Gallia Christiana 1715 01/Instrumenta/Adurensis
INSTRUMENTA AD ECCLESIAM ADURENSEM SPECTANTIA. I. Diploma’Willelmi Sancti Pafconia comitis > pro fundatione Afonajlerii fantii Severi in capite Fafconix. PRx oculis indcsinenter habere summum Deum, ho— ] ramquc extremam novistimnmque diem in n : cnte ’habere, & sectari quifque mortalis debet justiriam, uc evadar rormcnra pravorum, de perVCniatad præmia ju* storum, quo nullus miser admittitur, nullus felix excluditur, pati omne quod tristc est, facereque omne bonum digniffimum est. Idcirco ego Willelmus Sancius comes cogitans dies antiquos & annos æccrnos, pcrti- mefcens hi turum examinis judicium, pro solute remc- dioquc anima : meæ, seu propter stabilitatem, paceni- quc totius regni nOstri, & ur Deus omnipotens traderet oblivioni mea flagitia, meorumque parentum, neque sumerec vindictam ex ipiis flagitiis > decrevi honorare Deum, locaque /anctorum, ex his qux mihi tribuit. Occafio autem hujus meæ incentionis hæcest.Quæ- dam gens nefanda Normannorum a proprio solo egres— 1 fa, in istis nostris finibus est cVecta, cupiens depopulare prædarique terras, quas mihi Deus jure hereditario tradere dignatus est. Ut autem me Deus eriperet a scelcratistimorum hominum manibus, insurgentium contra mc facere bellum, genu flexo ante tumulum bea- tiffimi martyris Severi… quatenus mc sua intcrccs- sionc ci ; crcrur, & sicuti quondam rex hujus patriæ Adria- nus post rcintcgrationcm corpOris sui, regnum, & sc totum præfaci martyris fubmifit ditioni, eodem modo ego sibi reliqui omnem parriam dicioni nostrx subjcC- cam, fi victoriam potitus fuistcm, devoVi, de in omnibus famulari Christo, sstnctoquc marryri Severo, & pro parva ecclesia magnificum &celcbrc monastciiUm mc constructurum promi/i. Post actum votum meum, nefandistimam turbam aggrestus, de idem gloriofiflimiis præsiitus martyr, quem in auxilium prærogaveram, cum equo albo, armisque ornatus præclaris apparuir » prostcmcns ac mulca mitlia nefandorum adclaustra tar- tari transinisic.Ad ultimum ultimam victoriam poti tus, sicut voveram studui peragere : accersitisque militibus qui poffidebant ilium sacratum locum, precabar > uc unctum cum prædio venderent mihi. Illi vero resistc- bant nolentes vendere locum francum » de ab omni cen- su libe* um. Super hzc reiccrarus, perhibebam locum in alodio castri mei este. Tandem complaculc illis judicium faccrc in aqua frigida. Vennnn ad horam diei > nolens hujus rei victus videri, misi meam uxorem cum meis filiis > cum epist : opis, de senioribus, atque cum principibus tOtiusVascOniz, & vicinorum ccmitatuum, qui in circuitu tcrrx istius sunt > ego remanens in cas- tro. Cum vero jam adeflet hora, uc parvulus ab epif- copo mergeretur in aquam, cura primum cstcr cœli fe- renitas 9 uc nulla in aere nnl^es appareret, canrx corruf- cationes 9 ac tonitrua de cœlo sunc cmiisa 9 ut vix omnes qui aderant, fulminum ictibus cyadere sc crcderenr, nigientes ad p.TVam ecclesiolam sancti Germani iilæfi. Post hxc ad mc convenientes, & perturbanres mc ignorantem eventum rei, diligenter tractans cum sapientibus, qui tunc forte mccum aderant, multum mirabar super his miraculis quæ acciderant. Isti vero sapientes inquirebant, si simcti Severi gesta vel paflioncm haberent scriptam. Inventum est a legentibus, qualiter illud monasterium fuerat constructum, de qualiter a Franci- genis hominibus hostibus fuerat destructum. Qua dc causocmi locum ab illis, cum omnibus ad se pertinentibus j dando illis trecentos solidos duodenarios argenti, quadraginta quinque vaccas, cum multis rebus aliis. Cupiens itaque, sicuti primitus devoveram, inibi £a- motistimum monastc » iumcanstruere, convocavi archie- piscopos Ausocnscm & Burdegalensem, de cuneos epis- copos qui sub mea dicione erane » & seniores cunctorum comitatuum, scilicet Vasconorum, Bcgorrensium, Bur- Ziij i8z INSTRl dcgalensium, Agennensium, Fezacensium, sivc Lacto— j racensmm ; ftarui libertatem atque constru&ionem tali modo. Ego Willelmus Sancius comes, qui hunc locum ædifico in honore sancti Salvatoris, sanctiquc principis apostolorum Petri, atque in honore præclari martyris ScVcri, hanc cartulam manu propria roborare decerno, conscnsu Urracæ conjugis meæ ex regia stirpc procedentis, faventibus filiis Bernardo atque Sancio. Interdicens ex auctoritate Dei omnipotentis, Ginctique principis apostolorum Petri, cui viceChristi conccsta est potestas ligandi atque solvendi > atque auctoritate omnium lanctorum, necnon ex auctoritate fanctx Ro- nianx sedis, ipfiufquc antistitis, cum confirmatione archicpisœpi Auscenfis, necnon archiepiscopi Burde- galcnsis » episcopi Agcnnensis, Vasconensis, Vazaten- lis, Bcgorrensis, SCU Lactoratcnsis, cum conlensu om— ] nium comitum, proccrumcjue totius Vasconix, ut nullus archicpiscOpus, nec episcopus, nec ego ipse, nec filius meus Vel nepos, neque pronepos 9 aut stirps, aut succellor, aut propinquus, aut extraneus, nec aliqua Sotcns persona, neque aliquis ex parentibus nostris, uc ixi, vel ex nostris consanguineis futuris, per multorum curricula temporum, nullus clericorum, aut lai- corum, nobilium vel ignobilium præsumar de redditibus, rebus, vel cartis monasterii, vel de cellis, vel de villis, vclecclesiis, quæ ad cum pertineanr, quocumque modo, & occasionc movere, vel dolos, vel immis- lioncs aliquas facere » nec in bostem, nec in caballica- tionem este ductores, milites vel pedites : non in foro, aut in mercato, de pertinentibus ipsi facrariffimo loco, quifquam judicium capiat, vel in appendendis ejus aliquam calumniam facere præsiimat, in aquis, in fil- vis 9 in pratis, in landis, in piscationibus, in pcnetis seu in vineis > nec receptum inde per vim, nec cen- sum aliquem quærere> nec clericos in ecclesia villarum praefati sancti jure poflidentes, ullus audeat moles- tare, vel de his omnibus quae ipsi : sacrauffimus locus aequi litis datis, vel acquirendis acquisierit. Nullus epif- coporum aut laicorum inibi servicntibus de recestious eorum, receptaculis, ulla populandi præbcatur occa- fio. Nec in præf.ro loco quisijuam episcopus carbcdram audeat collocare, quamlibcr licentiam habeat imperandi, nec aliquam ordinationem quamvis leviflimam faciendi, niii cum permiflu > & voluntate abbatis ipsi/a » cro loco præfidcnris, sed fint omnibus modis liberi, & absque ulla alia caiumnia, & inquietudine securi. ] Omnes vero epiicopi qui aiodo adfunc, vel qui in perpetuum futuri sunt, ibi hospitari non audeant, ncc censinn aut uib.cum aliquod requirant9 absque vo~ luntate præsati summi aboahs. Insiipcr omnem deci- macionem meæ substantiæ panis & Vini, & quidquid decimari oportet contrado. Abbatemque, dominumque loci istius his præficio nomine Salvacorem^sanctif- iimum & ab omnibus laudabilem, & fratres sub eo de* gentes, a quibuscunque partibus advenerint 9 quantopere sociari voluerint monastcrio, stabilio & confirmo. Abbatem autem habere fratres non per munus aliauod, nec per vitium, nec per favorem > neque per adulationem, sed secundum ordinationem sancti Benedicti impero ; sanctoque Petro singulis annis quinque solidos Romæ, abbati folvere moneo. Omnes euaisc ecdefias in omnibus meis comitatibus quos modo integre & /in- cer e, absque ullo censu immunes trado. Sed & omnes quæ a me cuicumque hominum contriburæ sunt, post mortem illorum qui nunc tenent, ad sacratistimum locum revertantur : fed & ecclesiam siinctx Dci genitricis Marix, q æ dicitur de Solaco, vel de finibus ter- rx, quam Bono filio in beneficio dedi qiumdiu viveret : post mortem autem ejusdem przfacam ecclesiam trado simcto Petro & dicto monasterio, conscntienti- busGastelino, & Aflelino filiis ejus primitus calum- nianribus, sed & postmodum a me dato pretio liben~ tistinie annuentibus. Irem dono ecclesiam sancti Genii con fellor is, ubi sua siicrara ofla cumulata jacent, ubi abbatiam Heri justi, sub regimine abbatis praefati loci. Ad ultimum trado castrum Palæstrion9 cum omnibus MENTA appendendis siiis, & omni pertinentia, in filvis > in pratis, & in villis, in landis 9 in aquis > in pinetis^ & in vincis cum omnibus militibus 9 seu armicolis. Omnia etiam concudo quæ sunt inter duos fluvios, ab AI- pbeano, qui modo Vocatur vulgo Aturris, usque ad Gavascnscm, stabilio, decerno, confirmo, delego, trado ego Guillclmus Sancius cum hac tabula auro, argcn- toque pulchre orn.ua, principi apostolorum S. clavigero Petro, necnon gloriolulimo marryri Severo > imprccahs omnes maledictiones, quæ scriptæ sunt in vereri tcsta- mento supcr cos venire, qui huic facraristimo loco ob- stiterinr. Si quis autem episcopus præpotens, sivc ex nostris parentibus, consonguineis, majores aut mino, resquæhbetpersOnx, five sic vir, sivcmulier, cx his tcntaverit minuere, ex Dei omnipotentis auctor i cate > necnon omnium sanctorum, auctoritate apostolica S. Petri j necnon pontificis sanctz scdi prændcntis > fit cxcommunicatus ab omni congregatione Chriftiarorum scpararus, parfque eorum sic cum Ifcharioch, cum Da- than & Abiron, quos terra vivos abscrbuic ; pereant* 3ue cum Juliano apostaca, perditcque Daciano *, fine a mn at i cum Nerone, & mago Simone, ardcant<|ue sine fine maledicti, cum diabolo & angelis ejus in igne & lulphurc, in fecula seculorum. Amcn, fiat fiat. Post actum malum, si quis ad tatissocicndum venire voluerit, perpetra » mala, siVC damnum quod intulerit » in quadruplum restituat, sepretnqu.e libras auri monas- terio tribuat. Et quia eumdem locum tradidimus sanctx apostolioc sedi, pedibus nudis illuc adeat, & litteras a præsulc Romano susceptas fuo episcopo propria manu
- represcntet. U t autem hic, & in przsenti, & in futuro ævo, chartæ huic credatur firmiflimc, mea manu, uxoris, filiorum, necnon episcoporum, vel fidelium manibus roborare dignum auctoritate decrevi & stabilivi. Signum’Willelmi Sancii comitis, qui hanc cartam fieri juffit. S. Urracæ comitiflæ. S. Bcrnardi Guillelmi filii ejus. S. Sancii filii ejus. S. Godcfridi Burdegalensis episcopi. S. Orioli Sancii de Fageto. S. Donari Garsix cie DonafcllO. S. Aquilini Atilii de Calonar. S. Gar- ciz Alancii de Bergui. S. Adonis Auscitani archiepis- copi. S.Centulii Gastonis. S.Gastonis Ccntulii de Bcar. no. S. Azimcli Elziidc Samctdcllo. S. Asinari Elzi. S. Bcrgonii Sancii. S. Garfia Lupi de Silvcstro. II. Charta ejusdem, qua idem monasterium S. Severi apojtolica subjicit sedi. £Go GuilLELMus S ancxUs comes, & uxor mea Urraca, pro Dci amore, & remedio animarum nostrarum donamus (ancto Severo & illis monachis qui ibi habitant, vel venturi sunt 9 villam smcti Joannis de Villanova, & aliam ecclesiam simctz Marix de Va- lesteno, aliam ecclesiam simcti Martini de Illain- fula, & sanctæ Eugeniæ deMorganno » & illam curtem de BroCarez donamus siuicto Severo cum exitibus » & redditibus, ficut nos tenemus & postidemus, & villam de Alboos > ut teneant omni tempore
- & monaste- rium quod est fundatum super fluvium Alpheanum, juxta castrum Polestrion, & ipsi monachi non habeant — supcrioreni, nisi S. patrem Romæ, & S. Severum. III. Bernardus-Guillebnus comesiillebni filius, qua parentibus eidem S. Severi monasterio colluta fuerant > confirmat. QUanto sunt judicia Dei inscrutabilia, tanto debent fore senslbus humanis metuenda > ut quia ratio mortalis ea investigare non valet, his judiciis neceste est ut inflectat humiliter rigorem fixe i cordis, &c. Ti- mescens hæc mOnita, ego Bernardus Guillclmus comes, proanimæ meæ remedio, si : u patris, matris, & aliorum pa ren tum, ex his quæ Christus donavit jyrc hx- rcdiurio, hxredcm ipsum facere cupio, fanctOmniquc ECCLESIÆ, •jus loca, maxima ex parte honorare instiruo. Gcnior j meus Willclmus Sancio vixit in mundo, prospexit sibi in ultimo, atque hanc foliradinem magno pretio, ubi gemma martyrum Severus corpore quiescit humatus, Sbi comparavit volenti animo, namccc. solidis argenti, duoaenoque denario » ut ipsum locum potuistec con- scqui, necnon 45. vaccas cum multis aliis rebus, ficuri in tcstamcnco mei patris potcst inveniri> ipsius loci dominis dedit, dignum existimans, uc fioit idem glorio- sistinws athleta de provinciis longinquis » non solum fui sanguinis cstidionc » verum etiam miraculis innumeris prætitum locum sacravir » & Adrianum R. ab incredulitatis errore, œnncmque provinciam ad fidem Chri- sti converrit » ita grandiori honore dignus habetur> ex viliqucecclesiOla, famosistima basilica inibi construeretur. Qnx indictio omnibus placuit, cum confcnsu ] omnium praTulum^fCiliccr archicpiscoin Burdigalcnfis, &archiepiscopi Anscicnsts, ncCnoa episcopi Aginnensis, & Bafitcnsis, BegoriensiS, Wasconum, live Lactoren- sium multisquc ordinibus clericorum, sacerdotum » vel monachorum, & cum jurejurando totius ValcenLr > Armarionc proceres definierunt, ur ipse sacer lacus, vel fratres ibi deservientes liberi permanerent ablque ulla, molestia, & quotannis quinque solidos denariorum Ro- mæ transmitterent, cum quibus pcfsestiones magnas una cum far.ctx memoriæ maere mei Urraca delegavit, Sc hæc libertas huc usque in præfcns tempus permaner Domino auxiliante > Arnen. Igitur donationem genitorum meorum ego Bcrnardus-Wiilclmus comes confirmo, &c. Trado iraque curtam de Brocars integram, & ecclefiam siinctz Eugenix de Morgaris cum villa. Item S. Petri < de Narbis Castellum concedo, con firmantibus germano meo Sancio » & bonx mcinorix mane Urraca, cum duobus consanguincis meis Aymonc scilicet & Avoxjino. Item aliam ecclesiam S. Georgiide Aurea-ralle, cum alia ecdcsia S. Martini de Infula * ecdesiam S. Mariæ de Mimisan, S. Aulaliæ de Boroo, S. Mariæ de Bas- ren, S. Joannis de Brccars, Sc S. Laurentii 1 eccle- fiumS.Gcnefii de Vallibus cum omni integritate » S » Petri de RoCa, S— Michaelis de Betistams > S. Joannis de Villanova, S.Quintillæ, S. Fidei de Bufclj S. Pcrri, S. Martini, S. Leonis, S. Joannis de Gotis, Sc tertiam partem S. Genesiii ecdefiam quoque S. Cosmx de Bhs- laneo nominaram. Iraquccgo Bernardus cum gei mano meo Sancio, ani uente bone memoris matre mea Uiraca, tradimus ecclesiam S. Marir de Solacio > ur de fi— £ cibus rcrrz, sicut pater meus Willelmus S^ncius huic (aerati (Emo contulit loco, scilicet in pratis, piscationibus, fiivis, cum omnibus alodis, in prsscntia Gosce- lini Sc Ascelini fratris ejus primitus calumniantcs, sed nolentes perdere meum amorem, illis dato pretio annuentes > in curre Momans sicut mater Urraca 9 S. Severo unum vili anum, Sc ego dedi duos 9 unum in pi£ cr.rio, alterum in Timelcasi, unamque abbatiam in comitaru suo genitor meus in Lactoraco civitate, ubi Srctiosistknus confestbr Genius quiescit humatus 9 Odito Vicecomite consentiente 9 Sc Arnaldo abbate huic facratiffimo contuli loco, cum omnibus appendendis quae ad ipsum perrinebant monasterium, statuens agere omnes maledictiones <jux descripræ siint in vereri tcsta- mento fu per eos « qui de ipso abbatia S. Genii, sicut pater meus contulit huic loco, ica & ego conced ? S. Pe— * tro, & martyri S. Severo. Post mortem patris mei vesti* fia sequens ejus, decrevi ex meis propriis honoribus unc locum sacrariflimuin accrefcere. Ego Bernardus- Willclmus comes primitus de his quæ pater meus, Sc mater mea huic loco contulerunt, propria auctoritate roboro, Sc de sua parte quantum postum dilato : hoc cst ecclesiam S. Germani de Burdegalo cum omni pertinentia 9 item Lovervilla, Sc in Gotis alodum quem habeo unumque villanum de Lcya, Sc filyatn de Bulel trado S. Petro, & martyri S. Severo, cum juramento ftaruens confirmatione archiepiscOpi Burdegalensts, & Ausciensis, & omnium praesulum pritnorumque Wco- niæ, Sc ex ecclesiis quæ supra scripræ siint, vel de his omnibus quæ ipsc socer locuS acquiret^vfl acquisicurus LD URENS IS. 183 . cst, &c. omnia integra, & ab omni perturbatione secu~ ra confero S. Petro & S. Severo > aobari j fratribufque inibi Deo servientibus, &c. Et ut hxc charta in piæ « fenti Sc futuro perfectistixnc credatur 9 mea manu 9 manibusque fidelium roborare decrevi dignum. Signum Bernardi F. Willclmi comitis > qui hanc cartam fieri justir. S. Urracx comitistx. S. Golcelini de Pcustrac. SkAchelini filii cju\. S. WiUclmi Aureoli de Fagct. S* Willelmi Aureoli. S. Azciilis de Sabo. S. Anclupi de Loron. S. Labanciz filii ejus. S. Arnaldi Lupidc Aquis. S. Lonuns de S. Hilaxio. S. A tu lio SanciO. S. Lupus Anerius vicccomcs Marciani. S. Wiildmi Lupi ejus filii. Hxc autem cara facta est m. Aprilis 9 iunaiV. IV. I Epifiola Gregarii VII ad Amaldum fanUi Severi abbatem. NOn mediocris te inobedientiæ arguere pofliimus j qund post mulcas querimonias de te in Romanis conciliis factas 9 monasterium siu ctx Crucis de ecdcsia siu.ctx Mariæ nullam adhuc justitiam fit COiJecurum. Licer examen exquirendx veritatis hujus ncgnrii frivolis excusationibus jam ex longo tempore evira fle videaris pradente tamen anno pro demnienaa lire vcstra a legato nostro Geraldo Oftienli cpiscOpOad synodam Vocatus t nullam Deo Sc sancto Petro diceris reverentiam exhi- buifle > axleout contempta auctoritate apoilolicæ sedii* neque tu venire, neque alios juste te excusaturos studue- • ris mirtere. Unde quia abfent tiorua indicium injusti- tix tuæ claristimum uibuir, diffinirum est in eadem sy « nodo » monasterio sanctæ Crucis prædictx ecclesix san- ctx Mariæ jus & postcstioncm reuituendam cfic. Quam nimirumdiffiniJonem nos approbantes, pratcipimiH tibi apofioLic.1 auctoritate, ut Drarfarum monasterium Gnctæ Crucis, sicuc starutumcll, quiete renere permittas. Quod ii tc justitiam habeie confidis, hi » c usque ad fcstiVitatcm omnium s.nctorum ad nos venire stu- deas > tequc prædlcto abbari eodem rermino venturum nodsices 5 quatenus urriufque pairis pcjcjuifitis ratio- nibas, cerrum caufæ vestræ nnem Deoauxiliante impo* namus. Data Romæ in synodo, lccundo idus Martiij indictione duodecima. M eumdem Anuddmu ac eodem de negeeie efi ejasdem Gregerii epifi. 1 j. Ubri S. atme wjju v< Bulla Innocentii papa III. qua S. Severe cencejsa enumerat (Jr confirmat. INnoczntius enisoopus servus servorum Dei, diled~ tis filiis abbati monastcrii sancti Severi 9 cjus~ quc fratribus tam præsentibus quam fur » ris regularem ▼iram profeffis in perpetuum. Piapostulario VOluntads effectu debet prOsequente compleri, quarinus & devotionis finceriras laudabiliter enitcscat 9 Sc urilitas postulata vires indubitanter astiimac 3 ea propter, dilecti in Domino fili^vcstri ! » justi, fostuiadonibus dementer annuimus, Sc przfatum ir.onasterium beati Severi a bone memoiiæ Willelmo Sancii quondam Wafconue comite fuiuktum, Sc ab eodem comite bearo Petro perpetuo jure oblatum, ad exemplar felicis memori ? Palchilis Sc Alexandri PP. przdecestbrum nostrorum sub beari Petri Sc nostra protectione suscipimus>& præ- sentis scripti* privilegio communimus. In primis fi qui- » dem statuentcs, ur ordo mcnasticus, q d secunduni Deum & beati Benedicti regulam in eodem monasterio institutus efle dignOfcimr.pcrpetuis ibidem temporibus inviolabiliter obferVCtur. Praeterea quascumque pos- sefliones 9 quaxumque bona idem moi.asterium inprz- sentiarum juste Sc canonice postidet 9 aur in futurum concestione pontificum, largitione regum, vel princi- » pum 9 oblatione fidclium> aliis juftji modii præf » I « 4 instru tante Domino poterit adipisci, firma vobis, vestrisque i succestoribus & illibata permaneant : in quibus hæc propriis duximus exprimenda vocabulis. In episcopatu Adurensi.S.Petri, SJohannis, S. Germani & b. Jonan* nis, sancti Laurentii, fanctæ Marix, sonctæ Eugeniæ > & Ancta ecclesia sancti Vincentii, sancti Martini, & sancti Vincentii, siincti Medardi, & aliam sancti Me* dardi, ecclesias. In cpiscOpatu Aquensi, sancti Martini, (ancti Petri, & sancti Martini, lanctiquc Pauli, sancti Leonis & sancti Vincentii ecclesias. In episcopatu Bur- digalcnsi, fanctæ Mariæ, fanctæ Eulalix, & siinctæ Marix, & siincti Michaclis ecclesi.is. In episcopatu Ba- satcnsi eccleliam sancti Laurentii. In cpiscopatu Agin- nensi, sancti Felicis, siinctx Fidis, sanctæ Quintillæ, sancti, Christophori, sancti Petri, & iancti Johannis ecclesias. Chriima vero, oleum sanctum, consecratio— I nes altarium seu batilicarun^ordinationes monachorum Jjui ad siicros ordines fuerint promovendi, a diœcesono usdpictis episcopo, ii quidem catholicus fuerit, & gratiam atque communionem apostolicæ sedis habuerit, & ea gratis de absque pravitate aliqua vobis voluerint exhibere.* alioquin liceat vobis quemcumque malueritis catholicum adire antistitem, gratiam de communionem apostolicæ scdis habentem, qui nostra fretus auctoritate vobis quod postularur impendat. Mi flas fine publicas in eodem monasterio per episcopum fieri, vel sta- tiones celebrari præter abbatis ac fratrum voluntatem omnimodis prohibemus, ne in servorum Dei rccefli- bus, popularibus occasio præbeatur ulla conventibus. Ad hæc adjicimus, ut alicui personæ magnæ vel parvæ facultas non sit milites vel pedites de villis eidem cœ— ( nobio pertinentibus in hostcm vel expeditionem ducere) noc de silvis, pratis, landis, piscationibus, pinetis, vel vincis censiim quærere vel arcecum. In parochiali* bus autem ecclesiis > quas habetis, liceat vobis sacerdotes digere, & episcopo præsentare, quibus si idonei inventi hierinc, episcopus curam animarum committat, dc de plebis quidem cum epifCopOjVobis autem de rebus temporalibus debeant relpondere. Adjicimus etiam, ut ncC cpiscopo, vel cpilcoporum ministris liceat novas conluerudines > præter abbatis ac fratrum voluntatem, vel exactiones auaflibet in eodem monasterio ponere. Hoc quoque funi ungimus, ut idem monasterium absque Romani pontificisdicentia minime interdicto> vcl excommunicationi subdatur. Ad indicium autem ’ hujus a Romana ecclesia libertatis pcrceptæ, v.solidos PictaVicnsis monctx nobis nOstrisque succeflbribus annis lingulis perfolvetis. Obcunte vero te nunc ejusdem loci abbate j vel tuorum quolibet succeflbrum>nullus ibi qualibet subreptionis astutia, scu violentia præponatnr » nifi quem fratres communi consensiI vel fratrum pars confilii sonioris secundum Dei timorem & beati Benedicti regulam proViderint eligendum. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat praefatum mOnaste- rium temere perturbare, aut ejus poflefliones aufferre > vel ablatas retinere, minuere > seu quibuflibet vexationibus fatigare : sed omnia integra conserventur eorum pro quorum gubernatione ac sustentatione concesta siinc ufibus omnimodis profutura, sctlva sedis apostolicæ au- thoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica, secu- larisvc persona, hanc nostræ constitutionis paginam sciens concra eam temere Venire rentaveric, fecundo, tertiove commonita, nifi reatum suum congrua satis- factione COrrexerit > potestatis, honori squ e fui dignitate careat, reamque sc divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscar, de a sacratistimo corpore dc (anguine Domini, ac Dei nostri Redemptoris Jesu Christi aliena fiat, atque in excremo mortis examine districtæ ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus, fic pax Domini nostri Jesii Christi, quatinus de hic fructum bonæ actionis percipiant > de apud districtum judicem præmia xternæ pacis inveniant. Amen. Arnen* Arnen. Ego Innocentius CathOlicæ ecclesia : episcopus. t « Ego Cynthius tituli S. Laurentii in Lucina prelbyrer cardinalis, f.Ego Cencius SS. Johannis & Pauli prclbytci cardinalis tituli Panu- MENTA ichii. f. Ego Petrus tituli S. Marcelli prefbytcr cardinalis. t* Ego Benedictus tituli S.Susiinnx presbyter car- dinalis.t.Ego Leo tituli S.Crucis in Ihcrusalem presby- ter cardinans. t-Ego Petrus S. Pudentianx tituli Pasto- ris prefbyrer cardinalis-f. Ego Guala S. Martini presbyter cardinalis tituli S. Eguitii. t.Ego Pelagius tituli S. Cxciliæ prelbytcr cardinalis, f.Ego Johannes Sabi- nensis episcopus. t*Ego Nicolaus TuCculanus episco- Gis. t*EgoGuido Prxncstinus episcOpus. t-Ego Hugo ostienns de Velctrensisepiscopus, t.Ego Guido S. Nicolai in carcerc Tulliano diaconus cardinalis, t* Ego Johannes S. Mariæ in Via-lata diaconus cardinalis. t.EgoOctavianus SS. Sergii de Bacchi diaconus cardinalis. t « Ego Johannes SS. Cosmx de Damiani diaconus cardinalis. !. Datum Laterani per manus JohanniS 1 S. Mariæ in Cofinedin diaconi cardinalis S. R. E. cancellarii, xn— calcr.d. Maii, indict. xv. incarnationis Dominicae anno mccx hi. pontificatus vero domni Innocentii papae III. anno xv. Cum figitto dislb surnmi pontificis. VI. Alforrsas filius regis Francia > &c confirmat ab- bati9 & monachis Gratia-Dei ordinis Pramonf- tratensis in dioecefi Adurensi qua acquifierant in cpiscopatu Agennensi. ALfonsus filius regis Franciæ, comes Pictavixte Tolosie univcrsis pratentes litteras inspecturis 2
- salutem in Domino. Cupientes ut cukus divinus præ— J scrtim in monasteriis, quæ in nostro consistunt dominio imposterum augeatur, notum facimus quod nos pro remedio animx nostræ de charistitnæ uxoris nostrae Johannx comitistæ ac progenitorum nostrorum, necnon favore religionis > viris religiofis abbati & conventui Gratiæ-Dci Præmonstratenns ordinis, Aduren- sis diocesis, ca quæ in feodum de retrofeudum nostris usque ad tempus præsentis concestionis ab eisdem nomine grangiarum eisdem abbati & conventui nomine fui monasterii subditarum videlicet de Lana, de Ca- brious 9 de /ancto Macario, de Pod^ de Fonte-claro Agennensis diocesis siinr licite acquisiu, quantum ad nos pertiner, liberalitcr confirmamus. Volentes de con- 3 cedentes quod ipsi abbas de conventus nomine grangiarum prædictarum de succclsores fui prædicta cum meliorationibus, fi qux per eorum industriam aequi- titionibus prædictis acccsterint, teneant, postideanc dc csplettent in perpetuum pacifice de quiete *, de quod per nos heredes, lcu succeflbres nostros compelli non poflint eadem extra manum suam ponere in toto vel in parte ; in cujus rei testimonium praesentes litteras si- gilli nostri munimine duximus roborandas, salVO in aliis jure nostro > & sidvo quolibet jure alieno. Nos autem Johanna Tolosæac PictaViæ comitista, confirmationem & concestionem prædictas gratas de ratas habemus, ac pro nobis, heredibus ac succeflbribus nostris spontanea voluntate volumus de approbamus, dc ad maioris roboris firmitatem sigillum ncstrum una p cum sigillo cariflimi domini nOstri comitis supradicti viri nostri pratentibus litteris duximus apponendum. Datum anno Domini mcclxxx. mense Julii. VII. Compofitio inter Conflantium Bigorra comitifam » Santiium abbatem S. fohan. de Cajleua. AN6qua patrum auctoritas decrevit, ut quæaguntur in tempore, ne labantur cum tempore, icripturæ testimonio commendentur. Ea propter nos Constantia Dei gratia comirifla Bigorræ, de Vice comi- » tifla Marciani, de nos Sanctius miseratione divina ab. bas S. Johannis de la Castra ordinis Prxmonstratensis 9 diœcesis Adurensis ordinationem infra scriptam, & £ompositioncm incer nos concorditer hinc & inde ftc- tam tam, & habitam dignum duximus poni & redigi. Sciant igitur præsentcs & oosteri, quod monasterium S. Johannis de la Castera olim fundatum exstitir, & COnstructum per bonx memoriz dominum Petrum Bi- gorritanum comitem & vicecomitem Marciani, & dotatum ex propriis bonis suis. Et quia modernis rem* poribus super quibusdam terris & tcnementis de feudis & rctrofcudis inter nos orra est controverfia &… sic convenimus & staruimus, &c. Et nos Margarita Fu- xensis comicista & vicecomitiflaCastri-boni, prædicta omnia grata>sirma & accepta habentes^sigillum nostrum una cum sigillis przdictis huic ordinationi, & scripto duximus apponendum. Datum & actum apud montem Marciani, iv. die Februarii, an. Domini mcclxxxviii. regnante Philippo rege Franciæ, Ed<ardo rege Anglix, ac duce Aquitanis, Amanevo existentc archiepiicOpO Auxitano, Petro episcopo Adurenti. NSERANENSIS. Uj V 11 L Charta fundationis Parthenonis de Beyries. NOs en Gaston per k Gracy de Diu visconte de Bearn & de Marsitn ; & nofna. Mate (a mouilher per aquere medistc gracy viscontefle dequets medies locs > navem dat & octrejat per nos & per tots nostes herettez a lavandite meyion, & a las fors & alsfrays, & ais habitudors deudit loc aquestes prcsentes letres ouverres sagerades pendens dcu noste propy saget & fagcradcs ab lou (aget de Londrat payre en Christ Monsoignour en.P. per la gracy de Diu, avcsquc d’Ay- re & de sante Quitteyro. A flo foucfayt dr dounat, dr aflermat dr autrejat en lou loc de lavandite meyson de Beyries, lou Dimcnche devant lasefte de SanteMarie Jtfagdelaine, * 11. dies Aleyfit deu mez de Juillet anno Domini Mcc. septuagejimo.