21. The Death of Philip 23. 
LESSON 22
End of the War

Quō dētrīmentō perterritus lēgātus[1] Philippī, quī paucīs cum comitibus ē palūde effūgerat, in silvīs procul latēbat. Quem[2] Cercās diū frūstra quaesīvit; sed postrēmō Indum senem[3] cēpit et puellam, quōs viam ostendere coēgit: quō modō in lēgātī castra subitō perventum est.

Ibi Cercās, quamquam comitēs perpaucōs[4] sēcum habēbat, arma Indōrum, quae humī collocāta erant, audācter rapuit. Quō factō, lēgātus magnā[5] vōce: “Captus sum,” inquit. Cercās vērō[6]: “Ubi est cēna? nam vēnī ut vobīscum cēnārem.” Tum lēgātus: “Equīnam[7] carnem māvīs[8],” inquit, “an[9] būbulam[10]?” Quō auditō, Cercās scīlicet dīxit se mālle būbulam.

Carne sine morā cōnsūmptā, reliquī (noctū enim impetus factus erat) mox humī iacēbant sōpītī; sed Cercās et lēgātus diū vigilābant. Postrēmō Indus[11] surrēxit et silentiō[12] ēgressus est; quārē alter[13] crēdēbat eum exīsse ut arma alia sūmeret. Brevī autem aderat[14] lēgātus manibus[15] ferēns insīgnia[16] quae quondam Philippus gesserat[17]. “Haec nunc tua[18] sunt,” inquit, īnsīgniaque ante Cercae pedēs humī posuit. Ita bellum cōnfectum est.


————————
  1. lēgātus: lieutenant.
  2. quem: him.
  3. senem: aged (from senex).
  4. perpaucōs: the prefix per- is intensive.
  5. magnā: i.e. loud.
  6. Cercās vērō: sc. inquit.
  7. equīnam: equīnus, -a, -um, (of) horse.
  8. māvīs: what form of mālō?
  9. an: conjunction, or.
  10. būbulam: būbulus, -a, -um, (of) cow.
  11. Indus: the Indian.
  12. silentiō: abl., used as adv.
  13. alter: the other (i.e. Church).
  14. aderat: was back (again).
  15. manus: for syntax, cf. nāvibus, p. 6, l. 10.
  16. insignia: trappings (insigne, -is, n.).
  17. gesserat: had worn.
  18. tua: tuus, -a, -um, yours.