Gallia Christiana 1715 01/Regensis

There are no reviewed versions of this page, so it may not have been checked for adherence to standards.

Gallia Christiana - T. 1 (1715)

Ecclesia Regensis (col. 388-417)

ECCLES IA RE G E N S I S. REjus urbs in meditullio Provinciæ, amœno in S0I0, irriguo ferti lique sita, Plinio Alebeeum Re- jorum Apollinarium, in veteri inscriptione apud Eustacnium in Dionysium, colonia Rejorum, unde territorium Rejense, & Regente appellatur a Gregorio Turonensi lib. IV. historiæ. Antiquitatem urbis hujus demonstrant inscriptiones quamplurimæ, aliaque vetera monumenta In notitia provinciarum & civitatum Galliæ, quæ dicitur condita Honorii Augusti temporibus, civitas Rejensium secundo ponitur loco, post metropolim provinciæ Narboncnsis secunda/ Aquae- sexcias, cui etiamnum siabjacet nonsolum quantum ad jurisdictionem spiritualem, sed etiam quantum ad civilem Provinciæ parlamento Aquis sedente. Ecclesia cathearalis patronam habet Deiparam * virginem, & S. Maximum primum, qui nobis notus sit, Regensemantistitem. Capitulum componunt prapositus, archidiaconus, sicrista, capreolus, & octo alii canonici. In urbe sunt cœnobia Minorum, Capucinorum, Ursiilinarum, sodalitates pœnitentium tres, scilicet candidorum, nigrorum, cærulæorumque. ln diœcesi quinquaginta quatuor ecdesiæ parochiales numerantur, abbatiæ veronullæ. Historiam chronologicam episcoporum Regensium scripsit Simon Bartelli prelbyter Aquensis, ex qua plurimum se profecisse fatentur nostri dammarthani fratres. De ecclesia Regensi, & monasterio Lirinensi diatribam edidit Aquis-Sextiis anno 1680. vir eruditione clarus Josephus An- thelmi. Nonnullas observationes in Regenses episcopos nobis subministravit V. C. H.Ache. His addidimus summam diligentiam & laborem impro um in eruendis ex reconditiori antiquitate monumentis argumentisque, quibus seriem horum episcoporum, & emendatiorem & auctiorem daremus. regenses episcopi. I. S. PROSPER. Regenses episcopum habuisse quinto seculo S. Prosperum vulgata est opinio. Cumque hoc . tempore floruerit Prosper Aquitanus, doctrinæ sancti Augustini adversusprelbyteros Massilienses propugnator acerrim s, proclive fuit, eum facere hujus ecclesiæ antistitem. Hæc fuit emi- nentisiimi cardinalis Baronii sententia, Bellar- mini Henrici Spondani, Claudii Robcrti insua Gallia Christiana. Sed eundem Prosperum S. Leonispapæ notarium, concertationibusadver- sus Semipdagianos, & præsertim contra Collatorem seu Cassianum, luo tempore famosum sibi vindicat Regii-Lepidi ecclesia in Æmilia.Nunc vero inter eruditos constat Prosperum S. Augustini amicum, quem scriptis anno 426. litteris certiorem fecit de erroribus in Gallia pullulantibus, rogavitque ut eos refelleret, non fuisse episeopumautin Italia aut in Gallia Narbonense Certe Augustinus ad eum scribit tan- quam adlaicum, & alio prorsos stylo quam si episcopum litteris compellaret. Gennadius lib. de scriptoribus eccles. eum tantum appellat hominem Aquitanicæ regionis, nulla episcopalis dignitatis facta mentione, quam tamen scriptor coævus k Regensis urbis vicinus, ignorare minime poterat. Idem de hac dignitate silentium observatur apud Victorium l’bro de cyclo paf- chali ad Hilarium ; in quo de Prospero loqub B bij 39o ECCLESIA tur. His adde Gelasium papam 11. de libris apo— / cryphis, Marcellinum comitem in chronico, Bedam in martyrologio vii. cal.Julias. Denique ante Honorium Augustodunensem, qui duodecimo floruit secuso, nullus est qui Prospero episcopalem honorem detuserit. Aliunde demonstratur Prosperum Aquitanum non potuisse esse Regensem in Provincia episcopum. Certe hac in cathedra post S. Maximum sedisse Faustum docet Sidonius. Ance Maximum autem Prosper minime federepotift ; Maximus enim Hilarii Arelatensis temporibus jam Regensis episcopus erat, ut ex Regensi & Arausicano conciliis liquet, atque ex iplius Hi— j larii vita ; ac proinde, superstite adhuc Pros- pero, qui ultra Hilarii ætatcm suum chronicum perduxit, videlicet usque ad urbem Romam a Wandalis captam. Aliquem episcopum ante S. Maximum, Kegensi præ fuisse ecclesiæ, ibi— que sedem habuisse, manifestum est ex ipsius S. Maximi actis sinceris, ubi legitur ecclesiam hanc suo viduatam pastore, ipium sibi quxsivisse. Verum quis hic fuerit noois prorsos incognitum ; & si Prosper vocabatur, ut verosimile videtur, alius erat a sancto Prolpero doctrinæ Augusti- nianæ defensore. II. S. M AX I M US. S. Maximus in urbe Regensi natus est juxta Tillemontium, vel in pago Decomero prope Diniam, ut censet Baillctus post Barralem. Certe ipse vir sanctus, quando mortis vicinæ præ- scius, a grege suo licentiam petiit abeundi ad propinquos, & invisendi patriam, non obscure indicavit aliam eam fuisse ab urbe Re- jo. Sed quo ex loco Provinciæ fuerit oriundus, non satis liquet. Hic adolescens Lirinensis monasterii fama allectus, S. Honorato celeberrimo abbati se in monastica disciplina instituendum mancipavit, eaque in conversatione brevi sic profecit, & ceteros monachos vircutibus antecel- luit, Fausto teste, ut S. Honoratus ad Arelaten- sem raptus cathedram, ipsum ad regendum monasterium fui loco sussecerit anno circiter 426. Prafuit autem septem annis ; quo tempore quantum floruerit Lirinensis eremus docet S.Euche- riusad S. Hilarium tunc sancti Maximi disci- Jiulum scribens. Erumpentibus ex hac infula ancti abbatis meritis, eCclesia Forojuliensis amisso S110 episcopoS. Leontio, an. 432. jacturam hanc resarciendam putavit eligendo S. Maximum : sedgloriædedinandæcausa sesil- vis abdidit ; ubi inedia & aeris intemperie, pene exstinctus est. Neque vero diu periculum evasit ; nam cedere coactus est Regensibus & provinciæ episcopis eum sufficere volentibus sancto episcoponuper mortuo, an. 433. aut 434. Virtutes Maximi quarum satellitio cinctus episcopalem cathedram ascendit, describuntur in ho- milia 34. inter eas quæ Eusebii Emisseni fallo nomen ferunt ; quæ Faustum fu c cessor em sancti Maximi in lede Regensi, ac sodalem in asce- terio Lirinensi sapit. Easdem virtutes additis multis miracubs descripsit Dynamius patricius, tempore U rbici Regenlis tpisecpi, de quo Dy- namio non semel occurrit mentio in Gregorii REGENSIS. 39t magni epistolis. Ad infulas provecta jam ætate promotus Maximus, sorsitan anno 433. ut pu— ( tant eruditi, subscripsit concilio in sua urbe habito, anno 439. Arausicano I.anno 441. & epistolæ synodicæ ad Leonem papam an. 451. Conjicimus eum esse Maximum illum episeo- pum, cui& plurimis aliis præsulibus inseripta est S. Leonis papæ epistola 109. de componenda inter ecclesias Arelatensem & Viennen emcon- troversia. In alia ora inter Theodorum Fo- rojuliensem episcopum, & Faustum abbatem Lirinensem S Maximi postea successorem in sede Regensi, pro nonnullis juribus, is abbatis partes tueri vilusest ; quam concertationem finierunt patres synodi Arelatensis III. cui ad. fuit Maximus an. circiter 455. Migravit ad coelum vir sanctus, die 27. Novembris circa annum 460. miraculis in vita & post mortem, ipso maxime sepulturæ tempore, clariffimus. Sacrum ejus corpus conditum est in ecclesia Regensi quam ipse construxerat sub titulo sanctorum Apostolorum ; quæ jam tempore Dynamii Patricii S. Maximi nomen gerebat. Nunc est ecclesia cathedralis, in qua cum virgine Deipara pro patrono habetur. Vitam ejus scripsit jam laudatus Dynamius Provinciæ rector & patricius, relatam a Vincentio Barrali in chro- nologia sanctorum Lirinensium.Gregorius Tu- ron.lib. de gloria Confessorum meminit miraculorum ad ejus sepulcrum suo tempore patratorum, testaturque se vidisse puerum jam adultum, quem anno ætatis tertio mortuum ad vitam revocaverat. Quædam inter Eusebii Emis- seni sive Eucherii Lugdunensis homilias, sancto Maximo sunt restituendæ. Certe scripsit homi- liam quartam de Paschate, quæ inter Homilias Eusebii Emisseni nomine publicatas circumfertur, ut Savaro in notis ad Sidonium 1.4. ep. j. censet. Tres præcedentes eidem Maximo titu- ) lus vindicare videtur. Homiliam porro de S » Maximo a Fausto consci iptam esseDynamiuS in vita ejusdem Maximi testatur. III. Faustus I. Faustus in Britannia ( Gallicana an insulana incertum) primo monachus, postea S. Maximo ad sedem Regensem assumto, Lirinensis abbas ; quo in munere gravem controversiam habuit adversos Theodorum episcopum Foro- juliensem, de qua vide in Theodoro ; tandem S. Maximi, ut in monasterii prafectura, ita in episeopatu successor, in utroque gradu magnam

sibi famam sive ob morum integritatem, sanc- timoniamque, sive ob eruditionem & eloquentiam comparavit. Non mirum itaque est ii eum Apollinaris Sidonius tot laudum flosculis coronavit, duabus in epistolis tertia & nona libri noni, ln tertia: Servat, inquit, consuetudinem suam tam facundia vestra quam pietas. Animam male sibi confciam, & per horas ad recordata poenalis vita debita contrerniscentem, frequentis- stmis tuis illis, & valentisimis orationum munerare suffragiis, precum peritus Insulanarum, quus de palastra congregationis tremitidifi, & de Jena- tu Lirinensium cellulanorum, in urbem quoque ( cujus ecclesiasacrasuperinfpicis) transtulijii, nil „2 ECCLESIA ab abbate mutatui per sucerdotem : quippe cum 1 nova dignitatis obtentu, rigorem veteris discipli- na non relaxaveris. Et ep. 9. ejusdem libri •• Nam quis aquali vefiigia tua gressu fequaturf fui datum efisoli loqus melius juam didiceris, vivere melius quam loquaris, quocirca merito te beatisu fimum boni omnes, id quejupra omnes tua tempef- tate concelebrabunt, cujus ita dictis vita, factif- que dupliciter inclaruit, ut quandoquidem tuos annos jam dextra * numeraverit, seculo pradica- tus tuo, defiderandus alieno, utraque laudabili actione, decedas, te relicturus externis, tua proximis. Egregie autem ipsius præconia cecinit eucharistico poemate, ubi inter cetera gratias agens quod ab ipso Re jis humaniter & laute admodum exceptus fuerit i sic canit : Seu te Lirinus priscum complexa parentem efi, Ilga tu jam fractus pro magna supe quiete, Discipulis fervire venis, vixque otia sumni, Vix coctos capture cibos, abjlemtus avum Ducis, & infertis pingis jejunia pfalmis, Fratribus injinuans, quantos illa infula plana Miferit in ccelum montes, qua suncta Caprafi Vita fenis, juvenifque Lupi : qua gratia patrem Mansu Honoratum ■, suerit quis Maximus ille, ’Urbem tu cujus, monachufque, antistes, & abbas ( Bis successor agis, celebrans quoque laudibus illis Euchcrii vementis iter, redeuntis Hilari. Seu te commissus populus tenet, & minor audet Te medio tumidos majorum temnere mores, Seu tu sulicitus curas, qua languidus efca, guave peregrinus vivat, quid pafcat, & illum Dubrica crura cui tenuat sub compede care er, Seu mage funeribus mentem distractus humandis, Livida desuncti fi pauperis ossa virefcant, Infastiditum fers ipfe ai busta cadaver. Seu te consuicuis gradibus venerabilis ara Condonaturum plebs fedula circunfifiit, Expofita legis bibat auribus ut medicinam, tfuicquid agis, quocumque loci es, femper mihi Faufius, Semper Honoratus, femper quoque Maximus esto. Quod spectat ad tempus inchoati a Fausto episcopatus, jam sedebat anno 462. Nam adfuit synodoRomæ celebratæ hoc anno ab Hilaro papa. Quin etiam hoc in cœtu cum Auxanio judex est electus inter Leontium Arelatensem & Ma- mertum Viennensem episcopum, qui antistitem Deensibus consecrarat in injuriam fratris & coepHtopi Leontii. Horum autem judicium con- sirmavit Hilarus papa ex ejusdem epistola 10. Aliquo tempore in exsilio vixit : rediit autem ad suam ecclesiam circa annum 484. Faustum inter scriptores ecclesiasticos celebrant Gennadius, Sigebertus, & alii plurimi. Præcipua ejus opera siint.* de Gratia Dei & libero arbitrio libri duo. Epistola ad Lucidum prefbyterum. Contra Nestorii errorem libellus ad Gratum diaconum. Libellus de creaturis, Suod in illis nihil sit incorporeum ; quem tribus bris confutavit ClauditiS Mamertus. Sermones aliquot, qui sub Eusebii Emeseni nomine 4 Faustum hic centenarium fu iste fignificat ; nam veteres digi- tit dextre ad computandum noa utebamur, aist a centenario Munero. R.EGENSIS. siint editi ; in hishomiliade sancti Maximi laudibus. In Fausti scriptis duo potisiimum reprehenduntur ; quod Semipelagianorum erroribus faverit, & quod animam corpoream esse docere videatur ; quam opinionem refellit Claudius Mamertus. Quod spectat ad Semipelagia » nismum, venia dignus videtur Faustus, qui scrip- sit ante concilium Arausicanum II. a quo hæc hæresisest damnata, lpsius tamen scripta inter apocrypha rejecit Gelasius papa. Ceterum de Fausto multa nabent annales ecclesiastici Baro- nii, & Spondanus, ubi de ejus vita& erroribus a sede pontificia damnatis fusius disseritur. Apo- logiam X Fausti episcopi Regensis edidit Aquis- sextiis anno 1636. Sinum Bartellus. Obiit circa annum 485. coliturque ut sanctus in sua ecclesia ; quin etiam sacris ecclesiæ Gallicanæ fastis nomen ejus est inscriptum. IV. CoNTUMELIosUS. Hic episcopus recensetur inter patres, qui in concilio Arelatensi IV. sederunt, anno 524. Convenit quoque ad synodum Carpentoraten- sem.anno 527. & ad Vasensem II. vel III. an. 529. Sed de gravibus criminibus accusatus jus- sus est deponi, & in monasterium detrudi, uti legimus in epistola 6. Johannispapæ II. ad Cæ- sarium Arelatensem episcopum ita scribentis : Caritatis tua litteras animo libentisufcepimus, in quibus corporeas necessitates allegans, etiam qua Jacrius ille, lapjds efi, fecerit, indicasu. Dolemus de amissione pontificis : rigorem tamen canonum servare necesse efi. Atque ideopradictum ab episcopatus ordine nofira sufpendit auctoritas. Neque enim fas efi pollutum criminibus, sueris mt- ntfieriis defervire. Sed te ordinante in monafierio dirigatur : ubi delictorum memor in poenitentia lachrjmas effundere non omittat… In cujus locum vifitatorem confiitui te, donec proprium eecle- 1 fi a qua evacuata efi ejus facerdotio, merere valeat facerdotem. Misit & duas alias epistolas summus pontifex, unam ad episcopos Galliæ, & alteram ad clericos Regensis ecclesiæ, ut visitatorem in locum Contumeliosi substituant, qui ad Sedem apostolicam appellavit, quod patet ex res- cripto Agapiti papæ Johanms successoris ad Cæsarium, seu ex epistola ejus 7. in qua legimus : Sujpensus igitur, ficutprafatisumus, epif- copus Contumeliosus, habeat tantum quam pra- sumfisse dicitur, celebrationem missarum, & patrimonio ecclefia in gubernatione archidiaconi ejus- f dem ecclefia confiituto, ita ut alimonia sufficienter episcopo non negentur, vifitatoriam in ejus loco pracipimus ordinari personam. Neque tamen hoc pro decretorio judicio habendum est, cum Aga- pitus in consequentibus polliceatur se judices pro sinienda ejus causa constituturum. Mota ea de re controversia, nondum finita erat anno 536. Quem vero exitum habuerit, ignoramus. V. FAUSTUS II. Faustus alter anno 549. Contumelioso vel demortuo, vel deposito sustectus suerat ; quippe in condlio V. Aurelianensi tunc temporis na- bito Claudianus ipsius vic sgeflir, consensitque Bb iij 5, 4 ECCLESIA his verbis : Claudianus diaconus directus a domino / meo Fausto episcopo ecclejia Rcgensis, subfcripst. VI. Em E T E R I US. Emeterium ignoraremus, nisi nomen ipsius siiggesiisset concilium Arelatensi :, celebratum anno 554. ad quod misit fui loco jam memoratum Claudianum diaconum. Vide Cointium ad hunc annum. VII. CLAUDIANUS. Qui jam non semel conciliis interfuerat vices gerenS episcoporum suorum Claudianus diaconus ecclesiæ Regensis, ab hoc gradu ad epis copatum promotus, in synodo Parisiensi IV. an. ; 475. siidit. VIII. U RJICUS. Urbicus consedit in concilio Valentino II. anno 584. & in Matiseonensi II. an. 585. Anno circiter 589. una cum Æthcrio Lugdunensi & octo coepiscopis, scripsit epistolam in causa Chrodieldis, & aliarum Pictav. monialjum, uti narrat Greg. Tur. 1.9. hisu c. 41. Hu : c episcopo Dynamius patricius nuncupavit vitam sancti Maximi Regensis episcopi, quam ipso hortatore & auctore ad incudem revoca at, & additis multis mirabilibus ornaverat. Epistolam nuncu— ( patoriam Dynamii edere hic operæ pretium duximus Urbico episeopo perhonorificam : Domino beatissimo patriWrbico papa Dinamius patricius salutem. Cum apostolica fidei ardoresuccessus universa de virtutibus sancti Maximi, qua fidelis relatio gestorum manifestat, follicita indagatione perquiris s imperitiam meam pulsure non definis : paternis etiam monitis pradicandi auctoritate confirmans, quod non parum ipsius delicti noxa reus efficiar, nifiomnia in vita ejus, quam me ante aliquot annos rurali fermone conscripfisse con- fiit it, jludeam addere quacumque vos ae illius mirabilibus protinus manifestum est invenisses j praceptis vestris parere dijposui, placiturus obe- dientia, non doctrina Vetera vos igitur chartarum indicasti revolvisse volumina, in qua quid ex ejus operibus B. Fausti antistitis pradecessoris vestri so- lertia devota collegerat, unde pauca fensu potius quam obtutu, vix decernere potuistis. Nam plurima amula vetustatis edacitas consumferat, qua latebant : dubium non est, quod quantum integra devotione cordis, ipstus S. antistitis gesta profers, tantum opera me diteris, ut ejus integra aviditate mentis conerissequi vestigia, cujus actionum diligis ornamenta, dummodo divino beneficio, & ipstus patrocinio tibi concedatur temporalis vita J prolixa tranquillitas, &sancti operis expetitafa- cultas, domine vere fancte & beatissime papa. IX. CLAUDIUS. Unus fuit ex episcopis, qui anno 625. cum Sonnatio Remensi archiepiscopoconcilium Remis celebrarunt, cujus acta debemus Flodoardo lib. 2. historiæ eCclesiæ Remensis. Post annos viginti quinque adhuc occurrit Claudiusepis— copus Regensis inter patres concilii Cabilonen- sis, Clodovei II. regis evocatione celebrati VI11. calend. Novembris, circa annum 6 50. Ante REG ENSIS. Claudium in Gallia Christiana Fratrum Sam marthanorum, præmittuntur Bonifacius, & Pau- linus, quorum nuda nomina ponuntur : sed expungendi sunt ex hoc catalogo, & restituendi syllabo præsulum Regensium in Calabria ; ut jam observavit vir doctisiimus Carolus Coin- tius. ldem Mauricium, qui anno 680. subscrip- sit concilio Romano * sub Agathone papa, pertinere ad antistitesRegii-Lepidi in Inlubria non immerito censet, quod in subseriptionibus ejus nomen pra cedat subscriptionem episcopi Placentini, iubsequanturque proxime nomina epis- coporum Mutinensis ac Parmensis. Certe qui e Gallicanispræsulibus huic interfuerunt concilio Romano, Felix Arelatensis, Adeodatus 1 ullcn- suj&c. se venerabilis jjnodi per Galli arum provincias constituta, legatos esse prositentur ; a quo titulo abstinet Mauricius. Mauricio Thomas subrogatur a Bartello, & fratribus Sammarthanis ; sed ipsum accensen- dum esse Regensibus apud Æmiliam episcopis, duo potiflimum probant. Primum quod Thornus dicatur corpus S. Prolperi transtulisse quod jacebat in basilica sitncti Apollinaris. Porro apud Rejos Provinciæ nulla unquam fuit basilica S. Apollinaris, cultus nulluS ; cum ex adverso constet ex Ughello apud Regium-Lepidi cathedra- lem ecclesiam Deiparæ Virgini consecratam es- fc & sancto Apollinari. Alterum est Flaminium laudatum a Sammarthanis notare S. Prosperum in veteri sepulcro jacuisse usque ad Luitprandi Longobardorum regis christianistmi tempora. Ut quid autem sieret mentio Liiitprandi Longobardorum principis, si de Regio Gallicano ageretur. Sed apud Regium-Lepidi, quod Luitprandi subjacebat imperio, debuit rex hic commemorari. X. ARCHINRICUS. Hicepiscopus solo notus nomine in tabulis, Claudio, qui ad annum circiter 650. pervenit, proxime siissectus est juxta Carolum Cointium ad annum 739. Huic successitjin ejusdem chronographi lententia XI. A B s A L o N. Hujus episcopi memoria pene oblitterata est ; ita ut quo tempore sederit, minime statuere pof. simus. Ipfum tamen proximum conjicimus luc- tuosilsimorum temporum belli Saracenici, quod interpontisicio forsan locum dedit. Post hanc procellam Pedisse dicuntur Anthimius tempore Pipini regis, Riculfus regnanteCarolo-magno, Rostagnus Ludovico Pio imperante ; sed nullo allato testimonio. XII. N ORTBERTUS. Nortbertus Regensis erat episcopus an. 813. scilicet illo tempore, quo Michaeli imperatori Constantinopolitano subrogatus est Leo Arme- nus, ex vita Ludovici Pii incerti auctoris, ubi legitur.• Cum imperator remitteret missos imperatoris Michaeliststmul cum eis mistt missos suos Leoni substituto imperatori, Nortbertum Regensem epis- a Vide act. IV. concilii III. Constancinopol. tom. Vl.concil. coi. 708. 396 ECCLESIA copum, & Richoinum Piclav’comitem &c. Idem legitur in annalibus rerum gestarum a Ludo* vico Pio. Neque vero par est credere Nortber- tum fuisse Regii-Lepidi episcopum in Æmilia, quia hæc ltaliæ urbs non erat tum in ditione Ludovici. Quorsum autem episcopum alienigenam elegisset imperator, ad tanti momenti legationem cum comite Pictavorum obeundam ? XIII. B E RNARIUS. Bernariuse Lirinensicœnobioad infulas Re- genscs assumtus juxta Galliam Christianam quatuor in tomos distributam, idem est ac Ber- nharius commemoratus in vita sancti Adalhar— 1 di abbatis Corbeiensis, auctore Paschasio Rad* ■berto ipsius discipulo, ii credimus Cointio, loco jam superius laudato. Iste autem Bernarius ex eodem scriptore fuit sancti Adalhardi frater & Walæ abbatum Corbeiensium ; proindeque Pi* f>ini magni regis nepos, Carolique Magni con- bbrinus. In illa autem procellaobdisiidium Ludovici Pii Augusti, & filiorum ejus commota, quæ Adalhardum in exsilium ad Herii infulam ejecit, Bernarius, qui tunc erat monachusCor- beiensis, Lirinum remittitur, inquit Radbertus ; quæ verba signisicare videntur ipsum prius apud Lirinum vitam egisse monasticam.Postea Lirino ( Floriacumabductus, inde evocatus est ; &post reconciliationem suam cum imperatore forhtan Regensem consecutus est episcopatum. Quid vero in ea gesserit nullus nos docet. Imo etiam utrum in Regensi cathedra sederit, non omnino compertum habemus. Iu censemus de Ro* dulpho quodam cui vigesimus primus soCiis datur inter episcopos Regenses in Gallia Christiana susiori. XIV. ED o LDUS. Anno 879. idibus Octobris celebrata est sy- nodus apud Mantalam in territorio Viennenii,. ab episcopis provinciarum Viennensis, Lugdu- nenns, Arelatensis, Aquensis, &c. & a proceribus ; in qua Boso electus est rex ; cujus ea de re decreto sub cripsit Edoldus episcopus Regen- sis, cum Rotberto suo metropolitano. XV. GirALDUJ. Geraldus an. 936. cum sancto Odone abbate Cluniacensi invisit limina apostolorum, per Ab pes Cotias iter aggressus, ut testis est Johannes scriptor vitæ S. Odonis lib. 2. Sapius, inquit, tum hoc vidi facere. Illo enim tempore, quo cum Geral- do Regensis ecclesia episcopo Cotias transtvimus Alpes, & Romam venimus pariter ; memini eum de quadam muliere damoniaca hoc fecisse, qua sta- tim reddita estsanitati, & una nobiscum ujque Senam venit, liberata videlicet a dæmone per tactum sellæ equi sancti Odonis, etsi Senæ remanere coacta sit, quod dyssenterico morbo laboraret. Hic locus dandus esset cuidam episcopo Regensi, qui sedebat anno 966. ex his quæ diximus in Silvestro Aquensi arChipræsule, ubi recensentur nomina sex ipsius sussraganeorum ; sed quæ cuilibet eorum assignanda sit cathedra prorsus incertum. REGENSIS. k XVI. ALMERALDUS seu A1MERADUS. Hujus episcopi sit mentio in chronologia Li- rinensi, ob vana benesicia coi lata huic monas- terio, nec minus beneficum se exhibuit erga Cluniense asccterium, & beatum Odilonem tunc abbatem. Etenim constructom a se mo~ naherium de Valentiola, Cluniacensibus contulit, ut sub eorum jure perseveraret immunitate omnimoda donatum a suo auctore. De Almerado hæc leguntur in chartulario majori Cluniae, tom. I. Notum fit omnibus

quod Almeradus episcopus Rcgensts consenstt ad | preces Odilonis abbatis, ut monasterium quidam fratres conservarent* quod Valentiola nuncupatur, prope ecclejiam in honore almi confessoris Maximi antiquitus consccratam. Dccrevitque ut nulla per- sona dominationem habeat aut aliquam consuetudinem in dicto loco. Videsis inter instrumenta ecclesiæ Regensis, litteras hujus episcopi, quibus supra præmissa confirmantur. Almeradus unus fuit ex episcopis Burgundiæ & Aquitaniæ, ad quos Benedictus VIIL scripsit pro Clunia- cenlibus ; cujus epistolam ea de re consule tomo IV. collectionis scriptorum historiæ Francorum. Cumque BenedictuS VIII. ecclesiæ præ- ’fueritab anno 1012. ad annum 1023. indelicet conjicere, quo tempore Almeradus Regensibus pra fuerit. Sedere jam coeperat tempore Sergii IV. qui anno 1009. pontificatum aulpicatus est, tenuitque quatuor annis etenim ex tab. Mon- tis-majoris hic papa Amalricum Aquensem, & Pontionem Arelatensemarchiepiscopos, Frodo- nem, Eldibertum, Jocelinum & Almeradum [ Regensem ] episcopos certiores facit se Al- chinrico Montis-maj. abbati conceilisse, ut Ste- phanusepiscopus, S. Mariæ, sancti Johannis, S. Petri & sancti Benedicti de Correns ecclesiam benedicat & consecret. Porro conjicimus Al- ■j meradum sedisse ab an. 990. huncque esse Lirinensis monasterii benefactorem, perperam annumeratum episcopis Forojuliensibus, aequo agemus in Riculfo episcopo Forojuliensu XVII. E R M E N G AU D U S. Ermengaudus Regensis ecclesiæ præfecturam obtinuit circa annum 1032. subscripsit enim cuidam Narbonensi concilio habito, Guifredo metropolitano præside, cujus tempus, si attendatur ad episcoporum, qui subscripserunt plurimi, ætatem, vix potest ultra distem. De hac syno- do agemus, in historia Narbonensis ecclesiæ. — XVIII. BbRTRANNUS ET Bertrandus I. Anno quadragesimo supra millesimum Benedictus papa IX. consecravit ecclesiam S. Victoris Maisiliensis idibus Octobris, in frequenti antistitum cœtu, quos inter recensetur episcopus Regensis nomine Bertrannus. Ipsius assectum erga sacrum hunc locum probat donum huic monasterio factum tam ab eodem, quam ab ipsius fratribus, qui anno 1043. IV. cal. Aprilis contulerunt abbati, & monadiis ibidem Dei servitio mancipatis, quidquid habebant in cos* tro Salencii. Lirinensibus quoque benefecit, 59 ! ECCLESIA eisqueanno 1052. dedit locum dictum monaste-1 rium, & decimas hujus loci, ex schedis D. Estien- not. Ceterum idem vir doctus inducit in numerum episcoporum Regensium Raimundum quemdam, notum, inquit, ex donatione eccle- siæ de Aquina collatæ iisdem Lirinensibus an. 1051. sed quem locum ipsi asiignabimus, Bertran- no quem sedisse diximus an. 1043. sedem adhuc obtinenteanno 1052. teste ipsoClaudioEstien- not ? Bertrannus interfuit concilio apud S. Ægi- dum, quod nonnulli tribuunt anno 1050. in collectione conciliorum vero refertur ad annum 1056. Concessit clericis Deo servire volentibus,’. & canonicali regulæ colla submittere cupientibus, aliquid de rebus ecclesiæ suæ, quæ recensentur in chartaejusdem episcopi, anni 1052. vel etiam 1050. XIX. H U g o. Nihil nobis suppetit de hoc episcopo, nisi quod memoretur in veteri charta celeberrimi apud Maffiliam monasterii sancti Victoris, an. 1056. XX. BERTRANNUS II. Bouxus in historia Provinciæ asserit Bertran- num episcopum Regensem an. 1062. cum Pontio Alberto fratre luo, Fulcone de Pontevez, & Augerio de Blanqueria, dedisse multa & magna ecclesiæ sanctæ Mariæ de Barjolo canonicorum regularium ab archiepiscopo Arelatensi Rajem- baldo ante annum erectæ, in episcopatu Foro- juliensi. Idem Bertrannus, & Fulco frater ejus, nec non Accelina Fulconis uxor an. 1063. ^ant S. Victori Massiliensi ecclesiam sancti Romani, & S. Martini, in comitatu Forojuliensi. Forsi- tan hic Bertrannus idem est ac prior, qui duabus vicibus in cathedra Regensi sederit. XXI. AgELRICUs. Idem historiæ Provinciæ scriptor affirmat quemdam Agelricum Regensem episcopum, ecclesiæ Arelatensi subjectionem, reverentiam & obedientiam a sanctis Patribus constitutam de more promisisse coram archiepiscopo Rajem- baldo, quem ab anno circiter 1030. ad annum 1065. sedisse liquet. Agelricum ponit Bouxus inter Guillelmum I. & Amalricum. Guillelmi nomen legimus in Gallia Christiana quadripartita, post Bertrannum, cui ibidem succeflor datur Amalricus. De neutro nihil nobis occurrit, nisi quod VincentiusBarralis in chronologia Liri- nensi dicit eum prius fuisse Lirinensem abbatem. XXII. Augemus. Cepit Augerius sacros fasces anno saltem 1069. quo, mense Martio ecclesias sancti Juliani, S. Petri de Stoublon & S. Petri Cavati, annuentibus Regensibus canonicis, in Montis-ma- joris jus transfert. An. sequenti occurrit in tab. Victorinis, nam Richardo abbati concessit ecclesiam S.Caffiani in villa quæ dicitur Taver- nas. Anno 1098. ipse & Petrus præpositus confirmarunt eidem abbatiæ quotquot in episcopatu Regensi poffidebat ecclesias. Anno 1103. ces- sit eidem cœnobio ecclesiam S. Saturnini dc l E G EN S I S. 399 monasterio. Locum etiam habet in chronico Li- rinensi eodem anno 1103. ob quædam dona facta. Habemus tomo XI. fragmentorum histor. domni Claudii Estiennot ejus litteras, quibus Pontio abbati Lirinensi cedit ecclesiam S. Petri : subscripserunt Petrus episcopus Venciensis & Petrus præpositus ; sed carent litteræ chronicis notis. Adfuisse legitur dedicationi ecclesiæ siincti Salvatoris Aquensis, & commemoratur in charta tabularii Mafliliensis anni 1116. pro castro de Soleriis. Anno 1118. testis est pacti inter archi- episeopum Aquensem, & Petrum Montis-majo- ris abbatem, pro nonnullis ecclesiis. Ob multa quæ ad ornatum spectabant ac decorem ecclesiæ siIæ collata, ejusque jura fortiter propugnata laudatur a Bartello. Anno 1124. adhiit concilio Viennensi ; proindeque non est asii- gnandus ejus obitus pridie id. Martii anni 1113. Obiisse autem Vapinci, & ibidem jacere dicitur. Augerii meminit Eugenius papa 111. in epis. tola infra laudanda. XXIII. FULco. Fulconis ingressus in ecclesiam Regensem notari potest ad annum 1125. quo legimus eum restituisse Lirinensibus monasterium sancti Sa- ’ turnini, & sianctæ Mariæ de Bello-visu. Postea altum est de rebus ab eo in episcopatu gestis si- lentium.Itaquesufficiat nobis post scriptoresqui nos antecesserunt ejus mortem ad diem 2. Aprilis anno 1130 referre, vel 1129. 1 Johannes Solome presbyter Regensis, &unus ex duodeCim clericis præbendatis cathedralis ecclesiæ, qui novam iuorum episcoporum nomenclaturam elucubravit, nondum publici juris, post hunC F ulconem ponit Henricum episcopum ex donatione quadam cujus vidit chartam non originalem, ut ait ; ancepsque est utrum sitad- scribenda anno 1138. vel 1158. Unde Henricus } hic episcopus nobis videtur plurimum dubius, nam si charta sit anni 1158. pertinet ad alium Henricum satis notum, cui locum vigesimum quintum dedimus. ° XXIV. PETRUS GERALDUS. Eugenii III. temporibus hic episcopus Re- gensi præerat ecclesiæ, uti probat sijmmi hujus pontificis epistola* ad ipsum & ad Bertrandum episcopum Forojuliensem scripta anno ( ut conjicit Baluzius) 1145. qua ipsas mandat, quatenus nullas novas exactiones, neque receptiones, vel l pastus, &c. imponant aut exigant a Bariolensi ecclesia, ut pote quæ juris beati Petri existat ; sed eam dimittant in ea libertate, qua eorum Praedecessorum Augerii & Berengarii temporibus potiebatur. Berengarius erat antecessor proximus Bertrandi Forojuliensis episcopi ; unde non absiirde forsan quis asserere posset inter Au- gerium, & Petrum Geraldum, nullum medium sedisse præsulem. Idem episcopus testis eft in transactione facta anno 114 5. cujus meminimus in Willelmo Sistaricensi præposito. Morte su- blatus est Petrus Geraldus Iv. calend. Februarii anno 1152. 4 Vide com. II. Miscellaneorum Baluzii p. na. XXV. 4oo ECCLESIA X X V. H U G o 11. Hugo de Monte-lauro, forte idem quemsu- pra diximus archidiaconum fuisse sancti Salva » toris Aquensis, & demum archiepiscopum Aqua- rum-Sextiarum, ponitur in serie episcoporum Regensium post Petrum Geraldum. XXVI. H E N R I cUs. Henricus prius militavit in clero sancti Salvatoris Aquensis, cujus fuit præpositus. Inde assumtus est ad gubernandam Regensem ecclesiam. Anno 1167. sacras reliquias sancti Maxi— j mi episcopi ecclesiæ siiæ patroni transtulit. Anno 1179. convenit ad concilium Lateranense sub Alexandro III. ex codice Sirmondiano. Paulo post transiit ad metropolitanam Aquarum-Sextiarum sedem ; etenim concilium Lateranense habitum est mense Manio anni H79.quem nunc dicimus 1180. & hoc eodem anno jam Aquis* Sextiis Henricum sedisse siio loco probavimus. XXVII. ADELBERTUS. Adelbertus cognominatus de Galberto, suffectus est in locum Henrici. Perperam autem legitur hic episcopus adfuisse concilio Lateranen* <• sianno 1179. nisi Fortasse dicatur accesiisse clericum, & rediisseepiscopum Regensem. Constat tum ex codice Sirmondiano supra laudato, tum ex Acheriano edito in calce tomi XII. Spi* cilegii, Henricum Adelberti decessorem sedisse hoc in concilio, cum Bertrando siio metropo- litano.Habitum est concilium diebus 5.7. & 19. mensis Martii, anni quem nunc octogesimum supra millesimum centesimum numeramus, quo anno Henricum sedisse in Aquensi catheara plurima demonstrant vetera monumenta. Forsi- tan Bertrandus tempore concilii morte sublatus est, cui Alexander papa consentientibus con— j cilii patribus Henricum subrogavit ; & ad Re- gensem cathedram promovit Adelbertum. Nulla autem hujus episcopi acta scripto relicta simt, etsi vitam produxisse legatur usque ad vm. caL Decembris anni 1188. XXVIII. BERTRANDUS III. De Bertrando cognomento Garcini pauca supersiint addenda iis quæ jam diximus texendo catalogum praqwsitorum sancti Salvatoris Aquensis, e quorum numero fuit. Postquam vero decem fere annos hoc in officio exegisset, _ electus suit in episcopum Rejensem anno 1189. sed possesiionem minime assecutus est, si fides adhibeatur animadversionibus manu exaratis Claudii Sobolis prelbyteri Aquensis, de episcopis & præpositis Aquensibus. In Gallia Christiana vero FratrumSammarthanorum dicitur ecclesiam hanc circiter per annum administrasse. XXIX. IMBERTUs. Hunc episcopum ecclesiæ Rejorum dedit Li- rinensis monasterii solitudo, circa annum 1190. eundemque abstulit. Etenim post novem annos regiminis, tranquillioris vitæ studio abreptus, adpristinam solitudinem reversus est. Vita defunctus est XIV. calcnd. Junias anni 1199. Tomus I. R E G E N S I S. 40 ! XXX. HUgo III. Hugo Raimundi legatus summi pontisiciS iri bello contra hæreticos Albigenses, & Simonis Montisfortis comitis strenuus adjutor, quem Le- rini abbatem fuisse ex Barralis chronologia conjicit Bartellus, anno 1202. memoratur in charta compositionis factæ Manuescæ, inter Wil- lelmum comitem Forcalquer.& nonnullos nobiles de gentibus Balcia, Simianæa, ReilIiana, qui seuda quædam obtinebant in comitatu Forcah queriensi. Iisdem pactis interfuerunt cum Hu- gone Ildefonsiis comes Provinciæ, Sancius comes, Raimundus de Medullione, Willelmus de Baucio, Rostagnus de Sabrano constabula- rius, Raimundus de Agoldo, &c. Eodem anno testis legitur in privilegio Ildefonsi marchioniS Provinciæ, pro Boscoduno, cui monasterio confirmavit donationes factas a Raimundo de Au-, rasone. Anno 1208. confirmavit dona facta sancto Victori a Roscelino comite cum R. episcopo Antrpolitano, & W— abbate Floregiæ. Anno 1209. subscripsit diplomati Petri Arra- gonum regis pro Pancto Pontio.Eodem an. VI11. idus Martii controversiam inter Bernardum de Monte-petroso monachum sitncti Salvatoris de Pinu priorem ex una parte, & Guiraldum de Garriga Francarum-vallium subpriorem ex altera, diremit, testibus tabulis Montis-majoris. Ab Innocentio III. electus legatus in sacrobello adversos Albigenfes hoc ipsij anno 1209. die 6. Septembris, celebravit cum Milone altero sancti ledis legato concilium apud A venienem, cui adfuerunt archiepiscopi Viennensis, Arela- tensis, Ebredunensis, Aquensis, &viginti episcopi, abbatesque ac rectores quam plurimi ; ubi multa ad resarciendam disciplinam ecclesiasti- eam constituit, ratus non immerito, emendationem morum clericorum, optimam compen- diofamque viam esse ad hæreticorum conversionem. Anno sequenti aliam habuit synodum cum Theodisio siio in legatione coHega, apud villam sitncti Ægidii, in qua Raimundus comes TososantiS iterum excommunicatu* est. Anno 1213. qui erat quintus-decimus Innocenti ! papæ III. summus hic pontifex acceptis litteris & nuntiis Petri Arragonum rfgis quibtts Raimun- dum comitem Tososanum, comites Fuxi, Convenarum, Benearnensem, &c. paratos ad satisfaciendum ecclesiæ, ejtssque fidem profitendam, asseverabat, scripsit —ad archiepiscopum Narbonensem, ad Regensem episcepum, &c. ut in loco securo & apto* cœtus haberetur, non solum antistitum, sed etiam Comitnm, baronum, consulum, coram quibus oblatæ ab Arragonum rege conditiones pacis proponerentur, de quibus deliberarent, & quid sibi facto opus esse videretur, ad papam rescriberent. Quid a se gestum sit in toto hoc negotio Hugo ipse perscribit ad Innocentium papam ; & ex hac epistola liquet quanta in agendis prudentia polleret hic episcopus. Aliæ sunt ejusdem Hugo- nislitteræ Raimundo comiti Tolostuao scriptæ, in quibus multa ei exprobrat, mille cruce signa- torum cædem, longam custodiam abbatis Mont- a Synodus hæc apud Vaurum est habita. C c 4oa ECCLESIA albanensis, ejectum e sua sede fpoliatumque. Agennensem episcopum, violata sæpiffime pro- • missa facta sanctæsedi. Mortuus dicitur n. cal. Novembris anni 1223. XXXI. ROSTAGNUS. Rostagnus e nobili stirpe de Sabrano renun- • tiatus episcopus circiter annum 1224. an. 1226. IV. cal. Februarii testis fuit fidei clientaris datae ac promissæ a Bonisacio de Castellana, Rai- mundo Berengarii comiti & marchioni Provincias, insuper Forcalqueriensi comiti : Acta suerunt hæc apud Regium in domo domini episcopi. • TestisD. R.Regiensis episcopus.Dom.R.Forojuliensis præpositus. Isuaraus de Romole sacrista Regiensis, &c. Romæus notarius mandato utriusque partis, hanc chartamferifst, &figillum Dom. comitis, & stgillum Dom. episcopi, & figillum Bonifacii de Ca- fiellana apposui, & hoc figno meo fignavi. Rostagnus nominatur adhuc in testamento Berengarii ■ an. 1258. Toto fui episcopatus, qui 16. annorum fuit, tempore, pluresRejensi sedi univit toparchias, dominium nempe Montis-pezati, castrum S.Johanneti, & mediam partem pagi S. Laurentii. Nec temporalibus tantum ecclesiæ iuæboniS providit > sed & soiritualibuS & iis maxime. Mi- noritarum coenobium fundavit, quod sanctus < Franciscus vivens Reji instituit, & præsentia’ sua miraculisquehonestavit. Idem conventum fratrum regulæ Franciscanæ, quos de poenitentia vocant, erexit ; de S. Maximo ad xni. cal. Junias festum magno apparatu quotannis celebrandum indixit. Deinde societatem fecit, anno 1232. cum clero collegiatæ beatæ Mariæ Vernonensis in diœcesi Ebroicensi, propter S. Maximum utriusque ecclesiæ patronum. Nominatur vero 1234. pridie idus Decembris in Raimundi Berengarii alsignatione facta Johan- ni Arelatensi archiepiscopo, totius bajulæ Alta- vezii & Aquensu. Quo ulque vixerit ignoramus, j XXXII. GUILLELMUS I. Guillelmum Rostagno successerem dant qui ante nos episcoporum Regensium seriem ordinaverunt. Verum errant dum illum sedisse anno 1250. docent ; diu enim anteaFulco qui sequi- tur, cathedram hanc obtinebat, ut mox demonstraturi fumus. XXXIII. FULCO 11. Fulco, cui cognomen de Cailla tribuunt, Bri- niolæ ortus, electus est Regensis episcopus circa annum 1240. uti probatur ex tabulis Montis— j majoris, in quibus legitur Guillelmum Forcal- 2uerii comitem, probantibus filiis Guiraudo & iaucherio, ac Raimundum Montis-majoris abbatem, Johannem Arelatensem metropolium in controversia de castro & villa Pertusii judicem apud Arelatem elegisse, præsentibus Berengario Provinciæ comite, Fulco Regensi electo aliis, calendis Januarii anno MCCXL. Testis legitur in charta ejusdem Johannis Arelatensis, qua ceffit jurisdictionem & dominium in communia Arelatensi, die lunæpost festum omnium Sanctorum anno m cc l. ex archivo regio Aquensi, & anno 1251. in recognitione domi. E G E N S I S. 403 ni de Bauciis. Anno 1252. adfuit consecrationi altaris Montis-rivi, ordinis Cartusiensis factæper Philippum Aquensem archiep. Porro optimus hic præsul quam plurimis feudis & dominiis, partim æreproprio, partim munificentia prin- cipum acquisitis, ecclesiæ Regensis censum præ ceteris episcopis auxit. Quin & vetustate collabensepilcopalepalatium instauravit, ac D. Maximi basilicam amplificayit, adjecto sacello in honorem beatæCatharinæ virginis, illudque sacra supellectili abunde instruxit ; dotavit m- super monasterium sanctimonialium numero centum, sub invocationeejusdem sanctæ Catha- ’rinæ ad fontem de Sorpo * vocitatum, an. 1255. cujus fundationis apographum ex chartophyla- cio episcopali legere est apud Bartellum. Præ- sons fuit nominio Johannis Arelatensis pontisi- cis Carolo comiti Provinciæ, posteaque Siciliæ regi exhibito calend. Novembris 1254. Regis uxor Beatrix Fulconem instituit fui testamenti exsecutorem, anno circiter 1265. ut liquet ex ipsas testamenti tabulis editis tomo sexto Ache- riani Spicilegii. Adhuc præerat anno 1272. quo sequester & arbiter eligitur inter præcepto- rem dePodio-Moissono, & dominum de Bru- neto VI. cal. Junii, ut habetur in regesto sena- tus AquensiS. At extremum clausit diem paulo post, videlicet v. cal. Julias anno 1273. XXXIV. MATTHÆUS I. Matthæus ad episcepatum assumtusest anno 1174" quem per annos circiter duodecim ad— ; ministravit. Ejus tempore synodus provinciæ Aquensu apua Regium xvI. cal. Martii 1285. ; celebrata elt, præside Rostagno archiepiscopo, considentibusque ipsius sussraganeis, in qua plures canones conduntur. Inter cetera vero suppli- cationes decretæsunt per totam Provinciam pro libertate Caroli principis Salernitani, filii Caroli I. Siciliæ regis & comitis Provinciæ > in navali pugna capti a Lauria, atque in carcere detenti, quemadmodum legitur in actis manuscriptis huius concilii. Memoratur Matthetu apud Barra- lem in historia Lerinensis monasterii. XXXV. PETRUS II. Petrus de Millia pietatis suæ erga S. Theclam martyrem argumentum dedit, (secernendo anno 1294. ut ejus officium solemne quotannis ce— 1 lebraretur. Decertavit cum Gaucelmo deMay- reriis abbate Lerinensi, pro fui episcopatus juribus ; ecdesiæque suæ dominium integrum castri sancti Johanneti acquisivit. Mors ejus notatur anno 1304. T XXX V I. P ET R U s III. Ex locupletiffimo Montis-majoris tabulario, * P. olim sancti Victoris Maffiliensis abbas, erat episcopus Regensis an. 1308. Nam Bertrandus 1 de Sabrano, uti legitur in charta hujus tabularii, Montis-majoris monachus, beatæ Mariæ de Caro-loco prior, Isarno Gaste Relhanensi priori quædam remisit hoc anno, die 12. Junii ad preces reverendorum patrum dominorum P. Dei gratia Regensis episCopi, S.VictorisMafli- liensis olim abbatis, & Nicolai Aureoli prioris de Salicis, Maffiliensis monachi. Hunc porro 404 E C C L E S I i epsseopum intelligimus fuisse Petrum cogno— i mento de Montamant, quem in tabulis Aqucn- sibus legimus anno 1309. Roberto Siciliæ regi, comitique Provinciæ fidem pollicitum cliente- larem. Nimirum Carolus 11. Siciliæ rex & Provinciæ comes e vivis excesserat hoc anno quinta die introitus Mati, cui Robertus si.iccessit. Con* troversias inter episcopum Rejensemcapitulum- 3ue jam olim motas composuit noster Petrus ie 28. mcnsis Decembris anno 1310. ex codice Rejensu Quo anno vel tempore tumulo sit com- positus, nos fugit. XXXVII. PETRVS I V. Petrus Gantelmi * quem dicunt habuisse fra— E trem nomine Raimundum archiprelbyterum & canonicum sancti SalvatoriS Aquenns, hic haud dubie Petrus est qui Gaucelmi nuncupatur in manuscripto codice S. Andreæ Avenion. ad annum 1315. xvI. cal. Julii, tum etiam Guillel- mi alio in loco ejusdem manuscripti codicis ad annum 1316. die vero 13. Augusti. Hoc anno decedit ex necroi. ecclef Regensis, ubi sic Iegere cA •. An. Christi McccxvI. die xm. mensu Martii obiit reverendus in Christo pater Petrus Gantelmi episcopus Regiensu, qui reliquit etclesutsancti Salvatoris Aquensu unam casulam & unam capam de Diaps, & unum ferratum > & ysopum de *r— C gento : reliquit etiam 24. libras reformatas de quibus emantur reditus pro anniversario suo annis stngulis faciendo. XXXVIII. GAILLARDUS. Gaillardus, quem cognominant Saumate, (jure an injuria ambigimus) anno 1317. delegatus est ad inquisitionem faciendam in quosdam maleficos, qui papam & cardinales veneno & magicis ardous interficere tentarant, ex Odorico Rainaldo. Hoc ipsb anno traductus est ad sedem Magalonensem. Demum cathedram me- tropolitanam Arelatensem conscendit fere eo-E dem tempore. XXXIX. PETRUS V. Petrus de Pratis Regensi donatus est episco- patuanno 1318. ex actis confiso Vatie. Deinde archiepiscopus Aquensu sit eodem anno vel fe- 2uenti, & cardinalis ; de quo jam diximus in Lquarum • Sextiarum archiepilcopis. Is tamen præsiil non comparet in serie episcoporum Re- gensium a Bartello edita ; sed ex membranis ecclesiæ Montis-pensiiti in Cadurcis eum resti— p tuerunt nostri Sammarthani. Certe in ipsius te— 11 stamenti tabulis legitur : Item legamus ecclefia Regiensi, ubi suimus episcopus, capellam nostram violatam. XL FRANCISCUS I. Franciscus Rossolinus creatus episcopus anno 1319. mandato Jobannis XXII. perlustravit reliquias in basilica beatæ Mariæ de Rocha rc- posiras coram Bernardo de Merlato vicario Regensi, &præposito de Bariolis, die 16. Septembris anni 132}. Anno 1326. mense Junio Rai- mundus Johannis Regiensu praposuus, procuratorio nomine venerabilis patris in Christo domini Ros- Tomus I. k REGENSIS. 4OJ L felini Regiensu episeopi absentis, adfuit concilio Avenionensi apud sanctum Rustum, ex ejus ac. tis editis a Petro Gassendo ad calcem notitiæ ecclesiæ Diniensis. XLI. B E R N A R D U S. Hoc episcopo Pacrum Regensium præsiilutn consessum auxerunt nostri Sammarthani, de quo nulla mentio apud Bartellum. Ipsum autem eruerunt ex libro obligationum Vatie, in quo legitur electus 12. Maii anni 1327. De illo autem nihil aliud ad nos pervenit. XLII. ARNOLDUS. 1 Arnoldus Sabaterius c canonico Mcldensi, Bononiæ in Italia, unde ortus erat, factus episcopus, a Johanne XXII. in templo siincti Dominici anno 1322. die 27. Octobris sacram accepit unctionem. Sed ab hac sede amotus, ad Re- gensem transiit ecclesiam, eodem summo pontifice vocante bulla csata cal. Octobris anni 1329. ex registro Vaticani, quod citat Ughellustom. II. Italiæ sacræ in Bononiensibus episcopis. XLIII. GAUFRIDUS. Gaufridus Rabety, gentilis Amaldi de Via cardinalis tit. S. Eustacnii, a quo heres declaratur testamenti codicillis anno 1336. jam præerat Regensibus an. 1334. die 5. Septembris, ex actis consistorialibus. Eodem autem anno, nonis Decembris Johannes Gasqui Massiliensis episcopus eum, additis nonnullis aliis, testamenti fui exsecutorem instituit, inquit Rufsius. Adfuit concilio Avenionensi a trium provinciarum epi-1 sicopis celebrato apud sanctum Russum an. 1337. 1 mense Septembri. Hic episcopus in æde sacra beatæ Mariæ Magdalenæ Aquensu duo fundavit sacerdotia. Fato concestit Avenioni anno 1348. exeunte. 1 , XLI V. JOHANNES I. ( Johannes Joffrevry *, doctor juris in acade- mia Tolositna renuntiatus calendis Octobris anni 1339. presoyter ordinatus undecimo cal. Martii anni 134^. decimo — nono cal. Septem* bris factus est episcopus Regensis, inde Valen- tinus, Lucionensis, Helenen fis, &Aniciensis. XLV. PETRUSVI. F Rexit Petrus Fabri anno 1352. quo inscribitur 1 tabulis episcopatus. Annuas pro se vita functo fircccs instituit, astignatis ad eas perfolvendas ufficiendbus reditibus anno 1355— Adhuc fe- debat anno 1362. t XLVI. JoHANNESII. n Johannes de Maillacanno 1370. excepit ho— 1 minium, fidemque clientelarem nobilium qui 1 prædia beneficiaria ab episcopatu pendentia posiidebant, in his Johannis de Auraisone. Urbem suam a Raimundo vicecomite Turenæ oppugnatam & concrematam restituisse, atque auxisse dicitur. Guillelmi de Gardia Arelatensis « Vide Baluzium tomo i. id viris paparum Avenionem c. 7f Eadem edam infcruit D. Claudius Estiennot stlis fragmenti hist. tomo 8. p. 86. quæ legerat in miisali biblioch. collegii Fuxcru lis T0I0S » manu Johannis icripca, quem cognominat de Jauscteeo/ C c ij 406 ECCLESIA quondam archiepiscopi, demum Jerosolymo— / rum patriarchæ & cardinalis testamento subscri- psit j denique exactis in episcopatu annis triginta mortuus est anno 1399. XLVII. GUILLELMUS II. Guillelmus ex Fabriciorum Regensium stirpe procreatus, auctore Bartello, sedere cœpit anno 1400. Anno 1409. sæviente schismate œcumenicum Pisis a cardinalibus utriusque obedientiæ concilium indictum est, velut unicum grassanti malo remedium ; cui adfuerunt 180. præsules. Cum vero Guillelmus ad illud accedere non posset, misit legatum, qui suas in j frequentiffimo illo cœtu vices suppleret, ex actis ejusdem editis tom. VI. Spicilegii. XLVIII. MICHAEL I. Michael de Boulliers ex dominis Centalli jam Regensem gubernabat ecclesiam anno 1422. ut conjicimus ex instrumento publico hujus æta- tis, in quo legimus M. episcopum Regensem. Notant episcopatus tabulæ græsiilem hunc Renato Siciuæregi & Provinciæ comiti fidem pro ecclesiæ suæ seudis & prædiis promisisse ac jurasse. < XLIX. MICHAEL II. Hujus episcopi cognomen satis probat eum decessoris lui fuisse cognatum. Admotus est Regensis ecclesiæ regimini anno 1441. ut palam fit ex ipsius necrologioinquo legitur : Anno Domini MCCCCXLIX. die 2. mensts Februarii, de mane ante auroram, pontificatus sanctijjlmi in Christo patris & domini Nicolai divina providentia papa V. anno tertio, reverendissimus in Christo pater & dominus Michael de Bolleriis episcopus Regiensis viam universa carnis est ingressus, se- dit in pontificatu annos octo, cujus animarequies- eat cum beatis in pace, Arnen. L. R o B E R T U s I. Robertus circa annum 1450. migravit e vita. Si quidem ipsi legitur sussectus Johannes, xvu. cal. Aprilis ejusdem anni. . LI. Johannes III. Johannes Faccy coenobii Carmelitarum apud A venionem alumnus, quem ad supremam ordinis hujus præfecturam provexerunt virtutes, do- tesuue singulares, Roberto episcopo Regensi sussectus dicitur ex actis consistorialibus Vatica- . ni ad xvn. cal. Aprilis 1450. An. 1457. Petrus de Fuxo ordinis Minorum & cardinalis, Are- latensis archiepiscopus & legatus Avenionensis, celebravit concilium Avenioni, cui cum Roberto . Aquensi metropolitano adfuerunt ejusdemprovinciæ episcopi, in his Johannes Regensis. Fato suo functus dicitur anno 1464. Ejus elogium historicum vide apud Bartellum in nomenclatura præsulum Regensium, fol. 262. & seqq. Patribus Carmelitanis abbatiam S. Andreæ de Deferto, seu de Bosco, variis casibus afflictam attribuit hic episcopus. LII. M A T T HÆ U S II. Hunc episcopum libenter prætermitteremus, R E G E N S I S. 407 . quando de ilso nihil nobis occurrit. At ipsum recenseri in tabulis anni 1466. testantur fratres ( Sammarthani, quos sequimur quandiu nobis non constat eos aberrasse, & memorialibus fal- sis ad se miffis fuisse deceptos. LII I. MARCUS. Marcus Lascaris* de Tende.filius Antonii & Francist : æ de Bolleriis, ex comitibus Tendæ & Vintimiliensibusoriundus, præposituS Vesu- lanus inCasalensi diœcesi, ac prior beatæMa- riæ de Intermontio, episcopus ruit ab an. 1466. die 6. Octobris. Hic jurium temporalium sol- l licitus, apud Regium & Castrum-rotundum, seu Cornetum, subditos quosque ad sacramentum clientelare & hominium adegit. Adhuc su- perstes erat anno 1489. LIV. ANTONIUS I. Antonius Lascarisde Tende, præposituS Ve- sulanus, Marci fratris abdicatione episcopalem honorem assecutus est. Hujus sedis vocatur electus anno 1495. 22. Octobris in synodo dicece- sana ; quo nomine designatus repetitur, & anno 1501. Nova statuta lynodalia condidit anno ’prædicto 1495. quibus hodieque ecclesia Re- ’gensis utitur. Eo tempore capitulum variis dy- nastis egente clarissilna deTenda nobilitabatur, Thoma videlicet præposito, Antonio archidia- cono, Petro sacrista, & Honorato canonico. Cum autem basilica beatæ Mariæ de Sede olim a Thoma antistite hujus nominis primo exstructa, bellorum civilium fato, pariter cum civitate excisa fuisset, Marcus Antonii germanus & antecessor aliam juxta mœnia erigere cœpit, quam Antonius absolvendam curavit. Præerat adhuc anno 1517. 5 LV. Hugo IV. Hugo legitur sedisse ad annum 1520. inter- fuifleque concilio Lateranensi sub Leone X. anno 1514. ex sess. 6. 8. & 9.una cum Dionysio Tolonensi, & Claudio Massiliensiepiscopis. Sed vereor ne Hugo Regensis hic recensitus, fuerit episcopus Regii m Æmilia ; maxime cum videam plerosque episcopos qui huic adfuerunt synodo, fuisse Italos. L V I. A N T o N 1U S II. Antonius Lascaris de Tende superioris nepos ex fratre Honorato, qui Margaritam Ca- 3 rectam e marchionibus Finarii duxerat, præpo- situs Avenionensis, abbas sanctæ Mariæ de So- ricinio, ex canonico & archidiacono Regensi inauguratur antistes anno 1520. Præsuit per biennium, traductus inde ad Bellovacensem episcopatum. LVII. Thomas. Thomas Lascaris de Tende Marci episcopi nothus, ex præposito Regensi, & Antonii 1. m Hoc cognomen fumtum est ex Eudoxia * de Lascaris sorore Jobannis Lascaris, quem Michael Paleologus imperio Con- stantinopolitanoexuit.Hæc princeps femma Guillelmo-Petro Bal* bo comiti Vintimiliae nupfit, cujus filius primogenitus Johannes cognomen & infignia matris obimperatorium ipstus gcuus afliim* fit, ac sui$ reliquit posteris. 408 ECCLESIA ■ de Tenda vicario generali, a Julio pontifice maximo disoensatus super defectu natalium, decessoris abdicatione eligitur. Primo fui episcopatus anno 1523. ad clientelæ profeflionem debitam compulit Petrum Fabricium dictum de Mazano. & Maximinum de Castellana Regen- ses condominos, ex libro hominiorum. Diem clausit extremum anno 1526.10. Aprilis, herede nominato ex asse Antonio de Tenda episco- po Bellovacensu LVIII. FRANCISCUS II. Franciscus de Dinteville, nobilis Campanus, decanus AutHsiodorensis, & abbas Dervensis, „ vocatur electus Regensis 3. Augusti 1527. pos- sellionem nanciscitur eodem anno ; sed epiico- patum per vicarios tantum administravit. Demum per obitum patrui Francisci, quiexceffit e vivis die penultima Aprilis anni 1530. translatus est ad ecclesiam Autisiiodorensem, ubi consule quæ ad eum pertinent. LIX Robertus II. Robertus Cenalis origine Parisinus, ex docto- re Sorbonico, & episcopo Venciensi in Provincia, designatur præsul Regensis a Francisco I. apud Engolismam 7. Maii 1530. vi concordato— _ rum inter Leonem X. summum pontificem, &’■ eundem regem. Hic præsul eruditione clarus, per triennium quo rexit ecclesiam, saluberrimis eam constitutionibus & statutis synodalibus, quæ exstant, informavit. De ipso rursum locuturi fumus, quando agemus de episcopis Abrin- censis ecclesiæ, ad quam sedem transiatus est anno 1532. L X. ANTONIUS II. Iterum. Antonius Lascaris de Tende Regensis antea episcopus, ex Bellovacensi, ad Lemovicensem praesulatum traductus est ; at prioris sponsæ Re— r gensis ecclesiæ amore illectus, eo migrare ite- rum constituit. Johanne ergo de Langeaco Abrincensi episcopo ad Lemovicensem cathedram, cedente illam Antonio de Tenda, & Roberto Cenali ex Regensi ad Abrincensem lponte transeuntibus, idem Antonius huic Regensi sedi secundo præsicitur, solemni pompa urbem ingressus pridie cal. Decemb. 155z— opimis insuper donatus est sacerdotiis.Erat enim præpositus B. Mariæ de Donis Avenione, Priniensis, Bariolensis & Regensis, ex dispensatione apo- stolica, necnon abbas beatæ Mariæ de Sorici- nio. Clementem VII. papam Massiliæ invisit, a quo statutorum capituli Regensis confirmatio— I nem obtinuit anno 1 « 3. Demum Barbentanæ ad Druentium juxta Avenionem codicillos testamenti scripsit 1541. 14. Novembris, quibus inter alia legat cathedrali quofdam reditus, pro majore missa singulis diebus ad sui, suorumve perennem memoriam celebranda. Decessit Avenione in ædibus præpositi beatæ Mariæ an. 14. pontificatus fui Regensis. LXI. JoHANNES-LUDovICUS. Johannes-Ludovicus de Boulliers abbas Villa- rii, & beatæ Mariæ de Stapharda in Pedemon- REGENSIS. 409 A tio, Ludovico dominoCentalli &Maria Trivul. tia Mediolanensi parentibus genitus ; vir bellator potius quam pedo pastorali aptus, intersue- rat pugnæ Cerisotensi cum ala equitum pugnans pro rege Francisco I. aono 1 ^44. ut testatur Blastus Monlucius in commentariis ; postmodtrm hujus cathedræ administratrone potitur, suffectus post obitum Antonii de Tenda, prout indicant tabulx publicæ senatus Aquensis. Ejus pontisicatus non prætergreditur annum 1550. & nondum consecratus interiit, non sine veneni lulpicione. LXII. LancILOTUJ. Lancelotus de Carles Burdegalensis, senato- ria familia natus, filius Johannis in parlamen* to Burdegalensi præsidis, ex Jacoba Constantia, Henrico 11. Cnristianiisimo regi notus & carus ob peritiam dexteritatemque in tractandis rei- publicæ negotiis, ab ipsi> missus fuit Romam circa annum 1547. cum Francssco de Rohan domino de Giez, apud pontificem de amicitia siuicienda acturus, quemadmodum refert Thua- nus hisu 1. 3. Creatus Regensis episcopus, adiit possessionem per procuratorem anno 1550. postea Rejum solita pompa ingressus, ad ecclesiæ siuæ ornatum mentem adhibuit, quam aulæis, picturis, aliisve donariis locupletavit, & maxime sanctuarii parietes, fornicemque decorare curavit. Anno 1552. Regenses condominos feu- datarios ad clientelam admittit, & comitiis generalibus trium ordinum Lutetiæ interfuit anno 1557. Porro edidit versibus Gallicis cantica, Bene dictus, &c. ut notat Antonius Verderius in bibliotheca ■, unde a Lurbeo in libello de illuso Aquitaniæ viris commendatur his verbis : Lancelotus Carius honesta familia Burdigala genitus, in litteris omnem atatem confumpfit ; cumque eo nomine ab omnibus doctis summo esset in pretio, & prafertim Lutetia, ubi quafi domicilium con- fiituerat, atque ex ea re aulicis gratus & probatus esset, ab Henrico regeRegienfcm episcopa- tum adeptus est, in quo fut officit memor, pie & fancte versutus est. Exstant aliquot ejus commentationes Gallico sermone lcriptæ : item epistola Gallica ad regem Carolum IX. qua obitum Francssci Lotharingi Guifii, ejufque no- visiima verba, post lethale vulnus acceptum in obsidione Aurelianensi eleganter expreffit. Mi- chael Holpitalius Franciæ cancellarius lib. 1. cpist. eleganti carmine magnum eum poetam prædicat. Petrus Ronsardus poetarum nostra- tum princeps lib. I. hymnum 7. ei dicat ; ac Joaohimus Bellaiuseum lepide hoc poemate sic alloquitur.- Cum tibi fint Charites, Venerefqut, jocique, le- porefque Aonio cum fis gratus & ipfe choro. Cum populis tam grata fluant tibi carmina, Carie, fam miht non Carius, fed Chafilaus eris. LXIII. HONO RATUS. 1 Honoratus de Ville-neuve abbas commendatarius beatæ Mariæ de Sdricinio, Helionisde Villa-nova domini de Sparrono, e nobiliflima Cciij 4io ECCLESIA familia marchionum de Trans in Provincia, A filius, per aliquot annos administravit episco- patum ; antequam vero sacra unctione inauguraretur, venenata potione interiisse creditur circa annum 1^73. in propriis ædibus quæ adhuc visuntur Reji. LXIV. NicoLAUS I. Is electus episcopus anno 1574. nuncupatur in registro capitulari Regensi, quem consecratum fuisse haud liquet. Sub eo capta urbs a novatoribus, Claudio de Castellana Turnomi toparcha civitatis gubernatore ; at postmo— ] dum recepta est pulsis hæreticis, ab Alberto Gondio Franciæ equitum tribuno. Sedisse re- peritur hic præsul per biennium tantum, aut circa. LXV. AN D R E a s. Andreas d’Aurasson ex illustri prosapia, cui nomen dedit nobile castrum non longe a Durantia positum, Antonii vicecomitis de Cade- neto, germani Claudii Castrensis antistitis, ex Martha de Foix de Meille filius, toparcha de Cadeneto, de Soleillas, &c. cum fuisset creatus Regensis episcopus, circa annum 1576. S0I0 ( electi nomine contentus, non curavit recipere impositionem manuum & consecrationem.Quin etiam militaribus deditus studiis abdicavit ; & amplexatus hæresim quæ tum grassabatur, simul uxorem duxit, suffecto sibi prius Elziario de Rastellis. LXVI. E L Z I A R IUS. Elziarius de Rastellis abbas Sinanquæ, & Firmitatis super Gronam, prior Pontis siincti Spiritus ad Rhodanum > Cavallicensis patria ; ex cessioneAndreæ circa annum 1585. Regensi ecclesiæ præsicitur, turbulenta ea tempestate, ] qua maxima pars Provinciæ prætextu religionis a rege defecerat ad Foederatos *. Hoc in- consiilto & præcipiti studio abreptus Elziarius, non tantum sodetati perduellium religionem obtendentium nomen dedit, sed etiam Provincialium comitiorum siIssragiis ad ducem Sa- baudiæ missus est anno 1590. cum castellano Ampusio > inquit Thuanus hist. lib. 99. Iterum Elziarius mistus a Foederatis Provinciæ, acccsiit Lutetiam ad conventus a Meduanio duce indictos an. 1593. qui anno sequenti ineuntesunt habiti, ex eodem Thuano 1.105. Reversijs autem, cum eandem provinciam variis utrinque par-1 tium studiis scissem reperisset, in castrum Mont ? - niacum prope Rejum secedens, a novatoribus obsessus, deditione facta, pecuniæ siimma non modica se redemit. Cabellionem ergo se contulit ad patrias ædes, sicque ab ecclesia siia aliquot annis abfuit, donec reddita regno & ecclesiæ pace, ad sedem suam postliminio regres- sijs eso Basilicæ Regensis desolatæ reliquias in monte S. Maximi, olim Guisii ducis auctoritate pulveretormentariodisjectas, vehementer dolii it ; eaque ruina iterum civitate sua abesse coactus est Elziarius, qui interea quantum licuit per temporum injuriam, pastoris boni officium non intermisit. Synodalibus enim Provin- IEGENSIS. 411 ciæ conventibus interfuit, concilio Aquensi in- i>rimis sub Alexandro Canigiani metropolita’ce- ebrato anno 1585. & alteri a Paulo Huralto Holpitalio item archipræsiile congregato. Organa pneumatica in ecclesia sua confici curavit, necnon pro episcopali palatio dhuto, aliud juxta ecclesiæ novæ fores construere cœpit, sed utroque opere nondum absoluto, Cavallione in paterna domo interiit anno 1596. LXV II. CA ROLUS. Carolus de Saint-Sixt comes consistorianus, prior commendatarius S. Saturnini de Portu, alias B. Spiritus ad Rhodanum, theologiæ doctor, necnon sedis apostolicæ protonotanus, Ave- nione natus honesta familia, quæ olim ex Sa- baudia A, & gentilitio San-sixti municipio lares Avenione sixerat ; patrem habuit Petrum de Sancto-Sixto pontis Sorgiæ arcis præsectum, virum divitem, sed in oauperes munificentisii- mum, qui cœnobium Capucinorum Avenione fundavit. Ex Rastellia matre, Elziarii episcopi sorore prognatus iste Carolus, avunculi lui coadjutordengnatus, Regensis episcopatus pos- sessionem adipsscitur 1601. quo anno funebri sermone parentavit Guillelmo Blanco juniori, doctiisimo episcopo Grassensi ; biennioque post, cleri Provinciæ nomine in comitiis Aquarum- Sextiarum, jubente Henrico Magno præfuir. Nunquam vero propter secularia negotia boni pastoris officio defuit j in prædicanao prasser- tim verbo Dei studiosisiimus & acerrimus. Ad arcendos a S110 grege lupos, conventicula Calvi- nistarum in Regensi suburbio bellorum tempore fieri Polita, a civitate & territorii siii finibus, sii- premæ Aquensis curiæ senatusconsulto eliminare curavit. Idem pro episcopali palatio diruto alias, partim permutationis nomine cum Clau> 1 dio de Castellana Turnonii dynasta pro sancti Laurentii dominio, partim proprio ære aliud comparavit. Sape aurem comitiorum Provincialium siissragiis delectus, varias legationes obivit ad eundem Henricum Magnum, cui inpri- mis gratus erat, ad Mariam Mediceam Galbarum reginam & regentem, uti ad Ludovicum XIII. At vero Henricum IV. in publica exsequiarum solemnitate in cathedrali sua, oratione laudavit anno 1610. quam postea typis edidit. Monasterium Capucinorum Reji instituit circa 1612. xenodochium commodius pro pauperibuS de novo construxit, cui de propriis pecuniis perpetuos censiis aflignavit. Inter tot gravia episeo- patus negotia, quædam tamen verlibus lyricis lu- lit vir eruditus, ad normam odarum Horatii. Tractatum de liturgia Dionysiana, sive aposto- lica a Gilberto Genebrardo nuper Latine conscriptum, idiomate Gallico reddidit ; sermonem etiam deS.EucharistiaLudovicoXIII.regi nuncupatum edidit.Denique Carolus ægrotans leviter, venenatæ potionis haustu, sibi a familiari, ut creditur, S11Dspecie jtssculi ad recuperandam valetudinem propinato, brevi tempore oppres- SUS interiit die Dominica 13. Aprilis 1614. lepul- tus omnium luctu in cenotaphio quod sibi ipse « Lego Annecii in Sabaudia, suburbii cujufdam portam nomen dc Stbintsux rcunuistc, a Caxoh proavo inde oriundo. 411 ECCLESIA — & successoribus exstruendum curaverat, n— LXVIII. GUILLELMUS III. ’• Guillelmus Aleaume senator Parisiensis, ac ir. Guillelmi Varii * in supremo Provinciæ senatu Aquensi protopræfidis, dein Franciæ procancel- lani ex sorore nepos ; hujus sedis episcopus no- [. minatur 1615. urbemque suam invectus est 12. Maii 1616. At cum Varius avunculus Lexovien- sis antistes fuisset renuntiatus, & Alealmum nepotem paulo post sibi pro episcopali munere adjutorem dari obtinuisset, continuo Alealmtu Vario e vivis sublato, a Regensi cathedra ad Le- xoviensem transiit, anno 1621. L XI X. G u 1 d o. Guido Bentivoglio Ferrariensis cardinalis, archiepiscopus Rhodiensis, ex clara vetustaque apud Bononienses gente satus, de qua Raphael Volaterranus, & Franciscus Sansovinus in his- toria illustrium Italiæ familiarum, cum ado. lescens totum se litteris tradidisset, a Clemente VIII. assumtusest in cubicularium, & a Paulo V. in referendarium. Deinde variiS legationibus ad principes Christianos, præcipue vero nuntiatura apostolicæ sedis ad archiducem Alber- tum in Fundria, ubi munisicentia, rerum peri— ( tia, pietateque omnium animos sibi conciliavit ; dein ad Ludovicum XIII. Justum Francorum regem laudatissime functus eso Postea urgentibus meritis creatur cardinata a Paulo V. pontifice in ultima promotione anni 1621.11. Januarii titulo sancti Johan. ante Portam Latinam donatus 17. Maii. Huic autem sedi Regen- . si præficitur 1622. At cum totius ecclesiæ Ca- tholicæ negotiis occupatus Romæ a summis pontificibus detineretur, ob singularem rerum gerendarum peritiam, ita utepilcopatum suumper se administrar j non posset, obeundæ in eo vibrationis munia LudovicoDuchaineepiscopoSene-1 censi delegavit. Sed & postea episcopatum abdicavit consenso pontificis maximi Urbani VIII. & Ludovici XIII.an I626.desunctus Romæ in Vaticano 7. Nov. 1644. dum comitia pro novo creando pontifice Innocentio X. celebrarentur. Jacet in æde sancti Silvestri in monte Quirinali sine monumento & inscriptione, inquit Ughellus, qui decuS & honor Romanæpurpu- ræ fuerat. Scripsit vulgari idiomate Italico his* toriam Belgicam fui temporiS, & alianonriulla typis excusa. LXX.FRANCISCUS III. — E FranciscuS de Lupis dela Fare Carpentora- cti in comitatu VenaisinonatuS, egregiæ indolis adolescens, cum a teneris annis Avenione Minimorum ordini nomen dedisset, in eo tantum profecit, ut ad omnes illius dignitates brevi fuerit evectus. Non modo enim provinciæ suæ præfectus, ac provincialis, ut vocant, exstitit, verum etiam Romæ in capitulo generali plurimorum votis atque sussragiis ad supremum illius ministerium fuit expetitus. Cum autem inter præstantiores ævi fui theologos ac concionato- res Franciscus emineret, ejusque in dicendo vim atque facundiam præcipuæ hujus regni ciREGENSIS. 41J A vitates essent demiratæ, non potuit diu lucerna latere sub modio, sedsuper candelabrum poni illam oportuit, ut omnibus qui in domo Dei sunt praluce* ret. Pervenit namque fama tanti viri Romam usqueadGuidonem Bentivolum sanctæ Roma » næ ecclesiæ cardinalem, & episcopum tunc Re » gensem, qui cum animadvertisset se in ecclesia sua nequaquam residere posse, ac de successere sibi subrogando cogitaret, non putavit alium Francisco aptiorem aut digniorem inveniri pos- se > qui hanc cathedram occuparet. Ceflit igitur Guido cardinalis in illius favorem Regensem episcopatum, retenta pensione ; sicque Fran- ciscus accepto apostolico mandato anno 1625. t Lutetiæ inauguratus est in æde sacra patrum Minimorum, a Guidone Huralto Hospitalio archipræsule Aquensi, operam pratstandbtu Tussano deGlandeves Sistaricensi, & Ludovi- co Duchaine Senecensi præsulibus. Post aliquot menses ad ecclesiam suam pergetu, a Regen- sibus publica laetitia & congratulatione susceptus est, ac subinde quantus ipse antistes futurus esset, egregiis concionibus fatis ostendit, quas magno cum audientium fructu habuit, tum Reji, tum in variis suæ diœcesis basilicia. Sed heu ! majora quæ in ecclesiæ utilitatem a Francisco exspectari poterant, praepropera mors invidit. Anno enim 1628. qui fuit ejusdem Francisei vitæ t postremus, electus e provinciæ Aquensis præsulibus, qui res cleri Gallicani in ipsius coctu generali Pictavis, ac dein Fontiniaci congregato procuraret, cum ibi se opere ac sermone potentem exhibuisset, solutis comitiiS, plurimisque a rege cumulatus honoribus, antequam suam diœcesim repeteret, Lutetiam tendens, febre correptuS Eitivalii in Charnia Benedictinarum monialium abbatia, Cenomanensis diœcesu, hu- manisiime exceptus, cum invalescente morbo decubuisset, paulqpost exstinctus est die vigesse ma-octava Septembris^oepusque ejus apud Sa- ligniacum oppidum vicinum, atque inibi nuper fundatum ordinis Minimorum cœnobium, prout mandaverat, in sepulcrum illatum est, ad diem 11. Septembris anni supra memorati. Hujus præsulis encomium habet P. FranciscuS La- novius in chronico ejusdem ordiniS Minimorum : prorsos juxta fui nominiS etymon, clara sapientiæ pharus, ac purum pietatis far. In cujus etiam nomine ludens Abeliuc Sammartha- nus Scævolæ II. filius, sacri consistorii comes, hoc epigramma cecinit : Alta pharot taeo deprensit aquore nautit, Conspicuo lychni lumine monstrat iter. At variti actam ventorum hinc inde procellit, Littore securam ststit amica ratem. Tu quoque, magne Fari, vibranti fulmine lingua, Ad supera oppresus limina pandis iter. Et fere demersum vitiorum turbine mentem Erigis ; ac tutam victor ad astra vehis. LXXI. Ludovicus. Ludovicus Doni d’Attichy familia apud Flo- rentinos illustri ortus est, e qua nonnulli in priores ac vexilliferos, vulgo Gonfalonerios, id est supremos reipublicæ Florentinæ magi 4t4 ECCLESIA l stratus (penes quos jus pacis erat ac belli) delec— A ti siint. Ex ea prognatus stirpe Octavianus Do- nius toparcha Attichii in Gallia, cum per Mag- dalenam Tornabonam matrem, ad’Catharinæ & Mariæ Mediceæ Galliæ Augustarum progeniem, ex Lucretia Tornabona, Petri Medicei conjuge, affinitatis jure spectaret, a regibus Henrico IIL & IV. primum sitnctioris consu storii comes factus, tum regio ærariopræscctus, dein Mariæ Mediceæ & Elssabethæ Franciæ, Hiipaniæ reginæ ejussiliæ palatii magister est Constitutus, ls etiam Valentiam Marillacam sibi aseivit in conjugem, ex gente nobili apud Arvernos oriundam, e qua prodiere Carolus Vien- nensis archiepisCopus, Bertrandus Redonensis præsul, Michaelsub Ludovico XIII. regni pro- cancellarius, & Ludovicus Franciæ marescalius, cujus bellica virtus in obsidione Rupellana^tpud Ream insiilam, & in Casalensi expeditione po- tiffimum emicuit ; e quibus duo isti postremi, antistitis Ludovici fuere avunculi. Hic cum adolevisset, liberalibus dssciplinis apprime instructas, ordinem Minimorum amplectitur, in quo doctrinæ præcipuum edidit specimen, quod vix annum 24. sijpergressus, conscripsit historiam ejusdem ordinis Minimorum, ac postmo- dum vitam B. reginæ Johannæ a Francia, Biturigum ducissæ, virginum Annuntiatarum fun- datricis. Unde ad dignitates fui ordinis vocatus, coenobio Parisienn quamvis Romæ degens sussragiis præpositus fuit. Tum ad regendam inferioris Burgundiæ provinciam expetitus, tandem a rege Ludovico XIII. in obsidione Rupellæ, ad ecclesiæ Regensis administratio* nem absens nominatus est die 5. mensis Octob.

. anni 1628. An. sequenti vero a summo pontifice confirmatus, consecratur Dominica in Albis anni 1630. Parisiis in æde S. Maglorii patrum Oratorii Domini N. J.C. a Johanne-Francssco de Gondy archiepiscopo Parisiensi, asiistentibus Johanne Lodovensi, & Bartholomæo Conve- nensi præsiilibus. Eodem anno electus, ut apud regem totius cleri Gallicani causam ageret, una cum Gabriele Aurelianensi episcopo, & Fran- ciseo electo Tricastinensi, in Sabaudiam fame, bello ac lue grassatoribus, iter periculosum siisce- pit, eoque munere egregie functus, legationem ad optatum finem perduxit, ut & Lugduni, ubi totius itidem cleri nomine regi gratiasegit. Inde Regensem civitatem pontisicaliter ingreflus r. est die 11.Maii r63I.quoex tempore optimi præ- sulis partes omnes egit ; nam integram diœcesim sicpius lustravit, palatium episcopale instauravit, ac media parte auxit ; villam suburbanam juxta Sorpium fontem celebratiflimo illi Sorgiæ non imparem, atque inde a fonte episcopi denominatam, magnis sumtibus a fundamentis exstruxit, atque perfecit. Moniales sanctæ Ur- siilæ in civitatem Regensem, postea etiam in urbem Valenzoliensem ejusdem diœcesis recepit. Propria sanctorum ecdefiæ suæ officia ab universo clero diu expetita, ipse contexuit, atque ad formam breviarii Romani redacta 7. typis excudi curavit. Anno autem 1637. tractatum edidit de jure succedendi epiicopo- rum, ac de excellentia dignitatis episcopalis, EGENSIS. 47 ex occasione litis quam habuit in senatu Pari— • siensi pro adeunda hereditate fratris Antonii c Attichii toparchæ, qui adverfus Belgas pro rege dimicans, plumbea glande percussus occubuerat. Idem pro temporalibus ecclesiæ siiæ juribus decertans adverfus cives & condominos Regen- sies vassallos, ejus obsequium detrectantes, eos ad hominium compulit, quin etiam eisdem civibus temporale dominationis ecclesiæ sijæ jugum a cervicibus suis excutere tentantibus, ac regii nominis potentiam ei epponere ( cum præ- ter siimmum imperium nihil juris habeat rex in ipsa civitate, ac ejus territorio) id obtinuit, ut penes ipsum ac successores antistites esse universale ipsius civitatis dominium, & omnimodam jurisdictionem senatus placito declararetur, ei- que si)li competere jus creandi in eadem urbe judices, ac magistratus, qui de causis tam civilibus quam criminalibus quibuscumque cognoscerent. Cum vero cleri fui moribus reformandis invigilaret, nefariorum quorumdam impetum ac certam necem sola virtute divina effugit. Ceterum desinente Aprili 1643. apud S. 1 Germanum in Laya interfuit cum præcipuis regni proceribus & episcopis solemni baptisino regis Ludovici XIV tunc Delphini, Ludovico

! Justo patre in extremis agente. Sequenti anno 1644. historiam B. Johannæ reginæ a se recen- sitam, & auctam denuo publicavit ; ac etiam homiliam, seu orationem panegyricam S. Maximi episcopi Regensis. Eodem anno regi Ludovico XIV. nomine trium ordinum Provinciæ ipsius obsiequii primitias obtulit asiistentibus Grassensi & Toson. præsiilibus. Adfuit quoque generali cœtui cleri Gallicani anni 1645. Lutetiae celebrato. Hinc ad sedem sijam reversos, cathedralem basilicam septem sacellis amplissimis auxit, quorum prius ceteris augustius, ad siiam & successorum antistitum sepulturam in il- ) lius hypogæo designavit ; tum cœpit ingens opus moliri duobus tomis comprehensum de sanctæ Rom. eccl, cardinalibus, qui a sex & amplius seculis pietate floruerunt, quod prelum exspectat. Præmisit vero quasi præludium operis, libellum de vita Petri cardinalis Berulli, congregationis OratoriiJesu Christi inGallia fundatoris. A cde- mum gregem verbo ac exemplo dum pafcit Ludovicus, & in quostlam concubinarios incestuo- sos censiiras ecclesiasticas infligere parat, atque clandestinum matrimonium sieri vetat, tumultu plebis in se excitato, ut vitæ consuleret, a civitate sua Regensi discedere coactus est. Deni- :que an. 1652. transfertur ad ecclesiam Æduen- sem. LXXII. NICOLAUsII. Nicolaus de Vallavoire frater marchionis de Vallavoire Valentiæ in Italia præfecti, ex nobilibus Provinciæ, Petro patre natus est toparcha de Vallavoire & de Voulx, matre Gabrieli de Fourbin stirpis vetustæ dynastarum de So- liers ; quæ ad Pontevenses maternam originem referebat. Is per Ludovici Donii resignationem, ad Æduensera ecclesiam transiati, ad Regensem vocatur nomi natione regia LudoviciX1V. apud S. Germanum in Laya 10. Maii 1652. admittitur <if ECCLESIA mittitur in consistorio In nocent ii X. pont. max.. r. Novemb. & 8. die Decembris festo Conceptionis Deiparæ virginis, unctionem sacram excepit eodem anno Lutetiæ Parisiorum in æde Fuliensium, ab ipsomet Ludovico decessere suo, assillentibus Ferdinando de Neufville S. Ma- clovii, & Francisco Faure Glandatensiepisco- pis : statimque side regi obligata jurejurando 14. die mensis prædicti, ineunte anno 1653. diœ- cesim suam adiit, urbem primo solemni pompa invectus 10. Martii, ac pro faustis siiæ admi- nistrationis initiis, reliquam episcopalis palatii partem, quam Ludovicus antecessor perficere meditabatur, quæque præ situ & vetustate ruinas minabatur, instauravit. Antequam ad hunc episcopatum ascenderet, interfuerat comitiis generalibus cleri Gallicani Lutetiæ an. 1645. celebrati, &ad cœtum Parisiensem 1655. de-, legatus est pro metropoli Aquarum-Sextiarum. X Inunctioni sacræ Johannis de Vintimille in epi- soopum Diniensem adfuisse legitur anno 1670. die 2. Septembris, una cum Ludovico de Four- bin episcopo Tolonensi. L XX III. JACOBUS. Jacobus des Marests patre quæstore Franciæ at>ud Suesiiones ortus ex sorore Johannis-Bapt. Colbert regni administri, reique ærariæ præ- fecti, frater Nicolai, qui nunc regni administer. REG ENSIS. 417 tum ærarii præpositus, sijmmi viri Johannis Colberti avunculi fui vestigiis insistit » germanus etiam N. des Marests Macloviensis episcopi, Uc dom. de Vaubotirg comitis Consistoriani, eruditione, modestia, integritate conlpicui ; cum clericali militiæ fete addndsset, fuit admss- siis in collegium canonicorum ecclesiæ Parisien- sisdiei9— Maiianni 1679. & in societatem doctorum Sorbonæ die 5. Julii anni 1681. FactUs est etiam totius cleri Gallicani procurator * &pro motor. Denique anno 1685. mense Augusto de- signatusest episcopus Regensis. Consecratur anno 1694. mensis Januarii die 24. Parisiis apud Fulienses a Jacobo Colbert Rotomag. archiepiscopo ; collaborantibus Tarbeiensi & Valen- tino episcopis. Anno 1711. adfuit comitiis generalibus cleri Gallicani. Anno 1713. mense Julio designatur a rege Christianilsimo Ausciensis archiepiscopus. LXXIV. LUDOVICUS BALTHASAR. Balth. Phelippeaux d’Herbaut abbas Toro- neti, canonicus Parisiensis, designatur episco* pus Regensis a rege in festo assumtionis beatæ Mariæ eodem anno. Consecratur Parisiis ab eminentiffimo cardinali de Noailles archiepiscopo. Regi fidem clicntarem juravit, die 3. Januarii 1714. PRÆ POSITI REGENSES. I. T") Etrus. I.I096. confirmat donationem ecclesiarum sancti Juliani Stelæ, & S. Petri de Calvet, factam ab Augerio episcopo, monasterio Montis-majoris. Occurrit in alia charta ejusdem Augerii episcopi pro sancto Victore, an. 1098. II. Guillelmus I. in bulla Paschalis II. Augerio episcopo Regensi, anno 1115. III. Petrus II. ad quem Grcgorius VIII. breve misit confirmans bona & jura ecclesiæ Regensis. IV. Elzear laudat an. 1255. fundationem monasterii monialium sianctæ Catharinæ de Sorps, factam ab episcopo Fulcone. V. PetrusIII. Giraudide Puimichetexpræ- posito Regensi electus episcopus Sistaricensis, anno 1277. VI. HugoCaille an. 1310. componit cum Petro de Montamant episcopo. VII. Guillelmus II. an. 1418. interfuit sen- tentiæ inquisitorislatæ apud Massiliam, contra quosdam Minoritas. Vide notam ad Petrum Desprez episcopum Regeissem. VIII. Raimundus Johannis adest concilio Avenionensi apud sanctum Russum, proFran- cisco Rossolino episcopo Regensi, an. 1327. IX. Christinus Fabri fuit exsecutor testamenti Johannis cardinalis episcopi Ostiensis S. R. E. vice-cancellarii, ut liquet ex charta de fundatione collegii S. Nicolai apud Avenionem, ad an. 1428. Vide in episcopis Avenion. X. Thomas Lascaris filius naturalis Marci de Tende episcopi Regensis, hujus ecclesiæ episcopus fuit creatus an. W _. XI. Bartholomeus Corvest electus io. Aprilis 1526. quo die Thomas episcopus & præpositus obiit. XII. Antonius Lascaris de Tende episco- pus Belvacensis, & ex cesiione Bartholortlei Cor- vestpræpositus.Postea rediit ad episcopatum Re- geniem, ac nihilominus præposituram illius ecclesiæ retinuit. XIII. Ludovicus de Forbin d’Oppede præpositus Regensis decanus Tarasconensis, & Ave- nionensis archidiaconus major, nominatur episcopus Tolonensisanno 1664. XI V.Johannes de Vintimille du Luc ex præ- posito Regensi, sit decanus Tarasconensis, dein nominatur episcopus Diniensis, tandemque Tolonensis an. 1675. Tomus I. Dd.