi Aptæ antistitis an. 1276. a magnificis dominis Bertrando Ragembaldo filio Rostagni d’Agoult, & Bertrando Raimbaldo filio Guido- nis de Simiana, præsence Grimerio Aquensi archiepiscopoj & an. 1281. • a Bertrando Raim « baldo, & Guirannode Simiana cum obligatione medii Cas-bovis ( de qua voce consiile chartam XVIII. inter instrumenta) & agni albi pro castro S. Martini. An. 1278. x. cal. Octob. univit mensie prioris Caroli-loci ecclesias sitnctl Pauli & B. Mariæ de Mayricis, annuentibus ca- nonicis. Anno 1289. mense Octob. adhibitus est testis pacis Ildesonsi regis cum Bonlsacio de Castellana, ex veteri registro. Subscripsit concilio Drovinciali habito apud Regium sub me- tropoutano Aquensi Rostagno. Permutationem fecit cum Raimundo abbate S. Victoris anno 1291. concessis ecclesiis S. Arigii & S. Salvatoris Bonilii, pro prioratu S. Johannis de Cam- paneis, & B. Mariæ de Briciis. Delegatur a Bo> nisacio papa VIII. ad componendam litem inter Gaufredum de Laincello episcopum Vapin- censem, & senescallum, aliosque ministros Ca- roli II. Siciliærepis & Comitis Provinciæ. EjuS tempore Carmelitæ in urbe admittuntur 8. Octobris anni 1296. consisnsitque cotssecrationi eorum oratorii & coemeterii. Anno. 1299. fundavit abbatiam S.Catharinæpromonialibussub regula S. Augustini, ut infra dicemtiS. Instituit festum revelationis SS. Auspicii, Castoris & Marciani die 1. Maii celebrandum. Sanctorum Auspicii & Castoris vitas elegantiori stylo con- scripsit. In nonnullis veteribus monumentiS appellatur eruditisiimus in ecelesiastico officio. Ad meliorem vitam migravit die 22. Augusti anni 1303. sepultus in parte navis ecclesiæ ad Septentrionem, ubi etiam ejus frater sepeliri voluit. XLVII. HUgo. Hugo Botti Raimundi frater operarius Ap- tensis, electus est episcopuS per Compromissum mensie Novembri anni 1303. Eodem anno mense Decembri Roberto regi Siciliæ & Provinciæ comiti hominium fecit ; testisque fuit sacramenti, quod huic principi dixit Durandus Masa siliensis episcopus eodem fere tempore, præ- sentibus Venciensi, Forojuliensi, & Gaietano episcopiS. Bertrandum Raimbaudumde Simiana a fratre suo excommunicatum ecclesiæ re- « QgO aono adfoiÆ didtu iraAflMWolS. AUtHalco » Ziij 3<z ECCLESIA conciliavit, & ad hominium reddendum rece— J pit anno 1306. Bertrando mortuo, Rosa &Ma- bilia Porores ejus heredeS idem præstiterunt anno 1309. Homagium fecit Roberto regi comiti Provinciæ an. 1310. Rostagno de Salices abbati S. Eusebii electo benedictionem striem, nem denegavit mense Januario an. 1307. quod siiæ electionis consirmationem ab eo de more petere contemsisset ; cujus controversiæ judicium Durando Massiliensi episcopo pari partium conscnsu delatum est. Monachis Euseoia- nis interdictionem quoque comminatus est, nisi partem impensarum siIæ consecrationis, quæ ip- sis indicta fuerat, exsolverent. Tertium ecclesiæ I Pronaon* a latere Septentrionis proprio ære absolvit, uti probant ejus gentilitiæ* tesseræ, quæ in hujus cellæ parietibus & fornicibus adhuc visentur. In hac vero ecclesiæ parte sepulturam elegit. Obiit v. Kal. Februarii anni 1318. XLVIII. RAIMUNDUS IV. RaimUndus Botti utroque patruo mortuo ad infulas Aptenses vocatus est, cum operarii hujuS ecclesiæ munere fungeretur. Quam primum sedere cœpit in sancti Castoris cathedra de ipsiuS cultu Iollicitus, ejus sitcrum caput theca argentea exstantis operis indusit, an. videlicet 1320. ( ut constat ex membranula in hoc vase inclma, & gentilitiis Raimundi symbolis. Caput sancti Elzeari comitis Ariani Parisiis Aptam allatum excepit, &in ecclesia Fratrum Minorum magna pompa sepelivit anno 1327. mense Octobri ; anno vero sequenti v. nonas Maii libello supplici, nomine totius cleri & populi Aptensispostulavit ab Johanne XXII. ut eum in album {anctorum referret. Eodem in loco hactenus sancti Elzeari reliquiæ honorifice servantur & coluntur. Car- mebtarum ecdesiam consecravit anno 1323. & anno 1326. adfuit concilio San-Rustensi secus Avenionem ; cujus acta edidit Petrus Gassen— ] dus ad calcem notitiæ ecclesiæ Diniensis ex- stantque tomo XI. concil. parte 2. Ejus obituS in Aptensi ecclesia consignatur anno a nativitate Christi 1330. mense Januario delinente. Jacet in majori templo. XLIX. GERALDUS II. Post Raimundi mortem occurrit maxima confusio in succesiione episcoporum per unum aut alterum annum, ob multitudinem præsii- lum qui sedem hanc salutasse potius quam occupasse dicendi sunt. Certe in tomo II. litterarum communium Johannis XXII. anni 16. j ejus pontificatus, reperiunturlitteræ, seu bullæ quibus Guillelmum Astræ ( al. Asterium) præ- fecit ecclesiæ Aptensi, per transtationem Ber- trandi ad ecdesiam Bononiensem. Dat. Avt- nioni 11. idus Junii, an. XVI. ejuspontificatus,. Hic annus apud sacros historicos est Christi 1331. Itaque post mortem Raimundi, quæ contigit an. 1330. jam tenemus duos episcopos meIsse Junio anni 1331. Bertrandum & Guillelmum. Verum præterea inregistris capituli siImmafide a D. de Remerville delcriptis, Geraldus datur successor « H « tefferr sunt : it gueults « m chtfltnu gtthiqut i’tr sommi it}. tturi favilltnttt, ttllt i>t mihtufitrmmta-ftiti itu* autrtl. n TENSIS. 363 Raimundo Botti episcopo, diciturque electus die 17. Februarii anni 1330. Paulo post cum Jo- hannes XXII. concesiisset prioratum sancti Saturnini, qui a mensa episcopi Aptensis pendebat, Stephano Sauvet presoytero, Geraldus de ea collatione ad papam conquestus est ; qui respondit inquirendum esse utrum unio hujus prioratus cum episcopali mensa legitima foret. Postea ante mensem Decembrem, ceffit ingratiam Guiraudi, qui legitur electus die 18. Decembris anni 1350. Ecce episcopos quatuor tam brevi tempore. Sammarthani fratres tamen post Geraldum nullum alium substituunt usique ad Bertrandum Acciaoli, Sed vir doctus qui nunc historiæ Aptensium episcoporum describendae operam dat, suafque nobis sichedas humaniter utendas permisit, Geraldo dat successorem Gui* raudum nomine, qui paucos post menses translatus fuit ad sedem Petracoricensem. Certe debetur integra fides registris Aptensibus ; nec fal- sitatis nota litteris Johannis papæ inuri debet. Itaque dicendum est papam tunc inconsi]lto ca- Situlo, vacanti sedi proipexisse & providisse pa- :orem ; capitulum vero jure siio utendo, nihilominus elegisse sibi episcopum. In annis autem consignandis papæ computant annos siii ponti ? sicatus, qui non incipiunt cum annis vulgaribus, tunc inchoari solitis ab Pascbate. Idcirco npn simt omnino respuendi illi episcopi, sed hic statuatur ordo inter illos, ut Geraldussit XLIX. Bertrandus ab Johanne provectus L.Guiraudus Gerardo succeisor datus, qui minime sedit omittitur. LI. Guillelmus Bertrando siiffectus bulla pontificia. LII. alter Guillelmus.Porro observatione dignum est, præcipue penes episcopos a papa promotos, remansisse episcopatum ; quapropter de his sigiUatim dicemus, sed breviter. L. BERTRANDUS II. Bertrandus Acciaoli, Leonis filius, nobilis Florentinus, Angeli Acciaoli cardinalis-eonsangui- neus, qui legitur electus 7. Julii anni 1331. idem est cujus Johannes XXII. meminit in bulla pro Guillelmo Asterio, ubi dicitur, inde transtatuS ad Iedem Bononiensem. Et vero bulla illa data legitur 11. idus Junii, anno 16. pontificatus Johannis, qui non est expletus nisi die 8. Augusti sumi 1331. A Bononienli ecclesia legitur migrasse ad ecdesiam Nivernensem, ubi Albertus dicitur ; quod nomen aliquando ipsi est accommodatum. LI. GUILLELMUS IV. Guillelmus AsteritiSex ordine Minorum creatur episicopus bulla Johannis XXII. die 12. Junii anni 1332. ut contendit D. de Remerville. An. 1337. in comitatu siiimetropolitani kaliorum provinciæ præsulum perrexit ad synodum A venionensem. T ransfertur ad ecclesiamPetra- coricensem bulla Benedicti papæ X11. data Kal. Oct. an. 7. ejus pontificatus, qui est Christi 1340. LII. GUILLELMUS V. Guillelmus Audebertus Carnotensis, ordinis Minorum, sub finem anni 1340. aut 41. conscendit thronum ecclesiæ Aptensis, uti lego in 364 ECCLESIA schedis docti viri domini de Remerville. Fra— j tres Sammarthani huic Audeberto fere omnia tribuunt, quæ supra ostendimus pertinere ad Guillelmum Asterium ; unde gravis nobis sufpicio Guillelmum Asterium eundem esse cum Guillelmo Audiberti. Quod si id damus testimonio viri docti ut duos eos dicamus ; at negamus sedem tenuisse usque ad annum 1343. VIII. idus Aprilis, quo tempore legitur mortuus in obituum libro ; nam Guillelmus Amici jam tum erat Aptensis episcopus. Hanc dedi- nat difficultatem vir eruditus, postponendo Au- debertum Guillelmo Amici. Sed ut id illi con— f cedamus, debet ipse disterre Audeberti episcopatum, tssque ad finem anni 1342. LIII. GUILLELMUS VI. Guillelmus Amici Lemovix, commendatione Petri Rogerii cardinalis Rotomagensis, cujus familiaris erat, creatur episcopus Aptensis. Anno 1342. die 11. Septembris adfuit pactis matrimonii Ahelidis Rogerii neptis Clementis papæ VI. cum Guillelmo de Turre ; ita enim legitur in calce instrumenti’tunc confecti : præ- sent ibus… Stephano Alberli, PetroAndrea, & GuillelmoAmici, Claromontensi, Noviomensi, & Aptensi episcopis. Postea migravit ad ecclesiam C Carnotensem mense Novembri ejusilem anni. Demum factus est patriarcha [erosolymitanus & perpetuus administrator ecclesiæ Forojulien- sis. Cum assiduus esset in curia Romana, mortuo Benedicto XII. cardinales eum miserunt in Galliam VI. nonas Maii anni 1342. ad pacem fovendam inter episcopos Galliæ & Angliæ ; quam legationem ei confirmavit Clemens VI. paulo poti electus. Obiisse legitur anno 1360. cum aliqua sanctitatis fama. LIV. ARNALDUS. Arnaldus Neapolim profectus Johannæ regi- næ gratiam aucupasse dicitur ; qua usus est ad componendum pro dominio episcopali negotium. Multam impendit operam pro revocando ad mensam episcopalem prioratu sancti Saturnini anno 1346. A Clemente VI. electus est ac constitutus conservator privilegiorum sanctæ Claræ, cum archiepiscopo Aquensi, & Cavel- licensi episcopo. LV. BERTRANDUS III. Electus est die 17. Septembris anni 1348. ex registris Vaticani. Anno 1349. hominium J
? ræstitit Raimundo d’Agou ! t baroni de Saltu, ’rovinciæ senescallo, cui Johanna Neapolitana regina comitissaque Provinciæ vices luas de- mandarat ad recipienda omnium nobilium ho- magia. Nominatur in diplomate quo indulgentiæ conceduntur ecclesiæ de Vicinis monialium Cister- ciensium diœcesis Aurelianensis anno 1351. die 5. Aprilis, an. pontificatus Clementis VI. nono. LVI. BERNARDUS. Bernardus sacrum capeflivit magistratum an. • vide tift. domos Arv. auOore Baluzio, p. 317. & probat, tom. 2. p. 604. APTENSIS. W Christi 1551. Hoc autem anno Guiranusde Si- miana baro de Casa-nova dominus Aptæ aliqua ex parte^b omnibus comitiorum Provinciæ or* dinibus delegatus est ad procurandam apud Clementem papam VI. sitncti Elzeari de Sa- brano comitis Ariani inter sanctos relationem. Qui pontifex inquirendi de ejus vita & miraculis provinciam demandavit episcopis Uticensi & Carpentora tensi. LVII. BERTRANDUS IV. Bertrandus de Meissenesio anno 1353. ex siin- cti Francssci familia electus estad gubernandam Apteissem ecclesiam, ob notam sapientiam, vi- tæque sanctitatem. Ejus sijasiI beata Delphina siincti Elzeari conjux amplum comitatum di- misit, ac strictiorem vitæ rationem amplexa est ; deincepsque illum habuit consiliorum omnium partioipem, & in virtutum ac bonorum operum asiidua exercitatione moderatorem. Edidit vero constitutiones pro optimo ecclesiæ siiæ regimine, quarum ht mentio in capituli statutis. Missus ab Innocentio papa VI. ad Johannam Neapolitanam Siciliæque reginam, &Provinciæ comitissam, obtinuit compensationem dimidii juris brevium episcopalium Aptæ & Sa- nionis, ipsi reginæ divenditi a nobilillimis feminis, Rannbauda, Rosa & Mabilia de.Simiane 1 sororibus. A Carolo IV. imperatore indulto—’ rum siiis antecestoribus privilegiorum confirmationem obtinuit, diplomate Pisis dato die 8. Maii anno 1355. in quo Bertrandus appellatur : episcopus Aptensis & princeps. Demum a Johanna regina quæ eadem privilegia confirmaverat, vocatur ad archiepiscopalem Neapolis cathedram anno 1357. uni e vita migrasse dicitur anno 1368. LVIII. ELZEARIUS. Elzearius de Ponteves, ex illustri apud Provinciales, veterique Pontevensium prosapia ortus, cum Franciscanæmilitiæ nomen dedisset, coactus est ex monasterii latebris ad sedem Aptassem ascendere, electus die 27. Junii anni 1357. A Guiraudo de Simiana hominium excepit an. 1359. Sub ejus episcopatu Delphina Elzeari comitis conjux & virgo Aptæ migravit ad Dominum anno 1360. cujus exscquias celebravit hic episcopus ; elogium vero funebre pronuntiavit Philippus Cabaflble patriarcha Jerosolymitanus. B. Dalphinæ vitam scripsit Elzearius Borclli Aptensis Minorita, theologiæ doctor. Pontevesius diem obiit mense Decembri anni 1361. LIX. RAIMUNDUS V. Raimundus Botti natus Aicardi militis, & San- ciæ Dalmatii, Aptensi ecclesiæ praficitur an. 1362.Libellum supplicem an. 1363.Urbanopapæ V. cujus ipse consanguineus erat, obtulit, pro referenda in sanctorum censiim Delphina nuper mortua. Pietate motus erga primum fidei Chris- tianæ Patorem in Aptensi civitate, & episcopum sanctum Auspicium, ejus sacrum caput proprio ære theca ornavit argeDtea. Sub ejus pontificatu habitum est Aptæ concilium * percelebre, a Corrupte legitur hxcfyuodus habiu djc 14. Maii, indictione ^g ECCLESIA anno 1365. Guillelmo de Gardia Arelatensiar-1 chiepilcopo ac patriarcha demum Jerosolymi- tano præside. Anno vero 1372. statuta conduntur, K observanda capitulo dantur auctoritate Gregorii XI. misse ad id muneris Johanne Sa- tftterio decretorum doctore. Eodem anno par- thenon sanctæ Crucis ordinis Cisterciensis, prius fundatus in territorio de Rossilione, transfertur intra urbem Aptam, sumtibus Anglici cardinalis Albanensis episcopi, qui erat frater Urbani papæ V. E vivis excessit Raimundus die 13. Aprilis anni 1382. sepultusque est juxta gentiles sijos, Hugonem & Raimundum Botti I suos antecessores. LX. RAIMUNDUS VI. Raimundus Savini e primaria capituli dignitate, nimirum præpositura, conscendit ad supremum sacerdotii apicem, paulo post obitum decessoris siii, vixque duobus sedit annis. Sub id tempus vas argenteum formam capitis habens, in quo caput sancti Elzeari comitis collocandum erat, ut populi Christiani cultui pateret, benedicitur abAnglico cardinali in ecclesia fratrum Minorum Aptensium. LXI. GERALDUsIII. Nepos hic fuit cardinalis Ostiensis, quæ co’ gnatio sorsitan ipsi viam munivit ad ecclesiaf- ticas dignitates, & ad episcopatum Aptensem, 3uo jam potiebatur anno 1385. quo videlicet, ie 8. Junii sidem obstrinxit reginæ Mariæ, cuf. todi pupillari Ludovici II. regis Neapolis & Provinciæ comitis. Ipse anno 1388. die undecima Novembris hominium excepit a Ludovico de Andusia Voltæ domino, pro castro sancti Martini ; & anno 1390. a Bertrando de Simiana pro parte urbis Aptæ, & castro Sanionis, ex commentariis cenfualibus episcopatus. Post 5.1 episcopatus annos migravit e vita meisse Novembri anni 1390. LXII. JOHANNE S. Johannes Filleti, Foresii in diœcesi Chro- montana ortus, avunculum habuit Johannem de Grangia episcopum Ambianensem & cardinalem. Ekctus est autem die 9. Januarii anni 1390. vel 1391. novo more. Anno 1396 ; die ultima Junii, Raimundus Riperti Sistaricensis pra-positus vicariusque generalis hujus antistitis, lpsius loco excepit fidem clientelarem Dalphi- næ de Sabrano relictæ viri magnifici Guiraudi J de Simiana, Aptæpartim, Calæ-novæ, & de Gordis domini, quam juravit flexi ; genibus no- biliflima hæc femina nomine filiorum suorum Guiraudeti & Bertrandi Raimbaudi, quia nondum erant milites, ex authentica tabula domus de Simiana. Cultus sanctæ Annæ studiosisiimus a Benedicto papa dicto XIII. insua obedientia bullam obtinuit, qua liceret oblationes colligere adornandam caplam reliquiarum sanctæ Annæ, cujus corpus, inquit bulla, in quodam oratorio, seu crypta, sub magno altari ecclesia, a multis ni. tempore Urbani V.anno 13$$. quo vivebat adhuc Innocentius VI. & currebat indictio non 111. lcd vin. Itaque legendum est anno 136J. A P T ENSIS. 3^7 temporibus requievit. Habemus litteras Johannis episcopi, quibus hortatur ad conferendas eleemosynas in hoc pio opere impendendas. Conce- ditque erogantibus quadraginta dies de injunctis sibi poenitentiis, modo facta confeffione pœ- nitentes sint. Litteræ datæ simt Aptæ die 4. Novembris anno Domini mccccvh. An. 1409., adfuit concilio Pssano per procuratorem, uti. legitur in illius actis. Eodem anno condito resta— ( mento dic 6. Septembris, heredes instituit Car- tusianos Villæ-novæ prope Avenionem, & Cæ- lestinos Gentiliaci ad pontem Sorgiæ. Vita defunctus est die 10. * Junii anni 1410. quo anno « adfuerat consecrationi Antonii Juvenis Wapin— J censis episcopi. LXII I. PETRUS IV. 1 Petrus cognominatus Pricaudi legitur assum- tus ad episcopatum anno 1410. de quo nihil ul— 1 tra reperimus. LXIV. PeRxgRINUS. Nec longiorem moram fecit in sede Aptensi hic episcopus vere peregrinus ; obtentis enim bullis a Johanne XXIII. die 23. Martii anni 1411. mense Novembri 1412. morte sublatus est, possessonem nondum adeptus. Ipso ad confessionem & pœnitcntiæ sacramentum utebatur Ludovicus II. Siciiix rex & comes Provinciæ. L X V. NICOLAUS. Nicolaus electus mense Octobri anni 1413. nondum adepta possessione moritur in concilio Constantienii, cui ut orator Caroli III. Na- varræ regis intererat. Sub id tempus CarmeJitæ, capitulo Aptensi consensum præbente, intra urbem monasterium construxerunt, in palatio a dominis de Volta concesso. L X V I. CONSTANTINUS. Constantinus de Pergula in Provincia generalis collector subsidiorum pro camera apostoli- ca, arcbidiaconus Aquileiensis, & in curia Romana referendarius, & prior de Graussello Va- sionensis diœcesis, nec non abbas Pancti Eust> bii Aptensis, anno 1416. * die 1. Martii Anto- niæ de Volta dominæ sancti Martini hominium excepit ; & eodem anno Bertrandi Raimbaudi de Simiana pro parte civitatis Aptensis, manibus junctis & genibus flexis, quia nondum erat miles. Anno 1419. mense Augusto legatione fungens pro Iolanda Jerusalem & Siciliæ regina, ducissa Andegavensi, comitissa Provinciæ, &c. cum cardinali a S. Marco & Petro d’Aci- gne Provinciæ senescallo, Sabaudiæ ducem adiit, ipsi cestionis jurium omnium reginæ in comitatum Niciensiiin, & quædam alia Provinciæ castra faciendæ catssa. Cardinali Pisano apud regem Arragoniæ sedis apostolicæ legato comitem se adjunxit hac in legatione. Mortem op- petiic mense Octobri anni 1430. LXVII. S T E P H A N U S III. Mortuo Constantino electus est die 17. Julii anni 1431. Stephanus, qui erat Ludovico III. 1 regi 5<8 ECCLESIA sialem & Siciliæ, Provinciæque comiti a sacris / confessionibus. Eidem regi hoc ipso anno ho- minium præstitit die 18. Septemb. apud Aquas- Sextias. Solito more solemnique ritu excipitur apud Aptam mense Octobri sequenti. Sacramentum ipsi dixit mense Novembri BertrandtiS Raimbaldus de Simiane. Jam e vivis excesserat die 25. Novembris anni 1437. LX VIII. PE T R U s V. Petrus Nasi)ndi, Sagii in Normannia natus, Aptensis ecclesiæ canonicus fit, polseaque eligitur episcopus ante 25. Novembris anni 1437. Anno 1438. donum accepit ab abbate Vallis— j Sanctæ pro jucundo introitu. Renato Neapolitano regi & comiti Provinciæ hominium praestitit, &sacramentum dixit anno 1440. Fidem Suoque ipsi pollicitus est Bertrandus Raimbal- us de Simiana anno eodem, die n. Februarii. Litteras tutelæ ac patrocinii huic concesse epi- scopo Provinciæ sencscallus, addita mulcta centum argenti marcarum in eos qui contra hunc præsulem aliquid moliri auderent. LXIX. PETRUS VI. Ex hoc Petro unum eundemque cum siiperiori episcopoSammarthani fratres conflarunt ; quam— C vis duo fuerint ejusdem tum nominis, tum cognominis. Alter vero, de quo hic agimus, prioris vicarius generalis fuerat, postea in sede epi- soopali successor anno circiter 1448. Hoc anno adruit elevationi sanctarum Mariarum apud Arelatem ; attamen hoc tribuit Petro Nasondi decessori ejus Honoratus Bouche lib. 9. histor. sect. 4. Anno sequenti sisscepit Jacobum de Simiana pro brevibus Aptæ, & pro Sanione clien- telarem fidem prositentem. Anno 1457. interfuit concilio Avenionensi, cui præerat Petrus oardinalis Fuxicnsis Arelatensis ardiiepiscopus. Condito testamento Petrus heredem ex asse in— p stituit ecdesiam sijam. Morte sua defunctus est die 1. Julii anni 1467. Jacet in ecclesia Pancti Andreæ Avenionensis. LXX. Johannes II. Johannes Urtica ex præposito Aptensi electus est episCopus dieDominica sexta Sept.1467. quo etiam die solemni apparatu exceptus legitur, & in possessionem admissus. Anno 1482. facto prius hominio Renato regi Siciliæ comiti Provinciæ confirmatur ab eo in omnibus privilegiis & juribus quæ habebat apud Sanionem & Oribellum, datis litteris.2o. Maii & 7. Junii. Eo— I dem anno migravit e vita. LXXI. AGRICOLAUS. Agricolaus Panissa Lucæ in Tuscia oriundus, juris utriusque doctor, in Avenionensi aca- demia lector ordinarius & primicerius, ut nos docet historia hujus atademiæ nuper conscripta, electus est die 18. Julii 1482. eodemque anno regis comitis hominem se esse professus est, fidemque juravit. Innocentiis papa VIII. eum constituit conservatorem privilegiorum monasterii sancti Ægidii, & prioratuum, ecclesia- rumque ab ipfo pendentium, litteris datis 20, Tomus I. A P T E N S I S. j6, Septembris anni 1485. Anno 1489. juxta receptum tunc morem, vel 1490. juxta hodiernum, die j. Februarii vivere desiit. LXXII. Johannes III. Non accessit rudis & inexpertus adepiscopa- tum Johannes cognomento Chabrolus ; quippe cum esset canonicus & sacrista ecclesiæ Va- lentinensis, officio vicarii generalis episcopi functus fuerat. Ad hæc accessit negotiorum rei pu- blicæ tractandorum peritia ; fuit enim magister libellorum si.ipplicum inaulaCaroli VtII. Verum brevi tempore Aptensem rexit ecdesiam ; etenim electus est mense Maioanni 1490. mense Julio proximo coepit episcopum agere, ut liquet ex libris recenlionum episcopatus. Anno vero 1491. mense Novembri transtatus est ad sedem Valentinensem regendam, sive unquam epistropus, ut placet D. de S. Quentin, sive tan- quam vicarius generalis, quod alii volunt. Certe vacavit sedes Aptensis a mense Novembri anni 1491. quod liquet exactis capituli, ubi legitur Elzearus Autric canonicus factus vicanus generalis. LXXII I. JOHANNES IV. Johannes ex genere nobili de Monte-acuto, filius Raimundi de Furmigieres, & de sancto Marcello in territorio Vivariensi natus, electus est die 6. Augusti 1494. Possessionem adipiscitur per procuratorem 23. Februarii ejusiiem anni 1494. Orta anno 1505. de pecuario pas- tu in agro Turritarum cum civibus & communitate Aptæ controversia, pro talliæ solutione & dominio etiam Turritarum, cum illis convenit secundum capita transactionis actæ olim a Guillelmo antecessore siio. Anno 1508. ex conceflione summi pontificis dedit ad acapitum & emphytheosim totam terram de Rocafura, & de ea muneris clientelaris profeisionem accepit, ut pro castro siincti Martini, a Ludovico de Levis barone de Volta, & castri S. Martini ; item anno 1509. a domina Pontii d’Astoaudpro vil* la de Murs in agro Turritarum sita, annoquo- 2ue 1516. ab Antonio d’Auraison viceComite e Cadenet, pro villa & territorio de Miles, in eodem Turritarum agro. Decidit etiam anno 1520. cum fratre Carolo Johanne de Pennis equite Jerosolymitano beneficiario de Jo- casiio, & siincti Johannis de Rossilione, pro vicinis prioratuum & castri Turritarum sundiS certo termino desiniendis. Demum inamplisi- candis episcopalis mensæ bonis, & divulsis ejus ditioni restituendis, multam impendit operam. Fratres Sammarthani mortuum eum dicunt anno 1524. Vir eruditus, qui de historia episcopo-. rum Aptensium scribit, docet famam quidem de ipsius morte percrebuisse hoc anno ; ita ut cardinalis de Claromonte sedis apostolicæ legatus de episcopatu Aptensi tanquam vacante providerit Johannem Nfcolai, & Franciscus I. Francorum rex vi concordatorum cum Leone X. factorum, designaverit episcopum Antonium Trivultium Mediolanensem : sed uterque, inquit, Aptensi eptscopatusrusratus est. A a 370 ECCLESIA LXXIV. JOHANNES V. Johannes Nicolai, quem vir eruditus laudatus siipra dicit fuisse vicelegatum Avenionen- siem, siubrogatus est Montacutio in Aptensi cathedra. Breviarium ecclesiæ luæ meliorem in Formam disposiiit typis editum anno 1532. Anno proximo mense Martio magnum moriens reliquit desiderium fui viris doctis, quos amicos habebat, imprimis Jacobo Sadoleto episeopo Carpentoratensi, qui eum laudavit quod flagraret studio sacrarum litterarum ; hæcque subjungit perhonorifica : Te vero mi optime & jucundissime Nicolae, quibus efferam laudibus ? novi j tuam bonitatem, justitiam, integritatem, sensus tuos noviplenifstmos pietatis, animum quoque optimis semper diditum, & artibus & litteris > quod supe miratus sum. Atque eo magis, te ex maximis curis & occupationibus quibus distinebare, aliquid semper videbam surripientem temporis » quod verioribusstudiis impartires. Vincit tua virtus studium meum, neque est nostra tuis laudibus facultas ullo pacto par. Veruntamen etst tu neque nunc primum, nec unquam mediocriter, sed diu ante totus in optimis studiis suisti, hoc tamen retente tuo facto, quod summi doctoris & praconis magni Dei lectionem provehere, atque illustrare pro tua parte conatus es, stc me tibi devinxtsti, ut in vetere nostra, mutuaque benevolentia meus in te amorquast novo igni instammattor esse videatur. L X X V. C S a R. Cadar Trivultius ex genere apud Mediolanenses illustri, atque in Gallia præstantioribus dignitatibus cohonestato genitus, adhuc junior designatur episcopus Aptensis a* Francssco I. rege Christianisiimo. Anno 1533. ad episcopales functiones usijs est ministerio Bartholomei Por- talenasii Carmelitæ Trojani episcopi. Organa j pneumatica canora in ecclesia neri curavit. An. 1^39. sedem Comensem obtinuit auctoritate se- disapostolicæ, retento episcopatu Aptensi, usque ad annum 1541. LXXVI. PETRUS VII. Petrus de Forlivio filius Marci A venionensis, & Delphinæ deFulgeria, canonicus & præcen- tor Avenionensis ecclesiæ, abbas etiam sancti Evssebii Aptensis & Sinanquæ, diœcesis Cabel- licensis, schedula regia defignatur Aptensis epi- scopus die 1. Decembris anni 1541. lolemnique pompa urbem est ingressus die 24. ejusdem men- sis. Anno 1546. conventionem fecit de quibus. dam litigiosis Cum capitulo siio. Anno 1549. die 16. Maii sacramentum dixit, fidemque clienta- rem præstitit Henrico II. regi Christianisiimo, tanquam Provinciæcomiti. Anno 1553. orta inter ipsum & consules Aptenses contentione, pro tributariis præstationibus de toto Turritarum agro ab epssCopo exsolvendis, tandem conventum est sub certis pactionibus, si.ipernæ in Provincia curiæ senatusconsulto confirmatis anno 1555. Cesut anno *557— Avenionemque profectus, ibi fere usque ad vitæ exitum permansit, hoc est usque aa annum 1559. quo in abbatia APTENSIS. 572 sua Sinanquæ, nuper ejus curis magna ex parte refecta, animam exhalavit die 5. Februarii. Jacet tamen Aptæ in siiæ olim ecclesiæ sacello dicto Corporis Christi. Quædam contulit collegio Avenionensi. LXXVI I. JoHANNE S-BA PTIST A. Johannes-Baptista Rambaldus de Simiana filius Bertrandi Rambaldi baronis de Gorda & de Casa-nova, ex Perota de Ponteves, transfertur anno 1560. abepiscopatu Venciensi ad cathedram urbis Aptensis, cujus dominium ex parte ad gentem nobilisiimam Rambaldorum de Simiana a longo ævo pertinebat. An. k6i. die 21. Junii Carolo IX. Galliarum regi siaem clientarem professus est. Anno 1565. mota de- nuo controversia pro agro Turritarum, quem consules Aptenses legi communi tributorum sub- iicere volebant, senatus illum immunema publicis muneribus novosenatuS-conlulto declaravit. Hic episcopus defecit a fide catholica anno 1571. chartis & instrumentis ecclesiæ igni damnatis. Simul erat abbas S. Saturnini TosoC LXXVIII. FRANCISCUS. Franciscus de Simiane, sieu de Casa-nova 5 Johannis-Baptistæ nuperi episcopi frater, monachus ordinis Cartunensis in monasterio Ave* nionensi, qui præsecturam gesserat in monasteriis Villæ-novæ & Boni-passus, vocatus est ad siedem Aptassem anno 1571. ut offensionem ex : Fui fratris apostasia orthodoxae plebi datam, bonis dilueret exemplis. Nec fefellit spes de eo concepta ; nam frequens diœcesim suam vi- sitabat, & quidem pedes, largas ubique spargens eleemosynaS, omniaque boni pastoris munia sedu Io exfecutus est. Ingenti cum lætitia exceptus est urbem ingredienS, anno 1571. quo 1 sacramentum dixit Carolo regi IX. An. 1585. 1 concilio adfuit Aquensi. Recrudescente contentione deprædiario tributo ex agro Turrita- no, factam a fratre suo cum civibus conventionem renovavit ; sicque paci gregis consiiltum est. Decem præbenaas in ecclesia sancti Saturnini apud Tolostim, cujus abbas erat, fundavit. Migravit ad Dominum anno 1587. sepultusijue est in tumulo gentilitio, intra majorem eccle- siam. De eo necrologium Cartusianorum Ca- strensium ita habet : *ty. Maii obiit reverendissimus dominus Franciscus de Casa-nova episcopus Aptensis, professus & alias prior domusAvenio- nensts & aliarum domorum, visttatorque Provincia. Habet anniversarium in ecclesia sancti Saturnini die 4.. Februarii. LXXIX. POMPEIUS. Pompeius cognomento Perillus e Segusione* i in Pedemontio oriundus, insignis theologus & concionator ordinis Minorum, habuerat magistrum ih Pacris litteris Sixtum V. summum pontificem, quod forsitan ad infulas ipsi viam munivit. Erat præterea medicæ artis peritisti- mus. Henricus Engolismensis major Franciæ prior Jerosolymitani ordinis, &Provinciæpro- rer, Pompeium pro conCionatore* habuit, rioc « Ipfum eodem munere functum suiffc apud Phjjippuox II. pamarum regem dicU D. de S. Quemm. 37* ECCLESIA — principe mortuo Hern icus III. Francorum rex j eundem accersivit, & Apcenli ecclesiæ nomina- T. vitepiscopum anno 1587. Anno 1594. die Maii 6. decimam quam nomine episcopatus Aptæ percipiebat, commutavit pro prioratunostræ Dominæ de Claro-monte, cum Aptcnsucapitu- lo. Anno 1604. oculis captus prædicandioisi-- • cium minime intcrmisit. Anno 1607. die 28. Januarii mortuuspost abdicatum cpilcopatum, jacet in sua ecclesia a latere cvangelii altaris sodalitii B. Annæ. De eo agit Cæsar Nosirada- mus in historia Provinciæ. Laudatur autem ob singularcm modestiam & amorem in pauperes. 1 L X XX. JohANNEsVI. Johannes Peliflier Bencdictinus, monachus S. Andreæ secus Avenionem, prior Simianæ, quo ex loco oriundus erat, Pompeio succedit post . ipsius abdicationem 1607. ac Dominica 1. Adventus die 50. Novembris in urbem adventans, a populo solemni pompa exceptus est. In diœ- cesi, divi Francisei familiam duobus conventibus auxit, regularis observantiæ patribus dictis Recollectis evocatis, & in Bonilli castro rece* , ptis ; necnon Capucinis Aptæ admisse an. 1612. quorum deinde ecclesiam solemni ritu consecravit 1617. Junii 18. quod munus etiam obiit > inparochiali Simianæ ecclesia an. 1620. v. cal. Novembris. Anno 1621. Turritarum contro- versiam sepius apud judices agitatam senatus- consulto decidit, quam mutua deinde pactione confirmans, exstinctoque litis fomite, quæ jam per 68. annos urbem & episcopum vexaverat, gloriam assecutus est pastorem ovibus con*- ciliasse. 1629. 18. Novembris moriens, pontificalis cathedræ circulum eodem Adventus tem* pore quo inceperat, absolvit. Jacet in cathe* drali in sacello SS. Sacramenti. Concilium j Tridentinum anno 1625. in siia ecclesia recipi curavit, salvis ecclesiæ Gallicanæ libertatibus. LXXXI. MODESTUS. Modestus de Villa — nova des Ares Arnaldi de Villa-nova marcbionis des Ares, & fabellis de Haluin de Piennes filius, frater natu major Antonii marchionis des Ares & de Trans, dynastæ ac baronis d’Allemagne, e nobiliffi- ma& vetustisiima Villæ-novæ gente ortum ducit, quæ primo Provinciæ, & secundo Galliæ J marchionatu illustris floret, suosque inter proceres jam a plurimis seculis numerat Helionem a Villa-nova III. Rhodiensium equitum præ* fectum, cognomento Bonum, Hugonem Fran- ciscani ordinis doctorem, Elzearium Diniæ episcopum miræ siinctitatis præsiilem, & beatam Kosselinam Cartusiani ordinis virginem, cum eorum consanguineis D. Elzeario comite Ariani, & B. Dalpbina ejus conjuge castissima. Tot clarus majoribus Modestus, ordinem patrum strictioris obscrvantiæ, qui Recollecti audiunt, ingressus, duorum marchionatuum, & totidefn toparchiarum jure primi nati si.iccessor legitimus, cas reliquit, servire Deo pluris æs- timans. Exinde autem a Ludovico XIII. pontifex Aptæ designatur die 28. Februarii 1629. Tomus I. APTENSlS. J7, L Bullas obtinuit ab Urbano VIII. mense Septembri, consiicraturque die 29. Novembris ejus- dem anni, Forojulii ab urbis antistite Bartho- loftiæo Camelin, assistentibus Petro Camelino Philadelphiæ præfule ipsius nepote ac coadjuto- re. Prima vero die Maii anni 1630. Aptam fo- » lemni ritu ingreditur, singulari plebis exceptus lætitia. In Pede pontificia positus, vitæ prioris haudimmcmor, Recollectos patres a decessore siio vocatos, ad episcopalis oneris subsidium ad- misit. Monialcs sacras Visitationis siub sanctæ Mariæ vulgari nuncupatione, B. Francisei de Salcsio epiicopi Gebennensis filias 1637. in urbe recepit ; quo etiam anno virginibus Prassenta- tionis sub B. (Jrsiilæ appellatione suam in Apta figere stationem permiiisse dicitur a Sammar- thanis fratribus. A novorum partbenonum institutione, ad veterum regimen transiit, anno* 2ue 1638. in Cistcrciensi S. Crucis monasterio ^arlotam de Chauvigny de Blot abbatissam electam, secunda Dominica Adventus benedixit. Abbatiam canonicarum sanctæ Catharinæ, in qua paulo remisiior erat observantia, reforma v it. An. 1642. in dominica Pasiionis vas argenteum ad conservandum decentius cranium B.Dalphi- , næ affabre factum apud Minoritas Aptensesbe- ’nedixit. In siiaque ecclesia imaginem ex argento conflatam, sancti Marciani ordinis siincti Benedicti, fundatoris & abbatis siincti Etssebii Aptensis, cultui sttero dedicavit. Patrum Recollectorum ecclesiam consecravit anno 1664. Novum ecclesiæ siiæ breviarium typis mandari curavit. Anno denique 1670. die 7. Jan. obiit optimus pastor, sepultura donatus in novo S. Annæ sacello. LXXXI I. JOHANNES VII. Johannes de Gaillard Aqucnsis filius Petri, & Marquesiæ de Village de la Salle, frater Mag- dalenæ de Gaillard de Vcnel, quæ regiorum puerorum educatricis viees supplebat, cum eC- set canonicus theologus ecclesiæ Constantiensis in Normannia, nominatur schedula regis Chri- stianisiimiad episcopatum Aptensem die 1. Jan. anni 1671. Ordinationem episcopalem accepit in eadem ecclesia Constantiensi die 28. Julii anni 1672. Posscflionem adipiscitur 20. Sepr. ejusiiem anni. Anno 1693. pallium auctoritate apostolica contulit Danieli de Cosnac Aquensi archiepiscopo. E vita migravit die 28. Januarii, anno 1695. Jacet juxta tsecesserem suum. LXXXIII. J O s E PHU S-Ig N AT IU S. Josephus — Ignatius de Foresta deColongo, filius Scipionis domini de Colongo, & Vencllo, ex Ludovica de Moustiers, præpositus ecclesiæ Massil. designatur a rege Christianisiimo epss- copus Aptensis, die 7. Septembris anni 1695. j Bullas accepit ab Innocentio papa XII. xv. cal. Februarii anni I696.Consecratur die I4.ejus- dem anni Parisiis in ecclesia Carmelitarum vici siancti Jacobi. Posselsionem apprehendit per procuratorem die 1. Aprilis sequentis, & die 14. ejusiiem mensis, solemni pompa invectus est in urbem. Seminarium instituit pro clericis, Cujus curam demandavit patribus Societatis JesiA Aaij J74 ECCLESIA APTENSIS. 37J PRÆPOSITI APTENSES. I-T) Egimundus 870. 11. Agilbertus præpositus tempore Nar- j. toldi episcopi 981. III. Pontius I.sub Leodegario II.anno 1103. IV. Rodolph us de Apta sub eodem episcopo 1113. & 1122. Vide inter instrumenta. ’’ V. Gaufredus 1.1198. Postea episcopus Apten- sisanno 1211. VI. Petrus I. de S. Paulo creatus præpositus d einde episcopus Aptensis. VII. GaufridusII. Forte idem ac primus, qui iterum factus est præpositus. VIII. Ripertus I. de Viens 1213. IX. Guillelmus I.Centulio 1230. electus epi- scopus 1244. X. Petrus I. Bajulus 1244. deinde episcopus Aptensis 1256. XI. Ripertus II. de Viens 1257. præpositus, ex charta XIX. deinde episcopus 1268. XII. Audebertus decessit 9. Januarii 1269. XIII. Ripertus III. de Viens.Forte idem iterum factus præpositus, notus ex compositione ( cum siio episcopo anno 1265. migravit a seculo 1270. fundato festo Pancti Martiani. XIV. Rostagnus de Porta-majori, operarius capituli Aptensis, deinde electus præposituS 1270. Festum Annuntiationis B. Mariæ solem- niuScelebrandum fundavit, defunctus 1277. XV. Raimundus I. Botti obiit 111. nonas Octobris 1283. XVI. Gaufredus III. de Lanuncello, filius Imberti domini de Lanuncello (Lincti) & Ti- burgæ d’Allamanon electus præpositus IV. nonas Novembris 1283. factus episcopus WapincensiS 1289. Interfuit tractatui inter Carolum II. re— £ gem Siciliæ & comitein Provinciæ, ac urbem Massiliensem 1288. XVII. Raimundus II. de Apra electus XIV. cal. Martii 1293. XV111. Laudo decessit 1296. sepultus in ec- clesia Francsscanorum. XIX. Hugo Vasta Villani brevi præpositu- ram tenuit. XX. Guillelmus II. Agarni memoratur in veteri instrumento 25. Aug. 1297. deinde factus Grassensis episcopus postceffionem Lantelmi episcopi data bulla VI11. cal. Novembris 1298. sedem Grassensem retinuit ad annum 1320. aut j circiter. XXI. Pontius II. Augerius erat præpositus 1322. ortus legitur ex illustri comitum Forcal- querii familia. XXII. Ademarius de Volta filius Raimundi domini deAndusia, & Eleonoræ dePictavia factus episicopus Valentinus 1331. deinde Viva- riensis 1336. ad 1365. XXIII. Artaudus de Bastida Rollandi præpositus reperitur 1357. decessit 1360. XXIV. Raimundus III. Savini cesiit præpo- situram 1363. Postea factus episcopus Aptensis 1382. XXV. Stephanus de Sainest (Sanitalc) per refignationem præcedentis factus præpositus XXVI. Durandus Andreas memoratur in statutis capituli 1372. decessit Romæ 1379. cujuS corpus Aptam allatum in ecclesia sanctæCrucis sepultura donatur. S. Dalphinæ longo tempore conscientiæ fuit moderator. Festumsancti Timothei fundavit. XXVII. Gerardusde Domnis 1382. XXVIII. Guillelmus III. Hortolanus 13 84. a Clemente VII. multis legationibus honestatus, patriarcha Jerosolymitanus fit anno 1589. Hospitalem domum sancti Castoris fundavit eodem anno. XXIX. Raimundus IV. de Bretennes 1400. postea factus episcopus Lombariensis. XXX. Richardus de Bosonvilla obiit rv. cal. Februarii 1405. XXXI. Olivarius de Solerio 1405. XXXII. Ludovicus Filieti defunctus 1413. XXXI11. Petrus 11. Alfanti doctor in decretis electus VI. cal. Maii 1413. XXXIV. Francsscus Angelus de Senis 1414. & 1420. XXXV. Philippus Meyerspræposituram accepit virtute bullæ Martini papæ V. 25). Aprilis 1420. Possessionem adeptus 25. Junii ejuldem anni. Decessit S. Augusti 1451. XXXVI. Colinus Rochonus baccalaureus in decretis, clericus præbendatus electus præpo- situS 13. Augusti 1451. XXXVII.Johannes I. Urtica Avenionensis, occurrit cum titulo præpositi in veteri membrana 1454. factus episcopus Aptensis 1467. XXXVIII. Ludovicus Savini. XXXIX. Guillelmus IV. Urtica factuspræpositus 29. Junii 1469. XL. Guigo, Guigonetus & Guinotus Mate- ronus protonotarius apostolicus 1474. 1477. 1480. ad 1518. XLI. Augerius Materonus præpositus posses- sionem adipi icitur 15. Novembris 1518. percesi- sionem Guigonis. Duo isti præpositi ex illustri dominorum de Salignae & a Entrcpieres profa- pia orti erant. Quidam Guigonetum distinguunt a Guigonc, voluntque priorem præsuisse annis 1474. & 77. alium ab an. 1480. ad 1518. XLII. Petrus III. Richardi 1523. XLI11. Johannes 11. Bernardi I52<).decellit mensie Martio 1574. XLI V. Claudius Bernardi 1574. XLV. Antonius I. Bernardi per ceflioncm præcedentis 15. Januarii 1577. XLVI. Antonius II. Seignoret 1611. Resi- gnavit sequenti. XLVII. Johannes Stephanus Seignoret, præcedentis nepos 1615. XLVIII.Leontius de Bennondde Vast : her doctor inlacra facultate theologiæ, condomi, 7 « ECCLESIA nus & prior de Vascheriis. XLlX. Poncetus de Bermond doctor theologus per resignationem praecedentis, præposi- turam & prioratum de Vascheriis obtinuit 16 6 o. A P TENSIS. 57r l Deputatus est ad comitia generalia cleri Galli* cani 1681. L. J osiephus de Solier doctor in theologia, prior deVascheriispræpositus Aptensis ab anno 1684. DE ABBATIIS DIŒCESIS A P T E N S I S. VeTBRA MONASTERIA QjjÆ NON EXSTANT. I.T N schedis V. C. Dom. de Remerville S. [ Quentin, qui Aptensium episcoporum hss- toriæ insudat, mihi occurrit Manancha vetus cœnobium a Castore, postea episcopo Aptæ- Juliæ constructum. Hujus loci monachos fuisse Helladium & Leontium, quibus io. priores collationes Casiianus nuncupavit, censet vir doctus, quos ambo Aptensem sedem succeflive tenuisse autumat ; licet Leontiushic Forojuliensi adsi : ribendus ecclesiæ magis videatur. Monas- terii hujus nulla putamus superesse vestigia ; in cujus loco nunc est oppidum Mencrbum. II. Claudius Robertus agens de Aptensiepi- scopatu, recensi : t inter abbatias quas complectitur, Vallis-cellam ( Vaucelle,) cujus vir C. D. de Remerville a S. Quintino sedulus & curio— < Ius explorator antiquitatum omnium, nulla re- perit vestigia, vel in actis publicis, vel in totius pagi monumentis. Attamen ipso teste in quadam Aptensis territorii parte quæ vocatur Vallis, erat antiquitus abbatia, si fides adhibenda sit veteri membranæ a viro docto inspectæ. Hac in valle olim fuit prioratus si : u Cella pendens a Majoris- montis monasterio A relatensi, appellabaturque Carus-locus, cujus adhuc superlunt non solum rudera, sed ædisicia pene integra ; dormitorium, claustra, refectorium, quæ specimen exhibent ampli & siimtuosi monasterii. In su~ perliminari portæ cujusdam, qua intratur in ] claustrum, hæc legitur inscriptio litteris Romanis, quæ nihil habent Gothici characteris : Ma- RIÆ Dv. CE. Hac ininsi : ript. deest initium li* neæ ; conjicitque vir sagax supplendum esseB E A- T_æ ; legendumque Beata Maria de. Valle-tella. Alias abbatias nunc destructas commemorat idem vir eruditus ; scilicet sancti Petri deTur- rita, sancti Martini, & nostræ Dominæ inter Valles, quæ abbatia sita erat in territorio, quod hodie Rupem Salariam vocant. Abbatiæ nunc exstantes sunt : S. Eusebii, ordinis S. Benedicti. Vailis-sanctæ, ordinis Cisterc. S. Crucis, ordinis Cisterc. femin. S.Catharinæ, ordinisS. Augustini, femin. ABBATIA S. E U s E b 11. DE hujustnodi monasterii exordiis, nihil certi nobis sijppetit. Vir nobilis & eruditus D. de Remerville a S. Quintino, ejus primordia putat referenda saltem ad finem secusi VIII. Quippe nomen sancti Martiani primi ejusdem loci abbatis, inlcribitur pervetusto maryrolo- gio, in quo nullus sanctorum seculinoni, aut posteriorum continetur. Vero propius tamen est hoc monasterium non diu postea stetisse, sed in Saracenorum procella, quæ tot aliis siicris locii excidium attulit, destructum suisse, & in manus laicorum devenisse. Ceterum nulla vetera mo numenta diserte de sancti Eusebii coenobio lo* quuntur, præter istud fragmentum chartæ, ex tabulario sancti Etssebii desiimtum i Donatio loti sancti Eusebii, eum ecclefiis Det constructisy videlicet ecclefiassancti Eusebii, jancti Mauricii &sancti Justi confessoris, tum vineis, pratis & campis, cultis & incultis, pomiferis, non pomiferis y cum ipsts decimis, confortes de uno latere de via publica qua pergit ad vallem qua dicitur Marcella& de alio latere muro cincto, quod pergit ad ipsus valles » de uno fronte via publica quæ pergit ad ipsas ecclestascum muro cincto, & de alio fronte ipsum vallem, quantum infra ipsus terminationes est i stc donamus ac derelinquimus ad sanctum Eusebium, sanctum Mauricium, ac sanctumsustum, & ad ipsum abbatem & monachos. Robertus, & uxor sua Moi- gla *, Marato *, & uxor sua Aramberta fundatores. Anno incarnationis m 1 v. Anno etiam 1017. Guillelmus comes & uxor ejus Gerberta donationem huic loco fecerunt ; utsidem facit Peiresxius. Hoc monasterium in territorio Sanionis prope Aptam fundavit sanctus Martianus, qui eo secedens vitæ solitariæ studio, nonnullos tamen secum socios habitare passus est, quibus mendicando victum suppeditasse legitur. Oratorium seu ecclesiam sancti Eusebii consecravit Urbanus papa 11. anno m Lxxx.Ix*. Istud cœnobium concessum abbati & monachis sancti Ægidiianno 1032. dicemus infra. Singulari privilegio donavit abbatiam hanc Anastasiuspapa IV. quod ex tabulis ejustlem depromtum hoc loco euendum censuimus : ANastastus episcopus, servus fervorum Dei, sulutem. Dilecto abbatisancti Eusebii*, &c. ■ Statuimus ut nulli omnino archiepijcopo, vel episcopo liceat super idem ctenobium, vel abbatem, ceu monachos, manum excommunicationis & interdictionis extendere ■, sed monachi & monajie- rium cum villa quieti semper ac liberi ab omni epi- scopali exactione, vel gravamine, per omnipotentis De i gratiam maneant. Statuentes, ut quascum- que possessiones, quacumque bona idem monafie- riurn ir.præsentiarum possidet, aut insuturum concessione pontificum, largitione regum vel princi- pum, oblatione fidelium, ceu aliisjustis modis Deo propitio poterit adipisci, firma vobis vefirisque successoribus permaneant. In quibus hæcpropriis duximus exprimenda vocabulis ; Ecclesiam sunctiMi- A a iij 378 ECCLESIA fhaelis de Avollarone, & quartam partem ipfius 1 cajiri, ecclestam suncti Eerrioli de Cavellione, J. Maria de Cojia, cum capella & villa, S. Bricii cum villaiS.Salvatoris de Roura, cum capella, decima & villa, S. Petri de Dena, fancti Martini de Nogareto, suncti Clementis de Antrannis, suncta Maria de Tudone, quartam partem castri quod dicitur villa Calcaria. Decimas de Signione, de cajfro suncta Crucis, & de Codols. Illud autem auctoritate apostolica prohibemussut nullus abbas vel monachus ihesuuros, honores, postejjiones modo habentes, aut in suturum largiente Domino acquirentur, alienare, distrahere, impignorare, vel injeucium, censum ceu beneficium alicui mili— j ti dare prafumat, &c. Datum Roma apud S. Petrum per manum Rolandi presbyteri cardinalis ac cancellarii, xv. kalfunii, indictione XI.incarnationis Dominica MCLII. pontificatus Anafiafii IV. papa anno… Emendandæ sunt hic notæ chronologicæ, & pro indictione XI. legendum II. qui error inde forsitan profectus est, quod numerus n. qui in characteribus arithmeticis Romanis signisicat duo, undecim designet in notis arithmeticis Arabicis. Pro anno MCLII. legendum quoque MCLIv.qui annus respondet indictioni secundæ. Certe Anastasius IV. non potuit munire privi- legio Pancti Eissebii abbatiam an. 1152. quando constat ipsum sancti Petri Pedem non conscendisse ante annum 1155. Seriem abbatum sancti Eusebii Sammartha- ni fratres texuerunt ex collectione domini Jo- hannis — Jacobi Proven^al, & Marci-Antonii Groffi. Nos quædam aut emendavimuS, aut ad didimus ex historia manuscripta viri C. Dom.de Remerville S.Quentin, & ex variis monumentiS. Series abbatum, 1.^2 Anctus Martianus memoratur in veteri martyrologio x. cal. Septembris hoc mo— ] do : Eodem die Aptensi civitate suncti Martiani presbyteri & abbatis ; quo die solemni ritu ejus festum recolitur in Aptensi ecclesia. Imaginem siincti Martiani ex argento conflatam benedixit in sija ecclesia Modestus de Villa-nova episcopus seculo proxime elapso. II. Durandus, ex abbate siincti Eusebii factus est episcopus Venciensis, præsidente in sede Aptensi domno Stephano, non an. 1005. ut legitur in chronologia Lerinensi, si quidem Stephanus ante 1010. non erat episcopus Aptensis ; neque anno 1015. ut corrigere voluit Bouche ; nam indictio chartæ Lerinensis huic anno mi— ] nime coincidit, feci, ut videtur, anno 1034. Hoc circiter tempore, anno nimirum 1032. legimus in charta quadam referenda insuoloco, Edil- bertum cum uxore sua & liberis donasse hanc abbatiam siincto Ægidio ; neque tamen cessavit regi a suis abbatibus. III. Guntardus memoratur in pervetusto instrumento Conscripto tempore Elifanti, qui anno 1048. factus est episcopus Aptensis, & sancti Odilonis abbatis Cluniacensis, qui vita fun- ctusest 1049. Sub ipso unio jam facta Aptensis abbatiæ cum monasterio sancti Ægidii confirA P T E N S I S. yy9 mata est anno 1048. ut jam monuimus in Eli- fanto episcopo. IV. Gaufridus, al. Galafridus 1086. cujiiS tempore Urbanus papa II. ecclesiam sancti Eusebii consecravit. V. Rainaldus occurrit anno 1113. in veteri charta Leodegarii episcopi donantis parentibus suis castrum de Torta-molle, in qua subseri- pfit ante præpositum Aptensem Rodulfum.Cum iisdem vero, tum epilcopo tum præposito transegit pro quibusdam decimis eodem anno 1113. Cum abbate quoque sancti Victoris nonnullas ecclesias permutavit. VI. Bertrandus & Bertrannus I. ad quem exstat bulla Anastasii IV. quam supra retulimus. VII. Bernardus 1173. sequestro Hugone ar- chiepiscopo Aquensi, ecclesias sancti Stephani, sancti Jonannis, &c. commutat cum abbate sancti Victoris Petro, pro ecclesia sanctæ Mariae de Avellone. 1174. bullam protectionis obtinuit ab Alexandro III. Anno 1176. ecclesiam sancti Mauricii in territorio sancti Saturnini dedit Templariis sub annuo censu. Eodem abbate, Lucius III. omnia monasterii privilegia confirmavit 1185. xv. cal. Junii. VIII. Bertrandus 11. de Montilio sententiam obtinuit anno 1215. latam a Gaufredo episcopo adversos milites Templi. Berengarius Foro- {uliensis episcopus cum Bertranno sancti Euse- >ii abbate, & aliis, quædam edidit statuta pro instauratione discipl. monast. in cœnobio sancti Andreæ Avenion. anno 1253. Vide Spicileg. tom. VIII. t IX.Pctrus I. de Monte Torsolio*Iz69. in ve— ’ teri instrumento legitur factus abbasAndaonen- sis anno 1270. X.Petrus 11. de Lunello S. Ægidii monachus sit abbas an. 1270. Anno 1271. quasdam excipit recognitiones. Postea præficitur cœnobio sancti Ægidii anno 1275. XI.Isnardus I.deCombes e monachosancti Ægidii fit abbas siincti Eusebii anno 1275. ex tab. sancti Ægidii. XII.Guido 1292. XIII. Pontius I. defancto Michaele 1301. in veteri transactione. XIV. Isiiardus II.an. 1303. in ch. pro prioratu B. Mariæ. Anno 1305. quædam aCquirir. XV.Rostagnus I. de Salices, Rosiilionisprior, cui anno 1307. impendere munus benedictionis recusat episcopus Aptensis Hugo Botti, imo ipsum excommunicavit, eo quod jpli nollet munus donare pro jucundo ejus introitu ; quæ controversia postea sopita est, ut diximus in hoc episcopo. Præeratadhuc 1324. & 1315. XV I.Guillelmus I. Rostagno sufficituranno 13. Johannis papæ XXII. ex schedis V. C. HenriciSuarez.Memoratur autem in variis actis ab an. 1334. ad 1355. XVII.RostagnusII. de Baucis ex illustri Bau- ciorum genere, abbas instituitur bulla Innoc. papæ VI. anno pontificatus 5. Avenionedata, hoc est an. 1357. An. 1364. visitavitprioratum S.Mauricii.Interfuit tranilationi reliquiarum S. Elzearii de Sabrano, factæ ab Anglico Grimoal- di cardinali 1373. anno autem proxime elapso $8o ECCLESIA pepigerat cum Raimundo Apt. episcopo pro de— j cimis tam monasterii quam prioratus Saujon. XVIII. Simon occurrit abbas ad an. 1382. XIX. Petrus Andreas, Pacrista ecclesiæ Sar- liani, præsicitur a Clemente VII. 1382. posses- sionem adeptus mense Octobri 1383. recognitiones accepit ab omnibus abbatiæ suæ subjectis prioribus. Rexit ad an. saltem 1403. XX. Johannes I. de Podio al. de Puteo. 1414. XXI. Johannes I. deGratina, alias de Gra- teria, electus abbas 6. Decembris 1415. pacifice nunquam ea dignitate potitus est, quacesiit tandem in gratiam sequentis. XXIL Constantinus de Pergula episcopus’ Aptensis, abbatiæ posseffionemaaeptusest 1421. tenuitque ad an. 1433. XXIII. Johannes III. de Podio præpositus Carpentoratensis, œconomus abbatiæ S. Eusebii reperitur 1431— deinde Constantino defuncto eam sub nomine abbatis obtinuit 143}. migravit e vita 1438. Andreas de Podio sedis vacantis ( vacavit autem ad an. 1442.) vicarius generalis instituitur a Fuxensi cardinali Avenionensi legato prima die Octobris anni 1438. XXIV. Gaucherius de Forcalquerio, filius Raimundi de Cesarista & Angelicæ de Braneau 1442. plura possedit beneficia. XXV. Firminus Aurisaber T445.1449. XXVI. Petrus III. Rape ordinis Prædica- torum, dicitur administrator & procurator generalis venerabilis monasterii S. Eusebii 1449. XXV11. Robertus Camelin capellam sancti Ægidii in ecclesia S. Etssebii fundavit 26. Februarii 1455. XXVIII. Laurentius Mercator ordinis Minorum, abbatiam obtinuit per resignationem præcedentis 19. Julii 1456.possessionem adeptus 17. Augusti, ceffit in gratiam abbatis Pancti Ægidii, 1460. I XXIX. Stephanus Fabri prior de Metamis diœcesis Carpentoratensis ordinis S. Benedicti a Renato rege designatur 1460. sed bullas non obtinuit. XXX. RaimundusMagnaudi de Alvernia, alias Fructuori, cujus nominatio ab abbate S. Ægidii facta 5. Januarii 1461. prævaluit adversus præfatum Stephanum Fabri. Transigit an. 1469. XXXI. Pontius II. deSadone præpositus ecclesiæ Avenionensis, filius Andriveti domini VedenensisI47o. Fuit episcopus Vafionensis. XXXII. Guillelmus II. de Remerville pro— E tonotariussedis apostolicæ.a consiliis & secretis regi Renato comiti Provinciæ, & Aquensis archivi præfectus, curiæque rationum magister, siliusJohannis Guillelmi domini de Remerville, nominatus a rege Renato, bullas obtinuit datas 12. Novembris 1479. XXXIII.JacobusHerbeline prior de Scala diœcesis Sistaricensis, canonicus S. Desiderii Avenionensis, condonator ordinarius Caroli comitis Provinciæ, abbatiam adeptus est I+Sr. pulso GuUlelmo prædcccsiore. Varia privilegia obtinuit ab Innocentio VIII. 1485. Præerat adhuc 1512. APTENSIS. jSr XXXIV. Johannes-Baptista de Auresono episcopus Senecensis 1517. XXXV. Petrus IV.de Forlivio Avenionensis, epiPcopus Aptensis, & abbas Sinanquæ, sancti Eusebii commendata obtinebat an. 1536. ceffit 31. Maii 1540. retenta sibipensione. XXXVI. Philibertus Lambertus de Nions per resignationem præcedentis 1540. obiit 1563. XXXVII. Beraldus Bracque Catharinæ Me- diceæ reginæ ab eleemosiynis, nominatur schedula regia data 6. Junii 1563. sed bullas non impetravit. XXXVIII. Johannes IV. de Maubuisson monachus Benedictinus brevi regio donatus est n. Junii 1564. XXXIX. Petrus V. deTulles de Ville- sranche canonicus Avenion. breve regium obtinuit 28. Junii 1564. & alterum 3. Junii 1565. Obiit mense Junio 1593. XL.JohannesIV.de Tulles, nominatus aCa- rolo Cenomanensi duce, postea hominium & fidem juravit Henrico regi 1596. XLI.Gaspardus Biquier per cesiionem Johan- nisde Tulles 1597. migravit a Peculo 1601. XLII. Johannes V.deTulles episcopusArau- sicanus bullas accepit datos Romæ 1 ;. Septembris 1601. resignavst nepoti I624.decesiit Ave- nione 1640. sepultus in ecdesia Minorum. XLII1. Johannes Vincentiusde Tulles episcopus Arausicanus, deinde Vaurensis, possessionem adeptus est 1626. vita functus mense Octobri 1668. XLIV. Paulus de Manchot nominatus 18. Decembris 1668. vi schedulæ rcgiæ, nullis obtentis bullis abbatiæ reditibus gaudebat ad annum 1684. quo animam exhalavit. XL V. Ludovicus Fouquet, regi ab eleemosynis a quo designatus abbas 1. Septemb. 1684. nec possessionem adeptus, nec bullis donatus abbatiæ reditus per manum oeconomi percepit ad annum 1686. quo renuntiavit. XLVI.Renatus Billus dePradaloiiet Armo- ricus, regia nominatione fit abbas 31. Decemb. 1686. bullas obtinuit ab Alexandro VIII. 15. Januarii 1690. possessionem iniit 12. Maii ejus- dem anni. Fidem regi juravit per procuratorem 25. Junii. Obiit Pansiis, 1710. XLVII. Francsscus de Carciolesd’Elpinou- se 1710. designatur abbas die 12. Julii. Adfuit eodem anno comitiis generalibus cleri Gallicani, m<ssus a provincia Arelatensi. Hoc in catalogo omissus est Ugo abbas S. Eusebii, qui inscribitur necrologio Lirinensi, idibus Februarii, anno incerto. AbBATIA VALLI S-SRNCTÆ. VAllis-fancta ordinis Cisterciensis, diœcc- sis Aptensis, silia Silvæ-canæ de linea Morimundi, fundatur sicu restauratur an. 118 8. a Bertrando Raimbaldo de Simiana, ut docet hoc vetus instrumentum quod refert Bouchcin historia Provinciæ tom. 2.p. 169. 7k7 Otum stt omnibus tam suturis quam prafen- * tibus, quod ego Bertrandus Rairnbaldi dominus de Simiana, totam terram meam de Bolcnete, quam possidebam ultra Caustlum, eultam vel tn- eultam, fectil conjungitur ab una parte territorio , 82 ECCLESIA de Carmuols, ab altera vero parte, territorio de Va— I. thieres, & ab alia territorio de Oppedo, tum vo- luntate & assensu uxoris mea Sacnsta.dediin elee- mosunam Deo & S. Maria Vallis-sancta, patribufe que ibidem Deo servientibus, ipsus, ipsorumque in perpetuum successoribus. Contuli autem prafata ec- clefia in omni possessione mea usuaria & pafeuaad quacumque voluerint animalia. Praterea quicumque miles aut rusticus aut alius quilibet aliquam possessionem, quam de me teneat, illis in eleemo- ssynam dare aut vendere voluerit concessi ut recipiant, & in perpetuum libere possideant. Hoc autem donum in eleemosunam contuli prafata eccle- fia bona voluntate, bona fide, abjque omni reti— j nemento ab anno incarnationis domini 1188. imperatore Friderico regnante, tam pro me quam pro uxore mea, neenon & pro animabus patris mei & matris mea, feu omnium cognatorum, & amicorum meorum vivorum & mortuorum, quatenus in die judicii omnium bonorum qua in eadem domo vel in toto ordine eorum fiunt, participes inveniamur. Tefiis abbas Norbertus Sylva-cana, cellarius Augerius, Albericus prior Sylva-cana, &c. Sigillum e eera flava serico filo viridi appenfum equitem exhibet altera manu lanceam, altera clypeum gestantem, quo in clypeo aries cernitur, circum vero legitur, figillum Bertran. Raim- balt. Abbatum seriem siimma cum diligentia ad fidem chartarum contexuit claristimus vir dominus de Remerville de S. Quentin, quam hic Pubjicimus, nonnullis additis. Series AbbaTUm. I. Ogerius, 1188. II. Stephanus 1.1198. III. Guillelmus 1.1225. in charta Berengarii de Vascheriis. Ipsi Guillelmus de RochaCor- beria concedit quidquid apud Corberiam pofli- debat. IV. Georgius, 1247. V. Antonius I. I252. VI. Bernardus I. Bertrand 1268. transigit cum Raimundo d’Agoult. VII. Petrus Alboinus, 1279. VIII. Petrus Rostagnus, 1284. Anno 1287. adfuit Rostagno abbati Bonæ-vallis monasterium Camporum-bonorom visitanti. IX. Audibertus de Cordua, up6. X. Raimundus 1.1305. XI. Hugo Commarcii hominium præstitit 1309. 5. Januarii Roberto regi Siciiiæ, & comiti Provinciæ, pro his quæ apud Corberiam possidebat. XII. Guillelmus II. de Cadeneto, 1320. ad an. 1323. quo bulla Johannis papæ XXII. pon- tisic. an. 8. factus est abbas Aquæ-bellæex actis pontific. Avenion. XIII. Bernardus II. monachus & prior Can- delii, postea Vallis-sanctæ abbas eligitur anno 1323. tandem abbas Candelii creatur an. 13. Johan. papx XXII. Vide in abbatibus Candel. XIV. Guillelmus III. Gauterii, bulla Johan. papæ XXII.pontific. an. 14. abbatiam Consequitur, cui prafuit ad an. 1337. XV. Stephanus II. 1338. XVI. Raimundus II. Constantii, 1346, APTENSIS. 585 XVII. Petrus hominium fecit comiti Provinciæ pro his quæ Corberiæ poflidebat 1351. Petrus Sorgie appellatur in cnarta Sinanquæ an. 1361. XVIII. Paulus Atanulphi intersuit tranfla- tioni reliquiarum S. Elzeatii, 1370. jam præ- eratan. 1366. XIX. Rostagnus, 1370. XX. Antonius II. 1377. judicem CarnuoIi instituit, 1583. XXI. Bernardus II-LCeroni, vicarium Car- nuoli nominavit 1404. Deltructa tunc temporis bellorum impetu abbatia unitur auctoritate abbatis Cisterciensis, & capituli generalis, monasterio Silvæ-canæ. XXII. Antonius III. Bonifacii abbas Sil’ væ-canæ & Vallis-sanctæ 14^2. cujus tempore cum Durantia Silva-canam monasterium penitus evertisset, ipsius reditus capitulo ecclesiæ Aquensis conceduntur. Tunc Vallis-sanctares- taurata proprio gaudere coepit abbate. XXIII. Gaipardus Nigrelli ex monacho Sinanquæ electus 5. Septembris 1440. præerat adhuc 1455. 28. Aprilis. XXIV. Honoratus Amalrici.il. Amandi, filius Ludovici domini de Sclangon ex monacho Pancti Victoris Maffiliensis 1461. & 1463. testamentum condit 5. Decembris 1489. Comitiis generalibus apud Aquas-sextias anno 1487 ; non 1491. interfuit. Vivebat adhuc 1496. Jacet apud S. Victorem. Erat etiam prior Artæ-cellæ diœcesis Aquensis in Provincia. XXV. Serisius Maurini electus 1503. statim designatur cum episcopis Dignensi, & Grassensi a Georgio Ambasiano ad reformanda Provinciæ monasteria. Ipsius nomen consignatur an. 1504. XXVI. Robertus de Nidis præpositus ec- clesix Mafliliensis recognovit regi tertiam partem castri deCorberiis 1531. & 1532 : in charta 1 S. Salvatoris Maffiliensis, & 1533. XX VII. Gabriel deLaye al. dei Haye canonicus Albiensis 1554. Obiit 1558. die 4. Novembris, ex libro obituum Albiensi. XXVIII. Benedictus Bonajusti transigit, 1566. XXIX. JacobusBonajusti, 1569. XXX. Johannes de Risio Aptensis ecclesiæ theologalis, 1579. 1590. XXXI. Thomas Illy Aptensis, 1598. XXXII. Leonardus Carolus oeconomus ab- batiæ, 1600. XXXIII. Johannes-Bapt. de Orssono, 1604. XXXIV. A lphonsus de Orssono, 1612.1620. XXXV. Johannes Nicolaus de Garnier filius Marci Antonii domini de Montferon, 1620.1622. Obiit 1649. XXXVI. Henricus de Garnier præceden- tis nepos. 1649. XXXVII. Alphonsus Pajot hactenus præest. Abbatia S. C r u c 1 s. Anctæ Crucis monasterium olim ordinis S. Benedicti, nunc ordinis Cisterciensis puellarum in diœcesi Aptensi primam sui debet originem Calveriæ abbati Avenionensi S. Andreæ, qui 384 ECCLESIA qui CæcilicT noftnullisque virginibus religiosæ. vitæ desiderio flagrantibus ecclesiam S. Crucis in Roffilione sub annuo censu concessit an. 1234. reservato sibi jure abbatiffam confirmandi. Deinde vero cum anno 1361. hic parthenon a militibus dcvallatus esiet 5 Anglicus Grimoaldi cardinalis Albanensis > fracer Urbani papæ V. & archiepiscopus Avenion. eisdem sanaimo- nialibus in Apta urbe monafterium conftruxit, quod anno 1371. inhabitare coeperunt. Chartam fundationis hoc loco exhibere operæ-pretium duximus. Fundatio S. Crucis Aptensis. /N nemine Domini nojlri Jesu-Chrisi > anno ab incarnatione cjusdem m C CXXXI111.’videlicet vii.idus Augujli, Nos Calveria abbas monajlerii S. Andrea Avcnionensls diœcess, pro utilitate mo- • naserii pradiclt, de voluntate & consensu expreso totius capituli ejusdem monajlerii, concedimus & I donamus vobis Cacilia jdnfiimoniali Chrijli, ad * exjlrucnctom monajlerium monacharumtquandam ecclesiam oiosram descrtam cum omnibus juribus » rationibus C ? pertinentiis juistqua ecclesia vocatur sancta Crucistdr ejlsita in epijcopatu Aptensisvidelicet in territorio de Rejslione. Damus Jiquidem vobis pradictam ecclesiam & juccesoribus vejlris, q retento tamen nobis & monafterio 5. Andrea censu antiquo » quem praditta ecclejia prateritis temporibus nobissolverc consuevit, videlicetseptemsau- matas frumenti censualessngulis annis infcjloB. Maria de Augujlo, a vobis & ab aliis locum ves- trumsucceljive tenentibus, Avenionemtfumptibus veftris monafterio pradicto S. Andrea ad mensu- ram civitatis Aptensis solvendas 3 rfrsalvo (jr retento monaserio S. Andrea quod vos & ecclesa pradiffa, & alia qua pro vobissucccjjive in ecclejia pradicia manjerint, nos (s monachos noftros prasentes & futuros, cum eos ad dlttam ecclejiam venire contigerit, teneamini honejh recipere, & £ decenter t an quam dominos, fecundum facultates ipsius ecclejia procurare. Concedentes etiam vobis Ca cilia fanciimoniali chrisi jam ditia, de con- fen[upradicii capituli nojiri, quod collegium quod in pradicia ecclejia fuerit, habeat liberam potes- tatcm eligendi abbatijjam, recipiendi monachas, & omnia vobis, & posi vos omnibus inpradicia ec- clesajlve monafhriu [uccedentibus abjolute concedimus, qua conventui feu capitulo de jure communi pertinere nojcuntur. Omnia autem pradicia concedimus jalvo nobis & monajlerio S. Andrea eo jure, quod Ji in ecclejia pradicia monacha aliqua non maneret > abbas S. Andrea omnia ad pradic- tam ecclesiam pertinentia, cum omnibus incremen— £ tis & adificiis ibidem jactis S authoritate sua per sc vel ptr nuntios fuos valeat occupare, & jibi tanquam proprietatem monajlerii S. Andre a in perpetuum retinere, ac ibidem pro voluntate sua priorem injhtuefe pusjbl, prout facere consuevit i & quod qualibet moniaia quam cito profejsa fuerit, jurabit quod obfcrvet omnia supradtiia. Et hac omnia pradicia concedimus vobis Jalvo jure & honcre D. epscopi Aptenjii, in obedieniiis, correctionibus > vijitassionibus-& procurationibus, & omnibus qua ad diocesanam jurijdictionem pertinere nojcuntur* Et nos pradicia Cacilia sanctimonialis Chrijlh Tomus L APTENSIS. SS ; k. nomine nostro & sucte dentium nobii, pradictam ec- nlestam sancta Crucis cum omnibus juribus & pertinentiis suis recipimus, & cum omnibus libertatibus & honoribus, ficut superius est expressum, concedentes vobis, domne abbas pradicte, &pef vos successoribus vestris, nos & nobis succe » dentes in ecclesia seu monasteriofupradicto, fide litet obscrvabimus omnia supradicta ; & quod nos & abbatissa seu perfena nobis succedentes, qua pro tempore in ecclesia seu monajlerio memorato fuerint instituta, qualibet in sua creatione veniemut in propria perfena ad monasterium S. Andrea, pra- dicta omnia recognitura » & quod ita ut fcriptum j est obscrvabimus integre per interpofitam personam juratura ; quod juramentum qualibet monialis quam cito professa fuerit, prastabit seobfervatu- ram, pralenle conventu & domno abbate stcut superius ejl expressum. Factum fuit hoc in capitulo monasterii S. Andrea, in prafentia W. Raimundi operarii dicti monasterii, P. * Russi, fohannis Baju— ( li, Calveria, UV. de Coirano, B. de Mefoaga, PeletijW. de Angulis prioris Claustralis, magistri Hugonis facrista. Rostagnus Lombardi, Bertrandui Laugerii, Rostagnus Rebuli, Petrus de Angustias * Bcrtrandus Augerii, Bertrandus Giraudi, Ber— • trandus Russi, Petrus Russi, Johannes Bajuli Cal— * viere, Ville Imus de Cuirana, Bertrandus de Mesoa- gaiWillelmus PeletisBertrandurde Avenione, monachorum, qui omnia pradicta laudaverunt confirmaverunt. Testes alii interfuerunt Bertrandus Marcus, Willelmusfohannes, Pontius, Benedictus, & ego Raimundus de Villa actarius interfui, qui authoritate & mandato domini abbatis pradtcti& monachorum pradictomm, & mandato dicta domina Cacilia hanc chartamferipst, & fig- num meum aposui : & dominus abbas prafens figd- lo capituli dicti monasteriistgillavit. Seriem abbatissarum contexuit V. C. D. de Remerville de S. Quentin post nostros Sam- marthanos, a quibus parum discrepat. SERIES ABBATISSARUM. I. Cæcilia de Apta 1234. ex charta fundationis mox laudata. II. Tibauda 1255. ex charta S. Andreæ Avenion. quo videlicet anno obedientiam exhibuit Calveriæ deClausonne abbati Andaonensi. III. Galburgaal. Galburgis I. quæcum electa esset abIque consenso Bertrandi abbatis S. Andreæ, delata super hoc querela a Petro Bajuli commissariopræsati abbatis ad P. Aptensem episeopum, dignitate siia ceffit, quam deinde, approbante decano monasterii nomine abbatis, recuperavit 1259. idibus Januarii. Occurrit adhuc anno 1260. IV. Alisscndis de Apta triplici Borguæ, Gra- tiæ, & Sanciæ monialium calculo comprobatur abbatissa, quibus nimirum procuratores abbatis Andaonensis electionem commiserant. Hisce veroob reverentiam & honorem Raimundi Aptensis episcopi, consiietudinem veniendi personaliter ad monasterium S. Andreæ, ut fidem præstaret, abbatissæ indulgentibus, hæc per Bor- guam priorissam de conservanda inter ipsos facta compositione sacramentum dixit, III. caL Julii anni 1290. Præerat adhuc 1300, Bb , 86 ECCLESIA V. Galburgis II. e gente nobilisiima de Ca— j deneto anno 1301. Bertrando Raimbaudi abbati S. Andreæ Avenion. obsequium præstat. VI. Raimunda de Venasca 1308. defuncta est 1511. VIII. idus* Februarii, ex necrologio S. Andreæ Avenion. VII. Galburgis III. seu Girburgis deCade- neto electa est per compromissum 6. die Febr. anni 1311. Huic autem benedictionis munus impendi post confirmatam electionem, ab Hugo- ne BotAptensi episcopo flagitat conventus sancti Andreæ Avenionenlis, datis litteris 19. Febr. ejusdem anni 1311. Obiit 1331. VIII. Sancia Laugeria, * filia Guillelmi militis de Apta, eligitur 1331. cujus electionem ratam habuit Dalmatius monachus S. Andreæ, nomine Rostagni abbatis. Anno 1334. ab incarnatione Domini die 29. Septembris eidem abbati promisit obcdientiam nexis genibus coram Johanne deAramone S. Andreæ monacho, cui ad hoc vices suas abbas delegaverat. IX. Aiselena de Apta, 1352. & 1356. apud Sammarthanos, cujus tempore transfertur Aptam monasterium 1372. Præerat adhuc 14. Julii 1379. X. Catharina Suveria, * 1380. < XI. Adalaxis de Lauduno, 1386. XII. Margarita I. de Saltu, 1400. & 1402. XIII. Garsendis Rigorde 1404. ceffit 18. Februarii 1436. in gratiam Margaritæ Rainau- de abbatissæ de Molegesio, quam admittere noluit conventus, qui Rixendem sibi elegit, sed frustra. XIV.Margarita 11. Rainaude abbatissa Mole- gesii,’*& S. Crucis possessionem adepta est 1437. quo anno S. Crucis monasterium ad Cistercien- sestransiisse videtur. Molegesii certe nomen accepit, ut constat ex institutione vicarii Molegesii an. 1443.15. Januarii, ubi legitur : Margua— ] rita abbati fa monasterii B. M. de Molegefio Ap- tensu, olini S. Crucis. XV. Lucia Boreffia 1465. & 1485. quo denegatam hucusque obedientiam exhibuit abbati Andaonensi. XVI. Honorata Albertasia 1500. decessit 16. Junii 1517. jacet inecclesia cum hoc epitaphio ; Hic ante magnum altare sepulta suit venerabilis domina Honorata Albertussia monasterii B. Maria de Molegesto abbatijsa. XVII. Johanna Garcendis, alias Garensa, 1518.1521. & aliis annis. — XVIII. Brenna d’Astuaud, J XIX. Leona d’Astuaud. XX. Carola deChauvigny deBlot, ex mo- niali Benedictina Marsæ in Arvernia, virtute brevis regii & bullarum pontificiarum sit abbatissa S. Crucis 1638. Monasterium reformavit, & deceffit I648.Jacet in ecclesia cum hoc epitaphio : Hic jacet pauperum mater domini Carola de Chauvigni deBlot, muliebre nihil habuit nist fe.. xum, fertis in utraque fortuna, virago fuit a teneris, manu benefica, miferissubfidio, ortu clara, meritis excellentior, caritatis operibus in omnes foeeundif. a Mace abbatia erat iu diœc ; fiArclatcnst, ubi de ca fumusacturj. APT ENSIS. 587 fima : labantem hanc domum quinquaginta annorum cura firmavit, pietate oeconomica restituit, reditibus ampliavit.Fama tantis virtutum innixa fulcris erit nescia lapsus. Misericors tandem he- roijfa uberfim collegit mifericordiafructus : fenerabatur enim domino octogenaria major. XXI. Claudia Francisca de Thenay de S.’ Chrilsofle, nominata coadjutrix & benedicta a Modesto episcopo 1652. x. cal. Octob. abbatiæ possessionem adepta est 28. Augusti 1688. Obiit die 2. A rilisan. 1712. XXII. Claudina seu Claudia de Marnais LaBastie, huic abbatissæ sijisicitur. ABBATIA S. CATHARINaE. SAnctæ Catharinæ monasterium ordinis S. Augustini monialium in civitate Aptensi, cujus primordia innotescunt ex sequenti inscriptione, quæ hactenus in claustro abbatiæ legitur : Anno Domini Mccx.cix.scilicet in festoJanfli Sfephani R. in Christo P. D. Raimundus Botti bona memoria Apt. epijcopus quondam hoc rnonasterium adificavit & dotavit, cujus anima requiescat in pace Christi. Amen. In syllabo abbatistarum edito a nostris Sammarthanis, quædam mutanda
- cerssuimus judicio præstantis viri D. de Re- merville. Abbatissarum CATALogus. I. Aicarda Botti, filia Aicardi domini de Roca-faleria, prima abbatissa, 1302. II. Mathildis Ferenqua, filia Imberti militia de Cesorista, electa 15. Julii 1328. deceffit 2. Septembris 1350. III. Lucia Bermunda eligitur 11. Januarii 1351. IV. Catharina Gerauda, regimen capeffivit 18. Januarii 1356. defuncta est 16. Octob. 1369. V. Tiburgia de Sabrano, electa 17. Februa- i rii 1570. Obiit 26. Julii 1380. VI. Jordana Ferenqua, paucis post diebus siiffecta, ad meliorem vitam transiit 1413. VII. Eleonora de Agouto 20. Junii 1413.regere cœpit. Vita fungitur 14. Januarii 1414. VIII. Mona Nicolai 1414. Obiit 29. Januarii, 14x9. IX. Grossa Autrica I. electa mensi
- Martio 1430. defuncta est 1. Aprilis 1451. X. Grossa Autrica 11. filia Elzeari domini de Baumete, eligitur 1. Martii 1452. moritur 26. Aprilis 1460. XI. Grossa Autrica III. filia Raimundi domini de Balmeta, electa 4. Januarii 1461. ces- sit 1470. XII. Antonia de Coriaco, sive Caiart, religiosa S. Claræ monasterii de Pugeto diœ- cesisCastrensis, possesiionem adipiscitur præsente archiepiscopo Arelatensi 4. Septembris 1470. defuncta 12. Februarii 1474. XIII. Grossa Autrica IV. filia Sebastiani domini de Balmeta, electa 1474— vita fungitur 23. Novembris 1484. XIV. Eleonora de Cordes 1484. viam reliquit 1488. XV. Johanna Delphine 1.148$. 1491. vivere desiit 12. Junii 1493. XVI. Gabriclis de Cruce 9. Julii 1493. electa, decessit 1513. j XVII. Jacoba Johanna, electa 12. Januarii 1514. sequenti anno morte prærepta est. XVIII. Johanna Delphine II.electa I.Mart. 1515. ceffit sponte 4. Julii ejufdem anni. XIX. Leoneta de Polarquis ex moniali Cis- terciensi S. Crucis per cesiionem præcedentis 1515. 4. Augusti. Obiit 1518. XX. Eleonora de Castillione, filia Fulcheti domini de Cuculon electa 15. Novembris 1518. migravit e vita 28. Maii 1565. cum propter laxiores mores deposita su sset 15. Maii 1546. cujus loco monasterium rexit CatharinaCalveria * auctoritate Petri de Forlivio Aptensis1 episcopi. XXI. Perreta de Ponteves, filia Angeli domini de Buousse, electa 1551. ceffit 20. Julii 1590. in manu Pompeii Perilli episcopi. XXII. Felila de Brunete, exmonialiS. Crucis instituta aPompeio cpiscopo 1590. moritur 6. Maii 1631. Ejus tempore Pelisserius episcopus R E G ENS I S. jS, Aptensis moniales S. Catharinæ habitum nigrum per sex anni menses portare fecit, cum antea semper album gestarent. XXIII. Blanca Bonisacii 1631. Ejus tempore reformatur monasterium 1638. tuncque abbatissa regimen abdicante, quæsuccesserunt in posterum sactæ sunt triennales, quarum prima fuit Francssca de Beaulieu de Mazel, educta e mo* nasterio sahctæ Magdalenæ de Valle prope Anicium. Francssca de Brin. Francisea de MazeL Sibilla d’Etienne de Ville-mure. Honorata de Brunet. Ludovica de Villagela Salle, siliaGaspari domini dela Salle, electa 7. Februarii 1673. & confirmata abepiscopo 4. Februarii 1674. hactenus præest.