XXV XXVII 
LESSON XXVI

Herī sōlus in nāviculā meā in flūmine eram. Māne ubi lūx nōn iam erat obscūra domum relīquī et ad rīpam flūminis properāvī. Hīc nāviculam parvam angustamque vīdī. Diēs erat pulcher. Nūllae nūbēs erant in caelō. Avēs laetae ē somnō excitātae in arboribus sedēbant. Undique erant collēs. In summīs collibus erant agricolae. Iam labōrābant. Diū silēbam. Dē nātūrā locī putābam. Collēs, arborēs, caelum quoque silēbant, sed avēs nōn silēbant. In arboribus avēs audiēbam. Itaque laetus eram. Aliae tēcta sua aedificābant, aliae cibum dēsīderābant, aliae ubi appropinquāvī per caelum properābant.

Inter collēs, per silvās in nāviculā īvī. Posteā corpus meum erat dēfessum et cibum cupīvī. Prope rīpam saxum magnum vīdī. Ibi sēdī et diū quiētem cēpī. Tum in flūmine natāvī. Ubi natāre nōn iam cupīvī, in nāviculā meā sēdī. Subitō post lignum tergum hominis vīdī. Sine morā rīpae appropinquāvī et ibi agricolam vīdī. Dēfessus erat et quiētem capere cupīvit.

“Salvē,” dīxī.

“Salvē,” respondit agricola.

“Cuius ager est hic?” rogāvī.

“Meus ager est,” respondit vir. Tum dē agrīs, dē nātūrā eius locī, dē collibus cārīs suīs nārrāvit. Haec erat eius fābula:

“Ubi parvus puer eram, pater meus māterque in carrō per agrōs ībant. Illīs temporibus nōn erat facile trāns terram, Americam, īre quod multa erant perīcula. Equī erant tardī et saepe necesse erat diū in ūnō locō manēre, ubi aut virī dēfessī aut fēminae aegrae erant. Interdum paucōs diēs nūllum cibum habēbant. Tum vīta eōrum nōn erat grāta incolīs. Sī lūmina erant magna, necesse erat diū in rīpā manēre. Tum virī nāvēs aedificābant aut sī nāvēs aedificāre nōn poterant, equōs cum carrīs per flūmen dūcēbant.

“Tum vīta agricolae nōn erat tam facilis. Ōlim barbarī appropinquāvērunt. Māter paterque perīculum esse magnum sciēbant et diū post collem, inter arborēs manēbant. Diū silēbant et sine cibō manēbant quod barbarī per noctem in castrīs prope collem manēbant. Māne, prīmā lūce, pater et māter ā collibus properāvērunt. Ex summō colle diēs tardē appropinquābat, sed pater et māter iam in viā ad novam domum sē movēbant.”

Cum hanc fābulam audieram, hoc dīxī: “Pater tuus est exemplum virī fortis. Hodiē nōn sunt tam multa exempla virōrum fortium.”

“Ita,” respondit vir. “Etiam nunc in Americā sunt multī et fortēs virī. Semper erunt.”

 XXV XXVII