Wikisource

Gallia Christiana 1715 01/Avenionensis

There are no reviewed versions of this page, so it may not have been checked for adherence to standards.
Gallia Christiana - T. 1 (1715)
Ecclesia Avenionensis (col. 793-892)


GALLIA CHRISTIANA
IN PROVINCIAS
DISTRIBUTA·



PROVINCIA AVENIONENSIS,
cujus Metropolis Avenio.

Venio ad Rhodanum in ſinistra ripa inter amnes Sulgam ** Sorgue
* Durance & Druentiam *, metropolis nova, provinciis regni Francorum, cujus olim portio erat, incluſa, nunc Romano paret pontifici. Civitas antiquiſſima eſt Cavarum, quorum nonnulli eam caput fuiſſe exiſtimant. Inter opulentiſſimas Galliæ Narbonenſis urbes tertium obtinet locum apud Melam. Idem & Ptolemæus Avenionem coloniam Romanam appellant ; uti etiam legitur in nummo Galbæ. A Plinio inter oppida Latina, ſeu jure Latii donata cenſetur. Stephanus urbem hanc Græcam fuiſſe & ditionis Maſſilienſium docet. Lib. VI. hiſt. c. 9.Adhuc tempore Gregorii Tur. ſtudia Græcarum litterarum Avenioni viguiſſe ipſe ſatis docet, cum ait Domnolum oblatum ſibi epiſcopatum hujus urbis recuſaſſe, rogaſſeque Clotharium regem, ne permitteret ſimplicitatem ſuam inter ſenatores fophiſticos, ac judices philoſophicos fatigari. Avenionis & Avennicæ urbis frequens eſt mentio apud eundem Gregorium Turonicum, Fredegarium & alios veteres rerum Francicarum ſcriptores. Et quidem poſt imperii Romani caſum, a Burgundionibus primum occupata eſt, deinde a Gothis, quibus devictis tranſiit ad Francos victores, ſub quibus a Guntramno capta eſt, ſed poſtea Sigiberto reſtituitur. In procella Saracenorum ab his expugnata eſt : irrumpentes (Iſmaëlitæ ſeu Saraceni) Rhodanum fluvium, inſidiantibus infidelibus hominibus, ſub dolo & fraude Mauronto quodam cum ſociis ſuis, Avenionem urbem munitiſſimam ac montuoſam, ipſi Saraceni collecto hoſtili agmine ingrediuntur ; illiſque rebellantibus ea regione vaſtata, uti legitur in anonymo ad calcem Gregorii Turoncol. 678.
Ibid.. At recuperatur a Carolo Martello, qui eam ſuccendit. Juris tandem fuit regum Arelatenſium ; deinde comitis Toloſani, Melgorienſis, Provinciæ, Forvcalquerii, donec ſeculo XII. aſſerta in libertatem, a conſulibus regi cœpit. Ad id alludens Julius Cæſar Scaliger in deſcriptione urbium, ita canit :

Vivendi ratio cum libertate recepta,
Efficiunt ut ſis altera Roma tibi.
Templa, forum, celſo ſubducta palatia cœlo,

Magna hæc ; te plus eſt dicere poſſe tuam.

Poſt hæc pactis nonnullis conventionibus cum principibus Alfonſo & Carolo ſancti Ludovici regis fratribus anno 1251. eorumdem ſe poteſtati tradidit, ac deinceps partim Gallicæ, partim Siculæ ditionis fuit, donec anno 1290. donatione propter nuptias Margaretæ, Carolus II. Neapolitanus rex integram pleno jure obtinuit. Tandemque anno 1348. a Clemente VI. pontificii juris facta eſt emtionis titulo a Johanna Neapolis regina, Provinciæ comitiſſa comparata pretio octoginta millium florenorum auri ; quo etiam ſedem ſancti Petri tranſtulit Clemens V. & alii ſummi pontifices poſt ipſum ibidem ſederunt, uſque ad Gregorium XI. qui Romam rediit. At ipſo mortuo duo electi ſunt pontifices, unus qui Romæ, alter qui Avenioni ſedit. Hic modo papa legatum habet cum ampla & ſuprema juriſdictione non ſolum in urbe, ſed etiam in toto comitatu Vindaſcino ** Venaiſſia.. Situ amœniſſima eſt Avenio ; nam clivo rupis ſatis leni aſſidet, agrumque ejus alluunt Rhodanus, Druentia & Sulga, amnis celebris Petrarchæ carminibus. Utramque Rhodani ripam pons viginti trium arcuum conjungit, a Benedicto puero, ut aiunt, non ſine miraculo conſtructus. Septem ſunt urbis portæ, totidem eccleſiæ parochiales, monaſteria virginum, palatia & collegia, ſeu gymnaſia. Florentiſſima enim academia inſtituta eſt Avenioni a regibus Siciliæ, Provinciæ comitibus, quam confirmavit & privilegiis donavit Bonifacius papa VIII. an. 1303. & alii deinceps pontifices, ii maxime qui apud Avenionem cathedram ſuam potuerunt ; qua ex re facta eſt huic univerſitati acceſſio maxima. Ejus hiſtoriam deſcripſit & ad nos humaniter miſit vir doctiſſimus D. Bernardus eccleſiæ metropolitanæ canonicus, anno 1712.

Quod ſpectat ad eccleſiam primariam, ejus patrona eſt S. Maria dicta de Domnis ; multis & quidem exquiſitis picturis decoratur, & pretioſiſſima ditata eſt ornamentorum & veſtium ſacerdotalium ſupellectile ; quæ a Carolo Magno imperatore reſtaurata, ut ferunt chartæ donationis Ludovici Pii, canonicis Regularibus[1] diu poſtea commiſſa eſt ab Urbano II. inter quos ipſe Alphonſus Arragonum rex, Provinciæ comes voluit cooptari, uti teſtantur tabulæ publicæ ejuſdem eccleſiæ. Regularem illum ſtatum uſque ad Sixti IV. pontificis tempora 1485. capitulum ſervavit, quod hic papa in ſeculare traduxit, conceſſe canonicis amictu rubeo, cardinalium inſtar. Ea vero eccleſia in metropolim novam inſtituta fuit ab eodem Sixto IV. papa, non a Julio II. ut vult Aubertus Miræus, cum antea ſubderetur Viennenſi, & dein Arelatenſi. Huic metropoli tres ſubjiciuntur epiſcopatus, videlicet Carpentoratenſis, Cabellicenſis & Vaſionenſis. De abbatiis diœceſis Avenionenſis ſieorſim agemus infra. Sed nihil antiquius habemus, quam hiſtoriam Avenionenſium epiſcoporum & archipræſulum omni diligentia texere ; cui operi manum jam adhibuerat vir clariſſimus Henricus Suarez, juris utriuſque doctor, quando noſtri Sammarthani hanc ipſam ſpartam nacti adornare ſategerunt. Anno 1660. Noguierius edidit librum de epiſcopis Avenionenſibus. Quid vero noſtro labore ad hanc hiſtoriam acceſſerit æquus doctuſque lector judicabit.}}


EPISCOPI AVENIONENSES.


I. S. Rufus.
ANNI CHRISTI.

SAncti Rufi primi Avenionenſis epiſcopi Ado Viennenſis, Beda, Usuardus, martyrologium Romanum die 12. Novemb. Ferrarius & alii permulti auctores meminere. Celebratur feſtum ejus in hac urbe 14. Novembris & in cathedrali eccleſia ſumma veneratione coluntur ejus reliquiæ. Habet vero Valentiæ monaſterium nominis ſui & ordinis, ſeu congregationis celeberrimæ caput, cujus olim ſedes erat extra muros Avenionenſes & adhuc ſupereſt.

II. S. Justus.

In tabulis Avenionenſis eccleſiæ nudum hujus epiſcopi nomen reperitur, ſecunduſque locus ei tribuitur in præſulum ſerie. Ejus tumulus viſitur in baſilica ſancti Rufi cum inscriptione.

III. S. Amatius.

S. Amatius epiſcopus erat eo tempore quo Alamanni, Chroco duce, irrumpentes in Galliam, Galliæ maxime Narbonenſis multas urbes expugnaverunt, quarum epiſcopos alioſque Chriſtianos in fide conſtantes martyrio coronarunt ; ut nos docet fragmentum vetuſtiſſimi codicis Avenionenſis eccleſiæ, inventum inter ſchedas Dom. Polycarpi de la Riviere eruditiſſimi aſcetæ ordinis Cartuſienſis, qui diu vixit in monaſterio Villæ-novæ prope Avenionem. Ex hoc monumento plane aureo, ut ipſe vocat D. Polycarpus, cujus tranſſumtum ad nos miſit vir clariſſimus D. de Remerville de S. Quentin de epiſcopis Aptenſibus, & de tota Gallia Chriſtiana optime meritus, multa ſcitu digniſſima didicimus de variis Galliarum eccleſiis & epiſcopis. Integrum damus inter instrumentaC. I. pag. 137 col. 1.. Quod ſpectat ad ſanctum Amatium, legimus anno tertio ejus epiſcopatus, Avenionem obſeſſam eſſe ab Alamannis ; cumque videret ſanctus antiſtes urbem diutius non poſſe reſiſtere barbaris, qui jam plurimas urbes potentiores & munitiores expugnarant, hortatus eſt ſuos, ut alacriter ad mortem ſeſe pararent, exemplo tot ſanctorum epiſcoporum, quos gladius hoſtilis ſuſtulerat, S. Privati apud Gabalos, Avoli apud Albam ** Viviers., Sexti apud Valentiam, &c. quos leges loco indicato : Et nos ſimiliter ſtantes pro vera pietate, oblatam mortem invicto & alacri animo ſuſcipiamus, inquit S. martyr, immortales Deo gratias agentes, quod digni habemur pro recta fide & nomine Domini noſtri Jeſu Chriſti hæc omnia pati, & hujuſmodi cauſa ſanctis in aterna glori annumerari. Pergit ſcriptor narrare S. Amatium paulo poſt gladiis barbarorum jugulum præbuiſſe, & cum martyrii laurea, comitantibus fere omnibus, tum ex clero, tum ex plebe Avenionenſi, ad Deum evolaſſe. Id autem factum notatur tertio ejus pontificatus anno ; idcirco illum auſpicatus eſt anno circiter Chriſti 310. juxta ſententiam illorum qui Alamannorum irruptionem contigiſſe anno 312. volunt. Sed fortaſſe citius id contigit, quod expendimus in quadam nota ad vetus monumentum ſupra laudatum. Certe ad mentem ſcriptoris qui hoc vetus monumentum ſuæ lucubrationi adtexuit, id contigit ante annum 281. Hoc tempore diruta eſt eccleſia, quam poſtea Debo epiſcopus reſtituit & „7 ECCLESIA AV consecravit, uti legitur in instrumentis. J IV. METIANUS. Unus est ex illis strenuis orthodoxæ fidei confeflbribus&defensoribus, qui advcrsiis Saturninum Arclatensem episcopum Arianæ per- sidiæ reum insurrexerunt circa annum 356. ip- sumque anathemate percusserunt ; subseripsit enim epistolæ episcoporum provinciæ Viennensis, ea de causii scrjptæ contra eundem Saturninum. Hujus epistolæ jam meminimus in Era- dio Arausicano episcopo. V. D E B o. Hic præsiil exegit sibi monumentum æreperennius, auro pretiosius, templum sancti Pauli a Vandalis dirutum superioribus annis, restaurando. Id factum notatur anno 433. ad quod pium opus cives non modicam pecuniam subministrarunt. Post triennium Debo in magna epi scoporum, clericorum & populorum frequentia ecclesiam hanc coIssecravit siub sanctorum apostolorum Petri & Pauli patrocinia VI. Maximus. Hic episcopus alius est ab illo Maximo qui tertius est m imcriptioneepist.Bonifaciipapæ I.ad episcopos per Gallias & septem provincias con— < sti tutos ; ubi agitur de Maximo Valenti næ civitatis episi : opo variis criminibus accusato, an.419. Sed is est qui subseripsit epistolæ synodicæ præ- siilum Galliæ ad S. Leonem papam anno 451. cum Rustico, Venerio, Constantino, Armentario, Floro, Sabino, aliisque antistibtiS, ex antiquo mantsscripto codice Johannis Sava- ronis. Ipsi & aliis episcopis provinciarum Arelatensis & Viennensis inscribitur epistola 109. ejusiiem S. Leonis, qua controversia de divi- sione provinciarum, inter Arelatensem & Vien- nensem ecclesiam est composita. Idem Maximus an. 45j. Cedit judex in concilio III. Are— £ latensi, ubi agitata est causa Fausti Regensis episcopi, cum abbate & monachis Lirinensibus, ac composita. VII. SATURNIUS, al. SATURNINUS. Saturnius interfuit concilio Romano anno 465. & in ipsiuspræfatione ubi enumerantur episcopi qui ad illud convenerant, legitur ; SS. Saturnio Avenioncnsts provincia. VIII. J U L I A N u s. Julianus subseripsit synodo Arelatensi anno 475. celcbratæ. Ad eum scripsit Apollinaris ] Sidonius. Eundem esse putamus, qui misit ad concilium Agathenseanni 506. Pompeium pre- fbyterum, qui loco ipsius consensit & subscri- psit, ubi appellatur episcopus de Avennica civitate. Huio episcopo nostri Sammarthani præmit- tuntquemdam Donatum, cujus nudum nomen exhibent, assignantque ipsi annum 480. qui si admittendussit, debet postponi Juliano, quem ostendimus anno 475. jam præfuisse & Apollinaris Sydonii coævum ruisie ; & inter duos cognomines episcopos medius collocari. At huE NI O NENS IS. 798 jus Donati episcopatus, nullis testimoniis confirmatur. Delemus quoque ex catalogo episcoporum Avenionensium Salutarem qui misit luo nomine Palladium presoyterum ad concilium Epaonen- se 517. si quidem decepit similitudo nominum, & pro Aventica, lectum est Avennica civitatis. Certe habitum est concilium Epaonense in regno Burgundionum i nec convenerunt ad illud nisi episcopi regni Burgundiæ. At A venio regni erat Gothioi. Qui ergo huc acceffisset ? Venire autem debuit Aventicus apud Helvetios episcopus, qui ad Burgundicum spectat regnum. IX. EUCHERIUS. Nomen Eucherii episcopi subscriptum legitur concilio Arelatensi IV. habito anno 524. In actis quidem hujus concilii editis, nomi na sedium episcopalium reticentur. At in vetustss- simo conciliorum codice manusi : ripto, qui est Cartusiæ Portarum, nomina hæc alibi deside- rata revelantur hoc pacto : casarius in Christi nomine Arelatensis episcopus, &c. Contumeliosus de Regenst civitate episcopus, &c. Phila- grius…… Cabellica civitatis episcopus, &c. Pratextatus….. ecclesta Aptensts episcopus, &c. Eucherius in Christi nomine Avennica ecclesta episcopus consenst&subscripst. Adhuc convenit tu- cherius ad concilium CarpentorateIsse an. 527. X. ANTONINUS. Devictis Gothis Avenio Francis paruit ; dein- deque Avenionenses præsiilesad concilia in veteri ditione Francorum coacta coeperunt venire, aut vicarios mittere. Utrumque præstitit Antoninus, al. Antonius ; adfuit enim &subsori- psit concilio Aurelianensi IV. an. 541. sic enim legitur in codice manuscripto Murbacensi conciliorum : Antonius Avennicus consenst &subscri- pst. In quinta vero synodo Aurelianensi ejus vice Marinus presoyter subscripsit an. 549. Anno autem 554. accessit ipse ad concilium V. Arelat. Antoninum putamus esse illum episcopum Avennieasts civitatis, quo migrante, hoc est mo- riente, Chlotarius rex voluit Domnolum sancti Laurentii apud Parisios abbatem ad hanc cathedram provehere. Sed dignitatem episcopalem tunc deprecatus est S. Domnolus, causatus suam simplicitatem convenire minime civitati Avenionensi, in qua tot erant senatores sophi- stici ac judices philosophici. Id vero actum an. 581. refert Gregorius Turonicus. S. Domnolus paulo post successor datus est S. Innocentio Ce- noinanensi episcopo. Sedes vero Avenionensis illo recusante data est Johanni qui sequitur. XI. Johannes I. Synodo Matisconensi II. celebratæ an. 585. consensit & subscripsit hic episcopus per w/Jl sum suum & vicarium. Haud diu postea praefuit ; anno enim 587. jam cesserat locum alteri, qui nimirum hoc anno sepelivit S. Cæsariam mortuam in loco eremi Motjtis Andaonensis, secus Avenionem sexto idus Decembris, uti legitur in ejuldem virginis epitaphio, quod refert Baronius tomo VII. XII. 7 ? 5 ECCLESIA A X II. S. VA2 t h S. S. Valens qui duxerat uxorem S. Cæsariam virginem, consensit ut post conjugium in virginitate perseveraret, ac vitam duceret eremiticam. lpse vero raptus est ad episcopatum, & paulo post funus castissimæ suæ conjugis cu- . rare coactus est, anno videlicet 587*. Hunc enim annum defignant omnes characteres in epitaphio sanctæ Cafarix notati j quod hactenus marmori incisum veteri charactere Valentis ætatem redolente cernitur apud sanctum Andream prope Avenionem, eo in oratoriolo ubi Cæsaria vixisse & poenitentiam egisse per— 1 hibetur. **

  • Menflibus & geminis concludens tempora vita, Vivit in aternum nullum moritura per avum. Issa Valens fierifletu manante rogavit, jura fla cerdo tu flervans nomenque jugalis. OBIIT BON. m. CæsARIA MEDIUM NOCT. D. DOMINICO INLUCISCENTE VI.IDUS DECEMB. QUADRAGIES ET VI. P. C. EXSILII JUNTORIS VCC *. ANN.XII. REGNI DOMNI CHILDEBERTI REGIS, INDICTIONE QUINTA. Eodem an. 587. Se 592. mentionem fieri S. Valentis in diptychis ecclesiæ docent nostri Sam- marthani. Id negat Henricus Suarezius, con- tenditque nullibi Valentem reperiri episCopum. Attamen marmor sepulcrale ae quo iupra, probat clare ipsius pontisicatum. Quousque vero pervenerit, nobis incompertum. XIII. D TN A M IUS, Verisimile credimus quod D. Polycarpus de 11 Riviere se legisse asserit in tribus codicibus manu exaratis, Dynamium factum prelbyte- rum Massiliensem, post magnas quasgesserat in j , Galliis præfecturas, anno 605. fuisse creatum episcopum Avennicensem, quo in munere exactis pie viginti duobus annis ad cœlum migravit. Dynamius patricius Galliarum & rector provinciæ Massiliensis, post Guntramni regis obitum amotus fuerat ab hac præfectura, jubente Childeberto rege. Id factum jam fuisse anno $96. docet epistola 6. libri VI. sancti Grc- goriipapæ. Postea Dynamius piis operibus se le addixit, nec mirum si vir tantæ nobilitatis, qui insuper divitiis affluebat, quas in eleemo- synis effundere sollicitus fuit, electus fuerit ad episcepatum. Tales enim clerus & populus eli— j gere satagebant ubi se dabat occasio, ut eorum bonis ecclesia ditaretur. Lege infra quæ ex D. Polycarpo fumus relaturi. Mors Dynamii anno 627. adlcribi debet. XIV. S. M AXI M U s. Is creditur esse episcopus a quo sancta Rusticula parthenonis sancti Cæsarii Arelatensis ab- batilla accusara est apud Chlotarium regem, quod occulte fictum regem Childebertum nomine nutriret, uti refert Florentius preibyter, qui sanctæ virginis vitam scripsit i de qua Ma- billonius tum in actis SS. ord. sancti Benedicti, Tomus I. V E N I O N E N S I S. Soo L tum in annalibus ad annum 613. quo tempore sedebat Maximus. Ceterum quod Maximus accusaverit innocentem virginem, ipsius non obcst sanctitati, deliquit enim errore facti, & si quid culpæ fuit, quod facilius quosidam populares rumusculos exceperit, totum poenitentia diluit. Ut siinctus colitur & in majori eccle* sia ipsius asservantur reliquiæ. XV. E m u N d u s. Emundus primum abbas fuit Andaonensis.uc aiunt, seu S. Petri Montis-majoris prope Arelatem, & postea assumtusest ad regendam Avenio- nensem eccksiam, quod eruit Franciscus No- guerius ex veteri inasee manu exarato abbatum Montis-majoris. De hoc episcopo feliciter e tenebris eruto gratulatur Noguerio CaroluS Cointius, qui tamen ab illo dissentit, in asiignan- dis episcopatus Emundi annis, negatque extendi ab anno 630. ad 645. At incertus est quo anno ingressus sit, quove exierit. Ipsum tamen anno saltem 644. cessisse locum alteri putat, cui < assentimus. X VI. S. M A G N U S. 1 Magnus præsertim notus est ex filio Agrico- lo quem præceffit in episcopatu. Utrum vero in professione vitæ monasticæ ejus præcursi>r fuerit, aut socius, uti asserunt nostri Sammar- thani, non audemus affirmare. Aiunt ipsum patria fuisse Avenionensem, & quidem ex illustri familia. In synodo Cabilonensi sub Clodo- veo II. an. 644. subscripsit Magnus episcopus, ’ quem Cointius autumat esse Magnum episco— ( pum Avenionensem, sixiisseque docet usque < ad an. 660. secutus scriptorem vitæ S. Agricoli ’ cujus mox verba ipsa referemus. Et quidem in * codice Cartusiæ Portarum legi in subseriptioni- bus : Magnus episcopus ecclefia Avennicensis, asseverat D. Polycarpus de la Riviere. Festus dies ejus celebratur 18. Augusti. Sequentia carmina olim legebantur in muro prope ecclesiam san* cti Agricoli. Vir pius & flanctus re magnus nomine Magnus Infignem genuit religione virum Agri colum flanctum genuit pietate nitentem s Sunt ergo sancti filius atque pater » Vos igitursancti fili genitorque beati Pro nobis mijtris ambo rogate Deum » XVII. S. A G R ICO L U S. Agricolus filius Magni Avenionensisepiscopi ex Gandaltnida, spretis carnis illecebris & tabentis fleculi oblectamentis, relictaque patria Ave- nione cum annum decimum — quartum ageret Lerinum secessit, circa annum 64.1. ut placet Cointio ; alii ejus conversionem ad triennium disserunt. Post annos sex-decim hoc in monasterio siumma morum integritate, vitæque sanctitate transactos, coactus est a patre archidia- conatus officium gerere in ecclesia Avenionensi, cui Magnus ejus pater præerat. Ad hoc archi- diaconi munus assumtum A gricolum anno 657. putat Cointius. Denique anno Domini flexcen- tejimosexagefimo, sancto patrijanctus filiusibea— 6 to Magno beatus Agricolus, in episoopalifledeflue- E. e e 8oi ECCLESIA A cessor communi omnium calculo declaratur, inquit scriptor vitæ sancti Agricoli. Id factum vivente patre, sedemque sponte cedente ibidem legitur. Additur que sanctum episcopum in gratiam filii, præaia, possestiones, feuda, denique sua omnia, templo beatissima Virginis Dei-para• liberali donatione teftamento concepto conse crasse. Jpuibus peractis non multo interjecto tempore ma- tura Dfo & mundo beata illa anima, mifera istius vita vinculis exoluta ad coeleste pramium XIV. cal. Septembris evolavit. Sedit S. Agricolus ab anno 660. ad annum 700. officio pastorali sollicite defungens, & forma factus, non solum gregis, sed etiam alio— ; rum pastorum. De ipso tamen nihil singulare notatum legimus, præterconstructionem eccle- siæ de qua ita vitæ scriptor : Factum efi ut unica non posset omnes capere bafilica ( aucto scilicet maxime sidelium numero.) Ipttamobrem pius pontifex propriis sumtibus aliam intra muros suffit adificari ecclesiam pancialem….. ad quam egregios operarios monachos non paucos ex coenobio Lerinenji curavit acciri i quod ex regulari ordine suavissimum quemdam fructum voluptatis acciperet quibus & abbatem prafecit, & pradia liberaliter assignavit…… Peracta sunt hac Theodorici regis tempore, Sergio summo pontifice, ( circa annum Domini fexcentefimum nonagefimum. Quando sibi mortem imminere sensit pius præsul, testamentum sicripsit, quo ecclesiam luam heredem ex asse reliquit. Servos siios libertate donavit. advocatoque clero & populo de succcssore eligendo illos admonuit. Quem vero sibi liibrogandum postulaverit infra dicemus. Nec multo post venerabilis senex sensit adventantem Dominum, in cujus beneplacito con- quiescensssumma animi corporisique quiete dormienti similisanimam reddidit Creatori, quarto nonas Septembris, anno Domini septingentesi- mo, initi pontificatus quadragesimo, Childe-’ berto 11. Francorum rege, Sergio I. summo pontifice. Ita scriptor vitæ apud Barralem in chronologia Lirinensi. Sepultus est in ecclesia Dei-paræ, in sacello S. Petri, eo in loco qui nunc capella Rosurii nuncupatur. Quæ verba a probant recentem esse scriptorem vitæ S.Agricoli a Barrali datæ, quod quidem jam subodo- rabar ex multis loquendi modis, hoc in opere usurpatis, quæ sane antiquitatem minus sitpiunt. Exstat ecclesia collegiatis apud Avenionem, ejus nomine & titulo insignita.Ipsius festum tanquam patroni celebrant AvenioneIsses die 2. Sept. « De fide hujus auctoris suspicionem injicit privilegium Grasol- lensts monasterii quod edidit Mabillonius tomo I. annal. p 698. Huic privilegio dato a Petruino Vafioncnfi episcopo fubfcribit -Arelatensis metropo’itanus, cum omnibus suis sustr aganeis, cx quorum numero tunc erat Avenionensis episcopus. Tempus con- ccfli privilegii refertur ad annum x. Thcodcrici regis, quo sode- bat S. Agricolus ; respondet enim hic annus, Christi scxcenttfimo octogefimo quarto. Attamen nullus Agricolus fubsoriptus huic privilegio legitur ; unde suboritur fufpicio fuppofitionis. At minime certum est nomina episcoporum qux leguntur ad calccm Grafcllensts privilegii, effe suffra ganeorum Arelatensis archi- episcopi, potius quam aliorum vicinorum praesulum ; nec id astent Mabillonius, nifi cx mera conjeftura. Praeterea post Wolber- tum quem putamus fuiise arcbicpiscopum Arclatensem, quia sob- scnpsit primus, legitur.Agltctts episcopus, qui forte idem cst ac Agricolus Avenionensis ; nam facile potuit mutari r. ini. quz duc Ittcræ sunt liouidx & valde affines, & cx factus cst uA&UHlHs f ENIONENSIS. 8oz XVIII. S. VEREDEMUS. Veredemus prope urbem in eremo vitam angelicam claramquemiraculis ducebat, quando eum sibi successorem delegit S. Agricolus, approbantibus clero & plebe, an. 700. Igitur a solitudine anachoretica vocatur ad sollicitudinem pastoralem, qua ex omnium voto optime defunctus per annos 22. senex & granaævus migravit ad Christum die 17. Junii, anno 722. quo die Avenionensis ecclesia eum colit ; uti Arelatensis, Aptensis, Caepentoractensis, Tricastinensis & Cabellionensis, teste Noguierio. Ejus reliquiæ in majori apud Avenionem eccle> sia siervantur. Vitam ejusdem habes apud Benedictum Gononum in vitis PP. occidentis. Ejus epitaphium ita legitur in ecclesia Avenionensi : VEREDIMIUS XRI. FAMULUS H1C EAUSAT IN PACE, QJJA VIXIT PLUS MI- NUS LXI. AN. DEPOSITUS XV. KAL. JU- LIAS EPISCOP. SUI XXII. INDICT. V. XIX. Johannes II. Veredemo subrogatur Johannes, quem No- guierius per annos circiter triginta præfuifle docet numerandos ab anno 720. cui non assen- timur. Hujus præsijliS tempore, Saraceni, proditione Mauronti ducis, qui eos accersivit, Avenionem urbem munitissimam & montuosum, ut loquitur continuator chronici Fredegarii p. 3. c. 109. occuparunt. At contra eos CaroluS Martellus misit fratrem siium Childebrandum, qui urbem expugnavit ac succendit, hostibus in servitutem redactis. Id putant accidisse anno 732. Obiit Johannes anno circiter 750. Notat vero Carolus Cointius longum interpontisicium post hujus episizopi mortem. XX. ALFONSUS. Alfonsi episcopi notantur tantum introituS & exitus. Nam coepisse episcopatum anno 760. legitur, &anno 765. e vim migrasse. XXI. JOSEPHUS. Josephus vir in sacris scripturis, ’insynodiciS canonibus & in ritibus ecclesiasticis apprime versatus, Francssco Noguierio & Carolo Coin- tio, anno 765. in Alfonsi mortui locum suc- cesiit ; & quamvis usque ad annum 794. præ- fuerit, nihil pene de illo novimus. Inter epi- scopos quos Carolus Magnus rex ad Stepna- num papam misit, quique concilio Romano ad- versus Constantinum pseudo — papam interfuerunt anno 769. unus occurrit nomine Joseph, cujus sedes tacetur. At cum eo tempore nullus esset in Gallia episcopus alius hoc nomine notus, verisimile est ipsum suisse episcopum Avenio- nensiim. Ei Noguierius annos novem supra vi- ginti tribuit in episcopatu, qui idcirco absolvitur anno 794. XXII. HumberTus, al. HimbeRTus. Noguierius Josephosi.iccessorem dat Amicum, ex instrumento dubiæ fidei non solum Sammar- thanis fratribus, sed etiam Cointio, qui No> « o ; ECCLESIA AV guierii opinionem refellit, & prorsus evertit. Certe exploravimus vetera omnia monasterii Anianenns instrumenta, & in his nulla na- cti fumus vestigia solemnis dedicationis, cui Ami* cus cum plurimis aliis præsulibus interfuisse dicitur. Itaque Josephum in episcopatu sequitur Humbcrtus, qui jam sedebat anno 795. Dicitur subscripsisse donationi Wigonis GerundensiS episcopi, in gratiam congregationis sancti Ste- pnani, qux continetur in tabulario ecclesiæ Are- latensis. Anceps cst Cointius uter Humberti & Josephi episcoporum, ecdesiam sanctæ Mariæ a Saracenis eversam restauraverit. Ab Humber* to basilicam sancti Agricoli traditam fuisse cle—. ricis, & deinceps clericos habuisse, non monachos, ab ipso siancto Agricoloinstitutos, scribit CointitiS, nullo teste aut testimonio prolato. Obiit Humbertus anno vigesimo supra octingen- tesimum. XXIII. RAGENUTIUS. Inter Humbertum & Ragenutium admiserunt Sammarthani & Nogœerius Remigium & Fulcherium, decepti privilegiis a Ludovico imperatore utrique concedis ; quæ non esse Lu- dovici Pii, sed Ludovici filii Bosonis infra ostendemus. Porro Ragenutius accepit plurima bene— < ficia a Goscelino comite, cujus chartam infra damus A. Subscripsit concilio Valentinensi III. anno 855. Plura ae illo rescire non licuit. XXIV. HILDUINUS, Vel ALDUINUS. Hic episcopus ex variis quibus adfuit aut sub- scripsit conciliis maxime notus est. Etenim sedit in concilio TuUensi 11. apud Tusiacum anno 860. sub die XI. calendas Novembres. Intererat etiam conventui optimatum & præsulum habito eodem anno, meaio Februario, ex Hinc- maro Remensi. Adhuc vita potiebatur an. 876. quo habitum est concilium Pontigonense, mense Junio. XXV. RoTFREDUS, Vel RATFRIDUS. Anno 875. Cabiloni occasione ordinationis Adalgarii Æduorumepiscopi, habita est synodus, in qua concessum est Tornutiensi, alias Trenor ch i en si coenobio privilegium insigne, quod a Gnxjselinus uxor me* OXs 6* filii mei Arnnfius & Guillelmui, donnmm Deo & occlefio sum&a Dei genttricti Md- rU de Donis » confit*#* efi in Avemtic* civitnte, ecclefinm s*n£U M nrin, fit* efi m comitntu Avcnnico, i* vili* qui dicitur de Joncctriis, cum nitoribus illic consecrntii, decimi I, ptimiciis, nbUtionibus, cimileriis, tertii cultis tfr incultis, & nliis omni- but qutb *d tps*m ecclefinm pertineto videntur 9 qu* nobis jure obvenit pnrentum nofirorum, & quocumque ibi bnbemus proprio bnreditntis, ut e* om*i* ex nunc & deinceps omni tempore toennt & pojfidennt in perpetuum cnnonici & clerici prosuntes & futuri t quntenus pius Dominus interceffione ejusdem bentijfimo metris su*, &sAn&otum omnium & presntorum cnnonicomm & clericorum orntionibus, veninm nobii pecenminum nofirorum Urgiri dignetur. Atium Avenione in domo bnfiUc* ejusdem bent* M *rie de Donis ndjncente t idibus Otiobris, nnno irenmntimis Dominico o&in- fentefimo quinqungefimo tertio, gloriofifimo domino nofiro Lothnrio tmpernnte decimo tertio, inditiiono prtmn, m mnnu domini Rnge- xutii reverendi episcopi. j*. Signum Gnujsclini comitis, epuiboc dmumsecit <jp fir-a movit mnnu su*. Ego Od* subscripft. t Arnufii filii ejus. ■f Ego Guillelmus filius ejus subscrtpfiœ f Ego Goffredus nepos ejus jubscripfi. Signum Morini, StgnumTetri de Joncnrins. SignumPontii Jmberti. Signum Alisnrii Jordnni. Pontius ennouicus rogntnssuri* pfit, in nomine Domini feliciter 9 & su^scripfit. * TonMsL 1 N I O N E N S I S. B04 sua subscriptione munivit Ratfridus Avtnionen. fium episcopus, ita enim legitur in actis concilii. Ex qua subscriptione nonnihil difficultatis oriatur. Cum enim constet Hilduinum adhuc ea. thedram Avenioncnfcm tenuisse anno 876. quJ fieri potuit ut Ratfridus ejus successor interfuerit concilio Cabilonensi anni 87$. At quod sub- sCripserit hujus concilii canonibus & decretis continuo non probat eum huic episcoporum coetui adfuisse. Constat enim plurimas fubscri- ptiones appositas fuisse conciliis, diu post eorum celebrationem in’signum & argumentum con- sensus. Ceterum memoratur hic episcopus in Tricasiinoconcilio ll.anni878.ubiactione III. legitur : Pofl hac libelli porrecti suntsummo pontifici & sancta synodo, quorum super Hincmaro ar- chieptscopo unus erat, alter vero super Boljrido Avenionensi episcopo. Hincmaro… data sunt inducta ad respondendum. Botsuedus ibidem non est inventus. Quid querelarum libellus contra Rot- fredum oblatus haberet, nos latet. Num quod sedem Avenionensem invasisset, vivente adhuc episcopo, fcilicet Hilduino ? Unde facile fieri potuisset ut ipse adfuisset synodo Cabilonensi anni 875. & Hilduinus Pontigonensi anni 876. At putamus nihil aliud libellum continuisse, præ* ter querelam Walesredi Uceticensis episcopi, pro ablata sibi villa sive ecdesia parochiali sedi suæ subjecta, de qua Johannes papa VIII. meminit epist. 122. qua videlicet mandat ut con- troversia hæc desiniatur ab archiepiscopis Arelatensi & Narbonense Anno vero sequenti Rot- fridus sedit in frequenti cœtu episcoporum & optimatum, apud Mantalam celebrato, in quo regis nomen aclatum est Bosoni ibidem corona redimito. D. Polycaepus de la Riviereab anno 893. us. que ad 916. inducit quemdam Haimonemepi- icopum, nullis certis argumentis. Sane ab anno | 89S. usque ad 916. Avenioni sedisse Remigium aut Fulcherium manifestum est. ltaque si detur locus huic Haimoni, non potest extendi ejuS episcopatus, aliunde valde incertus, nisi ad annum 898. aut ad summum 907. XXVI. R E m 1 g 1 U s. Hujus episcopi meminerunt Sammarthani fratres, Noguierius, &c. ad annum 822. rati quoddam privilegium Remigio episcopo Ave- nionensi concessum a Ludovico imperatore, esse Ludovici Pii filii Caroli Magni. At nunc in consesso est apud eruditos privilegium hoc , & aliud de quo infra loquemur, esse tribuen- — da Ludovico imperatori filio Bosonis, quem jam diximus coronatum fuisse in regem Provinciæ & Burgundiæ, ab episcopis Mantalæ congregatis anno 879. Ne vero actum agamus, suf- nciat nobis indicare Honoratum Bouche in hist. Provinciæ, præsertimque Carolum Cointium, qui ad annum 822. refert privilegium de quo cst conrroversia, illudque invictis argumentiS Erobat minime convenire Ludovico Pio, de- erique alteri Ludovico Bosonis, ut diximuS, filio. Summa præcepti hujus est imperatorem Ludovicum rogatum esse ab Hugone comite & Theutberto sideli suo, ut Remigio Avenionenst Eeeij 8os ECCLESIA AI episcopo concedere dignaretur villam Bittori—. tam * sitam in comitatu Avenionensi, seu etiam
medietatem de descensii Rhodani. Annuit pius princeps diplomate dato XVII. cal. Junii, indictione xv. anno 9. regni Ludovici piisiimi impe- • ratoris. Actum Vienna feliciter. Gernerius* notarius recognovit ad vicem Alexandri archican- eellarH. Vienna urbs, quæ sedes erat regum Provinciæ seu Burgundiæ, Hugo comes & Theutbertus commemorati, quos coævos fuisse Ludovici imperatoris Bosonis filii multæ probant chartæ illorum temporum, Alexander archi- cancellarius, hæc omnia præceptum istud adjudicant Ludovico Bosonis nato. Porro annus nonus ejus regni, si computemus ab anno 890. quo in concilio Valentino nomen regis ei delatum est, octingentesimus est ac nonagesimus octavus ; & eo tempore Remigius jam erat episcopus. At si numeremus annos regni hujus principis, a sumto imperio, annus nonus imperii ejus inchoati anno 898 *. erit annus 907. Est aliud præceptum ejusdem imperatoris pro nostro Remigio, cui rogante Theutberto comite dedit, & ecclesiæ B. Mariæ, quamdam infulam subtus Avenione sitam, quæ determinatur ex una parte Rhodano, discurrente ex altera Sorgilione. Warnerius notarius ad vi— ( cem domini Alexandri archicancellarii recognovit. Datum XIV. cal. Novembris, anno vn. regni Hludovici piijfimi AugujH, indictione XI. Actum Vienna &c. Integrum præceptum edidimus in probationibus. Datum, est an. 905. Christi, si per annos regni Ludovici, anni imperii, ut putamus, intelligantur. XXVII. FULCHERIUS. Hic episcopus, uti ejus decessor, ex praeceptis ejusdem Ludovici imperatoris nobis innotuit. Primum est, quo ei tribuit ecclesiam sancti Genesii & alias, Hugonis ducis & comitis glo— j riosi, Bosonis ejus fratris, & Rostagni( Arelat.) archiepiscopi precibus obsecundans. Idem War- nerius recognovit ad vicem Alexandri archiepiscopi archicancellarii. Datum II. nonas Aprilis anno xIi. imperante Hludovico piissimo imperatore indictione xIv.* qui characteres chro- nologici annum Christi 910. defignant, siinsti- tutæ a nobis chronologiæ insistamus. Proindeque Fulcherius ab hoc saltem anno factus est Avenionensis episcopus. At in testamento ejusdem F ulcherii, alio modo componuntur anni imperiiLudovici cum annisChristi ; quippe annus XI11. ejus imperii respondet anno ; Christi 916. indict. Iv. Quæ ratio numerandi annos imperii ejusdem principis, servatur in alio ipsius diplomate pro eodem Fulcherio epi- scopo, ubi annus 910. Christi xv. cal. Septembris, est decimus-septimus imperii Ludovici indictione vm. & primus annus imperii Ludovici siimitur ab anno 903. Sane noster D. Ed- mundus Martenne, qui plurima hujus imperatoris inspexit diplomata, observavit in illis mul- a In chronico Reginonis,.Anna ineurnttionii dcccxcviit. inter Ludovtcurn & Berengtriurn tn Itnlin plurima congrejstonet fiunt »,.novifflme Ludrvtcui B ereng trium fusstt, Bomtm ingredi- tur > Mbi n Jummo ponltfict wronttui impertior tppelltiurl ENION ENSIS. 806 tiplicem rationem computandi ipsius imperii annos, inchoando illud modo ab an. 898. modo a 901. modo a 903. Iraque securius erit & certius observare annos incarn. Dom. ubi asiignantur. Fulcherius an. 916. testamentum condidit, ex quo multa discimus ad eum spectantia 2uæ summatim referemus. Hic episcopus elc- tus est suggerente Augufialis projapia principe Bofone. Statimque adiit Rostagnum Arelaten- siem primatem ; ut ab ipso ordinaretur. Rosta- fnus mortuus erat an. 914. proindeque electio ulcherii facta est saltem hoc anno, & quidem nominatur in instrumento electionis Pontii Arausicani episcopi hoc ipso tempore. Simul aperuit Fulcherius quod in animum induxerat, episcopatus oneri succedens, nimirum siiis facultatibus relevare & nobilitare Avenionensem ecclesiam, quam barbarica vastatio & depræ- datio maxima ex parte mundialibus attriverat copiis. Quod vero præconceptum erat animo implevit scripto testamento, quo legat B. Mariæ &S.Stephano totam hereditatem suam, scilicet ecclesiam sanctæ Mariæ, in comitatu Avenionensi, vicaria Vallerica cum prelbyte- ratu suo, alodum in eodem loco, in eadem villaquæ dicitur Fornis. Item ecclesiam inhonorem sanctæ Mariæ, S Johannis & S. Baudi- lii dicaram ; item aliam in honorem sanctorum martyrum Cosmæ & Damiani, super ripam Rhodani in prolpectu castelli, quod nominatur Liris-, quas regia mun ; sicentiaper testamentum assecutus fuerat, uti & multas alias possesiiones quas infra recenset. Actum publice Avenione civitate anno ab incarnatione Domini DCCCCxvI. indict. IV. VI. nonas Maii in die Afctnfionis Domini, xm. anno imperatore filio Bosonis. Huic instrumento post Fulcherium sublcripsit Rai- nardus Cavallionensis ecclesiæ episcopus. Alia munificentissima dona ecclesiæ suæ a Ludovico imperatore procuravit, usus praesertim precibus Bosonis comitis & ropinqui Augusti, cui cum nostro præsule magna intercede, bar amicitia ; in hisabbatiolamsancti Ruffi, & ecclesiam S. Juliani, cum territorio Capisti- niano, in comitatu Avenionensi. Quæ omnia cum sublata fuissent huic ecclesiæ, imperator restituit. Datum eji hoc praceptum Vienna anno DcccCxx xv. cal. Septembris anno imperii domni Ludovici*xvn. indictione VIII.’Ubboldus- notarius ad vicem Alexandri archicancellarii recognovit. Hic subsistendum, neque enim plura de Fulcherio nobis occurrerunt. XXVIII. FLORENTIUS. D. Polycarpus qui hunc episcopum eruit ex tabulario S. Andreæ, dicit ipsum fuisse consecratum anno 919. instante Ludovico imperatore ; obtinuisse a Carolo Francorum rege diploma pro sua ecclesia, & anno 921. ad eundem regem scripsisse, cum Uticensis comes aliquod castrum munivisset, in ecclesiæ Ave- nionensis detrimentum
quæ vetera monumenta penes se haberi monet idem doctus Car- tusianus. « Corruptæ videntur hujus praecepti cbronicse now. Cerre non tot anai dantur huic imperatori. 8o7 ECCLESIA A XXIX. RANgEFRIDUS. Rangcfridum S. Ægidii monachum abbatemque suisse, ac in hoc monasterio alsidue orationibus, jejuniis, disciplinis, & observantiis vacasse docent indices a Polycarpo de la Rivierevisi. Memoratur in litteris Bosonis regis an. 944. indict. 11. IV. idus Maii ; & post quinquennium subscribit litteris Gausredi comitis & uxoris ejus Alburgæ : Act. Aversione anno incarn. DCCCCXLIX. pridie cal. Julii ind. VII. regnante Bosone… Signum Rangefridi episcopi, &c. Notat D.Polycarpus instrumentum hoc affer vari in thesauro Cartusiæ, ubi ipse Deo famulabatur. ldem Ragensridus laudavit chartam quan- dam Lanfredi ejusque uxoris, pro monasterio S. Laurentii prope Avenionem, XI1. cal. Augusti an. 951. quam legesis in historia hujus parthenonis mox subjicienda. XXX. LANDRICUS. Landricus episcopus Avenionensis nominatur inter episcopos provinciae Arelatensis, qui- bus inscribitur quoddam commonitorium episcoporum Burgundiæ, anno circiter 955. scriptum, ut videre est tomo IX. conciliorum. Dedit aut restituit canonicis S. Stephani, hoc est majoris ecclesiæ, molendinos duos, & quidquid in vineis, in campis, in decimis, in sua diœcesi ipsis injuste abstulerat, charta data calendis Aprilis an. 576. XXXI. VERNERIUS. Vernerii memoria eruitur ex veteri monumento an. 976. Subscripsit donationi ecclesiæ S. Verani de Valle-clusa, quam Walcaudus I episicopus Cavallicensis contulit Massiliensi S. Victoris monasterio an. 979. indictione VI1. Testis legitur in charta Theuderici Aptensis episcopi instituentis duodecim canonicos inecclesia sua, II. nonas Augusti, an. 991. indict. iv. regnante Chuonrado rege Alamannorum, sieu Provinciarum. Ejus tempore destructum Andaonensi : S. Andreæ monasterium restauratur, ut nos docet Eldebertus episcopus in litteris infra commemorandis. In schedis D. Po- lycarpi occurrit Eldebertus Avenion. episcopus, ex donatione, inquit, facta monasterio S. Andreæ an. 1002. indict. xv. mense Aprili, E miramur chartam hanc fugisse diligentiam nostrorum exploratorum. Quidquid iit vacat lo- cus huic episcopo inter Vernerium & Petrum. XXXII. PETRUS I. An. 1002. subseripsit cuidam donationi fa- ctæ monasterio Montis-majoris, & Archinri- o abbati, ab Amalrico Aquensi archiepiscopo, ejusique canonicis, qui monachis dimiserunt & induiierunt decima ecclesiarum Puarum. ita quidem, inquit Amalricus, ut ab hac die nemo nostrum, vel successores nojlri habeant licentiam ullomodo calumniandi… Petrus episcopus fancta Jedis Avenionensis, qui tunc prasens aderat jusu ejus ( Amalrici archiepiscopi) firmavit. Juravit subjectionem, reverentiam & obedientiam ’ENIONENSIS. 808 i Arelatensi ecclesiæ $ ex sacramentali episcopo- rum in capitulo Arelatensi, quod laudat Honoratus Bouche. XXXIII. Hi L D E B E R T U S vel Eldebertus. Hic præsul ann ? 1006. beneficum sie ostendit monachis, qui in cœnobio S. Andreæ & S. Martini in monte Andaone siiper flumen Rhodani Deo famulabantur ; ipsis enim cessit XI. calendas Octobris, ecclesiam S. Petri in comitatu Avenionensi, in Alieraco minore ; ex instrumento quod exstat tomo VIL spicilegii. Partem in hac donatione habuerunt Rostagnus vir nobilisiimus cum uxore siia Beletrude, ac eorum filii Patronus clericus, Bertrannus> Rostagnus, æque ac parentes in monachos benevoli. Eldeberto episcopo, & aliis cum Burgundiæ tum Aquitaniæ præsiilibus, scripsit Benedictus V111. ut tuendo Cluniacensi monasterio adverfus Willelmum de* Bello-joco alios- ve dynastas operam darent, strenueque si : gererent. Attigit præsul hic annum 1033. quo videlicet stibseripfit testamento Gausredi comitis Avenionensis. Hic Gaufredus ejusque frater Bertrandus, comitatum inferioris Provinciae possidebant, hoc est partem Provinciæ a Druentia & Verdone fluviis, ad mare. Qui an. 1033. dederunt ecclesiæ Avenionensi partem quartam de Infula Mayranicas. Vide Bouxum tom. II. p. 63. XXXIV. SENIORETUS. Post Hildebertum hic locus videtur danduS Senioreto, ex tabulis monasterii Montis-majoris. In his enim legitur Bertrandum comitem Forcalquerii & Venaisiini, ecclesias Aloan- ni in Avenionensi comitatu, castriTarasconen- sis territorio, cum mansionibus quinque, hortis & oglatis, qui ibi siint, conlentiente episcopo Senioreto de Avenione & canonicis, & Berengario judice, Montis-majoris monasterio donasse : Actum in comitatu Avenionensifecundo idus Aprilis, regnante Domino nofiro Jesu Chrislo. S. Bertrandi comitis. Gausridus comes voluit. Ro- fi agnus Porcellitusfirmat. Porro ex Bertrandi & Gausredi comitum laudatorum ævo & Ave- nionensium præsiilum sierie, conjicit qui hæc eruit ex veteribus rabulis, Senioretum Ave- nionenses infulas accepisse circiter an. 1035. Honoratus Bouche vero qui hoc Bertrandi laudat diploma, id ad annum 1037. refert. XXXV. BENEDICTU s. Eum promisisse obedientiam ecclesiæ Arelatensi coram Rajambaldo archiepiseopo, docet Honoratus Bouche. An. 1038. quatuorecclesiæ’ suæ canonicis religiosam vitam ducere volentibus concesiit ecdesiam S. Justi & S. Ruffi, haud procul ab Avenione, ubi ordo canonicorum Regularium S. Ruffi exordium habuit. An. 1040. idibus Octob. adstitit Benedicto. papæ IX. ecclesiam sancti Victoris Massil. consecranti, uti fidem faciunt ejusiiem papæ lit— : teræ quas videsis in Pontio Massil. episcopo. Eo—’ dem an. consirmavit donum factum a Macha— 1 E ee iij So, ECCLESIA AI/ rio cive Avenionensi, omnium videlicet quæ / possidebat in villa Junanarum, cœnobio sancti Andreæ. Obtinuit a Conrado imperatore præceptum, ut episcopo non liceret bona eccsesiæ alienare, citra canonicorum consensum, anno xn. imperii Conradi, indict. VI. XXXVI. RoSTagNUS I. Berengarius comes in Charta qua dat Clu- niaco pontem Sorgix, sic suos filios recenset Rostagnum episcopum, Berengarium, Rai- mundum, Willelmum, Leodegarium. Itaque Rostagnus episcopus Avenionensis, qui primus hac in serie rccensetur, filius erat nobiliffimo— j rum parentum Berengarii comitis & Gerber- gæ. Ceterum perperam cognomen ipsi est inditum de MaijUia, quasi * cx genere vicecomi- tum Massilia prognatus esset, nam id pernegat Henricus Suarelius, & in accurata defcriptio- m generis vicecomitum Massiliensium quam habemus benesicio V. C. Lud. Ant. Ruffii, nul- lus locus reperitur sive Rostagno nostro, sive Berengario ejus patri. Rostagnus subscripsit chartæ cujusdam donationis factæ monasterio Montis-majoris a Lamberto judice anno 104.0. indictione vm. ( Memoratur in confirmatione doni facti sancto Victori apud Massiliam, scilicet condaminæ de Forcalquerio, in comitatu Sistaricensi anno 1044. Ipse cum canonicorum consensu dedit ex rebus ecclesiæ Avenionensis, ecclesiam S. Mariæ apud Juncarias.Andaonensi S. Andreæ monasterio, Ermengardo abbate congregationem hanc tunc regente, scilicet an. 1050. Triennio elapso monachis Montis-majoris, quorum tunc abbas erat Rolannus, munificum le ostendit, quibus cesiit ecclesias S. Victoris & sancti ■ Johannis in castro Bucco. An. 1063. cum patre, matre, fratribusque concedit ecclesiam Pontis Sorgiæ Cluniacensibus ; quod Willel- mus comes, ejusque frater Josfredusconfirmarunt. Instrumentum Almodis comitissæ, quo donat Cluniaco abbatiam S. Ægidii an. 1066. de quo vide in Raimbaldo Arelatensi archiepi- scopo, hujuspræsulisnomenpræfert. An. 1076. subscribit chartæ Almodis comitissæ ejusque filii comitis Ruthenensium &c. qua S. Ægidii abbatia conceditur S. Hugoni abbati Clunia- censi. Missas facimus multas donationes, aut a Rostagno factas aut comprobatas. An. 1074. composuit cum S. Hugone abbate Cluniacensi, de quibusdam litigiosis. Eo sedente HugoDien- sis episcopus Gregorii VII. legatus concilium , Avenioni celebrat, an. 1080. ubi Sichardus invasor ledis Arelatensis depositus est, & electus in ejus locum Gibelinus. Ibidem quoque Lantelmus creatus est archiepiscopus Ebred. Hugo episcopus Gratianop. & DeuderiusCa- vellicenlis ; ex chronico Virdun.Hugonis Flaviniae. De tempore mortis Rostagm nihil certi habemus. In necrologio S. Andreæ secus Avenionem, notantur quatuor episcopi Ave- nionenscs hoc nomine insigniti, quorum unus obiit xvI. cal. Martii, alter m. idus Julii. Alius t Monet D. Polycarpus cognominari Rostagnum Sthtno t ia antiquis indicibus. ? E N I O N E N S L 8jo 11. cal. Julii. Is vita excellit an. 1209. Quartus denique & ultimus m. nonas Septembris. At unicuique sui obitus diem asiignare arduum’ est. In schedis D. Polycarpi invenio quemdam Laugerium an. 1075. Aven. episcopum, qui mense Januario quædam dedit monasterio S. Andreæ, ex ejusdem loci chartario, inquit Polycarpus, quæ si constent ( certe qui tabularium Andaonensi : curiose explorarunt ex nostris chartam hanc non observarunt) necesse habemus dicere, tunc fchifma fuisse in hac ecclesia ; quippe quæ duos simul habuerit episco- pos. XXXVII. ALBERTUS. Albertus seu Arbertu^ ex chartario S. An-, dreæ nobis innotuit, ubi videlicet leguntur hæ’ litteræ : Notum jit omnibus… quod ego Arnal- dus Guillelmi de Roca-maura, eum eonjtlio domni Arberti Avenionenjis episcopi, atque Rostagnipra- pojiti… dono monajterio S. Andre a &c. anno MLxxxI. Male autem asiignatur indictio 2. Testis legitur in donatione comitis Tolosæpro cœnobio S. Andreæ Avenion. cujus authenticum sieu autographum in ipso S. Andreæ tabu- . lar io asservatur ; ejusque exemplar in Urbis seu Villæ-novæ cartul. legitur autem apud Catellum in hisu comitum Tolosanomm lib. 2.0.1. Hoc diplomate RaimunduS comes Tolosæ dux Narbonæ, marchio Provinciæ, consirmat Petro abbati S. A ndreæ quidquid olim donatum & collatum fuerat a suis antecessoribus ; videlicet Podium Andaonense, ubi supra ædisicatum est monasterium S. Andreæ, & villam adjacentem ; & aliam villam de Angulis, &c.quæ vide in probationibus. Hoc in diplomate testis est ex parte abbatis Albertut Avenionensis epi* scopus. Datum est diploma anno incarnationis J Domini 1088. Mortuus erat Albertus aut epi- scopatum abdicaverat an. 1094.. constat enim hoc anno Gibelinum archiepiscopum Arela- tensem curam geffisse episcopatus Avenionensis vacantis, ex ejusdem lineris, quibus plurima confert canonicis ecclesiæ Avenionensis in claustro sine proprio viventibus. Hoc enim tempore quidam canonici majoris ecclesiæ viam regularem amplexati sunt ; quod infra uberius demonstrabimtiS. XXXVIII. ARBE RTUS. Quandiu Gibelinus Arelatensis metropolica- . nus Avenionensem ecclesiam post Albertum ’administraverit, quove tempore Arbertus fuerit subrogatus, huc usque incompertum. Exstat ejusdem charta, qua Rostagno præposito & canonicis sub regularis vitæ disciplina degentibus plurima confert ; scilicet ecclesiam S. Marthæ apud Tarasconem, S. Agricolae de Lupera, & S. Pauli de Palude &c. Desunt chartæ huic notæ chronologicæ ; sed eam datam fuisse saltem anno 1096. ante concessum iis- dem canonicis ab Urbano II. privilegium an. eodem xvn. cal. Octobris, existimamus.Nam Urbanus papa 11. consirmat iis canonicis ecclesiam S. Marthæ apud Tarasconem, S. Agri- colæ de Lupera, & S. Pauli de Palude. At ea, ii ECCLESIA A dem sunt quæ Arbertus ipsis contulerat ; proin— A deque præcesiit charta Arberti privilegium Urbani II. Præterea privilegium Urbani papæ II. inscribitur Silvestro præposuo ; charta vero Arberti, Rostagno, qui pratpositura tunc fungebatur. At Rostagnus nobis videtur anteponendus Silvestro ; eit enim in chartis mentio Rostagni præpositi circa annum 1087. præsertim in tabulano Andaonensi. Opponi tamen potest Arbertum annum millesimum centesimum appellare quartum lui episeopatus ; unde con- sequens foret ipsum cepisse episcopatum anno tantum 1097. At si annum quartum completum interpretemur, intelligimus quartum hunc 1 annum pertinere ad annum Christi 1096. ArbertuS Avenionensis episcopus interfuit guerpitioni factæ inter Raimundum Nemausen- sem episcopum & Pontium abbatem Caste-Dei, an. 1099. ut ostendemus su Raimundo. Anno 1100. dedit abbati & monachis S. Remigii Re- mensis, ecdesiam & villam S. Remigii m Provincia sitam, anno siii episcopatus quarto, sub- scribunt Gibelinus archiepiscopus Arelatensis, & Rostagnus præpositus. An. 1101. Rostagnus Berengarii pater Berengarii episcopi Foroju- liensis, ejusque uxor Hermensendis, ac filii Berengarius episcopus, Gaufridus vicecomes, 1 Bertrannus, Raimundus, & Petru$ Berengarius, donarunt fratribus canonicis in majori ecclefia Avennicæ urbis constitutis, potestatem in omnibus molendinis certi loci, & jus ac dominium quod habebant super aquam— Sor- gtam, a loco qui dicitur Videna. usque Rhodanum, & usque in urbem Avennicam. Chartam dedimus in probitionibus Forojuliensibus. > An. 1107. cum Gibelino archiepiscopo Arelatensi confirmavit & laudavit electionem Berengarii ascetx S. Ruffi in episcopum Arausica- num. Quo etiam anno indictione xv. quædam dedit Lirinensibus monachis, teste Berengario Forojuliensi episcopo. Hoc ipso anno mense Julio a Pafchali II. judex delegatus cum Girardo Engolismensi, Eustachio V alenrino, & Gau-
terio Magalonensi episcopis, litem de cella Gordanica in gratiam Anianensium, contra Casæ-Dei monachos desinivit. Arbertum attigisse annum 1116. pene demonstrat charta quædam Casæ-Dei, qua Gal- terus episcopus Magalonensis, dedit Stephano de Mercorio abbati Casæ-Dei tres ecclesiaS, de quibus in Galtero Magalonensi, rogatu L. Vivariensis ( Leodegarii) & A. Avenionensis (Arberti) hoc ipso anno. Imo etiam fere per- suasijm habemus Arbertum vitam produxisse in # A venionensi cathedra ulque ad annum 1118. tabulis Montis-majoriS nos doceritibus Fulco- nem Aquensem archiepiscopum, & Petrum Montis-majoris abbatem, de quibufclameccle* siis contendentes, ad concordiam revocatos, præsentibus G. ( Guidone) B. ( Berengario) Arausicano, A Avenionensi, mense Martio prædicti anni. At vero per A. Avenionensem, proculdubio intelligendus est Arbertus, minime vero Leodeganus Arberti successor. Idem proculdubio est ac Aripertusadquem Callix- tuspapa II. scripsit epistolam quæ habetur in r E N I O N E N S I S. tabulario S. Andreæ, & in alio codice MS- quem vidit D.Polyc. de la Riviere 5 in ea sic legitur
Callsssus episcopus servus &c. venerabs—’ li fratri Ariperto Avenionenji episcopo &c. Dat, Laterani per manum Hugonis S. R. E. subdiaconi tari, pridie nonas Aprilis indict. I. incarnationis MCxxIII. pontificatus anno v. Hoc anno Arbertum interiisse verisimile videtur. In necrologio S. Remigii Remensis, ad diem 4. Martii legitur : Anniversarsum Arberti episcopi Avenionensis qui dedit nobis ecclefiam S, Martini fisam in villa S. Remigii, in Provincia, XXXIX. LAUGERIUS, al. Leodegarius. Laugerium a Leodegario distinxerunt Sammarthani, at idem est prorsus episcopus, qui modo Leodegarius, modo Laugerius appellatus reperitur. Leodegarius episcopus Avenionensis adfuit concilio Viennensl an. 1124. ex schedis D. E. Martenne. An. sequenti in charta Gantelmi &c. filiorum Constantiae pro Petro abbate S. Andreæ, vocatur Laugerius, & an. 1129. in donatione ecclesiæ S. Thomæ quam BernarduS episcopus Arelatensis cesiit Hospi- , talariis Jerosolymitanis. Eodem anno in ejus- ’dem præsentia Adalax Avenionensis & Forcal- queriensis comitissa cesiit nepotibus suis siliiS filii fui Willelmi comitis ; videlicet Bertranno & Guigoni omnem suum honorem, & totius Provinciæ potestatem atque dominium, retento tantum usufructu de suis dominicaturis. Ipsi & 1 confulibus Avenionensibus Willelmus comes Forcalquerii concedit plenum potestativum, ut acta vocant publica, quod nepotes Guillelmi Guillelmus comes & Bertrannus confirmarunt, an. 1206. IV. nonas Junii. An. 114.0. Leodega- riusprotulit sententiam pro suis canonicis, co* ’ram Petro Gratinelli Vapincensi episcopo. Ejus depositio (sic obitum vocant) notatur in necrologio S. Andreæ ad diem XI11. Octobris. In scnedis D. Polycarpi de la Riviere memoratur epistola Innocentii papæ II. ad Leodegarium episcopum Avenionensem & præpositum, Da* ta VI. sdus Iulii anno xn. ejus pontificatus, unde consequens est Leodegarium vixisse usque ad anuum 1142. X L. GAUFRIDUS I. Gausridi episcopi Avenionensis nomen oc- ’currit in sacramentali, seu clientaris fidei juramento Wilselmi domini Castri Montis-Dra- conis, quod præstitit Raimundo Arelatensi ar- chieoiscopo an. 1143. VI11. cal. Junias, præ- sentibus cum Gausrido, Guillelmo de Sa- brano priore S. Saturnini, Hugone Arelatensi decano, Willelmo Porcelleti, & aliis, ut constat ex codice archiepiscopatus, quem panchar- tam appellant nigram. Anno uso. Raimundus Barcbinonensis comes & marchio Provinciæ, pro servitiis sibi, filio, nepotique suo exhibit, donat ipsi omne dominium in villa de Verche- riis. Adfuit an. 1152. IV. cal. Januarii, tranfla- tioni S. Trophimi ab ecclesia S. Honorati, in majus templum, cum Raimundo archiepisco* po> er nardo Arausicano, Berengario Vasto* li3 ECCLESIA A\ nensi, & Petro Massil. episcopis. Eodem an. pacis/ fuit sequester cum eodem Raimundo metro- politano, inter canonicos ecclesiæ Arelatensis, & fratres templi Jerosolymitani, pro coemeterio juxta eorum oratorium. An. 1153. Pontius Aqui-sextiensis archiepiscopus composiiit litem inter hunc episcopum ejusque canonicos, uti jam diximus. Ipse Gausridus hoc eodem anno a sede apo- stolica delegatus, dirimit litem inter S. Remigii Remenlis & Montis-majoris monachos, pro ecclesia S. Martini altercantes ; quo in negotio ususest consilio Durandi abbatis S. Ruffi, & Stephani canonici sancti Ruffi quondam Viennensis archiepiscopi. An. 1154. composiiit litem E inter Alfandum Cavallionensem episcopum, & Pontium abbatem S. Andreæ ; quod judicium exstat tomo VII. spicilegii p. 207. An. 1157. Fredericus imperator dictus Æno- barbus privilegium concessit Gaufrido*, quem laudat ob singularem fidem, principemque appellat. Hoc autem diplomate invejlit episcopum Avenionenscm, de omnibus regalibus jive pojsesu Jionibus vel juflitiis, accepto ejus hominio, ubi enumerantur quæ ad Avenionensem tunc pertinebant ecclesiam, scilicet villa episcopalis infra muros AvenioneIsses, insijla subtus Avenionem &c. quæ in litteris imperatoris legi queunt. C Eodem tempore scripsit idem Fridericus Augustus clero, consulibus, militibuS, & populo apud Avenionem, ipsis commendans Gaufri- dum, quem arctius amplecti & fovere, ac honorare constituerat : simul jura, libertatem dignitatemque populi asseruit alio diplomate, quæ omnia damus in probationibus. Ipse epis- copus, cum videret cives inter se disiidentes.eos ad concordiam cum consulum consensu revocavit an. 1158. An. 1162. die 25. Julii interfuit coronationi Friderici imperatoris. Pars magna fuit transactionis an. 1166. inter canonicos ec- clesiæ Arelatensis, & Fredolum abbatem mo-1 nachosique Maflilienses, dissidentes invicem pro ecclesiis S.Honorati & SS. martyrum Sergii & Bacchi ; cui controversiæ sinienaæ cum episcopo Avenionensi, Raimundus archiepilcopus Arelatensis, operam navavit. Vide inter instrumenta ad ecclesiam Arelatensem spectantia C. XVIII. pag. 99. col. 2. Obiisse legitur die 2. Januarii ex S. Andreæ necrologso ; sed quo an. ignoratur. An. 1167. alius in si : de Avenionensi nobis occurrit episcopus ; an vivente adhuc Gaufrido, dubitamus, quia anno 1173. adhuc recurrit episcopus nomine Gausridus, forte E idem, qui aliquandiu cathedram cesserit. XLI. PETRUS II. Hoc loco ponere episcopum nomine Petrum cogit pactum initum an. 1167. inter Ildefon- sum Arragonum regem, ducemque Provinciæ, & Hugonem comitem Ruthenensem, pro vice- comitatu de Carlades, quod habetur spicilegii tomo X. ibi enim legitur : talem amicabilem eompositionem feci, inquit UdefoIssus, consilio & voluntate Hugonis Tarragonensis archiepiscopi, 4 Qui cum mult s archicpisoopis & aliis praelatis VcfoDlioncm oonvcucrat ad imperatoris nuptias. E N I O N E N S IS. 814 . Raimundi Arelatensis archiepiscopi, & episcopo- rum Guillelmi Barchinonensts, Petri Avenionensis, Petri Casarauguflani &c. X L I I. G A U f R 1 D Us II. Gausridus sive idem qui Petri decessor fuit, sive alius, annocentesimoseptuagesimo tertio si.ipra millesimum testis fuit in transiactione facta inter Raimundum de Bolena archiepiseo- pum Arelatensem, & filios Petri de Lambesco, de qua jam locuti siimus in Guillelmo Hugone Tricastinensi episcopo. Forte is est’Wajridus quem Sammarthani Fratres arguunt a nonnullis introduci post Gausridum : nam Walfridus idem est apud veteres ac Gualfridus, ex quo fit Gausridus. Iidem doctiflimi viri Gaufrido subjiciunt Raimundum quemdam, quem dicunt notari in chartophysacio Avenionensi, ad annum 1174. Certe sinoc anno sederit Raimundus, annum in episcopatu non complevit, quando constat eodem anno alium suisse episcopum. XLIII. PONTIUS. Pontius anno 1174.’memoratur in charta Flandrinæ, qua vendit agrum quemdam. Post annos quatuor testis fuit an. 1178. in diplomate Friderici imperatoris, pro Arelatensi ecclesia ; & in alio ejusdem principis pro ecclesia Diensi Robertoque ejus episcopo. Eodem anno menfe Aug. Fridericus imperator laudata prius ejus prudentia, constantia, fidelitate, ejus tutelæ committit Judæos in civitate Avenionensi manentes. Præterea, siia munificentia Fridericus imperator conceffit Pontio ejusque successoribus portum & plena jura portus in flumine Druentia, ut legitur in hujus principis diplomate. An. 1179. bullam protectionis & confirmationis prædiorum ac bonorum omnium obtinuit ab Alexandro III. papa. Hoc vero anno cathedram reliquit alteri, morte, ut putamus raptus. Sub pontificatu Pontii ingens moles pontis Rhodano impositi ædisicari cœpit, an. 1177. hortatu juvenis pastoris ovium nomine Benedicti *, quem Deo afflatum fuisse non immerito credunt, coluntque Avenionenses ut sanctum. Ejus corpus incorruptum repertum est an. 1670. quasi recens exstinctum & postea transiatum in ædem sicram Patrum Cælestino- rum, ab archiepiseopo Hyacintho Libelli, fe- ria 2. Paschæ an. 1674. XLIV. PETRUS III. An. 1179. mense Martio Alexander papa III. celebravit concilium Romæ in basilica La- teranensi, quæ vocatur Constantiniana, quo ex omnibus Galliæ provinciis convenerunt frequentes episcopi ; maxime vero ex Arelatensi provincia interfuisse leguntur Raimundus me- tropolitanus, Fulco Massil. Pontius Cavallicen- sis, Petrus Avenionensis. Willelmus Tricasti- nus, & Petrus Tolonensis. Nullibi autem quam in hac patrum Lateranensis concilii recensio- ne, occurrit nobis Petri hujus Avenionensis mentio. < Vulgo cum appellaat $.’Reneat. XLV. tiX ECCLESIA A V XLV. RosTAgNUsII. l Rostagni nomen primum legitur in charta jurium, ut vetera habent instrumenta Ponto- nagii anni *i 185. Legitur tamen in abbatibus S. Andreæ an. 1182.Rostagnum episcopum quamdam controversiam finiisse inter Guillelmum abbatem & Raimundum Gaufredi. Adstitit Imbcrto ( ah Umberto) Arelatensi metropoli- tæ S. Marthæ apud Tarascum ecclesiam consecranti i, an. 1187. Legitur sundasse aliquod ordinis Grandimontensis cœnobium Pro asserenda civium libertate multa utiliter constituit, deditque litteras in quibus plurimæ immunitates iplis conceduntur an. 1198. Obiit 11. cal. g Julii anni 1209. nisi sit mendum in hoc ipsius epitaphio : ROSTAGNI EPISCOPI AVEN. EPITAPHEUM. Rore fluens teli, terra pinguedine plenus Prajul Roflagnus clauditur hoc tumulo. Illi langa manus, vultus recti…. Cordis ad obsequiumgratia, lingua placens. Militibus miles, miseris miseratio, clero Clericus, ad populum vir popularis erat. Dives enim

Dona parans populis plurima jura dabat. Si numerare velim qua gratia contulit illi, Non mihi sufficient littera, lingua, dies. Anno M C c 1 x. 11. cal. Julii. XLVI. Gu I L L E L M U s. Guillelmus cognominatus de Montiliis anno 1189. gerebat munus præpositi ; quo tempore Udefonsus rex Arragonum ei & ecclesiæ Avenionensi amplum privilegium concesse, de quo agemus in prepositis. Electus est episcopus, sal* tem an. 1207. ex diplomate pro Bermundo abbate S. Andreæ, facto menle Septembri hujus anni in prasentia domni Guilelmi electi Avenion. Creditur sedisse in synodo Avenionensi cele— j- brata hoc anno mense Septembri ab legatis apostolicis, & archiepiscopis Viennensi, Arelatensi, Ebredunensi & Aquensi, cum episco- pis XX. quod potiori fortasse jure dicitur de synodo eodem in loco acta an. 1210. Eodem anno juratorum urbis consilio statuit ut aqua Durantiæ deduceretur ad usum moletrinarum ; composuitque cum Bermundo Aquensi archi* episcopo dilsidium inter nobiles ac cives, ut ooservavit doctiflimus Suaresius. An. 1214. testis fuit homagii comitis Lkestriæ & domini Montis-fortis pro castro Belli-Cadri, necnon sacramenti, quo promisit solvere M. archiepi— j scopo Arelatensi mille marchas argenti boni & legalis, ex tab.’archiepiscopatus Arelatensis. Cum Guillelmo episcopo Avenionensi praesentes fuerunt P. abbas S.Ægidii, R. præpositus, B. de- u Chana qua constituitur a confulibus urbis taxa pro ponto- aagio, data legitur anno mclxxxv. mcnsc Januario M. 1.R0- fttssni cpiscopi. b juxta quemdam ecclesiæ titulum metricum. Viginti novies, suptern cum mille relapfis. Anno poftrcmo nobis pater bospita Chrifti. Mille ducentis transuftis, minus ut tribus Mnis Imberturprasul Ro/lagno pressula fecum > Iu prima Junii consucrat ecclesiam. s Lib. Albo laudato in GalL Ch. sr. Sam. to. I. p. 78. coi. a, Tomui L i N I O N E N S I S. 8rtf canus, & P. præcentor Arelatensis. Cum ora esset controversia inter Arelatensem ecclesiam & monasterium Montis-majoris pro paludibus exsiccatis > concordiæ arbiter & sequester constitutus est Guillelmus noster, instrumento dato anno 1215. Sub ejus testimonio data est charta B. ( Bertrandi) Cavallicensis epi- scopi, & M. ( Michaelis) Arelatensis archi- Sjiscopi, pro Andaonensi monasterio an. 1216. ie 1. Augusti. Eodem anno Bermundus Cornuti Aquensis archiepiscopus, & Guillelmus episi : opus Avenionensis dominium castri de Miro-mari, sententia siia Monti-majori ad- scripserunt, adversus R. de Baucio, qui illud sibi vindicabat, decretis tamen eidem R. de Baucio ducentis solidis. In necrologio S. Andreæ obitus ejus notatur die 18. Novembris, sed quo anno incompertum. Post ejus mortem diu cathedram vacaUe verisimile est, videlicet propter Albigensium hæresim in urbe grassan- tem, ob quam per septennium subjecta fuit interdicto & excommunicationi, uti mox dicturi fumus. XLV II. Pe TRUs I V. Huic episcopo testimonium perhibet Tride- ricus Augustus in diplomate, Dilectis &c. archiepiscopis, Arelatensi & Aquenst, &c. directo in gratiam cœnobii Montis-majoris, & Guillelmi abbatis : testes recensentur Sifredus Mogunti- nensis, Hugo Leodicensis, & Petrus Avenionensis episcopus. Dat. Cremonæ die 25. Novembris an. 1225. indict. xnI. XLVIII. NIcoLAUs. Nicolaus de Corbeia post longum interponti- sicium episcopus constituitur, quod quomodo factum sit, ita narrat Nangius ad annum 1226. Ludovicus* rex Francia, & omnes Cruce-fignati.. apud Avenionern urbem, in vigilia S. Barnaba ( apoji. pervenerunt. Erat autem illa civitas a sep-. tennio excommunicationisuppostta, propter hareti- cam pravitatem ; quam rex & barones flatim ob- Jidentes… usque ad fejium assumtionis… ipsum Jibi subjiciunt, & ibidem quemdam monachum Cluniacensem episcopum flatu erunt. Anonymus de gestis Ludovici VIII. observat vigiliam S. Barnabæ hoc anno incidifle in feriam Iv. Pentecostes, & monet Avenionern fuisse tunc urbem fortissimam, & quafl inexpugnabilem, sed post expugnationem, ad mandatum legati apoflolici, & rege imperante fossata implentur, trecenta domus turrales, qua in villa erant, & omnes muri circumquaque folo diruti aquantur. Villa absolvitur, & legatus inducit in eam multas bonas & laudabiles conflitutiones. Magifler vero Nicolaus de Corbeia monachus Clu- niacenfls in ipsius loci episcopum consecratur. Id Anonymus refert ad annum 1226. cum Guillelmo Nangio. Hallucinantur autem qui Nicolao de Coroeia præmittunt quemdam Petrum de Corbario factum episcopum i quo sedente Ludovicus Francorum rex octavus Avenio- nem expugnavit. Nimirum nullus ab annis septem erat, ut vero propius videtur, apud Ave- nionem episcopus. Propterea statim ac a rege 817 ECC LESIA AV & a Cruce-signatis expugnata est hæc urbs, de A dando & consecrando sedi vacanti episcopo, tum rex, tum legatus serio cogitarunt. Ceterum hic episcopus ordinis Cluniacensis, cujus alumnus orat non immemor, ecclesiam Rtdolii* (prioratus est ejusdem ordinis) an. 1230. cum Petro Meldensi episcopo consecravit. X L I X. BERNARDUS I. Bernardus non invenitur in actis publicis ante annum 1233. « quo Alberonus dominus Montis-Fr ini ei fidelitatem juravit : hominium quoque praestitit Guascus de Lauduno filius Bertranai, pro castro de Leers. Anno vero 1234. transiit Cum HenricodeSpingno.præsen- te B. Rostagno præposito. An. 1236. cum disceptaret contra Calvariam abbatem S. Andreæ, ac Berengarium ejusdem cœnobii monachum & priorem de Liraco, tandem a litigantibus electi simt judices, qui pridie idus Maii ejusdem anni decernunt ad hunc prioratum pertinere loci de Liraco villam, sirmantias, justitias, &c. Denique an. 1238. idem Bernardus episcopus mense Septembri, obtinet a Friderico imperatore confirmationem privilegii Friderici im- 5>eratoris Gaufrido olim episcopo concesse Pau- o post diem siium obiit. L. BENEDICTUS I. Benedictus subrogatus est Bernardo paulo post ejus obitum ; quippe hic anno 1238. mense Septembri adhuc præerat ; & ecce mense Decembri insequenti Benedictus præsens est, pridie nonas ejusdem mensis, quando sacra- mentum fidelitatis præstatur Johanni archiepiscopo Arelatensi, ex S. Stephani tabulis. De hoc episcopo plura reperire non licuit. LI. Z o E N. Post Benedictum in vulgato catalogo ponitur’ L. episcopus, quem sub Innocentio papa IV. præniisse aiunt, ut probatur ex quadam hujuS pontincis bulla pro Monte-majori, in qua memoratur, & ex alia ipsimet inscripta, qua ei præcipitur, utpersuam diœcesim promulgari curet absolutionem comitis Tolosæ, qui siinctæ sedi reconciliatus suerat precibus regis Francorum, meIsse Januario an. 1. pontificatus ln- nocentii 1V. Summus hic pontifex an. 1243. cathedram S. Petri conscendit. At hoc tempore episcopus Avenionensis erat Zoen, ut plurimis testimoniis stimus demonstraturi. Quapropter pro certo habemus designatum per litteram L. episcopum non alium esse quam Zoen, cujus prima nominis littera Z. in bullis Innocentii posita sola, & minus accurate forsim essormata, siimta est pro L. maxime cum divinari non posset, Jpjod nomen signisicaretur per Z. pauca enim unt, eaque apud nos pene inusitata, quæ per hanc litteram inchoantur nomina > multa vero e contrario, quæ per L. incipiant. Sed quid juvat de iis divinare & augurari, cum omnino a Etfi fone anno 1231. jam scderct, ut ^uibuQam placet. •NIONENS IS. 81S constet Innocentii IV. tempore non aliumepi- siæpum sedisse A venioni, quam Zoen. Sane noster D. Edmundus Martenne asse—’ verat plurimis in chartis Zoen episcopum a si : deprehensum ab an. 1242. An. sequenti occurrit insignitus titulo legati apostolicæ sedis in veteri instrumento Moiisiacensi. Eodem an. legitur in charta CamoniS. Denique hoc anno idi- bus Martii mandatum dedit M. abbati Appa- miensi, ut restitui curaret abbati Lesatensi plurima bona usiirpata. Itaque ipse est quem Innocentius IV. designat in siia bulla inscripta Illustribus feminis &c. quam damus in probationibus, ubi dicit willelmum comitem post longas infestationes MontiS-majbriSmonasterio illatas^ropter castrum Pertusum, illud per manum non L. sed Z. Avignionensu episcopi præ- dicto monasterio in morte siia restituisse. Ut quæ spectant ad Zoen episcopum prosequamur, an. 1244. idibus Aprilis scripsitad abbatem Appamiensem, ut liti inter episcopum Tolosanum & abbatem Lezatensem, pro collatione ecclesiæ parochialis sancti Cbristophori de Bolbejlre, sinem imponeret ; quod tantum an. 1248. fer ia VI. inrra octavas Pentecostes factum est, quo tempore collatio hujus ecclesiæ abbati adjudicatur. Eodem an. hic episcopus adsuit concilio Valentino. Triennio elapso cum non potuisset adesse synodo Insi]lanæ, provinciæ a relat. misit qui se excusatum haberi rogaret, ac in concilio vices siiaS ageret ; ubi emendandum quod legitur in actis concilii : Dominis joan. Avinionenji, S. Vastonenst etiam episeopis, nam pro fonn. legendum Zoun vel Zoen. Eodem anno 1251. Alfonsiis Pictaviæ comes & Tolosæ, & marchio Provinciæ, nec-non Carolus comes Andegaviæ, Provinciæ, & For- calquerii ac marchio Provinciæ & dominus , Arelatis, promiserunt Zoen episcopo, quod quandiu tenerent civitatem Avenionensem, exstirparent & exstirpari curarent in ea & ipsius districtu hæreticam pravitatem 5 siniulque multa constituerunt episcoporum Avenionensium utilitati & dignitati conducentia, quæ videsis in ipso diplomate. Anno 1254. præfuit ut sisdis apostolicæ legatus Albiensi synodo, jussu S. Ludovici coactæ. Hoc episcopo prassente anno 1260. cal. Novembris Ifhardus de Ponteves filius Isiiardi de An- travenis de Agouto, fidem clientelarem praestitit Carolo comiti Andegavensi & Provinciæ, pro tertia parte civitatis Aptensis, & castro de Agouto, fecundum libertates & honores quibus domini de Simiana uti consiieverant. Si actis cujusisam concilii Avenionensis habiti anno 1270. fides debeatur, Zoen episcopus ejusdem ecclesiæ ipsi aderat. Nihilo tamen minus, alius tunc ecclesiæ præerat Avenionensi, ut infra probabimus. Forte Zoen non exsipecta- vit mortem, ut episcopalem thronum relinqueret, sed eum cessit alteri, ut sibi vacaret, retento tamen episcopi titulo. Sed huic conjecturae obstat quod lego ipsum obiisse anno 1263. &sepul- tum suisse m æde B. Mariæ. SI9 ECCLESIA A 5 LII. BERTRANDUSII. " Sedisse legitur anno 1264. Certe anno 1265. Clemens papa IV. Bertrando roganti ut canonicorum ecclesiæ siiæ numerus adaugeretur, quia facultates ad sustentationem triginta siiffi- cerc poterant, annuit libenter, eaque de re bullam dedit primo siiipontisicatus anno, 11. cal. Decemb.Expletopolteain hujus ecclesiæ regimine uno anno vel altero Bertrandus transiatus est ad sedem Valentinensem epistola data non iS Julii pontisicatus an. m. Cum sederet Ave- nioni Beatrix regina Siciliæ & comitissa Provinciæ &c. siii testamenti ipsum instituit cxse— j cutorem cum archiepiscopo Aquensi & tribus aliis episcopis ; vide Spicileg. tom. VI. p. 480. L I 11. RobERTUS I. Ad Robertum cognomento de Vcctia electum Avenionensem scripfit epistolam Clemens IV. pro —consirmatione ipfius electionis datam Viterbii VI.cal. Augusti anno m.pon- tisicatus. Exstat in tabulario Boni-passus illius præsiilis transactio cum Alfanto priore Cartusiæ nujus loci, præsente Giraudo episcopo Cabel- licensi, pro juribus in portu fluminis Durantiæ aliisve possessionibus, de quorum dominio inter eos vertebatur 1267. 6. id. Aug. Ejus obitus po—. nitur 9. die Martii in nccrosogio m S. sancti’ Andreæ AvenionensiS. LIV. RAIMUNDUS I. Morem gerimus iis qui ante nos catalogum epilcoporum Avenionensium scripsere, admittendo cum ipsis Raimundumquemdam, cujus nomen legitur in veteribus membranis Ave- nionensibus, anno 1271. L V. RoBERTUsII. Hic episcopus litigare coactus est cum Guillelmo de Gonessa senescallo Provinciæ ; sed ad j sopiendum hoc dissidium Karolus I. rex Siciliæ & comes Provinciæ adhibuit consilium Alani Sistaricensis episcopi an. 1272. die 22. Junii, ex archiviS Boscaudunensis abbatiæ Eodem anno egit cum magistro militum Templi pro sacello quodam ædisicando. De illo meminerunt adhuc tabularia Avenionensis ecclesiæ anno 1278. quo etiam anno pridie calendas Junii decretorio judicio sinem imposuit controversos inter Petrum abbatem S. Andreæ, & homines de Thoro, de Theudone, & de Junqueriis, una ex parte ; & Giraudum Amici domiccllum de Thoro, & de Castro— p novo ex altera. Anno 1281. * annectit eccle- siam B. Mariæ de Angulis, mensæ abbatis S. Andreæ, VI1. idus Decembris, & ecdesiam S. Veridimi sitam in territorio castri de Podio- alto, mensæ monachorum. In ejusdem monasterii necrologio legitur mortuus die 17. Junii. Anno 1279.celebrataestsynodus apudAvenionem cui non nisi per vicarios adfuit, uti notant ipfius acta. L VI. BENEDICTUS III. Benedictum Avenionensi ecclesiæ præfuisse anno 1288. legimus ; nec occurrit nobis unde jd vel insiciari vel affirmare possimus. Tomus I. ’ENIONENSIS. « to L LVII. ANDREAS. Andreas de Languisello, genere Nemausen- sis, frater germanus Bernardi Arelatensis archiepiscopi cardinalis Portueosis > & Bertrandi NemausensiS antistitis ; ex scheda m S. anni I292. 16. cal. Septembris, in sacello episcopali Avenione, admisit Marquesium de Mandago- to monachum S. Andreæ, in priorem ecclesiæ S. Salvatoris de Torcularibus. Hoc anno plurima donavit monasterio S. Catharinæ Ave- nion. Bertrandum Raimbaudi in abbatem S. Andreæ ex camerario electum Confirmat, &

ad osculum pacis recipit VI. idus Martii anni 1294. LVIII. BERTRANDUS III. Bertrandus sortittiS cognomen Aymini, episcopus ex præposito eligitur anno 1300. promi- sit fidelitatem Roberto regi, ejulque primogenito filioCarolo, nullo facto juramento, re- cognovitque lp ab ipsis tenere & possidere castrum de Novis, & territorium de Agello, &c. die 5. Decembris anno ab incarn. 1309. Hoc loco Claudius Robertus Guillelmum de Mandagotoepiscopum ponit in siia Gallia Chri- stiana ; sed perperam, quamvis opinionem hanc ’amplexus sit vir doctissimus Johannes Columbi e societate Jesii.De hacquæstione in archi- episcopis Aquarum-Sextiarum egimus ; hanc enim sedem aliquandiu obtinuit Guillelmusdc Mandagoto. LIX. J A C o B U S I. Jacobus vulgo deOsse dictus/ed verius deEu- sa, Cadurcus, de cujus genere inquisivimus in Forojul.episcopis, cum in adolescentia egregiam suam indolem Petro Ferrerio archiepiscopo Arelatensi, CaroliSiciliæ regis & Provinciæ co* mitis cancellario probasset, ejulque cura & ope sublevatus, præstantem operam doctrinæ studiis navasset, creatus suit episcopus Forojulien- sis ; & mortuo Ferrerio, factus est ejus loco a Roberto Caroli regis filio cancellarius, deinde a Clemente papa V.Avenionensis episcopus an. 1310. 4. cal. Septembriscreatur, quam cathedram obtinebat anno 1312. ut probant quædam recognitiones ab ipso hoc anno receptæ. Cardinalis Portuenses factus est hoc anno 1312. 10. calendaS Decembris sabbato quatuor temporum Adventus. Denique anno I3I6.disiiden- tibus inter se cardinalibus post obitum Clementis V. de electione pontisicis, post interpontifi- cium duorum annorum & quatuor fere men- sium, tandem renuntiatus est papa Lugduni, ( num i sie ipsi », & quidem siiaaente Nea- polcone Ursiho cardinale, ut vulgo dicitur, non inquirimus) & VI1. idus Aug. coronatur ibidem in cathedrali, assumto nomine Johannis ejus nuncupationis vigesimi~secundi vulgo dicti Fuit is parvus quidem corpore, sed magnuS animo, virtute, & scientia, cujus gesta in pontificatu fusius prosecuti siint Ciaconius in vitis pontisicum.Spondanus tomo I.aimaLecclesiasu &c. Animam reddidit in palatio Avenionensi nonagenario parum major, pridie nonas DeS2, E CC L E S I A A V ccmb. 1334. sepultusque est in ecclesia cathe—. drali Beatæ Mariæ de Domnis, magna funeris pompa. Fuit autem bonarum litterarum studiosus, qui academiam Cadurci in patria lua instituit. Tantam porro siimmam auri in aerario reliquisse traditur, quantam nullus ante eum pontifex coacervaverat ; præcipuc ex reserva- t ion ibus fructuum primi anni omnium eccle- siarum vacantium, in opus, ut asserebat, Terra Sancta, qua uti in animo habebat contra ceteros hostes ecclesiæ > adversus quos juris ecclesiastici acerrimum defensorem sisse præ- buerat. LX. J a c o B U s II. Jacobusde ViaJohannis papæ XXI Lex sorore nepos, patria Cadurcenns, nobili genere ortus erat.In necrologio PP.Prædic. Cadurc. legitur
Obiit nobilis dominus D. P. de Via baro & dominus de Vslamur, ac Calvineti, obiit anno Domini M°. ccc°. xxxvn0. in fesso beatorum martyrum Nazarii, Celst & Pantaleonis. Et fuit fundator brachii cccltfia dextri chori. Is forte fuit pater Jacobi & Arnaldi eius fratris, de quo infra. Jacobus vero avunculo suo ad cardinalitiam dignitatem provecto, sede Avenionensi per promotionem hanc ( ut tunc mos erat) vacante, < creatus est episcopus.Multis in instrumentis nomen ejus legitur, ubi semper dicitur electus tantum, scilicet an. mcccxIv. quoquædam ec- clesiæ suæ documenta renovari ab Guallardo Arelatensi archiepiscopo curavit ; mcccxv. & McccxvI. quo Johannes XXII. idjbus Decem- brisfacobo tlecto dedit bullam pro unione ecclesiæ parochialis de Castro — novo mensæ episcopali. Eodem anno creatur presbyter cardinalis SS. Johannis& Pauli titulirammachii, in prima promotione a Johanne XXII. facta. Sed elapsis sex circiter mensibus obiit VI11. cal.Julii anni 1217. & in cathedrali B. Mariæ Avenionensis ecclesia terræ mandatus est. LXI. ARNALDUS. Arnaldus de Via Jacobi frater, ei suffectus est, cum esset præpositus Barjolensis & proto- notarius apostolicus. Eodem vero anno & tempore creatus est ab avunculo diaconus cardinalis tituli sancti Eustachii. Miramur vero tot huic episcopo facta tribui j nimirum eCclesiæ parochialis S. Agricoli erectionem in collegiatam, ædes episcopales pretio comparatas, fundationem Cartusiæ Boni-passus, & ecclesiæ B. Mariæ de Villa-nova, institutis ibi decano & canonicis : quando constat Johannem papam minime pastum esse Avenionensem ecclesiam episcopum nabere alium præter se ab anno 1318. ad 1334. quo obiit. LX I I. Jo H A N N E S PAPAXXII. Igitur Johannes papa anno 1318. episcopatum Avenionensem si.iæ cameræ reservavjt, constituto ibi vicario generali Galbertode Valle— Mcldensi.Anno vero septimo Cui pontificatus, qui respondet anno Christi 1321. Guasbcrtum episcopum Massil. camerarium suum vicarium generalem in spiritualibus &remporalibus, pro EN ION EN SIS. 8zz hujus ecclesiæ administratione creavit. Anno 1322. Geraldus de Campinulo( « /.Campo-melio) vicarius pro domino papa in episeopatu Avenionensi reperitur ; quo administrante concilium apud sanctum Rufum prope Avenionern celebratum est anno 1326. mense Junio, ut legere licet in ipsiusactis, quæ exstant ad calcem no- titiæ ecclesiæ Diniensis, editæ a celeberrimo Petro Gassendo. Fundator habetur Cartusiæ Boni-passus. LXIII. J o H an n es III. Johannes dictus de Cojordano, mortuo Johanne papa XXII. renuntiatur episcopus Ave- monensis, & tanquam hujus ecclesiæ præsul hominia quædam recepit annis 1336. & 1340. Anno 1537. die 5. Decembris celebratur concilium trium provinciarum in monasterio sancti Rufi, cui præsuit Gualbertus Arelatensis archi- episcopu, ; adfuere’archiepiscopi Ebredunensis & Aquensis, cum trium provinciarum episcopis, inter quos recensetur noster Johannes Avenionensis. Ipsius tempore Benedictus papa XII. facta permutatione acquisierat palatium episcopale ad sedem Romanam applicatum, & a fundamentis ædisicavit, ac mirabiliter ampliavit, magnum in illo thesaurum expendens, inquit scriptor vitæ secundæ hujus pontisicis. lpso mortuo Clemens VI. ejus successor, Johannem Avenionensem episcopum ad sedem Mirapicensem transtulit, reservata sibi provi- sione ecclesiæ vacantis ; quod tamen anno tantummodo 1348. factum credimus. Hoc anno idem papa comparavit a Johanna regina Neapolitana Provinciæ comitissa, consentiente Ludovico de Tarenta ejus viro, civitatem Avenio- nensem cum suburbiis & toto territorio, ac confinibus, pro octoginta millibus florenorum auri de Florentia bpni & legitimi ponderis. Instrumentum venditionis factum est die 19. Junii anni 1548. Hallucinantur autem qui hac in vendr- tione putant comitatum Vindasdnum comprehendi, de quo ne verbum quidem in toto leg-- tur instrumento. Sane ab anno 1228. comitatus ille penes summos pontifices erat, ex conditionibus pacis inter sanctum Ludovicum Francorum regem & comitem Tolosanum Meldis initæ. Tempore Johannis episcopi Clementem VI. nosocomium Avenioni construxisse legimus juxta Campum-Floridum, quem etiam acquisierat ad mortuorum sepulturam. Quo circiter tempore monasterium monialium ordinis lardi Dominici ( vulgo Hispaniam vocant) fundavit Petrus cardinalis sanctæ Praxedis. LXI V. CLEMENS PAPA VI. Translatoad sedem Mirapicensem Johanne de Cojordano, Clemens papa VI. prius dictus Petrus Rogerii, servavit sibi episcopatum Avenionensem quem per vicarios administravit usque, ad annum 1352. quo pontificatum & vitam amiiit. LX V. I N N O C E NTI US PAPA VI. Innocentius VI.vocatus ante summum ponM ECCLESIA A V tisicatum Stephaniis Alberti, exemplum secu* / tus antecessorum suorum Clementis & Johannis, ecdesiam Avenionensem sibi retinuit, ab anno saltcm 1353.20. Dec. cx schedis D.Po- lycarpi de la Riviere, usque ad mortem, hoc est usque ad annum 1362. cujus in ca gubernanda vicarii generales fuerunt, Stephaniis Tolosanus, & Reginaldus primum Palentinus, deinde Ulixboncnsis * episcopus, cœnobium Cartusia- norum, Vallis-benedictionis dictum, apud Villam- novam fundavit. Ejus tempore aucta est diœ- cefis novo monasterio virgmum ordinis sancti Benedicti, apud Tarasconem anno 1361. de quo vide in abbatiis. p LXVI. ANGLICUS*. Anglicus Grimoardi Gallus, patria Mima- tensis, frater Urbani papæ V. non fratris filius, ut Onuphrio, Ciaconio, Marianæ, aliisve placet, patrem habiiitGuillelmum Grimoardi dominum de Grisaco, quem ex veteri scheda, pensionem sexcentorum siorenorum auri a rege Francorum accipere vetuit ejus filius Urbanus papa, matrem vero Feliciam Monserran- dam. Factus canonicus Regularis in San-Ruf- fensi Cœnobio, prior S. Petri Diensis ejusilem ordinis evasit, quo sacerdotio potiebatur quan— £ do Urbanus V. ipfius frater contulit ei Avenionensem episcopatum, anno 1. fui pontificatus, seu anno Christi 1362. die lunæ duodecima Decembris. Tum ad sacrum collegium cardinalium eundemassumsit die XIV. cal. Octobris anni 1366. dato sancti Petri ad Vincula titulo, quem postea mutavit factus episcopus Albanen- sis. Scriptor prior is vitæ Urbani V. hæc ejus pia opera notat : In Avenione, inquit, ajolo adificavit monasterium cum officinis & habitationibus necessariis pro monialibus de Furnis ord. S, Bcn. qua prius erant ab extra collocata in loco campestri & aperto… In Aptensi etiam civitate a Jolo adificavit, & etiam dotavit monasterium j moni alium ord. Cist. & in Montepessul. collegium canonicorum Regul.sub nomineS.Rufi, &c. Multum laudatur ob justitiam & sanctitatem ab auctore vitæ siincti Petri de Lucemburgo. Legatione sedis apostolicæ in Etruria, Umbria, Campania, totaque serme Italia functus est. Ad Petrum quoque Castella : regem cognomcntc Savum missus, pacem cum eo pro sede aposto- lica certis icit legibus. Idem constitutus est pa- f » æ vicarius generalis in temporalibus per lta- iam, potissimum Bononiæ ; quas provincias magna integritate & probitate morum obivit. Quod Ipectat ad res ab eo in Avenionensi ec- clesia gestas, quarum nonnullas jam attigimus, I ex testimonio scriptoris vitæ Urbani V. anno 1564. obtinuit a Carolo imperatore diploma quo cuncta suisprædecessoribus indulta privilegia confirmantur. Anno sequenti facultate cudendi monetam donatur ab eodem principe, addito principis titulo & aliis perquam honorificis. Eodem anno misit procuratores ad concilium Aptensi : Hodonem Notarii * prapositum & Stephanum Salayrnis decanum ecclesiæ Vil- n Male a Ciaconio & Frifonio Angelicus, nam insuo testamento cardinalis hic so /jngliGum perfpicuc vocas. EN1ONENS1S. . læ-novæ. In castro de Barbentana, quod oppidum est in Provincia ditionis episcopi Avenionensis, turrim præaltam erexit. De sacrisædi- siciis & fundationibus jam dictum est siipra. Porro in schismateorto post mortem Grcgo- rii XI. partes Clementis VII ; secutuscst usque ad mortem, ut liquet ex ejus testamenti tab.quo videlicet palam profitetur si : Clementem VII. agnoscere pro vero pastore & capite ecclefia. Illud autem testamentum proximus morti scripsit, obtenta jam pridem ab Urbano V. & postmodum a Clemente VII. licentia, forsitan quia religiosam vitam professus erat. Hoc testamento scripto die xr. mensis Aprilis anni 1588. indictione XI. prassente Arnaldo Guillelmi abbate de Luco diœccsis Oloronensis &c. sepeliri voluit in sancti Rufi asceterio, ubi a pueritia fuerat institutus, & religiosa veste indutus, locumque dcsigna vir ante majus altare, ubi in miisis solemnibus diaconus & subdiaconus stare solent. Testamenti fui exsecutionem demandat PetroCorsino Porruensi, alias Florentino, &Gui- doni Prancstino, alias Pictaviensi, episc « >pis cardinalibus, aliisque ejusdem sacri collegii, sive presbyteris, sive diaconis. His cardinalibus addiait adjutores Gtiillelmum Vilate abbatem siincti Andreæ, Audebertum de Sado prapositum Tolofanum, Petrum Olivarii canonicum Aquensemsijum damerarium, & Pontium Lo- berie praepjsitum Tolonensem. Heredes reliquit San — Russensiis collegii Montis-pcssulani, quod ipsie sundaverat * > ubi etiam sepulturae traditus est, quamvis aliter testamento cavis- set. Ad meliorem vero vitam migravit Avenione anno 13S8.die I8*.Aprilis. Eum antipho- nas & sicra quædam opuscula elucubrasse tradit Ughclkis. Exstant in bibliotheca Colber- tina statuta ab ipso edita pro ecclesia & diœcesi Avenionensi. LXVII. U R B ANU S PAPA V. i Hic papa, non secus ac superiores pontifices, Avenionensis ecclesiæ administrationem ad sie revocavit, post transiationem Anglici adepi- scopatum Albanensem, ut liquet ex ipfius bulla edita a Gariello parte II. historiæ episcoporum Magalonensium. In hujus autem ecclesiæ ad- ministrationeUrbanusufusest Arnaldo Alberti Auxitano archiepilcopo siuo camerario, qui an. 1366. occurrit cum nis titulis : Auxitanus episcopus domini papa camerarius, episcopatus Ave- nionensis sub regimine prasati papa in spirituali- bus & temporalibus vicarius auctoritate apostoli- ca deputatus, Eodem anno Arnaldus pro hac diœcesi edidit constitutiones synodales. Philippus Caballola episcopus Cabalicensis, postea patriarcha Jerosolymitanus, tandemque cardinalis, rector quoque fuit & administrator civitatis Avemoncnss anno 1567. Utrum in soiritualibus sicut in temporalibus, ignoramus. Collectam in Germania, ubi nuntius apostoli- cus fuerat, magnam pecuniæ siimmam in hujus urbis operibus & munitionibus impendit. Postea fuit ornatus Romana purpura ab Urba- # Hoc testamentum amplisti-num legimus inter excerpta histo » rica D, Claudii hsticanocum. IX. apag. 31 >. ad 351. F f f iij 8zy E C C L ES IA A V no V. anno 1368. At de Philippo alibi commo— A dius dicemus, nimirum in Cabellicensibusepi- scepis. LXVI II. FAIDITUS. Faiditus de Agrisolio Lemovix, de cujus genere jam diximus in Raimundo de Agrisolio, Faiditi juxta nonnullos patruoepiscopo Ruthe- nensi, qua in sede successor ei dattiS est Faiditus, inde tranflatus est ad ecclesiam Avenio- ncnsemanno circiter 1368. Anno lyy^. Faiditus Avenionensts episcopus nominatur testis in quodam instrumento edito a Baluzio inter proba— B tiones historiæ domus Arverniæ, & post ipsum Ademarus de Agrisolio marescallus Romanæ curiæ, frater Faiditi*. Hic anno 1383.mense Novembri regebat officium* camerarii collegii cardinalium, pro Guillelmo cardinali de Agri- folio, quem Clemens VII. legatum miserat in Germaniam. Eodem anno, die 23. Decembris factus est cardinalis presoyter tituli simcti Mar- tini in Montibus. Neque vero post cardinalis dignitatem assumtam, dimisit episcopatum { nam ex diariojohannis Fabri episcopi Carnut. anno 1386. die 5. Januarii fecit homagium regi &reginæ Sidliæ astcuti sui pradeeessores fecerunt. Attamen circa illud tempus recellit ab hac £ administratione, & locum dedit sequenti. Diem obiit anno 1391. sepultusque est in ecclesia B. Mariæ de Domnis, ex hac inscriptione parieti affixa : Fayditus de Agrisolio Gallus, episcopus Avenionensts a demente VII. in sua obedientia pres- byter cardinalis creatus tituli SS. Silvefiri & Martini in Montibus. Obiit Avenione VI. Octobris m. ccc. xci.ibidemquesepultus. Fundavit pro si : in ecclesia Rutnenensi annuas preces duodecies in anno, lingulis videlicet mensibus persolvendas. LXIX. PETRUS V. Petrus Girardi in loco simcti Symphoriani Castri diœcesis Lugdunensis, fontibus lacris ba- ptisatus, ut ipse in testamento suo anni 14.10. ait, anno 1382. nulla adhuc ecclesiastica dignitate eminebat ; hoc enim anno die decima Februarii Johannes Fabri Carnotensis episco » pus in siio diario de eo loquenS, illum nude nominat magistrum Petrum Girardi. Postea Lodo- vensis suit episcopus & Aniciensis. Quod ipe- ctat ad Avenionensem episcopatum, aiunt legi in ipsius Petri codicillo, illum administra* 4 Vir claristimus Carolus d’Hoficr mihi copiam fcdc suæ lucu, brationis de hoc genere nobili ; cx qua discimus Faiditum de Agri- folio habuiste duos FratreS, Aimarum militem dominum Fontanarum & Tudelx in Lemovicibus, qui erat marefcallus curic Komanz anno 1364. de quo diximus in Raimundo de Agrisolio Ruthencnst episcopo, & adhuc fupcistes erat anno 1378. & Guil~ lclmum qui fuit Caesaraugustanus archicpiscopus & cardinalis. Nepotem habuit alterum Guillelmum Urbano V. a sccretis & commentariis, postea cardinalem. ; patrueles vero Raimundum dc Agrisolio abbatem sancti Johannis Angcriacensts & cpisco- pum Ruthenenscm, ac Petrum episcopum Claro-montanum, Ucc* ticnfcm VabrenCem. b Faiditus Avenionensts episcopus regens officium came rari anis collegii cardinalium pro Guillelmo muli S. Stcphani in Celio monte cardinal, rerognolcir quod Savaricus olim sancti An- dreae, tunc vero Mastiliensts abbas, pro parte stii communis/er » vttti, in quo przfato collegio tenetur ratione dicti monasterii jsandi Andre », 30. florenosauri ipisolyi fecit 17. Nor. 1383. dictione vi. E N I O N E N S I S. 8z6 tionem nactum esse Avenion. ecclesiæ, ejusique ■ vere suisse pastorem & episcdpum. Autumat autem vir clariss. Stephanus Baluzius in notis ad vitaS paparum Aven. Faiditum ab ea recessisse ** anno circiter 1386. tuncque suffectum ei Pe— 1 trum, qui fortasse hanc sedem retinuit usque ad annum 1390. Ejus testamentum vidimus 1 conditum anno 1410. quo legat multa eccle- siis Avenionensi & Aniciensi, variisque prioratibus, quibus potitus fuerat. Instituit vero in ecclesia Avenionensi annuas preces, pro quibus dedit capitulo ducentos florenos auri currentis. In eadem ecclesia siicristiam obtinebat ex pontisicia diipensiitionc, ut ipsi ; testatur. Ceterum loquens de illa ecclesia Avenionensi, nusquam dicit se ipsi præfuisse tanquam episcopum. At non legimus tabulas posteriorum testamentorum ( nam plura alia condidit usque ad annum 1413.) in quibus id forte est additum. L X X. CLEMENS PAPA VII. Clemens VII. ante occupatum pontificatum Roberrus Genevensis anno 1390. die 2. Julii tenebat episcopatum Avenionensem, ex ejuf- dem bulla edita apudÆgidium Bellameram in commentario ad decretum Gratiani ; at paulo post > illum dimisit in gratiam ejtssdem Ægidn. Sed prius hanc ecclesiam in Commen- dam dederat cuidam Simoni, quam revocavit quando Bellameram ad hanc sedem provexit. LXXI. ÆgIDIUs. Ægidius de Bellamera, de quo abunde alibi loquemur, revocata commenda ecclesiæ Avenionensis, quæ Simoni de Cramaud hoc pacto cedere debebat, factus est sedis hujus episcopus ex Aniciensi, bulla Clementis VII. data anno 14. ejus pontificatus, Christi mcccxc. mense . Augusto. Hujus episcopi tempore Petrus de ’Luna dictus a suis Benedictus XIII. cum jam fere per quinquennium inclusiis & obsessus in palatio Avenionensi teneretur a Gallis, duce Boucicaudo marescallo Franciæ, qui urbem ex consensii civiom ingressus erat ; demum die 12. Martii anni 1403. inde clam eductus, schis- ma quod prope diem exstinctum iri putabatur, suscitavit ; ita ut etiam Galli rursiim ipsi procumberent, Aurelianensi duce potifsimum fautore. Maxime vero in Hisipania pestem illam (sic schifma merito appellamus) diu fovit ; quæ etiam post ipsius mortem grassari aliquanto tem- i pore non cessavit ex Cataloniæ angulo. His vero perturbatiflimis temporibus non parum detrimenti passa est Avenio, ut etiam pons & domus plurimæ conflagraverint. Interimde Ægi- dio nihil pene occurrit in actis publicis. Anno MccccI. die 9. Junii ejus officialis bullam Nicolai papæ IV. datam VI. cal. Augusti, pontificatus anno 1. se vidisse testatus est, qua ordo fratrum Prædicatorum ab omni jurildictione solutus siinctæ sedi immediate subjiciebatur. Quando ex hac vita discesserit noster Ægidius, a nobis ignorari ultro fatemur ; nam qui volunt eum humanis rebus exemtum fuisse anno 1398. hal- lucinatos esse jam demonstravimus. Qui elogium funebre inscripsit hujus viri tumulo, A ve« 17 ECCLESIA AV nione in majori B.Mariæ ecclesia, dicit eum no— / luisse cardinalatum *, quo poterat ornari. Attamen Claudius du Vergier episeopus Vaurensis, strripsit hunc præsijlcm fuisse cardinalem. Hic antistes pro suo tempore fuit doctisiimus, scripsitque decisiones Rotæ, in decretum & decretales, in concilia, de benefici is, de foro competenti. De eo incerte & obscure scripserunt plerique auctores, quod cum sarpe confundant cum Ægidio Aiscclini. LXXII. GU I D o I. In Gallia Christiana Fratrum Gemellorum tres continua serie ponuntur episcopi post Ægi— p dium de Bellamera, qui Guidonis nomen serunt ; unicum vero ex tribus facit Claudius Ro- bertus, quem Guidonem de Bosichagio appellat. Hoc etiam cognomine insignitur Guido I.apud Sammarthanos, qui dicunt eum an. 1411. præ- suisse, quando schismatici, qui duce Roderico de Luna nepote Petri de Luna, loca munitiili- ma urbis Avenionis invaserant, palatium episcopale, ecdesiam majorem, turrem pontis, ad deditionem coacti sunt die 22. Novembris. Additur hunc episcopum anno 1416. subscripsisse testamento Petri d*Acigne senescalli Provinciæ. Anno 1418. indictione XI. die 21. Maii Guido C episcopus Avenioncnsis in remotis agebat, ob eccleuastica negotia, maxime quæ ipectabant ordinem eremitarumS. Augustini, ut legimus in codice biblioth. Colbertinæ. LXXIII. GUioo II. Guido Spissami patriam Avenionem rexit ut epiIcopus, annis 1420. & 1423. Construxit sacellum simcti Johannis — Baptistæ in ecclesia B. Mariæ de Domnis, in quo jacet. LXXIV. GUIDo III. Guido de Russilione ex illustri apud Delphi— p nates familia, & stirpe dominorum du Bou- chage anno 1423. die 9. Junii nominatur in testamento Guillelmi de Russilione marescalli provinciæ Dclphinatus. Sedebat adhuc anni$ 1426. & 1429’. quo anno fundatur in urbe collegium sancti Nicolai, cui unita est abbatia de Furnis, ut videre est in hac abbatia. L X X V. MARCUS. Marcus de Condolmeriis Venetus, ex fami » lia plebeia, sed antiqua, quæ patriciis annumerata est, Gabriele Condotmerio adsummum pontificatum evecto, qui Eugenii IV. nomen E assumsit, ab eodem multis ornatus est dignitatibus, quarum prima forte suit episcopatus Avenionensis, cui addita est ejusdem urbis præfe- ctura. Etenim epistola Eugenii IV. adJohan- nem Castellæ & Legionis regem, data pridie calendas Februarii anno 2. ejus pontisicatus, Christi vero 1432. nos docet hoc tempore eum fuisse A venionensem episcopum & gubernatorem. Et quamvis tentassent Basileensis concilii patres, Marcum inde expellere, misso Al- fonso sancti Eustachii diacono cardinali, qui urbis & totius comitatus Vindasi : ini præfectu- a 6* Banm* tofila* firoSl. ENIONENSIS. 818 ram nomine concilii gereret, manicrunt A venio & comitatus in itione pontificis. Marcus postea factus est Alexandrinus patriarcha.tunc- que dimissum ab eo episcopatum Avenionensem putamus. Certe in præsati Eugenii papæ epistola, qua eum instituit apostolicæ ledis legatum adversus Saracenos in inliilis Cypri & Rhodi, ncenon in Ægypto & Syria, præsecit- que claffi contra hos Christiani nominis hostes instruendae ; nulla fit mentio episcopatus Ave- nionensis s sed in iuscriptione epistolæ Marcus appellatur Alexandrinus patriarcha, ad quam dignitatem ex Gradensi conscenderat sede. Da* ta est epistola an. MCCccxLIv.xIv.pontisiea- tus Eugenii, calendis Januarii. LXXVI. A L A N U s. Alanus de Coetivy ex nobili & antiqua inter Armoricos prosapia, parentes habuit Alanum * IV. dominum de Coetivy & Catharinam du Chastel, fratres vero perillustres Pregentem ma- rescallum & marispræfectum, Olivariumquc comitem Talleburgi, summumque Aquitaniæse- nescallum. Ipse primum Dolensis episcopus, deinde Corisopitensis fuit. Jamque Avenionensis ecclesiæ potiebatur anno 1440. quo videlicet Eugeniuspapa 1 V.ipsi & Zanoni episcopo Bajo- censi præcepit ut poenas in quodam edicto syno* dali. cujus initium a verbo Mospes ducitur, contentas, sumerent de schismaticis, qui in Provincia, Delphinatu, Aquitania Christi tunicam sicindere annitebantur. Avcnioni palatium episcoporum propriis sumtibus ædisicasse dicitur. Sacra purpura ornatus est a Nicolao papa V. anno 1448. accepto simctæ Praxedis titulo. Anno sequenti iterum Dolensi ecclesiæ præsc- ctus dicitur sub titulo administratoris perpetui. Attamen quando Raynaldus de ejus promotio* ne ad patrum purpuratorum collegium loquitur, eum appellat Dolensem episcopum ; quasi ad hanc ecdesiam jam rediisset ante indutam purpuram. Anno 14.56*. 23. Martii., præfuit concilio apud Avenionem celebrato, tanquam legatus a latere, cum Petro cardinali de Fuxo legato Avenionensi *. Alanus dictus cardinalis AvenionensiS, non solum Calixti III. electioni adsueratsscd etiam plurimum promoverat, intercedendo quominus Bessarion cardinalis Nicænus eligeretur : ^uast, inquiebat, deessent in eeelesta Latina qui papatum gererent, ex Gobelino. Ea fortasse de causii Canixtus eum legatione Galliæ & Britan- niæ cohonestavit, misitqueadChristianisiimum regem Carolum VII. anno 1455. ad expeditionem contra Tureas, qui nuper Constantino- polim expugnaram « sollicitandam. Et quidem regem facile ob magnam facundiam qua pollebat, in eam adduxit sententiam ; sed morte pontificis superveniente, effectum habere non potuit magnus ille belli apparatus. Electioni quoque Pauli II. interfuit Alanus, ut scribit Jaco- bus cardinalis Papiensis lib. 2. commentariorum & epist. 310. ac tempore Sixti IV. succes- « Frisonus in Gallia purpurata dicit ejus patrem soiste Pregentem Franciz polemarchum & thalastiarcbam, dominum deTaille* bourg, macremquc habuiffc Mariam de Laval dominam de Rais, 819 ECCLESIA AV1 foris Pauli, Sabinense sacerdotium in Italia s ipsi obvenit. Romæ fato functus est anno 1474. Julii 22. ætatis 66. sepulassque apud siinctam Praxedem primum suum titulum, marmoreo tumulo qui epitaphio sequenti exornatus est, conditus. SEDENTE SIXTO IV Alanus episcopus Sabinensis E. R. cardinalis, nobilissima in Britonibus Coetyvorum gente natus, illujlri legatione ad Gallos pro fide functus s cujus vita exemplum virtutis, actiones autem priva— 1 tirn & publice falutares suere, hoc monumento conditus ejl. Vixit annos l.xvi. menfes vili, dies XV. M. CD. LXXIV. Præsijl fuit non modo claritate generis, sed doctrina & integritate morum iniignis, cujus cum laude meminerunt Ciaconius, Gobelinus libro 2. commentar. Pii II. Onuphrius, Garim- bertus, Ferdinandus Ughellus in Italia sacra sub episcopis Sabinensibus, Bertrandus Argen- NIONENSIS. 830 træus in historia Britanniæ, & permulti alii. Habuit autem hic cardinalis in urbesi.ia & diœ— < cesi vicarium generalem Pontium episcopum Vasibnensem, qui ipsius jussu anno 1458.. 7. die Septembris iub majori altari cum celebritate recondit corpora beatorum Magni & Agri- coli in æde ejuldem Pancti. Hic desinunt episcopi Avenionenses, quorum ultimus fuit noster Alanus, hacecciesia ad metropolis dignitatem evecta, paulo post Alani mortem. Sed antequam de archiepiseo- pis agamus, fateri cogimur deesse superiori catalogo duos episcopos ; nempe cum tres tantum Rostagnos recensuerimus, unus præter- missus fuit ; nam in sancti Andreæ necrologio quatuor hujus nominis episcopi annotantur, ut jam monuimus in Rostagno I. sed quo ponendus sit loco non est in promtu divinare. Alter qui nobis excidit est Petrus de Agrifolio, de quo in necrologio Casæ-Dei : xv. cal, Augufii convivium in anniverfario Dom. Petri de Agrifolio quondam episcopi Avenionensis. Quo vero ordine reponi debeat, non facile est aicere. ARCHIEPI SCOPI AVENIONENSES. I. JULIANUS. ANno millesimo quadringentesimo septua- gesimo quinto Sixtuspapa I V.voluit Ave- nion. ecclesiam novo titulo metropolis insigni- re, quæ tandiu Romanorum pontificum holpitio nobilitata fuerat, ldcirco juffitCavallicensem, Carpentoratensem & Vasionensem episcopos novo metropolitano esse obnoxios. Diploma Sixti IV. hac de re datum est Romæ apud Panctum Petrum, anno incarnationis Domi- nicæ 1475. XI. cal. Decembris, pontificatus Sixti anno 5. Exstant quoque litteræ pontisi- ciæ ad præfatos episcopos Cavallicensem, Carpentoratensem, & Vasionensem, quibus eos absolvit a jurildictione Arelatensis archiepiscopi, subditqiie Avenionensi. Primus autem qui nomen archiepiscopi gesserit, fuit Julianus Roboreus. Is Savonæ in Liguria natus an. 1444. ex Raphaele de Ruvere Sixti IV. summi pontificis fratre, & Theodora Manerola, a patruo ex episcovo Carpentoratensi presoyter cardinalis sancti Petri ad vincula creatur anno 1471. deinde factus major pœnitentiarius ecclesiæ Romanæ, ac demum ex Sabinensi Ostiensis episcopus evasit anno 1483. Eundem post erectam in ecclesia Avenionensi sedem me- tropolitanam Sixtus IV. ipsi præfecit, & legatum simul instituit anno 1476. quin etiam addidit legationem siedis apostolicæ in regno Fran- ciæ, ceterssque Gallicanis & adjacentibus provinciis. Hic palatii archiepiscopalis partem & turrim in Capite pontis Rhodani æaisicari curavit ; collegium vero vulgo dictum de Ruvere, instituit anno eodem 1476. die 22. Augusti, ex historia academiæ Avenionensis, auctore D. Bernardo ecclesiæ metropolitanæ canonico. Ipsi quoque tribuitur mutatio facta canonicorum Regularium in Seculares, quod Johannes Columbi ad annum 1481. refert. Defuncto Pio papa III. subrogatus est 111. cal. Novembris, anno 1503. contra Alexandri VI. con- silium, qui ab eo esse cavendum dixerat, ut olim Sylla, a male præcincto puero Julio Cæsa- re, ad Juliani nomen alludens, & quasi præ- sagus nominis, quod pontifex factus assumtu- rus erat ; nam Julius II. dictus est. Ceterum nostri non est instituti res ab eo gestas in pon- tisicatu referre. Cum ante adeptam supremam hanc dignitatem, totum se Gallum ostendisset, in sijmmo honorum fastigio constitutus, Lu- dovico XII. regi Christianisiimo sese ostendit infensisiimum. Postquam urbem, orbemque per annos novem & aliquot menses, bellis implicuisset ac turbasset, obiit, utinam in pace. Ejus corpus sepulcro illatum est in basilica Vaticana. 11. A N T o n 1U s. Antonius Flores nobilis Hispanus, subvectus est ad Avenionensem præsulatum an. 1504^- cellum archiepiseoporum in basilica Deiparæ Virginis ma nifico opere condidit. Sub Julio II. papa antecessore, Lateranensi concilio adfuit annis 1512. & 1513. III. ORLANDUS. Orlandus, cui cognomen de Caretto vulgo tribuitur, quique ex marchionibus Savonæ & Finalii ortum duxisse dicitur, recensetur inter archiepiscopos, qui adfuerunt sestioni VII. concilii Lateranensis habitæ anno 1513. die 17., Junii. Item scflioni IX. anno 1514. & scflioni X. anno 1515. Aliud illi cognomentum datur 1 in tabulis sancti Andreæ de Villa-nova prope Avenionem ; ibi enim legitur Francum de Gentilibus « 3i ECCLESIA A1 Gentilibus vicarium generalem Orlandi de Ru~ j vera archiepiscopi Avenionensis, Antonio Ægidii præsentato a Pancti Andreæ abbate, vel abeleemosynario contulisse ecclesiam sancti Johannis de Salvaterra. die 6. Martii anni 1527. Vix enim credi potest duos arcluepisco- pos Avenionenses in usitatum Orlandi nomen succesiive gessisse tam brevi tempore, & quidem priorem, qui certe præerat anno 1515. cogno men habuisse de Caretto s Alterum vero de Ru- vera, anno 1527. IV. HIPPOLYTUS. Hippolytus de Medicis cardinalis sanctæ Pra-1 xedis, & Umbriælegatus, archiepiscopusMontis — Regalis, qui Romana indutus est purpura anno 152^.a patruo Clemente, Avenioni sedebat sub annum 1527. Ad Carolum V.cæsarem missus est de latere legatus, eumque Bononiam usque comitatus, cum prius inaugurationi ejus adfuisset, ln Pannonia quoque eundem imperatorem bellum adversos Turcas fortiter gerentem secutus est, ut exercitus legatus ; ubi cum Pelectis decem millibus stipendiariotum, & fortissimi ducis, & pii antistitis munia implevit. Anno vero primo pontificatus Pauli III. quem ex patrui voluntate in papam eligendum cura— q vit, an. salutis 1535. in agro Fundano deccffit. Corpus summo omnium ordinum luctu sepultu- ræ traditur Romæ in ecclesia S. Laurentii in Damaso, cujus cippus tali epitaphio exornatur : H1P P OLITO MEDICI Cardinali, sancta Romana ecclesta vicecan- ceUario, eximii corporis, ac ingenii, fortunaque muneribus exornatissimo. £ ! su cum ab tanta rarissimarum virtutum tndole ad Leonis X.Clemcntife que VII. patruorum pontificum gloriam contendit, acerbissima mortesurripitur, an.sulutis MDxxxv. j idtb. Augufiii atat. XXIV. HujusHippolytiMedicei vitam amplo quidem ac præstanti elogio prosecutus est Paulus Jovius ; quem longe omnium eruditi ingenii nobilitate, decore vultus, & illustri vitæ splen- dore florentissimum appellat : alibi a Sadoleto cpiscopo, cui amicitia conjunctissimus fuit, bonitatis, prudentiæ, liberalitatis, magnificentia :, benefseentiæ, excelsi animi titulis celebratur. ls namque supra ætatiscaptum qui annos 24. non excessit, ante omnia optimas artes adeo callebat, & poesim, sic ut Virgilii secundum Æneidis librum in Etruscum sermonem verterit, & Hippocratis colloquia, ab arte medica in usum bellicæ dssciplinæ transtulerit. De cujus cardinalis laudibus plura Garimbertus lib. IV. hi st. cap. 4. Lellius, Guicchardinus, Victo- relius, Ughellus in additionibus ad Ciaconium, aliique qui de Medicea familia scripserunt plurimi. V. A L EXA N D E R I. Alexander Farnesius Romanus, cardinalis Ostsensis, Petro Aloysio Parmæ &Placentiæ duce patre, matre Hieronyma Ursina natus an. Tomus L E NI ON ENSIS. 1520. ex antiquis & nobilisiimis familiis quæ principem locum inter Romanas obtinent, cum a puero indolis optimæ dedisset argumenta, litterarum studiis Bononiæ incumbens, a Clemente VII. ecclesiæ Parmensis administrator constitutus est, ab avo pontisice maximo Paulo III. cardinalis diaconussiincti Angeli creatur, mox sanctæ Romanæ ecclesiæ vicecancellarius. Avenionensi vero urbi præfcctus est anno 1535. & a Carolo imperatore anno 1556 archiepisco- pus Montis — Regalis postulatur. Hinc lanctæ Mariæ Majoris archiprelbyter, patriarcha Hierosolymitanus, Herbipolensis ecclesiæ in Germania præpositus, basilicæ siincti Petri archi- presoyter fuit. Sub Julio III. papa ecclesiæ Vicensis administrator, sub Pio IV. cardinalium preibyterorum princeps, episcopus Sabi- neniis, Tusculanus, Portuensis, Osliensis & Veliternus, collegiique siicri decanus exstitit. I ta per singulos harum dignitatum gradus ascendit, ut quantumvis majorum stemmate clarus, nobilitas tamen illi unica & sola virtus esse potuerit. Quantæ fuerit auctoritatis, gravissimæ ab eo obitæ legationes testantur. Nam & ado- leicens, ut ait Ant. Sanderus in elogiis cardinalium, an. 1541. ad Cassarem & Gallorum regem qui Lutetiam convenerant mittitur, ut utrique pontifids nomine gratularetur. Pro pace etiam inter eundem Carolum & Franciscum I. concilianda, pontificius legatus multum laboravit. Atque ut erat magnanimus, in illo acri ac periculoso contra Protestantes in Germania bello, cum duabus legionibus Italicorum militum, & mille cataphractis equitibus, Octavio fratre militiae duce, Farnesiuscardinalis auxilio Cæsiari sijpervenit. Fuit præterea Avenionensis & patrimonii ecclesiaftici legatus, Siciliæ, Arrago- niæ, Lusitaniæ, Poloniæ, imperiique Romani protector. Anno 1551. ceffit archiepiscopatum Avenionensem in manu JuliiI 11. qui eum contulit Annibali, qui sequitur, servata nihilominus Alexandro omnimoda admimstratione, xvn. cal. Julii. Inter alia quæ pluribus in locis ædisicia, monasteria, templa, magnifico sum- tu princeps iste excitavit, recensetur augustis- simum illud in urbe patribus Soc. Jesii profelTis, quod a fundamentis erexit.Obiit vero singulare hoc ecclesiæ, gentisque Farnesiæ ornamentum Romæ 1589. VI. non. Martii, & hac in basi- lica quam nomini Jesii nuncuparat, sepulturæ mandatur. Ejus cum elogio meminere Ciaco- nius, Petramellarius, Ughellus, Sanderus, aliique historici. VI. A N N I B A L. Annibal de BozzutoJohannis Bozzati.vel Buz- zati S. M. in Porticu diaconi cardinalis consan- guineus ; protonotarius apostolicus, Bononiam prolegatusan. 1548. siub Johanne Maria cardinali de Monte legato missus est ; & hoc anno Julius III. papa, eundem Avenionensi ecclesiæ præfecitdimimone cardinalis Farnesii accepta anno 1551. Hunc unice dilexit Paulus IV. ac tanti Fecit, ut inter eos patres electus sit, quorum consilio pontifex maximus ad majora totius ec- clesiæ negotia uteretur. Tandem ex cameræ Ogg sn ECCLESIA A1 apostolicæpræside a Pio IV. papa factus cardi— J nal is sancti Silvestri, anno 1565. pridienonaS Octob. in suburbio Chiaiæ vivere desiit, cum jam ab anno 1560. cardinali Farnesio archi- episcopatum restituisset. Ejus corpus Neapoli in mctropolitana ecclesia prope chorum, sepulcro marmoreo conditur cum hoc elogio : ANNIBAL BOZZVTV S. Patricius Neapolitanus ex familia annos ante ccccx. cardinalitia. Orator ad Carolum V. Cas. Aug. anno atatis sua xxvI. summis de rebus a pa~ tria missus, Bononienstsprolegatus a Paulo III-pont- rnzx.praposttusiarchiepiscopatuAvenionenst asulio III. decoratus s bis vacua fede, primum fulti III- deinde Marcelli II. cui charus imprimis fuit faticano & Conclavi prafectus. Rerum omnium ma~ x imarum, deligendorumque universa ditionis ec- clejiastica magistratuum potestate, clericatu etiam camera apojiolica gratuita Pauli IV. liberalitate honestatus s demum a Pio IV. presbyter cardinalis tituli sancti Silvestri creatus > intra septem menses dolore calculi, fal. an. 1565. atat. XLIV. menfe 8. die 4. ex hac vita ereptus est.Fabridus Box>x, utus frater ex testamento hares C. L. P. VII. ALEXANDER. AlexanderFarnesius cardinalis iterum rediit ad metropolis Avenionensis regimen, anno circiter 1560. retinuitque ad annum 1566. quo iterum cessit sequenti. VIII. FELICIANUS. Felicianus Capitonus ordinis Servorum, Alexandri resignatione, bullas accipit archiepilco- patus a Pio V. m.nonas Aprilis anno 1560x0- demque anno synodum celebravit, statutaque condidit, uti & anno 1568. * Librum edidit de Jubilæo anno 1576. quo ultimum vitæ diem clausit. Hoc cenotaphium Copesini in ecclesia parochke, Narniensis diœcens, habet in qua fuerat natus : M AGISTRO FE LICI ANO. Capitono Narnienft, oriinis Servorum Beata Maria Virginis, archiepiscopo Avenionensi, a Pio V. pontif Opt. Max. creato. Contionatori eloquen- tijjimoyCarolo IX. Francorum regi gratiss. In omni virtutum & disciplinarum genere eruditiss. qui adversus haresos egregium volumen scripjit tan- quam de ecclesta bene merito. Fr. Projperus Bon- combius facra theol. doct. posuit an. fal. 1611. IX. G E O R G I U S. Georgius de Armaniaco cardinalis tit. S. Nicolai in carcere, Tolosanus, Ruthenensis, V abrensis, Lescariensis, demum mortuo Ca- pitono Avenionensis antistes 1577. antiquisii- mo genere comitum Armaniacensium ortus 4 Anno quoque 1569. Avcnione celebratum est concilium provinciale, cui præter cardinalem a Borbonio archiepiso. Roto- jnas* legatum Avcnionenscm, adfuerunt Christophorus Scorus cpiscopus Cayallic. Jacobus Sacratus ep scopus Carpcntoract. & Ginllelmus episoopus administrator Vastoncnfis b cujus acta 63. titulos conuncnc.H’/}* imiwfit, Avtno EN ION ENSIS. 834 erat.* In aula Francssci I.regis diu versatus, Romam orator mittitur, ac ejusdem patrocinio inter purpuratos patres allectus fuit araulo III. papa I4.cal. Jan. 1544. Deinde collega factus cardinalis Borbonii veteris in legatione Avc- nionensi 1565. dimissa Tolosiina ecclesia, ob aeris salubritatem ibi senectutissuæ domicilium fixit. Anno 1579. synodum celebravit ; Rotam Avenionensem instituit, patres Minimos in urbe fundavit ; Pœnitentes quos S. Georgii vocant dotavit : ac demum vir fuit humanitate & liberalitate insignis, litteratorum fautor, & munificentissimus patronus. His virtutibus quibus vicinos demereri nunquam destitit, magis quam armis, pontisiciam ditionem ab hostibus & hæreticonim incursione tutatus est ; quamvis ut clariss. Thuani verbis utamur, indignam gratiam pro tantiS meritis consecutus, ut Guillelmum episcopum Tolonensem, cujus fidei siimmam legationis commiserat, ad papam delatum, quod in Navarri & Protestandum partes inclinaret, a ficariis quasi ante oculoS jussu pontisicis in juriose peremtum viderit ; quod feni jam annis essœto, sed adhuc naturali robore vigenti, mortem accelerasse dicitur, quæ incidjt Avenione 5. nonas Junii ætatis 85. anno I ; 8<.In majori urbiS templo S.Mariæ & sacello archiepiscoporum, ubi sibi vivens monumentum exstruxerat, sepultus est.Monitos tamen volo lectores, quantum ad ea quæ supra retulimuS & descripsimus ex Thuano, Henricum Suare- sium, cujus doctas observationes in historiam Avenionensium præsulum jam sape laudavimus, contendere Thuanum nac in parte falsum & hallucinatum esse : negat itaque Guillelmum episeopum Tolonensem obtruncatum esse ; eum autem qui confossus est dicit fuisse dominum de Patris non vicelegatum Avenionensem, sed auditorem. X. Dominicus I. 1 Dominicus Grimaldi patriciuS Genuensis, Johannis Baptistae Montaldei domini Palatini comitis, & Magdalenæ Palavicinæ filius ; abbas Montis^ma joris, triremi um S edis A postolicæ Pio V. pontifice in pugna navali ad Naupactum adversos Tureas commissarius generans anno 1571. Savonensis primum, dein Cabellicensis antistes, tandem creatus est Avenionensis ar- chipræsul anno 1585. sed pauca leguntur ab ipso facta in episcopali administratione. Tantummodo celebravit synodum anno 1590. per suos vicarios. Vice-legatus quoque, & totius pontificias militiæ in hac provincia Avenionensi præsectus generalis fuit. Idem anno 1589. in legatione Gallicana, Henrici cardinalis Caie- tani assessor & socius, maxima laude dignus est b Filius erat Petri de Armaniaco filii nothi Caroli comitis Ar- maniaci ex Margarita de Clain, cui pat r litteris suis datis dic ii.Maii 1486. contulit facultatem gestandi fcutum gentilitium > & dedit cognomen gentis. Aliis litteris datis eodem anno dic l. Octobris donavit & quindecim scutorum millia, quorum loco dynastiam de Caustade ci conccflit. Ex hoc Petro genitus est Georgius cardinalis, ut probat ejufdcm Petri testamentum quo lpsum instituit hcredem.Hæc instrumenta in tabulario de Albrcco aflervantur, ex ejus inventariofafto anno 1667. quod exstit in bibliorhcra Colbert. Ibidem habetur instrumentum venditionis dynastiæ scu baromae de laCaustadc factæ a Georg.o cardinali pro 1$. millibusfcucis aureis, 16. Aprilis anno 158 « qnamacquiso vh Jacobus de Villcmur prior B. M. Dcauratx apud Toloigm. 8jj ECCLESIA / 3uod hæreticos e comitatu Venaisino al. Vin-, asdno fugaverit. Bellica enim virtute praestabat, ut probavit castri Minerbæ expugnatio. Obiit vero 1592. jacetque Avenioni in ecclesia metropolitana. Nepotem habuit ex fratre Johanne Jacobo sancti Felicis * in regno Neapolitano barone, Hieronymum cardinalem Grimaldum, archiepiscopum Scleuciensem, Urbani VIII. pontincisad Lud. XIII. Francorum regem apostolicum nuntium, postea Aquarum — sextiarum archiepiscopum, de quo jam egimus. XI. F R A N CISCUS-Ma R IA. Franciscus* Maria TaurusiusPolitiani He— 1 trurix oppido natus, pronepos fuit cardinalis Antonii ae Monte, nepos autem Johannis magni magistri Jerosolymitanæ militiæ.qui Julium III. Iummum pontisicem habuit patruum.Congregationi Oratorii nomen dedit adolescens, sub disciplina S. Philippi Nerii, deinde genera* lis præpositus electus, Neapoli Oratorium fundavit. Illum Romam Pius V. vocavit, & cardinali Alexandrino nepoti in Hispaniam, Galliam, Lusitaniamque prosicssenti, itineris S. » - cium allegit. Reversus, ad solita pietatis officia denuo rediit, & a Clemente VIII. Avenio- nensis præsul invitus renuntiatus est 1593. nec. multo post cardinalis tituli S. Bartholomæi in( IIssula 1596. Qui novus amplisiimæ dignitatis gradus, temperato viro, sijmmaque virtute exornato, nihil dedit novum, nisi ut majore auctoritate prodesse pluribus posset. Annis 1594. & 1595. celebravit synodos, in quibus fecit statuta. lnde ad Senenlem archiepiscopatum trans- latusdie 15. Septembris H97. post Ascanium Piccolomineum, hanc ecclesiam ad decem annos mula cum laude administravit. Merito ut Taurusuum Baronius, virum apostolicum vocet, divini verbi ducem, ac cum prisua atatis patribus comparandum. Defuncto Clemente VIII. j in iis comitiis in quibus Leo XI. ad sedem S. Petri ascendit, parum suit quin Taurusius ob egregias dotes pontifex crearetur. Tandem cum Senensi archiepiscopatui renuntiasset, in gratiam Caroli Burghesii, etiam purpuratus ad Oratorium secesiit, ubi brevi fato functus, sepelitur in ecclesia Vallicellana, ac in eodem monumento, ubi magnus ille cardinalis Baro- nius non ita pridem tumulatus fuerat. Cenotaphio hoc epitaphium insculptum : DEO 0 P T. M A X. Francisuo Maria Taurufeo Politiano, & Casuri j Baronio Sorano, ex congregatione Oratorii S. R. E. cardinalibus, ne corpora disjungerentur in morte, quorum animi divinis virtutibus insignes in vita conjunctissimi suerant s eadem congregatio unum utrique monumentum posuit. Tauru/ius vixit an. LXXXHI. mensus IX. dies XIV. obiit 3. idus Junii M. DC. VIII. Baronius vixit annos LXVIII. mensu VIII. obiitjridie cal. Julii. M.DC. VI l. Taurunum cardinalem qui priores tomos annalium Baronii Italice reddidit, laudarunt ipse Baronius, Andreas Victorelltispræstanti elogio apud Alf. Ciaconium, Petramellarius, Ant. Galonius in vita S. shilippi Nerii, Jac. Fuli- Tomus I< V E N I O N E N S I s. S36 fatus in vita Roberti Cardin. Bellarmini, & erd. Ughellus Italiæ sacræ tomo 1. in episcopis Senensibus. XII. JoHANNEs-FRANCisCUS. Johannes FrandscuS Bordini Romanus, pre- Ibyter congregationis Oratorii, e Cabellicensi episcopatu ad Avenionenses infulas vocatus est 1597. Hujus tempore regina Franciæ Maria Medicæa in urbem recipitur anno Jubilæi 1600. & P. Cæsar de Bus nobilis Cabellicensis, congregationis doctrinæ Christianae Avenione institutor claruit, qui 1607. Aprilis 15. ipso die Pasirhæ ad meliorem vitam transiit, sepultus in æde S. Johannis Baptistæ. Bordinus lynodum celebravit die 25. octobris anni 1606. Author fuit insignis operis vitarum pontisicum Romanorum teste Baronio in notis ad martyrologium, ac mortuus est anno 1609. XIII. FR ANCISCUS-STEPHANUS. Fr. Stephaniis Dulci, patria Urbevetanusre- ligiosam vitam in ordine Fr.Prædicatorum professus est : cumque bonis in litteris apprime esset eruditus, philosophiam & theologiam publice docuit in clarioribus ordinis sui conventibus, sicque assecutus est magisterii gradum.Deinde monasterio B.Mariæ super Minervam in urbe Roma præpositusest ; quo in munere datis coram Paulo V. papa plurimis doctrinæ siiæ argu. mentis, ab eodem pontisice ad officium inquisi- toris de scientia & aliis dotibus necesiariis promovendorum ad episcopatum deligitur, illoque tanta laude est defunctus, ut ipse dignisiimus ab omnibus episcopali cathedra judicaretur. Itaque vacante archiepiscopatu Avenionensi, ad nane sedem subvenitur anno 1609. quo exeunte Avcnionem venit, & ordinum omnium applausu & gratulatione stsscipitur in siio solcm- m ingressu anno 1610. Mortuo Ferrerio archi- episcopo Urbinate prolegato Avenionensi, in ejus locum lussectus, istud munus per aliquod tempus, cum summa probitatis & religionis fama geflit ; atque interim Ludovicum XIII. Justum Galliarum regem excipit magnisice in civitatem 1622. Maii 17. dum in Occitaniam contra rebelles proficisceretur.Anno 1623.000- sensit ut moniales a visitatione B. Mariæ dictæ, in urbe reciperentur, ut liquet ex litteris de earum fundatione datis, quas retulimus in probationibus. Tandem Stcphanus noster, cujus morum dulcedo apprime cum nomine & • stemmate gentilitio conveniebat, triste siii dcfide- rium Avenionensibus reliquit anno 1624. XIV. MARIUS. Marius Philonardus Romanus, Philippi cardinalis tit. S. Mariæ de Populo, & Alexandri epiIcopi Aquinatis frater, Scipionis ac Brigidæ de Ambronis nobilis Anagninæ filius, & Flaminii Philonardi cardinalis episcopi AquinatiS nepos, ex basilicæ sancti Petri canonico, utrius.

? ue signaturæ referendario, & S. Rom. eccl, nquisitionis assessore, archiepiscopus creatur m Hoc erat ejus stemma d : zutnltf rtbnirntbl dit wbu DmcS 4’tr^ent dlwid Itbmptojsd dt suHc* Gggij » 37 ECCLESIA AVI anno 1624. die 16. Septembris, prolegatus dein— j de Avenionis & in comitatu V indascino fuit. Anno I64I.moniales B.Mariæ de misericordia apud Avenionem receptæ sunt, in domo S.Ma- riæ Magdalenæ, seuS.Georgii, de quarum instituto vide supra in Ludovico Bretel Aqui-Sex- tiensi archiepiscopo. Postea ad Uladiflaum IV* Poloniæ & Sueciæ regem nuntius apostolicus ab Urbano VIII.papa delegatus 1643. Sequenti anno 1644. Romæ deceffit meIsse Augusto. XV. BbRNARDUS II. Bernardus Pinelli Pinella gente apud Ligures illustri natus, ex Clerico regulari congregationis Theatinæ, ab Innocentio X. papa ar- chiepiscopatu donatus est, desinente an. 1644. &Avenionensis vicelegationispræfectura, anno sequenti. Mortalitatem exuit I8.Jan « 1646. Inter alia conspicuae hujus stirpis decora fuerunt, Dominicus cardinalis Pinellus episcopus Ostiensis sacrique collegii decanus ; ac Johannes Vincendus patricius Genuensis, vir singu- laris eruditionis, & bonarum artium studioiiffi- mus ; cujus vita conscripta est a Paulo Gualdo Vicentino. XVI. CÆSAR. < Cæsar Argelli Bononiensis, antea auditor generalis civitatis & comitatus Avenionensis, Federico Sfortia vicelegato, designatur antistes anno 1647. hoc anno Romæ consecratus 12. Maii ab ipso cardinali Sfortia. Paulo post ab lnnocentio papa X. pallio cohonestatus, civitatem suam adiit, sed brevi tempore ponti- sicatum gesiit ; nam cum fortuito casu prolapsiiS fuisset in palatio archiepiscopali, interiit 30. Julii 1648. ætatis 74. celebri funeris pompa corpus elatum est, magno vicekgati, canonicorum, magistratuum urbis, omniumque Ordinum religiosorum luctu : & ante majus altare B. Mariæ de Domnis sepultum. XVII. DoMINICUs II. Dominicus Marini Romanus, paterno genere ex familia Genuensi patricia Marina, materno vero Justiniana vetustæ nobilitatis oriundus, ex vicario generali apostolico Ordinis Prædicatorum ab Innocentio X. Pont. Max. electus est Avenionensis archiepiscopus anno 1648. die 18. Octobris ; bullas obtinet anno sequenti Martii 1. Consecratur autem Romæ in basilica monialium S. Sixti religionis Dominicanorum, die Aprilis XI. ejusdem anni Dominica in Albis, i Johanne Jacobo cardinali Panzirolo patriarcha Constantinopolita- no, assistentibus dominis Spinola archiepisco- po Materano, & Petro Francssco Philonardo præsule Anagnino ; cum prius ex decretocon- sistorii suisset pallio donatus ab Hieronymo cardinali Columna. Urbem suam ingressus est sdemniter eodem an. XI. Julii Fundavit propriis sumtibus in Universitate Avenio- nensi anno 1651. cathedram lectoris in sa- cra facultate theologica, ubi quotannis perpetuo prælegi S. Thomam Aquinatem præcepit ; quod statim ad bonum commune studio- N I O N E N S I S. 838 forum incoeptum est. Hic episcopale palatium tonitru deformatum » ampliandum & instaurandum curavit ; ac perlustrata diœcesi, ecclesias collapsas morumque disciplinam se- dulo restituit. Sepulcrum S. Maximini & beatarum Magdalenæ &Marthæ Tarascone, sacello exornato decoravit. Synodum celebravit anno 1668. & obiit die 20. Junii 1669. ætatis 76. sepultusque est in ecclesia metropolitana, in monumento affabre elaborato cura & ex- pensis rectorum Montis-pietatis, quam bonorum omnium heredem instituit. Doctrinæsiiæ laborumque fœtum reliquit eximium in sum- mam D. Thomæ IV. tomis distributum editis Lugduni anno 1668. XVIII. A z o. Azo Ariostus Bononiensis, ex auditore ca- meræ apostolicæsit archiepiscopus Avenionen » sis a Clemente papa IX. postulaturque Romæ die 9.Septembris anni 1669. Ibidem paulo post, videlicet die 22. ejusdem mensis ordinatur &episcopali manu consecratura cardinali Altini, collaborantibus episcopis Senogalliæ ac Vasionensi. Possesiionem adeptus est die 29.Sep- tembris eodem anno, simulque vicelegati ofli- cium ipsi demandatum est. Suppetias liberaliter tulit capitulo in constructione chori novi, & in ornando templo, paratus ad plura facienda nisi eum mors præripuisset die 18. Novembris anni 1672. Idatum est ejus corpus communi archi- episcoporum tumulo, ante majus altare. XIX. HYACINTHUS. Hyacinthus Libellus Tiphernas ord. S. Dominici, sacri palatii magister a Clemente X. electus est succedor A zonis, simulque insigni- tus dignitate vice-legati. Possesiionem vero ecclesiæ Iuæ accepit die 21. Februarii an. 1673. Non in theologia tantum, sed in omni quoque Pcientiarum genere fuit versatisiimus, ut luculentus est testis vir Cl.Pertuysius ecclesiæ metro- politanæ archidiaconus, qui ab annis fere 30. archiepisCoporum Avenionensium est vicarius generalis. Huic doctiflimo viro multa debemus, maxime vero siipplementum ad Galliam Christianam Fratrum Sammarthanorum ab an. circiter 1656. quantum ad archiepiscopos, præ- Eositos, legatos & prolegatos Avenionenses.Sub oc antistite Clemens X-concessit canonicis hujus ecclesiæ usiim lineæ tunicæ brevioris, quæ vulgo appellatur rochet&. choralis trabeæ vulgo , chape coloris rubei, per totum annum, quam antea in hyeme tantum gestabant, a tempore quo canonici statum regularem deseruerunt. An. 1674. secunda feria Paschæ, transtulit corpus S. Benedicti, * quo auctore pons constructus est siiper Rhodanum. Post XI. annos & menses octo Hyacinthus morti succubuit die 23. Octobris anni 1684. Jacet in sacello quod ipsemet constrtixerat propriis & quidem magnis sumtibus, dioavitque Christo resiIrgenti. XX. AuxANDEr II. Alexander ex comitibus de Monte-catino Ferrariensis ordinis Cartusiani, cujus erat pro procurator generalis, ſubrogatus Hyacintho ab Innocentio papa XI. eccleſiæque Avenion. poſſeſſionem adiit die xi. Junii anni 1686.1686. Is ab eodem pontifice duo impetravit, primum ut archiepiſcopi Avenionenſes minime poſſint præveniri a legatione Avenionenſi, in collationibus beneficiorum ſeu ſacerdotiorum, quæ in quatuor menſibus ordinariis competentibus vacarent ; alterum quod officia ſolemniora celebrare valeant archiepiſcopi in eccleſia metropolitana, abſque ullo ex parte prolegatorum impedimento. Tribus duntaxat annis & quatuor menſibus præfuit, & die 8. Octobris anni 1689. migravit ex hac vita, donatuſque eſt communi archiepiſcoporum ſepulcro.

XXI. Laurentius.de Fiesque.

Laurentius Fliſcus Genuenſis, ex gente inter quatuor reipublicæ illuſtriores non infima ; poſt geſtam præcipuarum eccleſiæ Romanæ provinciarum præfecturam, ex ſacræ congregationis Rituum ſecretario creatus eſt archiepiſcopus Avenionenſis ab Alexandro papa VIII. poſſeſſioneque hujus eccleſiæ donatus eſt die 5. Septembris, anni 1690.1690. ſimulque ſit vicelegatus. Is moniales ſub titulo Verbi incarnati Arauſione ab hæreticis pulſas excepit ; quibus ædes dedit apud Rupem-mauram. Domum apud Avenionem divo Carolo dicatam erexit in clericorum ſeminarium, accerſitis ex Pariſienſi S. Sulpicii ſeminario preſbyteris, qui illud regerent ; in quo non ſolum hujus diœceſis, ſed etiam aliarum vicinarum clerici ad pietatem & doctrinam eccleſiaſticam informantur. A Clemente papa XI. miſſus eſt nuntius extraordinarius ad regem Chriſtianiſſimum Ludovicum Magnum pro negotio pacis Europæ toti procurandæ. Paulo poſt ad Genuenſem ſedem tranſlatus eſt 13. Junii anno 1705.1705. poſt adminiſtratam Avenionenſem in ſumma pace per annos quatuordecim & novem menſes. Denique creatus eſt S. R. E. cardinalis.

XXII. Franciscus Mauricius.Gonterius.

Laurentio Fliſco ſucceſſor datus eſt Franciſcus-Mauricius Gonterius, patricius Taurinenſis, ex Caballiaci marchionibus ; qui cum plurimas S. ſedis apoſtolicæ provincias gubernaſſet, foretque decanus conſultorum Romanorum, a præfato Clemente XI. papa, ad Avenionenſem thronum provectus eſt, cujus poſſeſſionem adipiſcitur die 27. Septembris anni 1705. moxque prolegatus renuntiatus eſt. Ab eo palatium archiepiſcopale ſtatim reſtauratur, & quod longe majoris eſt momenti, eccleſiæ diſciplina, populus verbo paſcitur & exemplo, pauperes, præſertim ægroti eleemoſynis recreantur ; eccleſiis digni præficiuntur miniſtri.


PRÆPOSITI AVENIONENSIS ECCLESIÆ.


I. POntius I. Balde an. 1038. ex præpoſito factus primus abbas ſancti Rufi, de quo vide in ſerie abbatum S. Rufi.

II. Roſtagnus I. præpoſitus erat Avenion. circa annum 1080. quo vivebat Albertus I. Avenionenſis epiſcopus. Hic cœpit vivere intra clauſtrum, & regulariter cum nonnullis ſociis ex eodem capitulo.

III. Silveſter ad quem Urbanus papa II. bullam direxit an. 1096.

IV. Roſtagnus II. ſub Arberto epiſcopo memoratur in variis chartis, ſed præcipue anno 1099. 1105. 1108. & 1109. Vide Ch. XXVII. pag. 146. col. 1. Forte idem vero eſt qui præceſſit Silveſtrum, & aliquandiu feriari voluit a præpoſitura.

V. Amblardus præpoſitus reperitur in variis chartis ſub Arberto & Leodegario epiſcopis.

VI. Pontius II. an. 1117.

VII. Iſnardus anno 1140. memoratur in ſententia Leodegarii epiſcopi, pro ſuis canonicis.

VIII. Guillelmus de Reali an. 1187. forte idem ac ille Guillelmus, cui & eccleſiæ Avenionenſi Ildefonsus rex Arragonum, comes Barchinonenſis, & marchio Provinciæ, dedit privilegium, quo canonici & clerici hujus eccleſiæ, necnon eccleſiarum B. Marthæ de Taraſcone, de Laurata (Laurade)de Barbentana (Barebentane) immunes conſtituuntur a cavalcatis, quiſtis, pedaticis, albergis, denique ab omni ſervitio. Datum Aquis ſub anno incarnationisDomini mclxxxix. ex Noguerio p. 62. Refertur que a Bouxo lib. 9. ſect. ii. §. v. p. 172. Adhuc memoratur an. 1205. in quadam ordinatione Radulfi legati Innocentii papæ pro ſtabilienda diſciplina in monaſterio Montis-majorisChartar. Montis-maj... Poſtea Guillelmus fuit epiſcopus, cognominaturque de Montiliis.

IX. Petrus I. de Aramone jam an. 1210. ſola tamen prima nominis littera deſignatus, anno 1212. teſtis venditionis confirmatæ in gratiam Guillelmi abbatis Montis-majorisIbidem., ſcilicet eccleſiæ de Graveſon. Idem annis 1215. 1219. & 1223.

X. B. ** Bertrandus. Roſtagnus 1232. adfuit hominio quod B. Avenioneſi epiſcopo reddidit Guaſcus e Lauduno pro caſtro de Liers. Reperitur etiam 1238. in Gallia Chriſt. frat. Sammarth.

XI. Guillelmus II. de Montiliis, notatur ab an. 1245. ad 1253.

XII. P. præpoſitus defunctus an. 1253.

XIII. Roſtagnus III. Cavellerii in charta Roberti epiſcopi 1272. 1273.

XIV. Petrus II. Ricani 1291. interfuit electioni Bertrandi de Lauduno abbatis S. Andreæ, erat etiam præpoſitus 1294.

XV. Bertrandus Aymini primum præpoſitus 1295. inde epiſcopus creatur an. circiter 1300.

XVI. Raſolus præpoſitus 1305. idem haud dubie ac Roëlus præpoſitus eccleſiæ Avenion. qui cum aliis ejuſdem eccleſiæ miniſtris commiſſus a Jacobo Aven. epiſcopo ad examinandam electionem fratris Berengarii de Coyrano monachi S. Andreæ in abbatem ejusiiem monaſterii factam per compromiſſum die 18. Aug. 1311. & a toto capitulo concorditer approbatam confirmavit, 28. Sept. ejuſdem anni.

XVII. Roſtagnus IV. de Meſuaga, eligitur 1305. erat prior eccleſiarum caſtri de Barbentana anno 1311. vivebat etiam 1314. 1315. 1316.

XVIII. Gerardus de Lautrico ab an. 1319. uſque ad 1328.

XIX. Petrus III. Ricani 1328. 1336.

XX. Odo Monetarii 1363. 1365. & 1368. Vide in Anglico epiſcopo.

XXI. Roſtagnus V. de Codoleto anno 1396.

XXII. Guillelmus Raimundus an. 1422.

XXIII. Pontius III. de Sado alias de Sadone ab an. 1438. poſtmodum Vaſionenſis epiſcopus nominatur.

XXIV. Petrus IV. Alberti decretorum doctor electus an. 1470.

XXV. Manaldus d’Aure ex vicecomitibus Aſterienſibus 1490. forte idem qui circa hoc tempus legitur Tarbienſis epiſcopus.

XXVI. Georgius d’Amboise theſaurarius eccleſiæ Rotomagenſis, ac præpoſitus Avenion. anno 1504.

XXVII. Antonius I. de la Barre an. 1511.

XXVIII. Johannes Petrus de Groſſis Taurinenſis diœceſis 1513.

XXIX. Antonius II. de Laſcaris de Tende epiſcopus Regenſ. & præpoſitus Avenionenſis 1520.

XXX. Perrinetus I. de Revillaſco regius conſiliarius Taurini 1527.

XXXI. Antonius III. Fartullius ex canonico eccleſiæ Avenionenſis creatus 1547.

XXXII. Perrinetus de Revillaſco per obitum Antonii regreſſus eſt ad præpoſituram, ac ſedit ab an. 1535. ad 1585.

XXXIII. Hieronymus Barrier alias Barrerius 1583. obiit 1590.

XXXIV. Franciſcus Suarez rector comitatus Venaiſſini, conſultor ſancti Officii ac præpoſitus 1592. Vivere deſiit 1640.

XXXV. Joſephus-Maria Suarez coadjutor datus Franciſco 1626. cubicularius a ſecretis Urbani VIII. pont. max. poſtea fuit Vaſionenſis epiſcopus an. 1633.

XXXVI. Ludovicus-Maria Suares Franciſci coadjutor deſignatus 1634. qui ab anno 1640. 26. die Decembris uſque ad 1653. dignitatem hanc ad eccleſiæ decorem tenuit ; iſque ex archivis eccleſiæ anteceſſorum catalogum delineavit, quem in nonnullis emendavimus & auximus. Obiit an. 1672.

XXXVII. Ludovicus Gabriel de Jarentes al. de la Bruyere de Cabanes, antea Melitenſis miles, ab anno 1672. præpoſituram tenuit, Fuit vicarius generalis, conſultor ſancti Officii Avenion. eccleſiaſticæque immunitatis acerrimus defenſor, epiſcopatum Caballicenſem ſemel & iterum oblatum recuſavit ; ad meliorem vitam tranſiit 11. Octob. 1709.

XXXVIII. Elzearius Franciſcus des Achards de la Beaume conſultor S. Officii primarius, ex canonico factus præpoſitus Avenionenſis 1709.


ALIQUOT ILLUSTRES ARCHIDIACONI.


'I. JOhannes de Broniaco, poſtea epiſcopus Oſtienſis, & vicecancellarius cardinalis 1419

II. Johannes Ruffi patriarcha Antiochenus 1426.

III. Ludovicus de Pictavia epiſcopus Valent. & Dienſis 1447.

IV. Guillelmus de Stotavilla cardin. 1455.

V. Guillelmus Briçonetus cardinalis archiepiſcopus Narbon. & Remenſis 1497.

VI. Dionyſius Briçonetus epiſcopus Maclov. cardinalis 1529.

VII. Dominus Cardot epiſcopus Monspelienſis.


LEGATI AVENIONENSES.


'I. FRanciſcus I. de Conzie, archiepiſcopus & primas Narbonenſis ſanctæ Rom. eccleſ. camerarius, primus repetitur poſt diſceſſum curiæ & pontificum factus legatus Avenionenſis, & conſtitutus an. 1418. Julii 27. gubernator, rector, ſive vicarius civitatis Avenion. & comitatus Venaiſini, a Martino V. pont. max.

II. Alfonſus Carriglius Hiſpanus cardinalis S. Euſtachii, legatus Bononiæ, a concilio Baſileenſi ſubrogatus eſt mortuo Franciſco. Is vita exceſſit Baſileæ 1434. ibidem ſepultus.

III. Petrus de Foix cardinalis Albanus, archiepiſcopus Arelatenſis, Alfonſo ſucceſſit, 1455. An. 1456. 23. Martii, præfuit concilio provinciali apud Avenionem. hiſt. univerſit. Aven.

IV. Carolus I. de Bourbon cardinalis & dux Borbonius, archiepiſcopus Lugdunenſis Petrum de Fuxo in legatione excepit 1465.

V. Julianus de la Rovere cardinalis Oſtiensis S. Petri ad Vincula nuncupatus, archiepiſcopus & legatus Avenionenſis 1476. & 1485. poſtea Julius II. papa.

VI. Georgius de Ambaſia cardinalis Rotomagenſis, ſedis apoſtolicæ in Gallia legatus ; aſſumto ad pontificatum Juliano legationem obtinuit 1503.

VII. Robertus Guibé Brito dictus cardinalis Nannetenſis epiſcopus Trecorenſis, Redonenſis, Nannetenſis, & adminiſtrator Venetenſis in Armorica, legati quoque officium exercuit. an. 1511.

VIII. Franciſcus Guillelmus de Clermont Lodeve cardinalis, archiepiſcopus Narbonenſis & Auxitanus, an. 1514. erat legatus apud Avenioncm, quo nomine conceſſit centum dies indulgentiarum viſitantibus eccleſiam Fratrum Prædicatorum Claromontenſium in Arvernis. Litteræ hac de re datæ ſunt præfato anno, die 24. menſis Martii, Leonis papæ X. an. 2. Vide in archiepiſcopis Auſcienſibus. Hoc munus geſſit uſque ad 1541.

IX. Alexander Farneſius cardinalis, Avenion. antiſtes & legatus 1541.

X. Carolus II. Borbonius cardinalis archiepiſcopus Rotomagenſis, hanc præfecturam suſcepit an. 1565. An. 1569. concilii provincialis acta, de quo ſupra, confirmavit ut legatus. hiſt. univerſit. Aven.

XI. Octavius Aqua-viva d’Arragon, Johannis Hieronymi ducis Atriæ, & Margaritæ Piæ duciſſæ filius ; præfectus palatio papæ, obeximias animi dotes poſt prima Palatina munera, a Gregorio XIV. pont. max. cardinalatus inſignibus tit. S. Georgi iin Velabro ornatur 1591. pridie nonas Martii, mox & legationem Avenionenſem adeptus 1593. ea vero ſummiſque pro repubiica Chriſtiana ampliſſimis muneribus unctus eſt, demumque antiſtes Neapolitanus deſignatur, & eccleſiam ſibi commiſſam, verbo, exemplo, ceteriſque præſtantiſſimi epiſcopi virtutibus, ad extremum vitæ finem rexit. Sepultus in metropolitana baſilica cum marmorea inſcriptione.

OCTAVIO AQUAVIVO.

Arragonio card. archiepiſcopo Neapol. purpura & litterarum max. Græcarum ornamento. Majorum decora adepto qua fuerunt e republica Chriſtiana in Pontificiis præcipue comitiis, atque in Avenionenſi legatione cum arderet provincia civilibus diſcordiis, arderent bello Galliæ, ſtrenue cuncta executo, in omni vita ſingularem magni conſilii, exceſſi animi laudem promerito D. Franciſcus Aquavivus marchio Aquavivæ ex D. Tharſia nepote duce Hadrianorum XI. pronepote P. Obiit An. ſalutis. mdcxii. Natus annos LII.

XII. Cynthius Aldobrandinus cardinalis tituli ſancti Georgii, Aurelio Paſſero & Julia Aldobrandina Clementis VIII. ſorore natus, ſignaturæ juſtitiæ & majoris pœnitentiarii officium, ac etiam legationem Avenionenſem conſecutus 1601. Romæ mortalitatis debitum explevit 1. Januar. 1610. corpus in æde ſancti Petri ad vincula jacet.

XIII. Scipio Burgheſius cardinalis ſancti Chryſogoni, cognomine & ſtemmate gentilitio Burgheſiæ familiæ donatus a Paulo V. Pontif. cujus nepos erat ex ſorore, antea Scipio Caffarellus nuncupatus, archiepiſcopus Bononienſis renuntiatur, poſtea Romanæ eccleſiæ major pœnitentiarius, legatus Avenionenſis 1605. & epiſcopus Sabinus 1629. Romæ obiit 1633. die 2. Octob.

XIV. Ludovicus Ludoviſius cardinalis tit. S. Mariæ in Tranſpontina ſanctæ Rom. eccl. camerarius & cancellarius, brevium Signaturæ præfectus, archiepiſcopus Bononienſis, abbas Nonantulæ, Gregorii XV. papæ nepos, filius Horatii ducis Fiani aulæ-præfecti, & Laviniæ Albergatæ, Scipionis ſucceſſor in legatione Avenionenſi 1621. & die 18. Novembris 1632. ex hac vita migravit, ſepultuſque eſt in æde metropolitana Bononienſi.

XV. Franciſcus II. Barberinus cardinalis Portuenſis, Florentinus, Urbani VIII. pont. max. nepos, Caroli Barberini ducis d’Areti & Conſtantiæ Magalottæ filius, eccl. Rom. vice-cancellarius ac bibliothecarius, epiſcopus card. Sabinus, poſtea Portuenſis, ſacri collegii ſubdecanus, & Annæ Hiſpanæ matris Ludovici XIV. Chriſtianiſſimi regis eleemoſynarius major, antea Hiſpaniæ, Arragoniæ, Angliæ, Scotiæ, Græcorum & Helvetiorum protector. In cardinalium collegium primus a patruo ad ſummi apoſtolatus apicem evecto cooptatur 1623. vi. non. Octobr. inſuper hoc anno Avenionenſi legatione inſignitus eſt. Sub pontificatu quoque Urbani papæ, totam negotiorum molem in curia Romana ſuſtinuit ; ab eodem miſſus in Galliam legatus a latere 1625. & denuo in Hiſpaniam precibus regis Philippi 1626. ad ſuſcipiendam e ſacro fonte pontificis nomine, filiam Mariam Eugeniam, necnon ad concordiam inter duos reges, Galliæ & Hiſpaniæ, de controverſia pro Valle-telina, & Genuenſibus terminanda.

XVI. Antonius Barberinus cardinalis, patria Romanus, Franciſci frater & Thaddæi Barberini principis Præneſtini ducis de Monte- rotundo, almæ urbis Romæ præfecti, S. R. E. camerarius, ſignaturæ gratiæ ac brevium præfectus, archipreſbyter S. Mariæ Majoris, olim Franciæ ac Sabaudiæ protector, legatus pontificius & militiæ Romanæ ſedis generalis, abbas S. Ebrulphi in Gallia, & epiſcopus Pictavienſis deſignatus an. 1652. legationem Aven. obiit 1633. ſub Urbano VIII. pontif. creatus card. ex magno priore Jeroſolymitano 1627.

XVII. Camillus-Pamphilius Neapolitanus cardinalis S. Mariæ in Dominica, Pamphilio Pamphilii & Olympia Maidalchini natus ; creatur Avenionenſis legatus a patruo Innocentio X. papa 13. Decemb. 1644. in locum Antonii Barberini ; deinde fit ſanctæ Rom. eccl. gubernator generalis, & abdicata purpura, nupſit 1647. Olympiæ Aldobrandinæ principi Roſſanenſi, Clementis VIII. papæ pronepti, & viduæ Pauli Burgheſii, principis Sulmonenſis filii.

XVIII. Camillus Aſtalli, cognomento cardinalis Pamphilius patria Romanus, familiæ Innocentii X. pont. max. nepos aggregatus, ex clerico cameræ apoſtolicæ, in purpuratorum collegium aſſumtus anno 1650. die 20. Septembris, renuntiatus eſt Avenionenſis legatus eodem anno Novembris 21. quo munere functus eſt uſque ad annum 1657. poſteaque ſanctæ Rom. eccleſiæ generalis gubernator.

XIX. Flavius tit. S. Mariæ de Populo S.R.E. preſbyter cardinalis Chiſius Senenſis S. D. N. Alexandri VII. ex fratre germano nepos, legatus Avenionenſis ab anno 1657. uſque ad annum 1668.

XX. Jacobus S. R. E. preſbyter cardinalis Roſpiglioſus Piſtorienſis S. D. N. Clementis papæ IX. ex fratre germano nepos, legatus Avenionenſis ab anno 1668. uſque ad annum 1670.

XXI. Palutius tit. SS. XII. apoſtolorum S. R. E.preſbyter cardinalis Alterius Romanus archiepiſcopus Ravennenſis S. D. N. Clementis papæ X. nepos, legatus Avenionenſis ab anno 1670. uſque ad annum 1677.

XXII. Alderanus tit. S. Praxedis S. R. E. preſbyter cardinalis Cibo legatus Avenionenſis ab anno 1677. uſque ad annum 1690.

XXIII. Petrus SS. Laurentii & Damaſi tit. S. R. E. cardinalis Octobonus Venetus S. D. N. papæ Alexandri VIII. nepos legatus Avenionenſis ab anno 1690. uſque ad annum 1691. Nec inde alii fuere legati Avenionenſes ſaltem uſque ad annum currentem 1708.


PROLEGATI AVENIONENSES.


I. CLemens de Ruvere nepos cardinalis Juliani de Ruvere legati Avenionenſis, doctor aggregatus univerſitatis Avenionenſis, poſtea primicerius anno 1501. tum epiſc. Mimatenſis, fuit vicelegatus pro Juliano patruo ſuo legato, qui factus papa dictuſque Julius II. eum creavit cardinalem anno 1503. qua dignitate brevi potitus eſt, mortuus videlicet anno ſequenti ; ex hiſt. univerſitatis Aven. nondum publici juris facta.

II. Franciſcus de Stagno ep. Ruthenenſis fuit vicelegatus Avenion. ſub Georgio de Amboſia legato anno circiter 1507. quo ipſi dicavit librum Symphorianus Campegius ; ex Antonio Bonal qui ejus vitam fatis accurate deſcripſit inter epiſc. Ruthenenſes. Obiit an. 1529. Ipſius meminit auctor hiſtoriæ univerſitatis Avenionenſis jam laudatæ.

III. Johannes-B. Palavicinus epiſcopus Cabellicenſis, qui fuit cardinalis, functus etiam fuerat vicelegati Avenionenſis officio, ex ſchedis quas ad nos de epiſcopis Cabellicenſibus miſit vir Cl. D. Gallier vicarius generalis capituli Cabellicenſis anno 1708.

IV. Alexander Campegius epiſcopus Bononienſis Laurentii cardinalis magnæ exiſtimationis viri filius legitimus, Bononiæ natus 2. Aprilis 1504. patri in epiſcopatu ſucceſſit, an. 1541. & vicelegatus Avenionem profectus eſt 1542. præfuit autem uſque ad 1544. Mortalitatem exuit 1554. 12. calend. Octob. ſepultus apud S. Mariam Trans-Tyberim juxta Laurentium parentem, qui tam eruditione, quam legationibus ad Maximilianum Cæſarem Henricumque VIII. Angliæ regem geſtis claruit. Legendus eſt Ferd. Ughellus Italiæ ſacræ to. II.

V. Antonius Trivultius Mediolanenſis, Scaramutiæ cardinalis Galliæ protectoris nepos, nuntius apoſtolicus ad Venetos, ſignaturæ juſtitiae præfectus, epiſcopus Tolonenſis in Gallia ac prolegatus 1544. rexit ad annum usque 1547. Creatus cardinalis a Paulo IV. papa 1557. e vivis ademtus eſt 7. cal. Julii 1559.

VI. Camillus Mentuatus epiſcopus Satrianenſis ab an. 1547. ad 1552.

VII. Theodorus-Johannes de Clermont nobilis Gallus, epiſcopus Sanicienſis ac prolegatus 1553.

VIII. Jacobus Maria Sala epiſc. & comes Vivarienſis adminiſtravit ab an. 1554. ad 1560.

IX. Alexander Guidiccionius epiſcopus Lucenſis, Bartholomæi cardinalis nepos, an. 1560. Avenionem vicelegatus Alexandri card. Farneſii profectus eſt, ubi per duos annos munus illud incorrupte implevit. Fato functus eſt 1605. cum omnium fere epiſcoporum Italiæ decanus haberetur, humatus in cathedrali ſua.

X. Laurentius Lanti epiſcopus Firmanus 1565. quo tempore Georgius cardinalis de Armaniaco Caroli Borbonii legati collega, Avenionem reſedit uſque ad obitum an. 1585.

XI. Cardinalis d’Armagnac tit. S. Nicolai in carcere Toloſanus archiepiſcopus, prolegatus Avenionenſis ſub Carolo de Borbonio cardinali tit. S. Chryſogoni, legato 1576. quo anno die 4. Feb. ejus litterarum beneficio Antonius Mayne permutavit ſacriſtiam Croſcienſis monaſterii pro prioratu S. Magdalenæ & S. Salvatoris de Turre les Beuvons.

XII. Guillelmus Blancus epiſcopus Tolonenſis & prolegatus Avenionenſis, moritur anno 1585.

XIII. Dominicus Grimaldi archiepiſcopus prolegatus ab an. 1585. ad annum 1589. E vivis exceſſit Avenione 1592.

XIV. Dominicus Petruccius epiſcopus Biſinianenſis ad an. 1592.

XV. Silvius Sabellus nobilis Romanus archiepiſcopus Roſſanenſis, deinde patriarcha Conſtantinopolitanus, rexit a menſe Auguſto 1592. ad menſem Junii 1593. quo anno Octavius Aquaviva cardinalis legatus acceſſit. Creatur cardinalis tituli S. Mariæ in Via, a Clemente VIII. 1596. poſtea Umbriæ legatus.

XVI. Johannes-Franciſcus I. Bordinus archiepiſcopus & vicelegatus ab an. 1596. ad 1599.

XVII. Carolusde Comitibus Romanus, Polii ducis frater, cardinalis tit. S. Chryſogoni renuntiatur a Clemente VIII. 1604. epiſcopus Anconitanus, & Avenione prolegatus ab an. 1599. ad 1604. vita functus 3. non. Dec. 1615. Polium in majorum ſepulcrum defertur.

XVIII. Petrus-Franciſcus Montorius Romanus, Neocaſtrenſis præſul ab an. 1604. ad 1607.

XIX. Joſephus Ferrerius Savonenſis, archiepiſcopus Coloſſensis dictus, ac Urbinas 1597. vicelegatus ab an. 1607. Obiit 16. Martii 1610.

XX. Franciſcus-Stephanus Dulci archiep. Avenionenſis prolegatus ab obitu Ferrerii uſque ad ſucceſſoris adventum.

XXI. Philippus Philonardus epiſcopus Aquinas poſt Flaminium patruum ſuum, vicelegatus Avenionenſis an. 1610. uſque ad 1614. creatur cardinalis a Paulo V. 17. Aug. 1611. Romæ deceſſit 1622. menſe Sept.

XXII. Johannes-Franciſcus II. de Bagny card. a Balneo, natus e vetuſta Guidiorum a Balneo familia in Æmilia, parentibus Fabricio Montis-Belli marchione, Balneique comite, & Laura Columna Pompei Zagaroli ducis filia. Ab Urbano VIII. archiepiſcopus Patracenſis eligitur, antea vicelegatus Avenionenſis ab an. 1614. ad 1621. Extra ordinem nuntius ſedis apoſtolicæ in Gallia, deinde apoſtolicus cum poteſtate legati a latere ad Belgas & Burgundiones ; mox ab eodem pontifice purpura donatus eſt an. 1629. & epiſcopatibus Cervienſi ac Reatino. Romæ animam emiſit 1641. Julii 15. in ſuo titulo S. Alexii apud Aventinum montem. Erat frater Nicolai ex comitibus Guidis a Balneo Athenarum archiepiſcopi, pontificis max. Innocentii X. ad Ludovicum XIV. regem Chriſtianiſſ. nuntii.

XXIII. Guillelmus du Broc Gallus, Franciſci domini du Nozet filius, antea auditor Rotæ, archiepiſcopus Seleucienſis & prolegatus ab an. 1621. ad 1623.

XXIV. Octavius Corſinus Florentinus, cameræ apoſtolicæ clericus, archiepiſc. Tarſenſis, nuntius in Gallia, ac vicelegatus per menſem, 1622. die 25. Sept. Ex hac familia nobili apud Hetruſcos Petrus cardinalis epiſcopus Portuenſis, & Aimericus, ambo Florentini antiſtites, Andreas & Nerius Corſinus Feſulani epiſcopi.

XXV. Coſma de Bardis ex comitibus Vernii, Johannis & Lucretiæ Salviatæ filius, Ravennæ adminiſtrator ſub Caietano cardinale, rector ac vicelegatus Avenion. ab an. 1623. ad 1629. epiſcopus Carpentoractenſis in Gallia, demum Florentinus archipræſul 1630. expiravit in urbe 18. Aprilis die 1651. ſepultus in æde metropolitana, cui ſucceſſit Petrus Nicolinius.

XXVI. Marius Philonardus Philippi cardinalis frater, archiepiſcopus & prolegatus Avenionenſis ab an. 1629. ad 1634.

XXVII. Julius Mazarinus Romanus utriuſque ſignaturæ referendarius, extra ordinem miſſus nuntius apoſtolicus in Gallum ac prolegatus ab an. 1634. ad 1637. nominatione Ludovici Juſti XIII. regis Chriſtianiſſ. creatur cardinalis ab Urbano VIII. papa 1641. 16. Sept.

XXVIII. Fabricius de la Bourdaiſiere Romanus, epiſcopus Cabellicenſis, prolegatus a die 15. Octob. 1634. ad 1637. dum Julius Mazarinus nuntium pontificium per aliquod tempus in Galliis ageret.

XXIX. Federicus Sforſa Romanus ex comitibus Sanctæ Floræ, Alexandri ducis de Segni, principis de Valmonte equitis torquati S. Spiritus & Eleonoræ Urſinæ filius, Marii Sforſæ ducis d’Ornano frater, primum ſedis apoſtolicæ protonotarius de numero participantium, utriuſque ſignaturæ referendarius, vicelegatus, ac militiæ ſuperintendens generalis ab an. 1637. uſque ad 1645. Poſtea ad epiſc. Ariminenſem & Catanenſem in Sicilia promotus fuit, & ſacra purpura ornatus ab Innocentio X. ſummo pontifice.

XXX. Bernardus Pinelli vicelegatus anno 1645. idemque archiepiſcopus Avenionenſis, ut dictum eſt ſupra.

XXXI. Laurentius II. Curſi Florentinus, marchionis Curſii frater, decanus protonotariorum apoſtolicorum de numero participantium, referendarius utriuſque ſignaturæ, vicelegatus & gubernator generalis civitatis & legationis Avenionenſis, pro Innoc. X. papa, pontificiæ militiæ hujus ſtatus ſuperintendens generalis ; Bernardo Pinello ſucceſſor datus die ultima Julii 1645. uſque ad diem 8. Octobris anni 1653. prolegatus fuit.

XXXII. Dominicus de Marinis ordinis Prædicatorum, archiepiſcopus Avenionenſis, ejuſdem legationis prolegatus, ac militiæ, &c. a die 8. Octobris 1653. uſque ad 5. Junii 1654.

XXXIII. Augustinus Franciottus Lucenſis, utriuſque ſignaturæ S. D. N. papæ referendarius, archiepiſcopus Trapezuntin. prologatus Avenionenſis, ac militiæ, &c. a die 5. Juni 1654. uſque ad 15. Decembris 1655.

XXXIV. Johannes Nicolaus abbas de Comitibus, baro Romanus, utriuſque ſignaturæ S. D. N. papæ referendarius, prolegatus Avenionenſis & vicarius, ac militiæ, &c. a die 25 Decembris 1655. uſque ad 29. Januarii 1659. ac poſtea S. R. E. cardinalis.

XXXV. Gaspar Laſcaris de Caſtellar, ex comitibus Vintimilliæ, abbas ſancti Pontii, protonotarius apoſtolicus de numero participant. S. D. N. honorarius cubicularius, atque in utraque ſignatura referendarius, prolegatus Avenionenſis, ac totius militiæ, &c. a die 29. Januarii 1659. uſque ad 24. Septembris 1664. ac tandem ad epiſcopatum Carpentoractenſem promotus.

XXXVI. Alexander abbas Colunna, baro Romanus, protonotarius apoſtolicus de numero participant, utriuſque ſignaturæ referendarius, S. D. N. papæ prælatus domeſticus, prolegatus Avenionenſis, totiuſque militiæ, &c. ab anno 1664. uſque ad 21. Auguſti 1665.

XXXVII. Laurentius Lomellinus Januenſis, utriuſque ſignaturæ referendarius, prolegatus Avenionenſis & militiæ, &c. ab an. 1665. 21. Auguſti uſque ad annum 1670.

XXXVIII. Azo Arioſtus Bononienſis, archiep. Avenion. prolegatus 1°. a die 12. Julii 1670. uſque ad ſucceſſoris adventum. 2°. a die 1. Aprilis uſque ad 18. Auguſti 1671. 3°. a die 22. Februarii uſque ad diem 28. Auguſti 1672.

XXXIX. Horatius Mattheus patricius Romanus, utriuſque ſignaturæ S. D. N. papæ referendarius, prolegatus Avenionenſis, ac militiæ, &c. a 19. Julii 1670. ad 5. Aprilis 1671. & ab Innocentio papa XI. S. R. E. cardinalis creatus.

XL. Petrus Barielinus Bononienſis, archiepiſcopus Thebarum, poſt legationem extraordinariam & ordinariam in Gallia, vicelegatus Avemonenſis, a 28. Auguſti 1671. ad 26. Februarii 1672.

XLI. Marcellus Duratius Januenſis, utriuſque ſignaturæ S. D. N. papæ referendarius, ſecretarius apoſtolicus, archiepiſcopus Calcodonenſis & vicelegatus Avenionenſis, a die 28. Auguſti 1672. uſque ad ſucceſſoris adventum, quo tempore electus apud Luſitaniæ regem nuntius apoſtolicus, ac tandem cardinalis creatur ab Innocentio XI.

XLII. Hyacinthus Libellus Tifernas archiepiſcopus Avenionenſis, a die ultima Maii 1673. uſque ad 20. Julii ; & iterum vicelegatus a 17. Auguſti 1676. uſque ad ſucceſſoris adventum.

XLIII. Carolus Anguiſciola ex comitibus Anguiſciolæ, Placentinus utriuſque ſignaturæ referendarius, prolegatus Avenionenſis, & militiæ, &c. ab anno 1673. die 20. Julii uſque ad obitum 17. Auguſti 1676.

XLIV. Franciſcus abbas Nicolinus, Florentinus, utriuſque ſignaturæ referendarius, in civitate Avenionenſi & comitatu Venaiſſino pro S. D. N. papa vicarius generalis, & prolegatus, ac militiæ, &c. a Martio 1677. uſque ad annum 1685. in quo electus archiepiſcopus Rhodienſis, ſanctitatis ſuæ aſſiſtens, & ad regem Luſitaniæ nuntius apoſtolicus nominatur 1. Septembris. tandemque ad regem Chriſtianiſſimum Ludovicum XIV. apud quem mortuus eſt Pariſiis.

XLV. Baltazar Lincius Romanus, utriuſque ſignaturæ S. D. N. papæ referendarius, S. ſedis apoſtolicæ vicarius generalis, prolegatus Avenionenſis, & ejuſdem ſtatus ſuperintendens generalis a die 12. Decembris 1685. uſque ad diem 31. Julii 1691. qua ad pontificatus cubiculi præfecturam ab Innocentio XII. fuit evocatus, ac ab eodem poſtea S. R. E. cardinalis creatus.

XLVI. Laurentius Fliſcus Januenſis ex comitibus Lavaniæ, archiepiſcopus & prolegatus Avenionenſis, ac ejuſdem ſtatus ſuperintendens generalis a die 31. Julii 1691. uſque ad 8. Aprilis 1692. ac deinde ad cardinalatum promotus a papa Clemente XI.

XLVII. Marcus abbas Delphinus Venetus, utriuſque ſignaturæ S. D. N. papæ referendarius, vicelegatus Avenionenſis, ac militiæ, &c. a die 8. Aprilis 1692. uſque ad 26. Febr. 1696. qua ad Ludovicum XIV. regem Chriſtianiſſimum nuntius apoſtolicus Pariſios profectus eſt, ubi & S. R. E. cardinalis renuntiatus ab Innocentio papa XII.

XLVIII. Philippus-Antonius abbas Gualterius, Urbevetanus, utriuſque ſignaturæ S. D. N. papæ referendarius, ſanctæ ſedis apoſtolicæ vicarius generalis ac prolegatus Avenionenſis & ſuperintendens generalis armorum ejuſdem ſtatus, a die 7. Junii 1696. uſque ad 26. Julii anni 1700. qua nuntius apostolicus ad regem Chriſtianiſſimum Pariſios miſſus, ubi a Clemente papa XI. S. R. E. cardinalis factus.

XLIX. Johannes-Baptiſta abbas Ciccius, Peruſinus, in civitate Avenionenſi & toto comitatu Venaiſſino vicelegatus, a die 26. Julii 1700. uſque ad ſucceſſoris adventum.

L. Antonius Franciſcus Sanvitali, Parmenſis, in utraque ſignatura S. D. N. papæ referendarius, prælatus domeſticus, ſanctæ ſedis vicarius generalis, vicelegatus Avenionenſis, ac militiæ, &c. a die 19. Auguſti anni 1700. uſque ad 31. Maii anni 1703. qui poſtea cum ſummi pontificis Clementis XI. cubiculi præfecturam digniſſime occupaſſet, archiepiſcopus Urbinas factus eſt, ac die 22. Julii an. 1709. creatus eſt cardinalis.

LI. Antonius abbas Bancherius, Piſtorienſis, in utraque ſignatura S. D. N. papæ referendarius, protonotarius apoſtolicus de numero participantium, in civitate Avenionenſi, de toto comitatu Venaiſſino, ſanctæ ſedis apoſtolicæ vicarius generalis & vicelegatus, necnon militiæ, &c. a die 31. Maii anni 1703. uſque ad 8. Aug. anni 1706. Romæ an. 1708. ſancti Officii aſſeſſor erat ; quo munere egregie functus legitur.

LII. Franciſcus Mauricius Gonterius, Patricius Taurinenſis, ex marchionibus Caballiaci, archiepiſcopus Avenionenſis, ſolio pontificio aſſiſtens, in eadem civitate & toto comitatu Venaiſſino vicelegatus, & ſuperintendens generalis armorum, a die 8. Auguſti anni 1706. uſque ad 4. Novembris.

LIII. Sinnibaldus de Auria Patricius Januenſis, in utraque ſignatura S. D. N. papæ referendarius, in civitate Avenionenſi ac toto comitatu Venaiſſino ſanctæ ſedis apoſtolicæ vicarius generalis, vicelegatus, necnon militiæ ejuſdem ſtatus ſuperintendens generalis, qui a die 4. Novembris anni 1706. ſumma cum laude & integritate provinciam hanc ſibi demandatam adminiſtrabat adhuc anno 1708. « j ! ECCLESIA AVENIONENSIS. MONITUM. A longo tempore audieram doctissilnum virum D. Polycaepum de la Riviere Cartu- sianum, olim historiam Avenionensium præsu- lum elucubrasse, nactum feliciter veteres quos* dam codices. Hoc opus, etsi jam grandævum, annorum videlicet circiter octoginta, nondum e tenebris erupit ; sed ejus copiam habui ope viri doctisiimi & humanisiimi domini Raybaud Arelatensis, causarum in Provinciæ senatu patroni. Quapropter operæ pretium duxi nostriS præsulibus Avenionensibus » excerpta ex Poly- carpi opere * de primis Avenionensu ecclesiæ episcopis subjicere. Ceterum etsi non insiciar in codicibus ma- nuscriptis quibus usus est D. Polycarpus, quæ- dam insuta fuisse vetera monumenta ecclesiæ Avenionensis, ut quæ de sancto Amatio leguntur ; in plerisque tamen antiquitatem ecclesia- sticam minime sapiunt. Sed de illis satius est judicium docto & in veteribus monumentis explorandis perito lectori permittere. Ubi codices nihil lingulare continent ; suffi- cit nobis nomen episcop ; adscribere. I. S. Rufus. Hic episcopus Avenionensium fuit primtiS. 11. S. C A R U S. Ex vetustisiimo codice Johannis Savaronis ante annos quingentos scripto in folio oblongo & latitudine palmari, semiuncialibus fere litteris exarato, sic diserte de B.Caro insit : A beato autem Clemente papa recepit Gallia tunc stbi destinatos episcopos, Vienna Zachariam, Lugdunum Pho- tinum, Avenio Carum, Turones Gatianum, Pa— ■ risu Dtonsuum, Arelate Regulum, Massilia Restitutum, Geneva Paradotum, Ebroica Taurinum, qui in agro calestii disciplina fideliter & instanter laborantes, abundantem fructum vita, tam inse, quam in suis sequacibus colligere meruerunt, III. S. J U S T U S. IV. S. I G I L I U S. S. Igilius, vel Vigilituanno 134. ex codice Savaronis memorato, &ex manuscripto nostro antiquitatum Avenionensium, cujus appono verba : Mortuo Jancto justo Avenionenstum epi—’ Jcopo, Igilius vir per omnia laudabilis & beata vita, dsvina admonitus infpiratione Avenionem venit Vienna, factusque mox presbyter, clarus doctrina & eloquto, communi omnium confensu eligitur & assumitur in ejufdem orbata ecclejia pastorem, quam magna cumfanctitate & virtutum fama rexit ultra quadraginta annos. Quem vero Igilium vocat hic codex, alter doctissimi Savaronis, & fragmentum aliud S. Andreæ, Vigilium appellam ; utrumque nos m Titulus ejus est : Df primis Avtnimunsutdm tpisclepit ipsu fimHiffirIlia, evangeltca, pridicttionis txordto, *d Clemtnttm qtanbtirnb qsui sudt RomtndbAvtniQiHm t* fidit & qsutiivito Tomus L edimus, donec alicubi certius aliquid deprehendatur, nec interim omittimus signari illum a Savaroneo codice ad an. centesimum qua* dragesimum primum. Quinti ignoratur nomen. V I. E B U L U S. Ebulus anno 202. sive ut legit antiqua serieS l Santandreana Avenionensium episcoporum, Eubulus, de quo sic habet codex ante annos plus minus trecentos ab anonymo scriptore exaratus de rebus Avenionensibus : Sub fancti Victoris papa pontificatus stne, ecclefiam Avenicensem Ebulus epijcopus ab eo ordinatus & Romam* misu sus regere coepit s quem virtus &sapientia decorabat Jpecialts. Hicsexdecim annossuper menses octo sedit, & triennio ante mortem suam ad eremum se transferens, ibi Deo vacavit usque ad ultimum vita spiritum, substitutofibifohanne presbytero, quem fecum Roma abduxerat & morti proximus consecrarat… Forte Ebulus est ille ipse de quo Victor papa sub annum pontisicatus fui quintum loquitur epistola ad Desiderium Viennensem episcopum de tempore celebrandi Paschatis : Per tuam ergo fraternitatem, presbyteris Gal- liarum littera mittantur, ut obfervent Pafcha non cumfudais negatoribus Christi, fed cum fequaci- bus apostolorum pradicantibus veritatem Christi. Salutat te collegium fratrum. Saluta fratres qui fecum verfantur in Domino. Eubolus, qui epistolam fert Viennam, do collegio nostro, tecum vivere & mori paratus est ; quem suscipe in Domino Jesu Christo. Vale. 1 Postremo electus Deo pontifex A vennicen* sis Ebulus, cum studisse, ut inquiunt codiceS prænotati, ecclefiam suam rexisset annos frxde- cim & menses octo, & complativum ( verba sunt antiquioris ms.) vita dulcorem per triennium jam ferventissime degustasset\, ad civitatem suam relatus, clero & populo suo benedicens, fimul ac valedicens, facra communione fuscepta, ante S. Maria altare felicem Creatori reddidit animam, pridie idussuni, id est duodecima ejufdem mensu, juxta prodecessores suos tumulatus ad adem in Circo. VII. JOHANNES. 1 Anno igitur 219. cum adhuc viveret sacer Eubulus A vennicensis antistes, aulpicatum pontificatus fui annum primum Johannem presby- terum & cooperatorem ejus fidelem, in ecclesiæ A vennicensis sanctissima administratione affirmant tum codices memorati, tum veteres ta- bulæ S. Andreæ, recentesque quatuor aliæ, quas vidi, legi & in unum redegi ex variis mihi exhibitis sibris manuseriptis & diariis ejufdem civitatis. Memorant siquidem præsati codices Ebulum episcopum, cum infpiratione divina perpenderet suum instare exitum, Johannem venerabilem prefbyterum, qui Roma sc- Hhh ij Sj} ECCLESIA A • cum Avenionem missus a beato Victore papa j t advenerat, successorem sibi delegisse ac ordl- ’nasse, virum honestum & summa religionis, sub cujus provida dispensatione nequaquam ager ee- clesta Avcnicina (pinas & tribulos germinavit>fed in omni pace, chantate ac pietate, latius, latius- que frondes, fiores & fructus emijit timoris & amoris Dominijesu Chrtsti, ad omnimodam gentilitia superstitionis subverstonem, & prastantiorem Christiana devotionis, & veri Dei cultus amplitudinem & fplendorem, quo multi convicti & illustrati se totos ad Catholicam fidem convertebant, insunum idolorum cultum detestantes, & errorum portenta, scelerumquesuorum monstra ingenue & cum lacrymis recognoscentes. * VIII. ASTERIUS. M S. codex Savaronis vocat eum Æterium non Asterium. Liber meus scriptus, cui magis standum puto, eum appellat Alterium ; illum nunc audiamus : Ad pradecessores suos. inquit, confrpulto Johanne piissimo episcopo Avennicenst.i Asterius octavus ejusdern ecclesta cathedratus est pontifex, devotus, pacificus & inclitus antea fa- cerdos i ad quod ministerium idem Johannes episcopus illum persucros reliquos ordines laudabiliter conversutum in domo Domini, digne promoverat & pravideraf in episcopatu futurum successo- rem. Hicstatim ab initio fui muneris magno devo— v tionis affectu, ecclefiarn S. Andrea in monte An—. daonis supra Rhodanum (ubi jam insigne coenobium ordinis sitncti Benedicti) in gratiam Christianorum, qui relicta perfidia circumvicinis in locis dtvina legi nuper corda & colla sua subjecerant, construxit t in qua & post mortem, qua illi contigit anno 27. sacrisui regiminis, fepeliri voluit & requievit honorifice multis feculis. Anno ducentesimo quinquagesimo septimo, id est vigesimo septimo fui pontificatus, Asterius Avennicensis episcopus, vacans indt- stnenter orationibus & jejuniis, &supissstme se in montis Andaonis stlvam &specum, qua prope ec— £ clestolam sancti Andrea quam ille excitarat, erat recipiens ad intentius Deoferviendum, cum vita sua terminum adesse pracognovisset, clericos suos & cives prastaniiores ad Je vocans : Non ego, inquit, diu in præsenti vita manebo Vocat me Dominus & brevi, sed valida pulsatus aegritudine intra paucos dies ad eum emigrabo. Sepelite me, quasso, inecclesia mea montis Andaonis : & quod stiper est, fortes permanete in fide ; bellum enim in Christianos immane mox concitabitur, & præsertim ecclesiarum pastores & clerum exagitandos siiscipient perditionis filii. Ipse vero misericors Dominus vos benedicere E & protegere siia pietate dignetur. Juxta ergo mandatum suum per clericos suos & populum, luem ratiostfflme gubemarat, honorifice tumulatus est in prafata sua ecclesta montis Andeonis. Hactenus manuscriptus codex. IX. SECUNDINUS. Lucii 2. Galli d— Volus. imff. 4. Sublati innocentiflimi præsulis Asterii cathedram Secundinus Arelatensis prefbyter spectata : virtuti$(& doctrinæ Conscendit b Icdquam fENIONENSIS. 8, 4 l vix tenuit ultra septennium. Merces hæc fuit pietatis & famæ illius. Primus enim recensetur episcopus sanctæ Avennicensis ecclesiæ constitutus electione cleri & populi, id est prævia haud dubie morum inquiiitione. Quod vero rei præsentis est, anno 264. mense Junio Secundinus lectillimus episcopus Avennicensis, quem sua vinus ad sacram illam provexerat dignitatem, magno Christianorum luctu & ejulatu ex hac ad splendidiorem & beatarum mentium lucem excedit, & religiosiffi- mis exsequiis cum antecesseribus siuis in ecclesia Circi inhumatur.

D. PolycarptiS annotarat ad oram codicis, tabul. mm. Aven. episc. & codex Savaron, Verum postea verba hæc cancellavit. X. S. AmATIUS, velAmAN t 1 Us, vel A MATUS. Dicujs. faf » 4. Cullirniuuf. iu. De eo vide quæ diximus siipra. His quæ de- promsit ex veteribus codicibus adjecit D. Poly- carpus de la Riviere.Porro Amatium vel Aman> tium hunc esse de quo Aeacius loquitur lib. 1. de pasiionibus sanctorum, clarum est, dum sic ait
Celebratur etiam hoc tempore, id est sub Gallieni imperatoris persecutione, Amantius Aven- nica urbis episcopus passus cum aliis multis, qui furorem Alamannorum sunt pariter experti & occifi pro nomine Domini, gloriose martyrium consummaverunt. Nec dubitandum, ut arbitror, eundem illum omnino Amatium vel Amantium esse quem Avenionenses vulgo^wx-c^w* » nuncupare solent, & qui non longe ab urbe prope Durandam dicato templo (in quo sortasiis sacræ illius reliquiæ tot annos quieverunt) colitur adhuc & invocatur majori pietate quam cognitione & notitia illius vitæ, dignitatis atque martyrii. Ceterum ingenue fateor incognitum mihi esse Aeacium hunc a Polycarpo laudatum. XI.CæDICIUS. j EutychUuifuIa 7. Probi iotf. j. Tabulæ recentes eccl. Avenn. hunc in episcoporum censii haud ponunt. Sed præter elenchum Sanctandreanum, & indicem Savaro- nis, antiquior series ejuldem ecclesiæ præsii- lum eum digne recenset ac commemorat sub annum ducentesimum octuagesimu/n quartum, , quo prodit eum ecclesiam B. V. Mariæ a Chro- co eversiim, singulari pietate & magnis impendiis, ut clarior resiirgeret, a fundamentiS aggressum, quam post aliquot annos Constantinus Magnus S0I0 tenus eductam, in eam amplitudinem & pulcritudinemextulit, quæ merito laudari poterat & mira videri. Anno ducentesimo nonagesimo septimo, Cæ— 2 dicius antistes Avennicensis, post ecclesiam siiam magnis laboriosisque curis persiincte sex- decim solidos annos & aliquot menses administratam, sed nondum ruinis ejus a Chroco & Aliemannis tllatis bene restitutis, eximia tandem Dei ornatus gratia, temporariam (inquit Ms. codex) reliquit vitam, sempiterna ut cum angelit perstrueretur latitia, in beatorum omnium jucun_tss ECCLESIA AV i dissimam admissui fecietatem, & in exemplum L cunctis fidelibus ad imitandum datus, facerdo- tibus autem ad stricte religiofeque observandum acpradicandum. Aspirans autem in coelum, antequam Domino fesu fuum redderetspiritum, fene- Jlellam cella in qua quiescebatjujfit patefieri, & s felito oculos * lacrymarum profundens : O quanta, inquit, mala, quanta video certamina & tormenta pra parari ab impiis, dæmonum præva- lente nequitia, non huic tantum urbi & ecclesiæ nostræ, nonGalliis solum & Hispaniis, sed universopiiflimo orbi Christiano ! divinam imploremus & exspectemus misericordiam ; & stria* mus, fratres, neminem posse illiusresisterevo— j lunfati. luibus dictis feliciter in Domino obdormiens, coelorum arcana, eorum in omnem aternita- temfruiturus confertio, penetravit, quorum vitam & mores sanctifime expresserat in terris. De mense autem & die quo obiit idem B. antistes quæsitum frustra. Non enim refert idem codex s sed nec indicat elenchus Savaronis, nec est in serie Sanctandreana. XII. PRIMUS. MtrctUini ftpt a. Vioclct. & Mtxirnœ imf. 15. Fost Cædicii pontificis obitum electus est Primus Avenionensis episcopus anno 298. de • eo sic manuscriptus liber : Defuncto autem & fe pulto cum sanctis pradecessoribus suis in omni genere virtutum spectabili Cadicio episcopo, Aven- nicensi ecclefia regenda magno omnium consensu quatriduo post eligitur & ordinatur Primus venerabilis ejusdem diaconus, qui tot futura mox per- secuttonis tentationes, turbationes, calamitates, incendia & tormenta folus vel aquanimiter ferret, vel ab urbe Avennica, sua fingulari virtute, pietate & prudentia fi non omnino repellere, & arcere valeret, faltem ea pro Christo cives, suos & oves omnes doceret verbo & exemplo patientissime subire ac tolerate. Erat enim vir atatejam ma- turus & gravitate, numeris omnibus absolutut, crebris vigiliis assuetus, & frequenti inedia deditus, & assiduis vacans orationibus ; & qui non paucas quotidie pauperibus de patrimonio fuo erogabat eleemosynas. Nam & ex bonis suis hereditariis ecclefia nostra Domina B. Maria pradiola quadam & census perpetuos largitus est, propter qua egregia benefacta, laudem apud omnes & gratiam non vulgarem obtinuit, eoquc maxime quod rectus & integer fraternaque caritatis & domejlica concordia imprimis esset amans. Oblatam igitur cum suscepisset, compulsus magis quam sua sponte ductus, dignitatem, nec E ignarus esset, divino revelante fpiritu.quibus exagitandus esset fluctibus, & quantas pati haberet in episcopatu tribulationes, ad omnia tamen voluntariam fe Deo hostiam obtulit, primumque benedictione de more prius percepta a tribus episu copis, qui eum oleo fancto unxerunt, in conspectu totius populi, suorum tanta devotione tantoque lachrymarum fonte peregit, ut ficcis eum oculis faxea etiam corda videre non possent, fed & memor fcmper fuitistius quod ab Apostolo f criptum est de omni epijcopo & pralato : OmniS pontifex ex hominibus assumtus pro hominibuS constitui* EN IONENSIS. A tur, in his quæ sunt ad Deuni, ut offerat dona ac sacrisicia pro peccatis. In pace morte evocante Primum episcopum e vita emigrasse ex his verbis constat ; pius Dei sacerdos confessor & episcopus destgnatur, nota- ttirquc x/Zw ; mors ad annum trecentestmum fe- ptimum sub finem Nov.&sepulchrum in ade S.Petri, nondum perfecta primaria ecclefia beata nostra Domina Virginis Maria rcstauratione. Hæc loquitur codex. XIII. FRONTINUS. MorctUi pfipt 5. Cdnfiluuixi M, imp. I Frontinus in Italia Albæ natus illustribus & opulentis parentibus, & Romæ prelbyter factus, sed grassante immaniter Galerii Maximiani crudelitate ex Italia coactus fugere in Gallias veniens, cum sociis suis Avenionem incolendam elegit. Postquam per duos vel tres ad summum annos in ea privatam & abditam duxit vitam ; In tantam apud Avenionenfesdevenit existimationem & admirationem (verba sunt manuscripti) ut fecundum quodfamatenet, vacanti per obitum Primi venerandi episcopi, Aven- nicenst sedi, unanimi omnium voce ac postulatione cleri & populi fit ipse adferiptus prafectusque pon- ’tisex, honorem quamvis humilitate permaxima confiant er recufaret, & suam inopiam & imperitiam fufissimo lacrymarum imbre contestaretur. Sed pravaluit tum Dei voluntas, tum populi clerique pia devotio, qui eum ex cellula sua in sancta tractum, & in ecclefiam adductum festinantet & festivit er in sed e collocarunt episcopali & sacro perungi pontificatus oleo, ab episcopisqui convenerant, obnixe petierunt & obtinuerunt, eximio omnium cum applausu, & ingenti totius civitatis gaudio & exultatione. Ita tabulæ mantsscriptæ Aven. eccl. & catalogus Savaronis. Antiquus elenchusejusilem ecclesiæ, & si : - > ries Savaronis quindecim annis Frontinum episcopum fuisse referunt ; in ista tamen Pron- tinius non Frontinuwt in aliiscodicibus legitur. XIV. AVENTIUS. Silvtjlrifaftn. Ctofl »

» ti » iM. If. Post memorandæ virtutis episcopi Frontini decessum, Evantius presoyter insigni fervenS religione, unanimi cleri populique consensu decimus quartus in ordine præsicitur antistes sanctæ Avenionensu civitatis ecclesiæ

nono* ConstantianoDeiparæ virginis Mariæ’ templo quod exædisicari cœperat anno 316. J ultimam manum Aventius attulit, & ejus consecrationem pro muneris siii dignitate magno vicinorum pontificum, populique Christiani praesente cœtu, sexto-decimo calendas SeptembriS anno sitlutis trecentesimo vigesimo-septimo rite & splendide peregit ; idque testatum habemus, non uno, sed pluribus veteris notæ monumentis ejusdem consecrationis memoriam & altarium numerum exhibentibus in hæc verba : D E D1- CATIO NOVÆ £CCLESIÆ SANCTÆ MARIÆ AVENNICÆ A CONSTANTINO IMPERATORE MAGNIFICO OPERE RES- TAURATÆ ANNO DOMINICÆ INCAR- Hhhiij 8/7 ECCLESIA NATIONIS CCCXXVI. MENSE AUG. XVI. J CAL. SEPTEMBRIS ET TRIUM ALTARIUM IN EA ERECTORUM AB AVENTIO EPISCOPO… Obiit anno trecentesimovige- simo-nono & magnis exsequiis arca lapidea Te- pultus in eadem ipsa virginis Mariæ ecclesia. Dies mensisve obitus nobis incogniti. XV. REGILIUS, Vt/ REGINUS. Silvtftri foft 16. M. huf. 14. Regilius quem Reginium vocat SavaroniS index, sub initium pontificatus, ex veterum codicum fide, coemeterium inchoavitconstituitque in area insulæ Rhodani, quæ nunc in continen— j tem abiit, & in ea ecclesiam parvam eleganti opere & forma rotunda constructam quæ pro temporum varietate sæpe disjecta, sæpeque restituta, vestigia tamen latis illustria demum reliquit in æde illa amplisiima & cœnobio patrum Prædicatorum tantæ molis & elegantiæ, ut pauca sint alibi cum hoc merito conferenda. Testatur codex Avenionensem ecclesiam tantum ei merito debere, quantum aliis de ea optime meritis, ac propterca dignum exstitisse cujus nomen per multa subsequentia fecula cum honore ac revelatione recoleretur. Sepulcrum obtinuit in coemeterio insulæ Rhodani i in sacello a se exædisicato. XVI. METIANUS. Julii pupi ro. Con/Untii (J » Cuufiuutis htep. Io. A Regilii optimi præsulis morte die septimo Metianuspresuyter mculpatæ vitæ nec trivialis doctrinæ, rite legitimeque creatus, Avennicensis pontificatus capesse habenas, quas plus minus annos sex-decim tenuit. Interfuit concilio Sardicensi œcumenico a Julio papa convocato, eique subscripsit. Fides’autem quam mereantur commentarii & indices quos sequimur hinc patet, quod cum Metiano Avennicorum episcopo referuntur qui tunc laudantur sideliter & accurate in diversis tabulis succesiionum episcoporum plurimarum ecclesiarum Galliæ, quibus istiquj unaadsue- runt magnæ Sardicensi synodo præsidebant, hi quippe sunt Maximinus Treverorum, Veriffi- mus Lugdunensis, Valentinus Arelatensis. Interfuit etiam concilio Vasionensi anno 351. a Nectario Viennensis provinciæ primate coacto ex codicis nostri auctoritate. Obiit in pace idibus Martii, telluri magna cum pompa, sed non minimo cum luctu & netu suorum in divæ Dei matris virginis Mariæ æde ab Eradio Arausicensi episcopo, sibi ob morum sanctitudinem & singularem doctrinam ac si » dem incorruptisiimam mire caro mandatus. XVII. ANTISTIUS. I.ibtrii foft 1 ». Juliani imf. 2. Apud recentes tabulas Avenionensium episcoporum, nulla hujus Antistii antistitis mentio 4 Infirma prorsos ratio ad a (Terendam illorum indicum fidem : quast difficile fiicrit hos indices concinnantibus ex actis concilii Sardicenlis discere quinam Gallicanorum prziulum huic inter » fuiffcnt concilio Ceterum non negamus Metianum fuiste Avc- nionenfcm episcopum ; sed cx aliis monumentis ejus cpiscopacum depromimus. * VENIONENSIS. 95t reperitur. An vero descriptoris culpa & incuria prætermissus fuerit, incertum mihi, certum tamen eum prodi a vetustioribus, nec omitti in 1 elencho clarissimi Savaronis, & pervetustis indicibus Sanctandreanis, ex quibus ejus nomen descripsi. Ita substitutus Antistius inclito (verba sunt codicis nostri) Metiano, summo concivium suorum apparatu & finitimorum concurso Avennicensis ecclesiæ pastor est consecratus calendis Aprilis. Adveniente anno 372. Antistitis cum annos circiter decem præsuisset ecclesiæ, & illi sedula pietate & vigilantia profuisset, obiit mense Junio. XVIII. JUSTUS II. Dtmusu pupi 6. PulmtmUm & Ptltniij itrepp, 9. Justus anno trecentesimo septuagesimo fecundo sub finem Junii in defuncti Antistii locum concorditer est subrogatus. Habent eum indices S. Andreæ & Savaronis ; nominant etiam eum vetustiores tabulæ Avennicensis ecclesiæ, sed omnium disertissime eum profert & effert codex noster. Interfuit *anno 374. concilio apud Valentiam Segalaunorum ad Rhodanum convocato a Florentio Viennensi primate, eique subscripsit. In codice manuscripto conciliorum clariiiimi Savaronis, post Simplicium Augustodunensem, & ante Evortium Aurelianensem episcopos sanctitatis & doctrinæ fulgentissimis insignibus decoratos subscriptus apparet in hunc modum.* Ego Justus Avennica episcopus opto vos fratres in Domino bene valere. Manuscriptus codex testatur quod anno 3 87. Justus Avenionensis episcopus reliquias SS. Gervasii & Protasii a B. Ambrosio Mediola- nensi missas summo cum honore accepit & in basilica a se erecta collocavit. Potest hoc confirmari testimonio Gregorii Turonensis deglor. ( mart. lib. 1. cap. 47. qui agens de eorumd. SS. reliquiis ait : Ex hoc enim SS. martyrum Protafii & Gervafii a beato Ambrosio reperta reliquia affatim collecta per universum Italiam & Gallias sunt delata, ex quibus Justus AvennicensiS episcopus non parum habuit. Sedit Justus ex laudatis codicibus & indicibus annos octo-decim & aliquot menses & in bona senectute vitam undem clausit quarto nonas Octobris. XIX. STEPHANUS. Siri Cii pfipi 6. Vtltntrnini II, 15. TbdMkfii 11. De Stephani substitutione dubitationem omnem eximit, qui sic perspicue legitur codex : Morti ergo proximus venerabilis episcopus Justus sciscitatur a clero suo de digno successore : Stephanum prelbyterum ævo maturum, sapientem & bonum, & vitæ suæ individuum comitem, socium ac participem recte factorum suorum delegit » quem & post ejus transitum continuo omnis civitas pollulavit, & magno cum gaudio legitimis electum sustragiis in patrem & episcopum excepit, evexitquc in thronum. Verum (addunt quos sequimur commentarii) pau- 4 Interfuit quidem concilio Valentiuo I. episcopus Justus nomine, sed cujus eccleftx cstct, mkumc legitur. 859 ECCLESIA A1 lopost cum viri dignitas & omnium calculo pro— j bata virtus invidiam Lucerii diaconi, qui ab eo multa tulerat beneficia vehementer commoveret, docuit tandem pravi ingenii & prosun- dæ persidiæ homo, quod alter vere dixerat, beneficia eousquegrata esse, dum compensiiri possint. Cum enim m illum omnia quæ potuisset pius antistes jam & olim sacerdos, munera & dona plena manu cotsseruisset, non alium fructum quam acerrimum odium messuit. Fretus siquidem quorumdam iniquorum auxilio, & imprimis insolentis & Fastu pleni præfecti urbis auctoritate atque potentia, nequiffimas adversus eum calumnias, & diffieisumas delationes ] intendit, quibus siub prætextu reformandæ in meliorem statum Avennicensisecclesiæ, & as- serendæ reipublicæ libertatis, nihil non concepit & estecit, ut optimum pastorem de sede deturbaret, seque in locum eius subrogaret, populum & clerum ad hoc adhibita etiam vi militari compellendo. Unde & collecta non parva seditiosorum & Judæorum multitudine, præsectus urbis cum impio Lucerio ecclesiæ pa- rictes circumvallans, dat Stephano mandatum. ut exeat, adeoque minatur ni exeat, sie invitum illum exturbaturum : ut cum mansue* ussilnus ptæsul bellum ex inepinato ortum videret, deecclesia egrederetur, & Viennam ad Valentinianum imperatorem se reciperet. At populus clerusque univerfuS, cum neque minis, neque verberibus & incarcerationibus ad faci* norosum Lucerium cui a præfecto tradita fuerat ecclesia, recipiendum cogi posset, jamque præstanuores urbis cive$ > & sacerdotes k etiam in fugam dedissent, & Romam usque secuti ducem & antistitem suum ad imperatorem de scelerata iniquitate præfecti & Lucerii diaconi graviter, & cum lacrymis conquesti fuissent, misit continuo imperator V ienncnsem episcopum Nicetium, & præfectum prætorio Galliarum cum Ruffino comite, qui præfectum illum & diaconum exsilio mulctarent, ut ea malorum sentina e civitate Avennicensi exhausta, læta pax quam expulsio Stephani mi- tiffimi ep’sscopi excluserat, per ejus & optimorum civium ac sacerdotum reditum, undique assulgeret. Quod & contigit simul atque Ste- phanus auctoritate Valentiniani & opera beati Nicetii Viennensis episcopi in suam est restitutus ecclesiam.ejecto ejtssdem sedis turpiffimo invasore Lucerio. Ad postremum evoluto Christi anno qua- dringentesimo tertio, dum novus aperitur qua- dringentesimus quartus, vitæ siiæ tempus adimplet spcctatæ integritatis antistes Stephanus, Avennicensisque siiæ in ecclesiæ medio ante altare deponitur, post cujus obitum vacavit ea sedes per tres vel quatuor menses usque ad creationem seu potius intrusionem nequiisimi, 3uem nec codex noster, nec index Savaronir ignantur nominare. XX. N…. Zmmmmm faf » t. Aroodii IJœrorii hœf. io. Omnisphinge ac tripode obscurior sane no- bis est literulæ hujus interpretatio ; quid enim E N IO N ENS I S. BSo sibi hoc velit soliarium elementum N. quis dicet, nisi Œdipi conjectoris acumen ? sed nec indignitas viri visaest accuratiore, curiosiore—’ que indagatione digna, utpote quem intussum indicat Savaronis index, noster vero depingit rodex aterrimo carbone, infelicem illum & infamem prædicam, & qui malis artibus proditorie ac veteratorie agens.contra jus & fas omne, in summum se Avennicensis urbis sacerdo- tetn atque pontisicem extulerit, nefaria sub- nixus malorum quorumdam civium ac clerico* rum subventione. Fuisse tamen Lucerium illum de quo jam dictum siatis superius ad an. 391. in electione Stephani ( Cujus ipse sedem usurpare non timuit sacrilego aulu) suspiciunculam mihi faciunt duo hæc verba, proditorie ac veteratorie agens i quod scilicet dolosijs ille & am- bitiosus nomo, simulata quadam pietate, & fucata melioris vitæ larva contecttiS, deceptia multiS e clero & populo rursiis sub ovina pelle se lupus intulerit in urbem & sedem, de quibus fuerat ante dejectus & severiori censura condemnatus. Quod inter alias Narbonensis provinciæ urbes Avennicam ipsum civitatem barbara feri- , tas & infitiabilis avaritia sit depasta, quaS enu- ’merat divus Hieronymus in epist. adAgeru- chiamdata, ineam me trahunt sententiam praedicti codices tradentes nequisiimum illum’in. trusum potius, quam verum ejusuem civitatis episcopum a Wandalis paulo post justo Dei judicio ruisse cæsiim ; templumque divæ virginia Mariæ nihil impediente loci sanctitate flammiS deformatum, civibus fere omnibus ad unum crudelisiime enecatis, nullo neque ætatis, neque sexus vel dignitatis rcsuectu habito. Sanctæ Avennicensis ecclesiæ secundum in- > terpontisicium ab an. Christi 408. ad 414. p6pa p. Hmmhi iltepa 14. Tb^dqfii Ilo 1, XXI. Johannes II. hiep. 10. II, p. Johannis vigesimi primi in ordine antistitiS Avennicæ civitatis faustam felicemque electionem eodem anno contigisse tradunt indiceS antiqui tum ejtssdem ecclesiæ, tum S. Andreæ Montis Andaonensis & Savaronisssed paulo fu- sius codex noster, uthic demonstrandum venit. Eodem an. quo Ataulsus Gothorum rex Barcinone occisus est, Icilicet quadri ngentesimo decimo quarto post triste.gemendumque septem fere annorum inter pontisicium, mense Junio, Johannes spectatiffimusprelbyter ( regente imprimis Herote viro simcto episcopo Arela- tensi, qui a Constantio duce Honorii imperatoris, & populo Arelat. insons & nullis quam. vis insimulationibus obnoxius pulsiis • Avenio- ne degebat) ad episcopalem Avenionensem ecclesiam provectus est. Johannes an. 429. extremum clausit diem pridie calendas Augusti. Codex Savaronisqua. tuor-decim tantum annos ei in siede tribuit. At noster & catalogus Avenionen. antistitum ex Sanctandreana bibliotheca quindecim illi de- « Vide chronie Prolp. ad annum < ! ar , 6, ECCLESIA A putant integros, neque hunc annum præteriisse. veteres aliæ tabulæ indicant. Unde cuique manifestum reddi potest cum ille electus fuerit anno 414. mense Junio ab eisdem menti ; & anno si incipiatur numerari quindecim annorum periodus, ad hunc usque annum & mensem Julium eundem certisiime pervenire debuisse. Solus index Sanctandrea- nus notat eum conditum suisse in æde Deiparæ Virginis, quod & ratio flagitare videbatur, cum ipse eam magnis impendiis pristino restituisset splendori, relinquens in dubium plustie mirari m tanto opere diligentiam oporteret quam opes & munisicentiam. XXII. D E B o vel B E B o. fafi « . PbaMmuuli roSit, ». Mensis Augusti sub finem Debo vel Bebo, (utrumque lego in veteri libro & elencho San- ctandreano, quorum ductum sidemque sequor) ad vacantem pontificatus Avennicensis honorem delibandum communi cleri, populique as- sensii assumitur, nullis ante in ecclefia functus muneribus, sed tantum vetus urbis senator, & ætate jam gravis ob merita quibus apud om- nes erat clarillimus. Addit autem codex noster hunc a sancto Honorato sacris ordinibus, & pontificia unctione delibutum, ita moderate suum administrasse magistratum, ut moribus facilis affabilisque, venerabilis tamen omnibus ob rectam piamque vitæ antea bene institutæ rationem & caritatem quam in pauperes solito magis ac magisdemonstrabat, nemini quicquam exhibuerit unquam negotii vel ossenuonis, sed ubique in toto convetsationis decursii impressa pacis & mititatis vestigia reliquerit siincti cu- justjue operis indefessus amator. Koqo 433. (quod debemus codici Sanctan- dreano) Debo Aven. episcopus, templum siincti Pauli a Vandalis dirutum augusto impendio restituere parat, civibus non modicam m tam pium opus pecuniam subministrantibus. Id que fanum est quod ipsemet pontifex triennio post, non unius Pauli, sed Petri simul & Pauli dicavit honori. Ad ejus consecrationiscumulandam celeritatem, non solus beatus Hilarius A rela- tensis episcopus interesse dignatus est, sed & ipsi Marinus Arausiensis, Venerius Massiliensis & Aptensis Auxonius episcopi cum multis ec- clesiarum suarum clericis adesse voluerunt. Porro ad annum tantum quadri ngentesi- mum trigesimum septimum vitam Debonis episcopi Avenionensis propagatam fuisse docet nos index Sanctandreanus his verbis : quinto calendas Maii Debo episcopus, postquam sediset annos circiter octo, & utiliter admodum &gloriose rexisset episcopatum, obdormivit in Christo, sepul- tufque requiescit in ecclestasanctorum apostolorum, quam decenter construxerat, & cum magna so- lemnitate biennio ante consecraverat. Quibus consentientia codex Savaronis, & antiquiores tabulæ habent, annum præterea subjungentes hunc eundem electionis Julii episcopi ; sit igitur, ENIONENSrs. 8<rz XXIII. JULIUS. SixtifaflC. CMiœui ffS. 7. < Demortuo pie& Iancte Debone episcopo, mirabile profecto est filium ejus Julium ean* dem cathedram conseirantibus liberis omnium sussragiis conscendiste. Filium autem fuisse indices & codices memorati una omnes sincera fide loquuntur, produntque sexto post patris obitum die, ab Hilario Arelatensi, Augustali Arausicensi, & Portiano Cavallicensi episeopij sacro inunctum fuisse oleo& infulis decoratum. Dei utique providentia sic disponente, gravissimus ut dolor Avenionensium ex morte patris conceptus non parum leniretur & ingens re farciretur damnum per silium, in quo pater con- spici redivivus posset, non moribus tantum, sed & gradu ejusilem dignitatis. Summa namque vigilantia optimus parenS, seduloque curarat officio, dum adhuc senator esset, ut illum puerum, instar purisiimæ ceræ, siiis compoutum manibus in virum formaret omni ex parteper- sectum ; ac post creatus episcopus, pari labore atque industria, divitias spirituales ita in eum, divina adspirante gratia transtulerat, & fœ~ eundo germine feliciter propagarat, ut dum ad absolutum omnibus numeris virtutum exemplar eum studeret conformare, siiam in eo ipsifli- mam exprimeret, redderetque iisdem pietatis, modestiæ, doctrinæ, prudentiæ & gravitatis lineamentis efformatam imaginem, quam omneS semel inspectam siilpicerent, & aucto fœnore sibi restitutam de cœlo crederent. Julius anno 439. interfuit synodo apud Re- jos civitatem Provinciæ ab Hilario Arelatensi episcopo convocatæ, sieditque inter primos & post simctum Hilarium Arelat. Severianum Aquensem, & Audentium Gratianopolitanum episcopos, quartus in hunc modum subscripsit ; Egosulius Avenionensts •episcopus hisstatutisinterfui &subscripst die &consule suprascripto. Nec est quod ultra quis conjiciat cum Ba* ronio synodum illam Regensem ( constanter enim sic legitur in cunctis veteribus libris nondum typis excusis, non autem Regiensem, ut vulgo dici solet) collectam fuisse ab Hilario Narbonensi episcopo ; siquidem nusquam repentur Hilarius Narbonensis episcopus ulli præ- sedisse synodo Regensi vel Arausicanæ. Julius an. 449. intra paucos menses gravi morbo consumtus nonis Julii in beatam translatus est requiem, postquam sedisset duodecim annos & dies aliquot. Ita enim de illo loquuntur indices Sanctandreani & Savaronis ; quibus & addunt cum codex noster tum antiquæ tabulæ prassulum Avenionensis ecclesiæ, mente eum certisiimum fuisse corde devotum, affabilem eloquio, amabilem omnibus, patientia singularem, paternæ pietatis & ecclesiasticæ diS- cipiinæ observatorem maximum & sapientia summum. Eximie plaCuisse clero & populo mores ejus, &non fine magna sanctitatis opinione mundo a Fucum nobis facit Polycarpus, cum asterir Julium epi- scopum Avcnmcenscm sc dixiHe in subfcriptione. Nam tam ipfc quam om.ncs alii episcopi concilii hujus, in sobscripuonibus MIrimulaium nomca f « dis suæ. emigrasse so ECCLESIA Al emigrasse, probat inde codex noster, quodpri-1 mus visus est cum elogio tumulatus in æde ca- thcdrali sub inscripto lapide, qui continuo pedum attritu absumtus ante quadringentos annos. Hæc verba tamen adhuc repræsentabat. CONDI… HIC. PIETAS. AMOR. … JUBAR. INSIG… GRATUS… JULIUS. ECCLESI… LABORE…. … AD… CUM… LAUDE. T… Sed & lapis ille qui tum spectabatur, vel temporum diuturnitate exesus, vel hominum in— j curia neglectus, aut qua alia de causa defossus, vel ad usos alios transiatus, nunc eo loci non amplius visitur. XXIV. S. M A x I m U S. i »

»

»

» fafi 10. Mrroiti roSii t. XXV. S. D O N A T U S. X eoIuii papa 16. Mrmiff rrjii p. XXVI. S. SATURNINUS. Hilari papa Childerici regii 6, XXVII. ElOTHERUs ^r/EL EUTHERIUS Siffephcii papa S. rrjij 17. _ Elotherus ( ita nomen illius effert prisca se. rics cpiscoporum Avcnnicensium) vel Eleutherius ( ut legitur in Sanctandreano indice, & codice meo) doctrina, side, humanitate & honestate insignis, ejufdem ecclesiæ prelbyter, atque ideo liis virtutibus eo culmine dignior, quod nonnisi episcopatus apicem gradatim as- cendi ex Canone jubebatur. Quod autem is sit Eleutherius ad quem Sidon. Apollinaris scribit ut nullius certi idonei testis testimonium evincit, re tamen & temporis & locorum ratione facillime persuademur i • Tornacensem enim Eleutherium arbitrari, ut conjectat Savaro in episu 11. in lib. 6. Sid. id certe mihi, nec aliis probari potest, cum Sidonio longe posterior inveniatur idem Eleutherius Tornacensis episcopus, & nc- quidem ipsum hoc ævo pontificiam dignitatem capefllvisse exipsa temporum circumscriptione constet. Vcrosimilius est Sidonium ad Eleutherium Avenionensem episcopum laudatam epistolam scripfisse : his verbis Sidonius domino papa Eleutherio suosalut em.Legatur epistola Ccc^cnssudaum prasens charta commendat &c. Et valde utique pro meo sensii, quod ibi pro Judæo agit, nam refert Benjamin Tudelensis in itinerario, qui ante CD. annos scripsit, inter urbes qurJiidæorum synagogashabuerunt post eversionem Hierosolimitanæ urbis a Tito, Ves- pasiani imperatoris filio peractam, Avenionem non postremam fuisse, multosque illam tunc a Si cpnstarrt de Meutherio Avenionensi episoopo, rion rejice* rem » K D Polycarni conjetShiram, sed cum episcopatuffi Eleutheri astrranr tantum indices, qui certe rccenciores sunt, & unus ex akero desoripti videntur, nullam merentur fidem. Mirari praeter ? » fub-t Noguierum, & alios qui tam de Avenionensibus epir scr » pi$, quam 1 de aliis Provinciæ fcripfcrunt, nufqiam ridufc laudatos indices, qui ut ita dicam, ad manuntcraoc. Tornus L ENIONENSIS. » 64 habuisse Isi-aelitas sapientes ac divites, & familias etiam quasdam de domo David, & Ju- da, quas ipse Vespa sianus Cæsar in eam trans> ci tulerat, ubi & adhuc in lpem suturæ con- versionis tolerantur a summo pontifice. Codex noster eximiænotæ excellentem Elotheri Avenion. episcopi virtutem exprimit, cui succinit index Santandrelnus dicens, sub eo ecclesiam Aven. reviviscere incœpisse, quam instar feræ depastus fuerat Euricus Gothorum rex. XXVIII. JUL1ANUS*. Sjmuathipbfor. Ciani. 4 Avenion. cathedram post Eleutherum conscendisse septimo a morte ejus die concentuS habet antiquarum omnium tabularum ejusidem ecclesiæ, & indicum Savaronis, & S. Andieæ, nulla prorsus levitate variationis. Electum autem & inauguratum Octobri mense Julianum, auctor nobis est codex’accuratissmus ac gravissimus… Exeunte jam anno a suscepta dignitate decimo septimo, quarto idus Decemb. an. 515. extremum vitæ emittit spiritum, nervis su— j bito in stuporem actis & toto sensu deiiituto. XXIX. Salutax t s.y } Hermifda papa 9. ChilMerti regis III. la Adfuit synodo Epaonensi, cui subscripsit in hunc modum Salutaris Avennecensu : at in co- codice Pithœano legitur sic adnotatus, Salutaris civitatis Avento subscripsit, quod & pariter habent codices Remensis & Portarum. Ac TilianuS, Fossatensis, Corbeiensis & Lugdu- nensis, quos sequi mavult Sirmundus, sic aliter post omnium episcoporum subscriptiones : Peladius presbyter jussu domini Salutaris episc. j civit. Avennica * huic definitioni interfui & sulf (cripst… ut ex hinc viaeas ipsum primo interfuisse per se sanctæ synodo, & mox non adfuisse nisi per delegatum suum Palladium pre- Ibyterum. Sub anno quingentcsimo vigesimo tertio eum mortali vitæ miiisse nuntium, illud magnopere persuadet, & plane in certum datur argumentum, quod Eucherium omnes antiqui indices, Santandreanus, Avnionensis& Savaronis, codexque noster pervetustus, electum eo ipso anno, tertio decimo calendas Julii, & evectum ad Avenion. ecclesiæ pontisicatum pari side, & conspirante stilo consirmant. Itaque de Salutari nihil hic amplius, de Eucherio 1 vero hæc quæ sequuntur. XXX. EUCHERIUS. HurmiiscUpapA 10. C hi Ida serti io. Eucherius evoluto nondum suæ electionis an* no, Arelatensi quartæ synodo, octavo idus JuniaS interfuit & subscripsit, ut aperte patet ex codice vetustiffimo conciliorum Cartusiæ Portarum, in quo leguntur omnium illorum episcoporum synodo præfatæ civitatiS subCgnantium subscriptiones. u Julianum bunc admittimus, sod ex conciliorum testimonio, maxime AgJthcnsts anni 506. qur consulerc debuiflet D. Poly* carpus, potius quam attendere fabulis. i Legendum cstc Aventicu nou ^VriwisAsopra probanauf* 1 ii 80 ECCLESIA Al , Ex Portensi cod. ms. subscriptiones episco- ’L porum, qui quarto Arelatensi concilio interfuerunt. Casarius in Christi nomine Arelat. episcopus definitionem hanc sanctorum fratrum meorum, & meam relegi & subscripst. Notavi sub die octava idus funias, Opilione viro clarissimo consule. Contumeliosus in Chrijii nomine de^Regenst civitate episcopus consenst & scripfi. Philagrius in Chrijii nomine Cabellica civit, episcopus assenji & subscripst. Pratextatus in Christi nomine ecclefia Aptensts consenst & subscripst. Eu- cherius in Christi nomine Avennica ecclefia episco— j pus consenst & subscripst. Ambigi autem minime potest, hunc Avenionensem Eucherium alium ab Eucherio secundo Lugdunensi archiantistite fuisse. Probant hoc sublcriptiones fecundi Araufic. concilii degra- tia & lio. arb. post 5.annos habiti, ubi sic legitur : Eucherius in christi nomine Lugdunensis epijcopus ecclesta consenst & subscripjt. Et consequenter nullo intermedio, Eucherius in Christi nomine epijcopus civit. Avenionensts consenst & sub- scripji. Interfuit etiam an. 527. sub die octava idus Novembris concilio Carpentoract. & tertius subscripsit. Cum autem annos quindecim < in administratione siia sanctissima impendisset, patribus siiis est additus anno 537. & sepultus in ade Deiparæ Virginis. Quonam autem mense quotave die nobis non constat, at constat ex codice nostro perantiquo & indice Santan-, dreano, fuisse illum summe patientem, prudentem, & in erogandis eleemolynis maxime pium. Et quod instante jam resolutione sua triduo ante mortem suam præviderit, & sumta eucharistia ad altare ductus, ibi in pace Deo animam suam reddiderit, magno fui desiderio apud omnes relicto. XXXI. ERMENIUS. 1 I Silvtriipfipi i. CbiUtfarti 14. Ermenius, ait antiqum codex, pro Eucherio vita exuto paucis post diebus ordinatus & consecratus est a beato Cæsario Arelat. episcopo in ecclefia sanctæ Mariæ Avennicæ, genere quidem Burgundio, profeffione autem præ- positus sive abbas monasterii sanctæ CruciS Arelatensis. Neque dubium fane quin ad hunc Ermenium abbatem pertineant hæc verba Bo- nifaciipapæ II.epistola XIV.adeundem Cæ- sarium Arelat. (cripta an. 530. in consirma- tionem synodi A rausicanæ secundæ ; Per filium, i inquit, nostrum Armenium presbyterum & abbatem litteras tua fraternitatis accepimus, quibus credideras postulandum &c. quod vero A. in E. illius seculi scriptoribus de facili transiret, exigua admodum est observatio… Exeunte mense Decembri an. 547. ipse pius Ermenius, cum annos decem & dies aliquot quiete ac beate ecdcsiam suam administrasset, diem clausit extremum. Antiquior index Santandreanus, hæc de eo breviter & examuffim subjungit : Ermenius ex converstatione & regimine Arelaten- sts monasteriiid pastoralem cathedram Avenio- EN IO NENS IS. 866 nensis evectus ecclesiæ, prasul egregius, prudens, & pervigil fuit, divinæque gloriæ & beata Maria virginis Dei matris obsequiistudiosus. XXXII. ANTONINUS. Vifilii p*pt 9. CbiUt farti rtgit 3$. E terris educto Ermenio delectus est in ejus loco Antoninus doctus, strenuus, prudens, & ardens fide ac zelo, qui per id tempus in Arauss- cana ecclesia archidiaconus multo virtutum lumine radiabat, vide Sammarthanos. Antoninus cum jam quindecim & amplius annis de episcopali dignitate siia, virtutum & meritorum lumine radiadet, procurrente supra quingen- tesimum sexagefimo tertio, obiit, diem &men- sem antiquorum nemo docet. Vir, ait codex noster auctoritate Santandreani indicis sirmatus, propemodum laudum illius notatiuncula, egregia pietate præditus, mitis, castus, purus, & animo generosos, qui multa Avenione ædisicia sa- cra refecit, & mores clericorum siiorum nunc privatis monendo sermonibus, nunc yitæ suæ exemplis publicssque adhortationibus in melius commutavit. XXXIII. JoHANNES III. Jmjnms III. CUUrii rtgii J. Vetustiflimus codex noster docet ipsum Johan- nem, cum inter senatores civitatis Avennicæ, genere, virtute, prudentia, cura etiam & tutela rerum publicarum nobilisiimus emineret, uxorque ejus e vita nuper excesiisset, in pontificem a clero omni & populo, repente fuisse postulatum, siagitatumque aClotario Francorum rege, sanctæ ut Avenionensis ecclesiæ gubernacula suscipere cogeretur. Quæ postulatio tam justa digna regi visa, ut extemplo mandarit eum fecundum usus ecclesiæ pontificalibus exornari infulis, episcopumque sacrari per mctro- politanum suum venerabilem SapaudumAr- chimystam Arelatensem, qui præceptum regij magna cum animi alacritate & civitatis Avennicæ exultatione perfecit. Anno autem 590. Johannes vigesimo septimo fui præfulatus anno nondum decurso, mensis Julii decimo sexto, ad supernas evolat sedes : illatum volunt antiquæ tabulæ & index Santandreanus, ejus corpus multa cum veneratione templo Deiparæ Virginis ante princeps altare. XXXIV. N… Crogrnifaftt. Cluarli II. rogi, g. Quis fuerit Johannis successor nemo unus ex j vetustioribus recentibusque invenitur, qui vel 1 verbo illum nominet in omnibus historiis, ta— j bulis, diariis, brevibus, atque matriculis, sed nec mihi ea vis ut assequi poffim… Hunc tamen anonymum episcqpum Avennicæ civitatis condicio anno 600. suis non defuisse partibus, circa subditos ad virtutem & pietatem erigendos, cum seCuto proxime sexcentesimo primo anno e jus opera collegium canonicorum primum institutum est, sacris cultius splendidiusuue peragendis mysteriis, in ædequæ nostræ Dominæ de Donis nomen habet. Anno sexcentesimo vero quinto e terris eun867 ECCLESIA A5 ’dem episcopum morte sublatum fuisse, ex eo. clarum fit quod Dynamius presoy ter Massilien- ’sis, virtute & genere nobilissimus, creatus inau- guratusque Avenionensis antistes comprobatur quarto mensis Novembris. XXXV. DtNAMIUS. StHtiai fafa i. Clitorii II. rtSii it. Dc Dynamiosic habet index Savaronis. An- ho autem si.’xcentesimo quinto, urgente Theodorico rege Dynamius prefbyter Massiliæ, qui educatus suerat in aula Sigiberti regis, & ab eo patricius & præscctus provinciæ creatus, & qui post uxoris siiæ obitum Deo se totum voverat, sacerdotiique gradum conscenderat, 1 dives valde in agris & pecuniis, sed magispie- tate & eleemosynis inclytus ordinatur Aven- nicæ civitatis episcopus, in qua multas ecclesiaS ac monaster<a condidit, quibus dereliquit quæ « cumque habebat. Et cum sedisset annos viginti duos & mensis tres, obiit sancte, & sepultusest in basilica sanctorum Petri & Pauli in qua instituerat clauttrum monachorum… Ac demum eo etiam brevius ita Sanctan- dreanus catalogus : Hinc Dynamius prefbyter ordinatus est episcopiis an. 6oj. fuit autem de civitate Massiliæ, fanguine nonilis, sed multo magis religione, antea patricius & præfectu$< Malliliensu, dives & potens, regitqueecclesiam Avenionensem annis 22. & aliquot mensibus, facultates siuas omnes relinquens pauperibus & « cclesiis quas ædificaverat & sepultus est septimo Calendas Januarias in basilica sanctorutn apostolorum Petri & Pauli, in qua regulam mo- nachalem posuerat, inter singultus & gemitus suorum omnium, a quibus jure merito colebatur uc sanctus. Hæc index. Paulo fusiori & politiori stylo hæc omnia prosequitur vetus codex noster probatisiimæ fidei, ut refert subsequens epitapniuth Dynamii episcopi : ] 7u qui pergis, stste, & perlege quis fuit iste Prasul, hunor sudis Dynamius hujus & adis 1 Regibu, & populis fpectabilis & fpeeialis. De cuncti, gratus pro nomine patriciatus : Sed qui postremo cupiens fervtresupremo, Amplius haud heros, humilised mente sucerdos » Atque bonum verum liberphantafmate rerum Sectari, meritis Christi de munere mitis, Contentus mire, mox omnia jussit abire. Noster hinc dignus pastor pius atque benignus, Justitia cultor, fcelerumsupiens relerator, J Pacis Jervator, jpeculum gregis & surculator, Pra cunctis humilis, cunctis clarus, stbi vilis. .Quapropter plora, quia stendi jam venit hora. Sancta domus cum te dimtstt, qui te beate PervigiU cura curabat & memor ora. DhPOs. EST SUB DIE NONO CAL. JANUAR. INDICT. XV. ANNO REGNI D. N. CLOTAR1I xxxx. EPISCOPATUS XXII. VIXIT PL. M. LXXIIX. Exstant apud Venantium Fortunatum lib. 6. carminum vcrlus hi ad Dynamium MassilienP. Exspecto te noster amor venerande Dynami, &c. Quos leges ibidem. Tomus I. E NI O N E N S I S. M Exstat etiam epistola divi Gregorii Dynamin & Aureliæ per r rauciam & Galliam inseripta quæ sic incipit : Scriptorum vestrorum pagina le— 1 ctione percursu, &c. i XXXVI. O… * Hœrorii ftfo J. Clitorii II. roSii 1 Quid O. unica littera signisicet aut quem dc- signet nescio. Suspectam tamen non habeo, nec tanquam huic loco insertam temere, cum ia antiquis indiobus & pervetustis membranis uno veluti calamo videatur adscripta. E terris ergo cum mors in cœlum sijstulissec Dynamium, votis Iussragiisque electus O. pre-> lbyter ejusdem ecclesiæ creatus antiises. Egregia, inquiunt indices codexque antiquus, eunt morum comitaS, & dignitas corporis, & præ- stans doctrina condecorabant, sed magis illa singularis illustrabat munificentia in eos,…. ut pater pauperum vocaretur. Sub illo pariter rcperio Aviloncm quemdam < virum illustrem & prædivitem civitatiS Aven- nicensis, cum liberos nullos haberet, posse ffio- num suarum ecdcsias & monasteria heredeS fecisse. & villam Marzafcum cum omnibus beneficiis & juribus siiis per eundem O… episcopum obtulisse altari sanctæ Mariæ de DoniS anno Domini 630. calendis Septembris. Donationis hujus breviarium, præclarum siine vetustatis monumentum, apud me est cum multi$ aliis quæ deinceps laudaturi siimuS.. Cum jam undecim annis sedem Avenionen- Pem tenuisset O… obiit annosexcentesimotri- gesimo-nono, fuitque sepultus in cujusiiam monasterii ecclesia quam ipse nuper sub tutelari Deiparæ V irginis Mariæ nomine consecrarat, & rebus omnibus quæ ad divinum cultum religioso ritu peragendum opportunæ videbantur, instruxerat. XXXVII. R… Stvtrbti fdepA i. figit tn Electus R… Avennicensis antistes anno sexcentcsimo t rige fimo-nono, mense Julio, uc referunt veteres indices Sanctandreanus & Savaronis, rebus probe prospereque gestis præde- cessori siio non inferior fuit, quin & ecclesiam Iuam majoribus in dies auctam opibus, purioribus etiam cultibus voluit frequentari & honorari, exardeseentibus ad ejus exemplum canonicis & populo ad pietatem facto. Episcopum R… anno 654. pridie calendas Maii fatis ab— < sumtum ex vetustis tabulis cognoscimus, & corpus ejus non sine luctu suorum in æde Deiparæ Virginis juxta antecestorum tumulos ter- ræ mandatum. XXXVIII. S. MAGNUS. ( MaiYum 6. CUdUvii II, figit 7, Indices natum illum Avenione, ex illustri Albinorum familia, Albino patre patricio & rectore Provinciæ post Jovinum Iub Sigeberto rege Austrasiæ & Burgundiæ, ac demum Uceticensi episcopo, docent. Interfuit anno 656. concilio Cabilonensi sub 4 Clodoveo II. & ei subscripsit his verbis : Iii ij Magnus epiſcopus eccleſiæ Avennicenſis ſubſcripſi. Ita enim diſerte & vera plane ſcriptura refert liber Portenſis reverendæ admodum vetuſtatis, & non ut profert editio vulgata Binii : Magnus epiſcopus eccleſiæ Attrebatenſis tom. II. concil. gener. parte II. pag. 529.

Magnus cum annum 12. pontificatus expleſſet feliciter, obiit vigeſimo-nono Auguſti anno 666.666.

XXXIX. S. Agricolus, vel Agricola.

Vitalianni papæ 12. Formula:Float right

Vide Sammarthanos. Codex autem noſter hæc habet : Agricola in pace reddidit ſpiritum placidiſſimum in ſomnum quaſi reſolutus anno 700.700.
* Ceteri habent ſecunda. tertia * die menſis Septembris cum eſſet annorum 70. ad cujus tumulum in æde primaria Avennica repoſitum, crebro multi agroti ſanitatem ſunt conſecuti, & dæmonia ſæpe ejecta, cæco etiam viſus eſt reſtitutus. Hæc codex.

700.
XL. S. Veredemus, vel Veredimius.

Sergii papæ 13. Formula:Float right

Vide Sammarthanos. Exſtat ejus epitaphium poſitum cura ſucceſſoris illius Domni ad tumulum ejus in æde Dei Virginis matris Mariæ in hæc verba quæ leguntur etiam in codice Anianenſi litteris Romanis :

VeredimiusS xri. famulus et sanctus ecclesiæ Aven. episc. hîc pausat un pace, qua vixit plus minus lxi an. depositus xv. kal. julias episcop. sui. xxii. indict. v.

XLI. Domnus.

Gregorii II. papæ 9. Formula:Float right

722.Antiquis omnibus tabulis præteritus Domnus nunc in lucem prodit benencio præfati codicis Anianenſis & indicis Savaronis. Iſte in hæc verba : Veredemio ſancto fine depoſito Domnus eodem anno, nempe ſeptingenteſimo vigeſimo-ſecundo, ex abbate monaſterii ſanctorum Petri & Pauli apoſtol. cleri ac populi calculo ſublegitur, & ſacratur ejuſdem civitatis epiſcopus : ſacerdos præclarus qui egregie rexit eccleſiam ſuam & exemplo bonæ vitæ præfuit.

Annum & diem pariter obitus Domni ſilent omnes tabulæ & indices. Fateor tamen veri prorſus videri ſimillimum an. 743. mortuum, quo Savaronis & Sanctandreanæ nomenclaturæ innominatum N. conſtituunt ejuſdem ſedis pontificem.

Plura ex opere D. Polycarpi decerpere inutile judicamus, quando ex his paucis poteſt facile de eo toto judicari.


ABBATIÆ ET VETERA MONASTERIA
urbis et
diœcesis
Avenionensis.


DE VETERIBUS ABBATIIS QUÆ NON AMPLIUS EXSTANT.


I. S. Agricoli. CUm S. Agricolus Avenionenſis epiſcopus eccleſiam urbis anguſtiorem eſſe cerneret ut tunc Chriſtianos poſſet capere, aliam conſtrui curavit, cujus adminiſtrationem dedit monachis Lirinenſibus ſuis olim ſodalibus ; ipsiſque abbatem præfecit, ut jam diximus in ſancto Agricolo, poſt vitæ ipſius ſcriptorem. Hæc abbatia fundata ſeptimo ſeculo deſinente, quandiu in hoc ſtatu perſeveraverit neſcimus.

II. S. Verani.Monaſterium ſancti Verani in ſuburbio Avenionenſi, vulgo ſaint Veron, monialium ord. S. Bened. conditur a Guigone comite Forcalquerii anno circiter 1140. adjunctum ineunte ſeculo XVII. parthenoni ſanctæ Praxedis in urbe Avenionenſi ord. Dominicani. Hæ S. Verani abbatissæ nobis occurrerunt.

Tyburga abbatiſſa S. Verani ex moniali S. Laurentii Avenion. his verbis memoratur in necrol. S. Laur. iv. nonas Januarii obiit Willelmus Carquerius frater Tyburgæ abbatiſſæ S. Verani monachæ noſtræ. v. id. Jan. ob. Tyburga, abbatiſſa S. Verani, de Clareto.

Item xvii. cal. Junii ob. domina Bertranda Gaufrida monacha noſtra & abbatiſſa S. Verani.

In obituario vero monaſterii S. Catharinæ Avenion. hæc de cœnobio S. Verani leguntur : vii. cal. Sept. obiit ſoror Iſnarda prioriſſa S. Verani.

x. cal. Nov. obiit domina Janivera de Monte-falcone abbatiſſa monaſterii S. Verani.

III. Monaſterium B. Mariæ de Furnis juxta Podium-altum ad ripam Rhodani, vulgo nuncupatum Fours les-Pujault, monialium ordinis Benedictini duobus milliaribus ab Andaone cœnobio, & tribus ab Avenione diſtans, conditur anno 1238. a Calveria abbate Andaonenſi & Mabilia de Albarono ſanctimoniali, ut infra dicturi ſumus.

Firmavit & approbavit hujuſce parthenonis fundationem ac dotationem Innoc. papa IV. brevi dato Lugduni vii. id. Septembris, pontificatus anno 3. Jam anno 1262. in abbatiam aſſurrexerat, in qua moniales ad annum circiter 1368. perſeverarunt, quo ab piiſſimo Anglico Grimoardi Urbani papæ V. fratre & epiſcopo Avenionenſi in urbem recipiuntur, quibus ea in civitate idem pontifex Avenion. cœnobium construi juſſit, quod poſtmodum anno 1428. unitum eſt collegio cardinalis Oſtiensis, dicto S. Nicolai, brevi pontificio Martini papæ V. Romæ x. cal. Febr. dato, & die 28. Julii ejuſd. anni dictum collegium in realem hujus abbatiæ poſſeſſionem inducitur. Huic autem parthenoni tum prioriſſæ tum abbatiſſæ præfuerunt.

Domina Mabilia, ſeu Mabilta de Albarone filia Petri de Albarone. Primum nupſerat N. Raimundo militi, e quo Berengarium Raimundum militem ſuſcepit ; demum vidua initium dedit Furnorum cœnobio, volente opemque ferente Calveria abbate Andaonenſi, qui & hanc ipſi cœnobio præfecit. Defuncta eſt in ipſis domus exordiis, teſtante veteri inſcriptione quæ hactenus in marmore ad lævam oſtii baſilicæ inſculpta legitur his verbis : ✝ Anno ab incarnatione Domini 1238. pridie non. Junii obiit domina Mabilia filia Petri de Albarono quæ conſtituit iſtud monaſterium feria 6. luna 1. In ipſa die ſol paſſus eſt eclypſim. Hujus meminit necrol. Andaonense 11. nonas Junii his verbis : Obiit domina Mabilia prioriſſa de Furnis.

Esquiva, de qua in necrol. S. Andreæ : xvii. cal. Nov. obiit Eſquiva prioriſſa de Furnis.

Alaſacia obiit vii. cal. Martii ex necrol. Andaon. ubi abbatiſſa nuncupatur.

Bertranda Roberta electa in abbatiſſam de Furno confirmatur a B. abbate S. Andreæ Avenion. iv. idus Nov. an. ab incarn. 1303. de qua ſic habet obituarium Andaonenſe : ix. cal. Febr. depoſitio Dom. Bertrandæ abbatiſſæ de Furnis.

Dulcia de Videna ex moniali de Furnis abbatiſſa electa confirmatur a Bertrando abbate S. Andreæ an. 1310. 3. Junii.

Johanna abbatiſſa B. M. de Furnis 5. Jun. anno Domini 1345. quædam permutat cum Bertrando de Moriez monacho S. Andreæ, &c. de facultate Armandi abbatis.

Abbatia de Furnis apud Avenionem, ſuppreſſa abbatiali dignitate, traditur exſecutoribus teſtamenti Johannis cardinalis Oſtiensis epiſcopi, ad fundandum ibi collegium, tranſlatis quæ ſupererant quatuor monialibus ad monaſterium S. Urbani papæ cum ſui monaſterii facultatibus. Vide chartam fundationis hujus collegii, quæ eſt xviii. in probat. col. 1.

Monaſteria quæ priſtinum adhuc retinent ſtatum ſunt,

Andaonenſe S. Andreæ ord. S. Benedicti ſecus Avenionem.
S. Laurentii feminarum ord. S. B. in urbe.
S. Catharinæ fem. ord. Ciſterc. in urbe.
S. Honorati Taraſconenſis fem. ord. S. Benedicti,[2] * de quibus ſigillatim.


Nobile ss. Andreæ, Martini et Cæsariæ monasterium, in Monte-Andaone, vulgo S. André de Villeneuve-lez-Avignon.

MOnachorum eſt ordinis Benedictini in vertice Andaonis montis, ad ripam Rhodani, in ſuburbio Avenicæ civitatis, & ad fines Gothiæ ſuum.

Quos authores, quove ſeculo initium habuerit haud ſatis ſcitur. Hoc ſolum conſtat ex litteris Hildeberti Avennicæ civitatis epiſcopi anno mvi. datis, quod in præfato Andaonenſi monte Concio inibi congregata multos monaſticam vitam per annos duxerit ; ſed a quibus poſtea diſſipata fuerit penitus ignoratur. Hunc locum* al. 24 quod quadrat indict. vi.
*al. fratre. Inguilrannus Cavallicenſis epiſcopus eccleſias in monte Tozonis, monitu domini papæ Johannis, & ſupplicante confratre * ſuo domno abbate Martino, monaſterio Andaonenſi confirmavit ac omnino dimiſit. Univerſæ carnis viam ingreſſus eſt 11. cal. Julii, ex necrologio Andaon.

II. Rainoardus Martino ſufficitur, quo regente Ricaus & frater ejus Hugo, uxor Arneradis, & filii Petrus ac Willelmus, eccleſiam S. Bartholomæi de Sonegos conceſſere an. 1024. Eccleſia ſecunda dedicata fuit menſe Novembri in honorem ſancti Martini ; pro cujus eccleſiæ dotalitio menſe Novembri Stephanus & uxor ejus Garſinnis, ac filii, dederunt manſum in villa Cavairaco, in valle Anaga & comitatu Nemoſenſe, Rainoardo abbati. Sub ejus regimine monachum induit ſanctus Pontius, poſtea abbaS, de quo infra. Obiit autem Rainoardus ii. id. Nov. ex necrologio.

III. Raimundus[3] I. an. 1046. interfuit concilio Arelatenſi, ut leges collect. Coſſartianæ, tom. IX.

IV. Ermengardus, quo ſedente Roſtagnus I. epiſcopus Avenionenſis dedit eccleſiam de Juncariis an. 1050. Obiit viii. cal. Maii, ex D. Suares.

V. Gaufredus Pelet abbas ſancti Andreæ legitur in necrologio parthenonis ſancti Laurentii Avenionenſis iv. cal. Aug. At quo tempore ſederit chartæ non docent. Eodem die in necrologio Andaonenſi occurrit memoria Petri abbatis.

VI. Rolandus annis 1059. & 1063. quo ceſſit in fata, die ultima Aprilis, ſic enim habet necrol. Andaonenſe : 11. cal. Maii depoſitio domni Rotlandi abbatis noſtri.

VII. S. Pontius cum patre & fratre Deo mancipatur in S. Andreæ monaſterio, medio circiter ſeculo XI. ubi abbas eligitur. Obiit die 26. Martii an. 1087. Ejus vitam ſcripſit Raimundus monachus ejuſdem loci, qui ſub S. Pontii diſciplina vixerat. Sed cum nihil in hac lucubratione notet ſcriptor, præter miracula, hæc pauca ſufficiant. Exſtat hæc vita ſeculo VI. Benedictino, parte II. p. 493. cui noſter Mabillon. pro more doctas præmiſit obſervationes. Obiit ſanctus Pontius ix. cal. Aprilis.

VIII. Petrus I. 1087. mortuo[4] Pontio abbas eligitur. Anno ſequenti, Raimundus Toloſæ comes, dux Narbonæ, marchio Provinciæ podium Andaonenſe ubi monaſterium ædificatum eſt, & villam adjacentem, ſicut anteceſſores ſui dederant, laudavit, confirmavitque Petro abbati. Anno 1096. Urbanum II. ſummum pontificem hoſpitio excepit in monaſterio Andaonenſi xi. cal. Auguſti, in quo brevi apoſtolico ea quæ Raimundus comes Toloſ. aſceterio S. Ægidii in valle Flaviana donaverat confirmavit ; itemque renovavit privilegia monaſterii Andaon. Editum eſt hoc breve in uberrimi Spicilegii tom. V. pagg. 21. & 22. An. 1112. pepigit Petrus cum Geraldo Amici. Eodemque circiter tempore Roſtagnus epiſcopus Avenionenſis dedit eccleſiam ſancti Remigii eidem abbati, qui baſilicam demum S. Andreæ abſolutam, idibus Decembris, al. Octobris, an. 1118. a Gelaſio papa II. conſecrari curavit. An. ſeq. 1119. indict. xii. xiii. cal. Jan. diploma tuitionis ab eodem ſummo pontifice obtinuit. Anno 1125. indict. tertia iii. nonas Maii, Gantelmus, Petrus & Iſnardus Conſtantiæ filii, huic abbati quædam vendiderunt ; ſubſcripſit Laugerius epiſcopus Avenionenſis. An. denique 1132. fato functus eſt iv. cal. Auguſti, & ad limen baſilicæ ſancti Martini ex parte meridionali in fornice 1. ſepelitur, in qua hactenus legitur : Petrus abb. Hunc e gente Alberti ortum eſſe notat necrologium parthenonis S. Laurentii Avenionenſis his verbis : Quinto idus Octobris obiit Petrus Alberti abbas ſancti Andreæ.

IX. Geraldus de Podio-alto, vulgo de Pujault, e gente militum Podii-alti, Andaonenſi monti vicina ortus, cui an. 1133. Arifonſus comes Toloſæ, dux Narbonæ, &c. Andaonenſe Podium confirmavit, villam de Angulis & alia quædam ceſſit, quæ quidem iterato idem comes dimiſit annis 1140. & 1142. An. 1143. breve obtinuit ab Innocentio papa II. in quo cœnobii Andaonenſis prædia enumerantur & confirmantur. Anno 1147. petente eodem abbate Geraldo, conceſſa Andaonenſi cœnobio privilegia bonaque recenſuit & firmavit Eugenius III. Obiit demum an. 1154.[5] idibus Aprilis, qua die necrologium hæc habet : Depoſitio domni Gui de Podio-Alto abbatis noſtri ; al. viii. idus Julii depoſitio domni Geraldi monaſterii ſancti Andreæ abbatis.

X. Pontius II. de Clareto, al. de la Vero, abbas jam anno 1154. legitur, quo Gaufredus Avenionenſis epiſcopus compoſuit litem inter Alfandum Cavallionenſis eccleſiæ epiſcopum, ejuſque clericos una ex parte, ac Pontium monaſterii S. Andreæ abbatem, ejuſque monachos ex altera ; exſtat Spicil. tom. VII. p. 207. Anno 1156. clientelaris fides ipſi præſtatur pro parte caſtri de Roca-curba ab .... & Hugone fratre ejus cum matre ſua. Anno 1157. nobilis domina Alafais de Roca-maura & Guillelmus ac Petrus filii dederunt ſtagnum de Podio-alto & alia prædia pro monachando Pontio de Roca-maura, altero præfatæ Alaſiæ filio. Anno 1160. Guillelmus Aptenſis epiſcopus eccleſias ſuæ diœceſis confirmavit. An. 1164. eccleſias Pouſillaci & ſancti Privati jure commutationis eccleſiæ de Cruas, a Raimundo epiſcopo Uticenſi comparavit. Eodem an. 1164. Guillelmus & Petrus de Roca-maura cum ſua matre Azalaicia, convenerunt Pontium abbatem, & monaſterio contulerunt quidquid habebant in Jaxia, in gratiam Pontii de Roca-maura fratris ſui, qui ibidem monachatus eſt, & deſeruit matri & fratribus hereditatem ſuam. Vide tom. VIII. Spicilegii p. 196. An. 1171. G. Calveti donavit ſe Deo & beato Andreæ in morte & in vita in manu Pontii abbatis, deditque vineas quaſdam in clauſo dicto Calveti. Sub finem hujus anni, morte ſublatus eſt Pontius abbas v. calend. Sept. qua die memoratur in necrologiis tum Andaonenſi, tum parthenonis S. Laurentii Avenion.

XI. Raimundus II. al. Trimundus 1171. & 1175. memoratur. Pleraque ædificia regularia, præſertim dormitorium ac refectorium opulante matre, aut a fundamentis conſtruxit, aut reſtauravit. Anno 1175. Trimundus abbas quædam emit a Pontio Ebrardi & Bernarda uxore in territorio de Junqueriis. Anno 1176. pactum fecit de quodam faſcio in loco Junqueriarum. Hujus meminerunt necrologia tum S. Andreæ, tum parthenonis ſancti Laurentii Avenionenſis nonis Septembris.

XII. Willelmus I. de Podi-alto Geraldi nepos, ex monacho Andaonenſi decanus, & ex decano abbas inſtituitur. An. 1178. ad ipſum breve direxit Alexander papa III. Laterani, nonis Junii, pontific. an. 19. quo poſſeſſiones Andaonenſi monaſterio conceſſas enumerat & confirmat. Menſe Aug. anni 1180. Iſnardus de Gargaja e proceribus Raimundi ducis Narbonæ, &c. habitum religionis in monaſterio ſancti Andreæ ſuſcipiens, omne jus quod habebat in caſtro Podi-alti Guillelmo abbati conceſſit per manum dicti Raimundi comitis, qui donationem hanc confirmavit diplomate quod habes Spicilegii tom. VIII.pag. 200. Anno 1182. controverſiam quæ vertebatur inter ipſum & Raimundum Gaufredi de pignore Junqueriarum, Roſtagnus Avenionenſis epiſcopus terminavit. An. 1189. menſe Maio, emit nonnulla a Gaufrida Multemoria relicta Iſnardi Mataroni, in inſula quæ ſita eſt juxta alveum qui dicitur Mota. Eodem anno Raimundus comes Toloſanus, &c. Bertrandum Jordanum filium Bertrandi Guillelmo abbati pro monacho dedit, & omnia jura quæ ipſe Bertrandus habebat in caſtro de Podio-alto. Anno 1195. menſe Aprili quaſdam cum Roſtagno Avenionenſi epiſcopo commutavit eccleſias de conſenſu R. præpoſiti & canonicorum, &c. Migravit a ſeculo idibus Aprilis, eodem anno ex necrologio. Jacet in clauſtri parte ſeptentrionali in fornice ultima, in cujus lapide ſepulcrali hæc verba leguntur : G. de Podio-alto.

XIII. Bermundus de Clauſonne de ſancto Ægidio an. 1197. menſe Martio convenit cum B. P. & G. Blancadis fratribus, quod medietatem in obventionibus quæ contingerent molendino territorii de Junqueriis haberent. Anno ſequenti menſe Maio a Roſtagno de Parco tres ſolidos cenſuales, quos ei Guillelmus abbas Bermundi prædeceſſor dederat, comparavit pretio 70. ſolidorum Raimundenſium novorum. An. 1202. quaſdam eccleſias titulo permutationis accepit a Bermundo Cavallicenſi epiſcopo. An. 1203. dedit Raimundo de Agouto, Vallis-ſaltus dynaſtæ, podium ſancti Martini, ad caſtrum conſtruendum certis conditionibus. Anno 1207. 1. Auguſti obtinuit diploma a Raimundo Toloſæ comite, ut juſtitias ſeu firmantias villæ de Thoſon monaſterio reſtituerent Ge...... Amicus per ſe & ſucceſſores ſuos, B. Cavallicenſis epiſc. &c. teſtibus G. Avenionenſi epiſc. P. abbate S. Guillelmi (diœceſis Lodovenſis in Septimania) &c. Anno 1214. memoratur in quodam inſtrumentoSpicil. tom. VII. p. 263. Bertrandi epiſcopi Cavellicenſis. An. 1216. dat licentiam xenodochii in villa de Thoro conſtruendi, ea lege, ut cum conſenſu & voluntate abbatum S. Andreæ & prioris de Thoro conſtitueretur, & ipſius admniſtrator obedientiam promittere, tanquam monachus S. Andreæ. Et certe an. 1219. menſe Sept. ipſi obedientia præſtatur pro hoc xenodochio. Ad ipſum reſcripſit Honorius papa III. & prædia Andaonenſi cœnobio conceſſa confirmavit brevi dato Viterbii 11. idus Dec. pontific. an. 4. Idem Bermundus dedit regi S. Ludovico medietatem totius juſtitiæ villæ ſancti Andreæ, a quo in compenſationem quatuor libras Turonenſes ſingulis annis ſolvendas recepit, 1226. menſe Sept. ex regio Carcaſſ. tab.

XIV. Willelmus II. Cepionis, ſeu Capio anno 1229. menſe Aprili Audæ prioriſſæ monaſterii ſancti Petri de Podio Auraſienſi concedit eccleſiam ſancti Carterii præſente Amico epiſcopo Arauſicenſi. Eodem anno Campumrotundum cœnobio ſuo vindicavit contra fratres hoſpitalis S. Johannis in Arauſica. An. 1232. iv. cal. Nov. decimas territorii de Valerga recuperat. Vivere deſiit anno 1233. ii. non. Nov. & in fornice lateris clauſtri aquilonaris ſepultus eſt, in cujus ſepulcrali lapide hæc leguntur : W. Cepionis.

XV. Calvaria, ſeu Calveria de Clauſonne, Bermundi abbatis nepos, an. 1234. Cæciliæ ſanctimoniali dedit eccleſiam ſanctæ Crucis ſitam in epiſcopatu Aptenſi & territorio de Roſſillono ad conſtruendum puellarum monaſterium, ut fuſe leges in litteris ceſſionis, quas habes in Spicil. tom. VII. sol 266. & ſeqq. Furnenſi parthenoni quoque initium dedit an. 1239. Calvarii abbatis meminit ſententia lata in ejuſdem cœnobii gratiam a judicibus quos litigantes elegerant, Bermundus epiſcopus Avenion. abbas ſancti Andreæ, ac prior de Liraco. Exſtat in tabulario Rupis-fortis, dataque legitur pridie idus Maii anno mccxxxvi. Ejus tempore reditus adeo decreverant propter hoſtium incurſus, ſterilitatem & Rhodani inundationes, ut ad expenſas neceſſarias ſufficere non poſſent. An. 1243. ix. cal. Auguſti clientelæ profeſſionem excipit a Roſtagno de Cadaleto, & Ponceto de Cadaleto, pro Boſcairaria quam poſſident in inſula de Pulveriis. Anno 1248. ii. idus Junii bona quædam recuperat a G. & Guiraudo de Bello -monte. Anno 1251. ſtatuta conduntur ad inſtaurandam in monaſterio ſancti Andreæ diſciplinam, quæ leges tom. VIII. Spicil. pag. 236. An. 1257. Raimundum de Auronis priorem S. Vigoris de Adano procuratorem ſuum inſtituit ad eccleſias ſancti Petri de Cannona & sancti Laurentii de Gebardello Aquenſis diœceſis repetendas. An. 1262. vel 1263. idibus Novembris fratri Raimundo contulit eccleſiam ſancti Petri de Caſtelleto. Denique ad meliorem vitam demigravit vi. cal. Maii, ex necrol.

XVI. Bertrandus Augerii an. 1259. idibus Januarii, quo Galburgis in abbatiſſam ſanctæ Crucis Aptenſis electa fine ejus conſenſu, ipſo conquerente apud P. Aptenſem epiſcopum, dignitati renuntiat, quam, approbante poſtea Bertrando, reſumit. Anno 1263. idibus Maii, quædam cum Roſtagno de Cadaleto permutavit Anno 1265. Guigoni Juſtanto eccleſiam ſancti Petri de Caſtelleto Regenſis diœceſis gubernandam tradit. Obiit viii. cal. Dec. ex necrol. tum S. Andreæ tum S. Laurentii Aven.

XVII. Roſtagnus Rebelli eccleſias quatuor recuperat xiii. cal. Martii 1266. quibus ſtatim regendis providit Raimundum de Vedena monachum, probante Raimundo Carpentoractenſi epiſcopo. Ad ipſum Clemens papa IV., breve reſcripſit quo decedentibus vel cedentibus clericis eccleſias monaſterii habentibus, monachos poſſet iiſdem præficere, nonis Aprilis, al. id. Julii, pontificatus anno 3. Vitam denique cum morte commutavit xiv. cal. Octob.

XVIII. Petrus II. Gaufredi, an. 1269. vi. nonas Martii, infirmariæ Andaonenſi eccleſiam ſanctæ Aulariæ, al. ſanctæ Eulaliæ Auraſicenſis, uniri obtinuit a P. epiſcopo & capitulo Auraſicenſi. Eo ſedente Bertrandus de ſancto Martino monachus & decanus ſancti Andreæ renuntiatur an. 1271. S. R. E. cardinalis, poſtea vero archiepiſcopus Arelat. de quo plura apud Saxium. Defunctus autem eſt Petrus Gaufredi iv cal. Auguſti 1271. de quo in necrologio hæc leguntur : iv. cal. Jan. tranſlatio. domni Petri Gaufridi abbatis noſtri.

XIX. Petrus III. de Monte-Urſorio (Montouſier} ex abbate ſancti Euſebii Aptenſis, a Bertrando Arelatenſi archiepiſcopo & Raimundo Avenionenſi epiſcopo per compromiſſi viam abbas ſancti Andreæ ſub initium menſis Sept. anni 1271. ** al. 1270. eligitur ; cui electioni de ſe factæ aſſenſum præbuit pridie idus ejuſdem menſis & anni. An. ſeq. id. Sept. quædam permutat cum Petro Audeberto priore clauſtrali. An. 1275.xvi. cal. Sept. ſacramentum fidelitatis excipit a Raimundo Iſnardi de Thoro domicello pro caſtro de Thodone. An. 1277. cal. Maii Pontium Vitalem juriſperitum creavit judicem primarum appellationum in tota terra ipſius monaſterii. An. 1282. iv. idus Aprilis tranſegit cum Raybaudo Cote domino de Monte-bruno, ratione decimarum prioratus Bruni ab eodem toparcha debitarum. Eodem anno iv. id. Februarii quædam ſtatuit pro victualibus ipſius conventus. An. 1285. xi. cal. Octob. fratrem Gaufridum de S. Michaële S. Andreæ monachum eccleſia ſancti Chriſtophori diœceſis Aptenſis donavit. An. 1287. rectoriam S. Mariæ de VeruniS in Aquenſi archiepiſcopatu fratri Jacobo S. Andreæ monacho largitus eſt. Memoratur & an. 1290. quo eccleſiam de Tolorencho fratri Roſtagno Alfanti contulit. Hujus tandem depoſitionis dies annotatur in necrologio iii. idus Decembris.

XX. Bertrandus de Lauduno e monacho & ſacrista abbas electus, an. 1291. idib. Martii pepigit cum utroque conſule & hominibus caſtri de Podio-alto, ſuper eccleſia S. Veredimii. An. 1292. v. idus Julii cum Adamo ſeneſcallo Bellicadri & Nemauſi nomine regis convenerunt ipſe & monachi, quod aſſociarent dominum regem in tota juriſdictione civili & criminali quam habent in caſtro & villa dicti monaſterii, & in villa de Angulis, &c. Rex vero aſſociat abbatem & conventum in feudis, retrofeudis, juriſdictione, pedagio, villæ de Tavellis & ejus diſtrictu, & in feudis quæ habet in prædictis villis de ſancto Andrea & de Angulis. Actum an. Dom. mccxcii. menſe Septembri. Subſcribunt D. Petrus Audiberti prior clauſtralis, D. Petrus Alphanti decanus, Raimundus Boydonerii, prior Rupis-fortis, Roſtagnus de Aramone infirmarius, & multi alii. Humanis rebus exemtus eſt 2. Martii an. 1293. ab incarnatione.

XXI. Bertrandus II. Raybaudi vel Raimbaudi, an. 1294. vi. idus Maii, ex monacho & camerario ſancti Andreæ in abbatem electus, confirmatur ab Andrea Avenionenſi epiſcopo. Eodem anno 7. Decemb. territoriis ſancti Andreæ & caſtri de Angulis de conſilio virorum prudentum fines adſcribit. An. 1295. iv. cal. Octobris ad ipſius nominationem Roſtagnus Aquenſis archiepiſcopus admiſit ad prioratum eccleſiæ de Ladaracha fratrem Bertrandum de Avenione ſancti Andreæ monachum. Bonifacius papa VIII. confirmat ipſi privilegia monaſterii xv. cal. Maii anno pontificatus 2. An. 1297. xiv. cal. Decembris Bernardus Conertus abbas Vallis-bonæ diœceſis Graſſenſis, attendens quod per R. in Chriſto patrem Bertrandum abbatem monaſterii ſancti Andreæ Avenion. & conventum ſuum omnes defectus prædicti Vallis-bonæ monaſteri valeant in melius reformari, illud ſubjecit monaſterio S. Andreæ. Alterum a Bonifacio papa VIII. diploma tuitionis obtinuit, datum Laterani iv. cal. Martii, pontificatus anno 6. An. 1303. iv. idus Novembris Bertrandam Robertam abbatiſſam de Furno confirmat. Hunc ipſum cum ſuo conventu Robertus primogenitus illuſtris Jeruſalem & Siciliæ regis, dux Calabriæ ac ejus in regno Siciliæ & in comitatibus Provinciæ & Forcalquerii vicarius generalis & ſeneſcallus in ſuam recipit protectionem, dato præcepto Aquis anno 1306. 16. Martii, indict. iv. An. 1308. 7. Novemb. ratam habet electionem Raimundæ de Venaſca in abbatiſſam ſanctæ Crucis Aptenſis, & 1310. 3. Junii electionem ſororis Dulciæ de Videna in abbatiſſam de Furnis. An. 1310. 8. Maii ipſe & Guillelmus de Nogareto miles regis conveniunt & conſtituunt Guillelmum de Vitali legum doctorem judicem primarum appellationum in locis vicariæ ſancti Andreæ.

XXII. Berengarius de Coyrano e monacho ſancti Andreæ prior ſancti Chriſtophori in diœceſi Aptenſi ac ſancti Bardulphi de Rupe-forti, poſtea decanus, tandem abbas per compromiſſum electus 18. Aug. 1311. & confirmatus ab officiali, præpoſito, &c. commiſſis ad hoc ab epiſcopo Avenionenſi 28. Sept. ejuſdem anni, benedictionis munus de licentia vicariorum generalium in eccleſia cathedrali intra miſſarum ſolemnia accepit a Petro Civitatis-novæ patriarchatus Gradenſis epiſcopo, Jacobo Avenion. epiſcopo in remotis agente : Actum die Dominica, 3. menſis Octobris anni præfati. Eodem an. 17. Octob. quædam emit a Guillelmo de Tavellis. Die 25. ejuſdem menſis homagium excepit habitatorum de Thodone. An. 1314. Berengarius abbas & P. de Macherino miles regis Franciæ, ſeneſcallus Bellicadri & Nemauſi conſtituunt & creant ad annum Guillelmum Lamberti domicellum vicarium ſancti Andreæ & ab eo fidelitatis juramentum recipiunt, prima die Januarii. An. 1316. die 21. Julii Ademario de Pictavis primogenito comitis Valentinenſis & Dienſis locumque tenenti Philippi regis Franciæ, in ſeneſcallia Bellicadri & Nemauſenſi recognoſcit monaſterium ſuum, & quidquid idem monaſterium citra Rhodanum poſſidet, eſſe in regno & de regno Franciæ, quamquam ea non teneat a domino rege, nec pro prædictis teneatur ei præſtare homagium fidelitatis, &c. An. 1317. ad ipſius præſentationem Pontius epiſcopus Cavallicenlis eccleſiam ſancti Gervaſii extra muros Cavallicenſes contulit Guigoni de Coyrano nepoti præfati abbatis. Ædificavit ſacellum ſancti Chriſtophori pone chorum, ubi videbatur nuper depictus flexis genibus & alba ac caſula indutus cum hac inscriptione : Dominus Berengarius de Coyrano, abbas iſtius monaſterii qui fecit hanc capellam in nomine Dei & ſancti Chriſtophori anno 1323. ex. quibus protrahendam ipſius vitam ultra annum 1311. manifeſtum eſt. Pro ipſius anniverſario faciendo Raimundus Chabaudi Bladerius vendit Petro Malſanguini monacho pitanciario ſancti Andreæ 100. ſolidos Turon. cenſuales, quorum unus Turonenſis argenti cum O rotundo valet ſexdecim denarios. Actum cal. Julii anno ab incarnatione 1322.

XXIII. Roſtagnus de Merindolio diœceſis Arauſic. prior de Saltu & decanus S. Andreæ, factus poſtmodum abbas, citatur coram Hugone Quiereti milite, ſeneſcallo Bellicadri & Nemauſi pro præſtando regi fidelitatis juramento, ubi recognoſcit monaſterium ſuum & ea quæ poſſidet citra Rhodanum, eſſe in & de regno Franciæ, ſe tamen non teneri pro prædictis facere regi homagium, &c. Actum in turri pontis Avenionis 18. Martii 1327. Electionem Sanciæ Laugeriæ de Saltu in abbatiſſam ſanctæ Crucis Aptenſis ſine conſilio ſuo factam irritat primum, tum approbat, juramento ab omnibus monialibus recepto de ſervanda perpetuo conventione inter utrumque monaſterium inita die 7. Aprilis anno ab incarnatione 1331. Intereſt capitulo generali monachorum Nigrorum ſeu Benedictinorum provinciæ Arelatenſis, Aquenſis & Viennenſis in prioratu de Manueſca anno 1337. celebrato. Plura inſuper ipſius meminerunt inſtrumenta ad annum 1340. quo moritur, poſt diem 2. Julii quo memoratur in donatione Petri Blavi S. Clementis preſbyteri cardinalis.

XXIV. Armandus, al. Arnaudus de Euſeria, vel de Elzeria, vulgo de Lauziere, anno 1341. ab incarnatione, 3. Aug. ex abbate ſancti Salvatoris Lodovenſis, a domino papa Benedicto XII. Andaonenſi cœnobio præfectus eſt. Prioratum ſancti Petri de Torcularibus abbatis menſæ uniri obtinuit a Clemente papa VI. 13. cal. Julii anno pontificatus 2. An. 1343.24. No-. vembris Johanni episcopo Forojul. & rectoriJ comitatus Venaiſcini caſtra de Thodone & de Junqueriis recognoſcit. An. 1344. homines S. Trinitatis fidelitatem illi juravere. An. 1346. ab incarnatione, 7. Auguſti in remotis agebat, quo nimirum capitulo generali per vicarios locumque tenentes interfuit. Ipſo rogante Johannes Avenionenſis epiſcopus eccleſiam de Iſſachiis annectit officio prioris clauſtralis die 18. Auguſti 1347. Anno 1350. intereſt benedictioni Iſabellæ de Moreſio primæ abbatiſſæ Goriani. Vicariis generalibus ſedis Avenionenſis vacantis anno Domini 1352. 6. Maii Jacobum de Veteri-monte preſbyterum præſentavit ad rectoriam perpetuam prioratm S. Veredemii. Obiit vi. idus Decembris, ex necrologio.

XXV. Jaubertus de Livrone 26. Martii 1353. indictione vi. procuratorem ſuum generalem inſtituit fratrem Deodatum Jordani infirmarium & cellerarium ſancti Andreæ ad confirmandam quamdam venditionem. Non multo poſt factus eſt abbas Montis-majoris, tandemque corporali ægritudine oppreſſus, ultimo ſuo teſtamento elegit corporis ſui ſepulturam, una cum fratre ſuo, in monaſterio S. Andreæ cui legavit quadringentos florenos auri ad emendos cenſus pro inſtituenda capella in eccleſia prædicti monaſterii 15. Junii 136o.

XXVI. Raimundus III. de Apcherio abbas S. Vitoni Virdun. in diplomate Innocentii papæ VI. dato apud Villam-novam viii. idus Julii, pontificatus anno 1. nuncupatur abbas S. Andreæ Avenion. hoc eſt an. 1353. Humanis rebus valedicit nonis Septembris, necrologio teſte ; ſed quo anno incertum eſt. Certe Raimundus adhuc abbas præerat annis 1361. & 1362. 1. die Maii.

XXVII. Guigo ſeu Guido de Vaſſinhaco Raimundi ſucceſſor memoratur an. 1362. 18. Junii. An. 1364. cenſus aliquot comparavit a nobili viro Andoyno de Vaſſinhaco magiſtro huſſerio papæ. An. 1366. Guido de Prohinis miles ſeneſcallus Bellicadri & Nemauſi arbiter aſſumtus de decimis olivarum de Furno, eas ipſi decernit adverſus homines caſtri S. Andreæ & Villæ-novæ. Anno 1367. 8. Februarii officio ſeu beneficio infirmariæ, prioratum B. Mariæ Montis-alti contulit. Anno 1369. 1. Febr. præcipit citari quemdam monachum ſuum ſub excommunicationis pœna. An. 1372. indictione x. ultima die Maii fidelitatem papæ juravit pro ſe & monaſterio ſuo, quod ab eccleſia Romana pendere agnoſcit. Anno 1378. die 20. Novembris laudat emtionem cujuſdam hoſpitii ſiti Villæ-novæ factam a Guillelmo Audoardi. Memoratur & anno 1379. 27. Nov. defunctus nonis Aug. ex necrol.

XXVIII. Savaricus Chriſtiani ex priore ſancti Orientii Auxitanenſis, ſedis apoſtolicæ gratia ſancti Andreæ abbas, convenit cum omnibus poſſeſſiones habentibus in inſula nemoris Mejani, Argentoni & Mayranicis, ut ipſi habeant iter publicum latitudinis decem palmarum francum, veniendo de regno, & eundo verſus terram heredum Bertrandi Fulcaudi ; illi vero in compenſationem prædicti itineris promittunt ſe aſſignaturos abbati in feodo franco in allodio duos francos auri. Actum penultima Decembris, anno ab incarnatione 1380. Anno 1383. Deodatus Saliſperii monachus & ſacriſta ſancti Andreæ, a Savarico abbate excommunicatus, de mandato Clementis papæ VII. abſolvitur a Willelmo ſancti Vitalis cardinali judice & commiſſario pro cauſis perſonarum religioſarum. Hoc ipſo anno abbas nuncupatur Maſſil. in charta Fayditi Avenionenſis epiſcopi regentis officium camerariatus collegii cardinalium pro Guillelmo tituli S. Stephani in Celio monte cardinali, qua recognoſcit Savaricum olim S. Andreæ, tunc vero Maſſilienſem abbatem, pro parte ſui communis ſervitii, quo ratione dicti ſancti Andreæ monaſterii erga præfatum collegium tenebatur, 30. florenos auri perſolviſſe 17. Nov. an. 1383. indict. 6.

XXIX. Anglicus Grimoardi perpetuus monaſterii ſancti Andreæ adminiſtrator, &c. ordinat procuratorem ſuum in dicti monaſterii regimine Pontium Grimardi priorem de Garanibodio Aquenſis diœceſis, cum poteſtate omnia & ſingula faciendi quæ ipſemet facere poſſet 29. Maii 1383. Memoratur & anno 1384. 10. Decembris.

XXX. Guillelmus III. Villate ſeu Vilate Anglico cedente factus abbas, die 12. Decemb. anni ab incarnatione 1385. a nativitate 1384. vicarium ſuum generalem in ſpiritualibus & temporalibus conſtituit fratrem Johannem Pelegrini ſancti Andreæ monachum & decanum. An. 1386. 1. Dec. capitulum generale habuit, in quo laudavit permutationem factam inter ipſum abbatem & conventum ex una parte, & priorem ac conventum Montis-alti ex altera. Unus fuit exſecutorum teſtamenti Anglici Grimoardi cardinalis Albanenſis an. 1388. conditi die 11. Aprilis, ut legere eſt in collectione Baluz. ad vitas paparum Avenionenſium.col. 1049. In ipſius favorem Johannes tituli S. Vitalis de Murolio, & Petrus tituli ſanctæ Suſannæ de Tureyo preſbyteri cardinales arbitrorum munere functi, condemnant Alziarum Alberti militem, dominum de Thoro ad ſolvendos 20. francos pro damnis quæ intulerat caſtro de Thodone 9. Nov. an. 1395. An. 1404. 14. Junii ut judex & conſervator privilegiorum S. Victoris Maſſil. a ſede apoſtolica ſpecialiter deputatus, nonnulla mandat in gratiam præfati monaſterii. In actis concilii Piſani an. 1409. recenſetur inter abbates qui procuratorem ad illud miſerunt cum plena poteſtate. An. 1415. 3. Apr. magiſter Raimundus de Roſſeto baccalaureus in legibus, prior prioratus de Thushis Aquenſis diœceſis, Guillelmo abbati ſancti Andreæ recognoſcit pro annua penſione ratione dicti prioratus decem ſolidos Turonenſes, & duas libras ceræ. An. 1418. controverſiam de boſcagio Avenionenſi quæ vertebatur inter conventum ſancti Andreæ & canonicos B. M. de Villa-nova, ut commiſſus ab utraque parte, definit in gratiam monachorum. An. 1425. indictione iii. tanquam regens officium pitanciariæ, dat ad novum acapitum & in emphytheoſim perpetuam Guillelmo Begonis unum caſale ſitum in loco de Taraſcone. Eo denique defuncto x. calend. Octob. ex tabula funeraria, regimen habent cœnobii, non ut abbates, ſed ut adminiſtratores, 1°. Pontius Saraceni, tum Jacobus Pelegrini decanus, de cujus adminiſtratione bona certus Johannes qui ſequitur eum abſolvit, cum pacto nihil ulterius ei ſuiſve petendi.

XXXI. Johannes Vervin, ſeu de Vervins 1428. indictione vi. 23. Nov.

XXXII. Odo Alamannus ſeu Alamandi an. 1429. 5. Aprilis antequam abbatiæ poſſeſſionem iniret, monachis fidelitatem in adminiſtrando cœnobium pollicitus eſt. Anno ſeq. indictione viii. die 9. Septembris fratri Malliardo ſuo monacho, priorique de Saltu, prioratum de Guilleſtro Ebredunenſis diœceſis gratificatus eſt An. 1437. 17. Martii dat ad novum acapitum ſive emphytheoſim perpetuam quandam vineam Matthæo Leante habitatori Villæ-novæ, &c. Eodem anno deceſſit ix. cal. Novembris. Interea vero Jacobus Pelegrini decanus reſumit vicariarum abbatiæ generalem.

XXXIII. Pontius Saraceni Andaonis monachus & pitanciarius, quem poſt obitum Willelmi de Villate, cœnobium adminiſtraſſe ſupra diximus, exſtincto Odone, a fratribus eligitur abbas, ſed non pacifice ſedet, cui tamen in commendatarium electo, an. 1438. 18. Febr. tanquam domino Avenionis habitatores recognoſcunt ſe tenere ſub directo ejus dominio & majori ſenhoria hoſpitia ſua ſita apud Avenionem ſub certis cenſibus annuis. Quod autem quiete minus ſederit, argumento eſt recognitio facta Jacobo Pelegrini decano & vicario generali dicti monaſterii 18. Martii 1438. Unde & in necrologio hæc de ipso leguntur, vi. non. Julii : Depoſitio domini Pontii Saraceni electi noſtri monaſterii, obiit anno 1448.

XXXIV. Johannes de Borbonio anno 1438. 26. Decembris, prioratum de Monte-bruno Vapinc. diœceſis & camerariam monaſterii S. Andreæ confert Johanni de Tologniaco monacho prædicti monaſterii. Erat nothus Johannis ducis de Borbonio, electuſque eſt cum Pontio Saraceno a 7. Andaonis monachis in abbatem, & a ſummo pontifice confirmatus, cauſa cadente Pontio legitime tamen electo, & ab archiepiſcopo Arelatenſi jam benedicto anno 1438. Anno 1443. 29. Decemb. prioratui ſancti Petri de Majanis Aquenſis diœceſis univit prioratum de Laureire. Paulo poſt eligitur epiſcopus Anicienſis, a qua ſede tranſit an. 1444. ad archiepiſcopatum Lugdun. Factus denique an. 1455. abbas Cluniac.

XXXV. Zano de Cene protonotarius apoſtolicus, occurrit abbas annis 1450. & 1451. quo habebat vicarium generalem Johannem epiſcopum Trojanum 1452. 1456. & 1460.

XXXVI. Jacobus ** al. Johannes. Amanetus epiſcopus Papienſis, ſancti Chryſanti (al. Chryſogoni) preſbyter cardinalis vulgo Papienſis dictus, inſtitutus a Pio papa II. idibus Auguſti abbas ſancti Andreæ, inſequenti menſe poſſeſſionem adit an. 1464. Interim vero Ludovicus Galliæ rex litteris Rothomagi datis ſeneſcallo Bellicadri mandat, ut priorem & monachos ſancti Andreæ, qui ab aliquo jam tempore fratrem Johannem de Rumilly al. de Tolororigniaco Cluniacenſem monachum & priorem de Rumilly, poſt Zanonis obitum in abbatem ſibi elegerant, conſervet in poſſeſſione regendi & percipiendi univerſos abbatiæ reditus, vacante ſede, donec nova electio confirmetur, adverſus cardinalem Papienſem hominem alienigenam, qui non obſtante nupera ſeneſcalli prohibitione, ipſos monachos allegata proviſione ejuſdem abbatiæ a ſummo pontifice, ut ait, impetrata, inquietabat. Datæ ſunt regiæ litteræ 28. Jan. an. gratiæ 1465. Nihilominus vero memoratur Jacobus cardinalis adminiſtrator abbatiæ S. Andreæ an. 1472. & 1477. Obiit idib. Sept.

XXXVII. Petrus de Arpajone ſedis apoſtolicæ protonotarius, ex illuſtri in Ruthenis proſapia toparcharum de Arpajone ortus, Guillelmi epiſcopi Cadurc. & Goffridi Petrocoric. antiſtitum germanus 19. Martii anno 1479. vicarium ſuum ſpecialem & generalem in ſpiritualibus & temporalibus abbatiæ ſancti Andreæ conſtituit Johannem Nigaudi vel Nigandi. Hoc ipſo tamen anno 21. Octob. ſedes vacare dicitur, quo Johannes Michaëlis pitanciarius ac vicarius generalis monaſterii ſancti Andreæ ſede vacante, creat & conſtituit ejuſdem monaſterii camerarium Johannem de ſancto Johanne, in utroque jure baccalaureum, ordinis Cluniacenſis, actu legentem in univerſitate Avenionis. Forte nimirum ægre a monachis admiſſus eſt Petrus de Arpajone, qui tamen an. 1482. 15. Maii per ſuum vicarium generalem Johannem Nigandi prioratum B. Mariæ de Saltu contuliſſe memoratur. Eodem anno 2. Decemb. Johannes de ſancto Johanne monachus & camerarius ſancti Andreæ, vicarius generalis abbatis in capitulo generali confirmat fundationem a fratre Giraudo Piſcatorii priore de Laoreis in ipſo monaſterio factam. An. 1495. indict. xiii. 20. Junii, conſtituit ſuos procuratores ad impugnandas coram domino papa prioratuum uniones. Præfuit ad annum 1521. quo vivendi finem fecit iv. idus Martii, teſte necrologio.

XXXVIII. Ludovicus d’Aube alias de Rupemartina Avenionenſis diœceſis, ſacrorum canonum profeſſor & auditor ſacri palatii apoſtolici Avenion. primum exſtitit monachus Montis-majoris ; tum prior ſancti Petri de Aligno, deinde ſancti Martini de Caliſmartio al. de Collis, e præcentore tandem ſancti Andreæ abbas eligitur, ac bulla pontificia Leonis papæ X. data ix. cal. Maii anno incarnationiS 1521. pontificatus ix. confirmatur, in qua quidem decretorum doctor, & in academia Avenionenſi cum laude docens appellatur, eique facultas retinendi prioratus conceditur. Anno 1537 1. Decemb. Franciſcus Galliæ rex Paulo III. ſummo pontifici per litteras indicavit ſe reſpondiſſe votis Ludovici d’Aube ſancti Andreæ abbatis, abbatiam ſuam Franciſco de Caſtellana nepoti, monacho & pitanciario ejuſdem abbatiæ reſignare cupientis, poſtulavitque ut eundem Franciſcum avunculo dare ſucceſſorem non dedignaretur.

An. denique 1539. die 2. Maii tabellam de paſſione Chriſti ſuis impenſis confici curavit, atque in fata ceſſit eodem anno iv. non. menſis Novemb. Plurima dona ipſi monaſterio fecit, in quo & quatuor anniverſaria fundavit : videlicet in qualibet feria ſexta 4. temporum, necnon dedit capellam veſtimentorum 450, ſcutorum auri. Ita necrologium.

XXXIX. Franciſcus de Caſtellana ſacrorum canonum profeſſor, nepos ex ſorore Ludovici d’Aube ſuperioris abbatis, quo cedente in manibus regis, & ipſo rege apud Paulum III. ſummum pontificem interveniente, bulla pontificia Romæ apud ſanctum Petrum data 2. cal. al. undecimo cal. Maii anno incarnationis Dominicæ 1539. pontificatus iv. curam & adminiſtrationem abbatiæ ſuſcepit. Anno ſeq. 15. Decemb. clientelare ſacramentum regi exhibet pro temporalibus abbatiæ ſuæ bonis. Eodem anno 1540. menſæ abbatiali adjungi fecit prioratum de Tavels. Supellectilem ſacram deinceps auxit, & regularia ædificia nonnulla ſarta-tecta fecit. Anno 1553. breviarium ad uſum cœnobii ſui Avenione typis mandari curavit. Anno 1557. 17. Septemb. cum ad procuranda ſedis apoſtolicæ apud Carpentoractum negotia deputatus fuiſſet, ne ſuum, dum abeſſet, monaſterium idoneo rectore careret, vicarium ſuum generalem & ſpecialem inſtituit Audoinum Moncalmum al. Odonem de Montenon prædicti monaſterii camerarium. Præerat adhuc anno 1559. ultima Julii ; ad quot annos incertum : hoc unum ſcitur quod obierit 11. die Aprilis al. 11. cal. ejuſdem menſis, & quod ſtatim electus ſit a fratribus in vacantis monaſterii vicarium generalem Antonius Caſtelboni al. de Caſtroburcio, prior clauſtralis 12. Oct. 1566.

XL. Claudius Page e vicario generali monaſterii B. Mariæ de Valle-Richerii ordinis S. Benedicti, Bajocenſis diœc. a Pio V. papa, monaſterio ſancti Andreæ abbas præficitur an. 1567. 6. cal. Martii pontific. an. 2. Præfuit ad annum 1572. quo Cæſari Brancaſſio ceſſit, reſervata ſibi annua penſione 250. librarum.

XLI. Cæſar Brancaſſius (alias Abrahamus Lunelli, quandiu nimirum Judæis exſtitit) recens ad fidem converſus, dimittente Claudio Page, Andaonis abbas inſtituitur brevi Gregorii XIII. dato Romæ iv. cal. Januarii pontificatus anno 1. poſſeſſionem adeptus 7. Novembris 1575. Vir erat doctiſſimus, linguas 22. callebat, qui & hebraicam Gilbertum Genebrardum in cœnobio Montis-Alti Andaoni vicino & ſubjecto edocuit. Cardinali Georgio Armaniaco, aliiſque ſacris eccleſiæ principibus acceptiſſimus fuit, non vero monachis qui eum hucuſque Judaïſmum profiteri ita conqueſti ſunt, ut Lutetiam Pariſiorum accedere dato vicario generali, tandemque Johanni Sicardo polemarchi de Ornano filiorum pædagogo ſub annua penſione anno 1597. reſignare compulſus ſit. Venetias deinde perrexit, quo dum iter ageret per Rhodanum & Avenionem, pallio faciem obduxit ne locum in quo tot probris affectus fuerat videre cogeretur. Peregre vero & antequam Venetias attigiſſet eum ferunt obiiſſe anno 1598. & quidem juxta nonnullos ad Judaïſmum regreſſum.

XLII. Johannes Sicardus clericus Ebredunenſis diœceſis, polemarchi de Ornano gratia ad regimen cœnobii ſancti Andreæ admittitur a Clemente papa hujus nominis octavo, bulla idibus Decemb. data anno incarnat. 1599. ejus pontificatus viii. Hic ipſe ſancti Andreæ infirmarius, & in ſpiritualibus ac temporalibus vicarius generalis jam admiſſus, poſt expreſſam regulæ ſancti Benedicti profeſſionem, abbatiæ poſſeſſionem adipiſcitur, facto de obſervandis privilegiis, ſtatutis, ac prædicta ejuſdem monaſterii regula juramento, vii. cal. Aprilis an. ab incarnatione 1600. In capitulo generali anni ſequentis 1601. 23. Februarii celebrato, quædam ſtuit ad officium divinum & morum converſionem ſpectantia. Anno 1617. conventum patrum Recollectorum Villæ-novæ ſub certis conditionibus exſtrui permisit. Anno 1604. clauſtra ruinæ proxima reficere ſenatus conſulto compulſus eſt. Hoc autem circiter tempore congregationi vulgo dictæ Exemtorum nomen dederunt monachi ſancti Andreæ, inſtante præſertim fratre Petro Aymar decano ejuſdem monaſterii. Annis autem 1620. & 1627. præpoſitus generalis ejuſdem congregationis D. Johannes d’Alibert effecit apud eoſdem monachos ut monaſterium ſuum congregationi S. Mauri naſcenti unirent. Obiit Avenione anno 1634. cal. Martii J. Sicardus abbas, & ſepultus eſt in ſuperiori parte chori juxta tumulum D. Ludovici d’Aube de Roque-martine.

XLIII. Franciſcus du Roure de S. Remezé e comitibus ſancti Remeſii, & ipſe unioni ſancti Andreæ congregationi ſancti Mauri incumbit ; abbas autem factus eſt ceſſione Johannis Sicardi anno circiter 1631. vel 32. rexitque ad an. 1634.

XLIV. Johannes-Baptiſta du Roure de S. Remezé reſignante fratre, & accedentibus litteris pontificiis ac regiis fit abbas regularis. An. 1634. quædam ſtatuta de officio divino, refectorio communi, aliiſque ad obſervantiam regularem ſpectantibus ſervanda proponit. Eo ſedente tentata jam a pluribus annis unio S. Andreæ cum congregatione S. Mauri feliciter abſoluta eſt, haud tamen ſine gravibus domini Petri Aymar piiſſimi decani incommodis, qui tandem e carcere liber egreſſus, una cum domino de Vigneaux ſenatore, & aliquot e patribus hujus congregationis D. Petro Beziat S. Aniani priore, &c. in monaſterii poſſeſſionem immittitur an. 1635. annuentibus demum, ac ſenatui Toloſano morem gerentibus abbate & monachis, coram reverendo patre domno Ambroſio priore & reverendi patris domni Gregorii Tariſſe præpoſiti generalis procuratore an. 1637. neque vero multo poſt, refectorium ac dormitorium conſtrui fecit D. Sylveſter Perreciot prior ejuſdem monaſterii, anno ſcilicet 1646. Anno 1678. die 9. Auguſti ceſſit Joſepho du Roure fratris ſui filio, retenta penſione.

XLV. Joſeph du Roure ex libera ceſſione patrui ſui fit abbas, & poſſeſſionem abbatiæ nanciſcitur anno 1678. at cum nollet vitam monaſticam juxta regulam S. Benedicti profiteri, eam dimiſit.

XLVI. Ludovicus Franciſcus du Roure regia ſchedula deſignatus abbas, adiit poſſeſſionem die 28. Febr. anni 1680. Adhuc præeſt.


Abbatia S. Laurentii.
fem. ord. S. Benedicti.

HOc monaſterium virginum ordinis S. Benedicti in urbe Avenionenſi, ſub invocatione SS. Laurentii & Theodoriti martyrum conditum refertur ab Amelio Avenionenſi comite, ejuſque conjuge, qui ibidem quieſcunt. Certe ſic lego in necrologio veteri ſancti Laurentii : vi. idus Februarii obiit Guiburga confraternitatis noſtræ incœptrix. Lanfredus ejuſque uxor Mabilis multa contulerunt anno 951. quæ ſequenti charta recenſentur :

In Chriſti nomine, amen. Ego Lanfridus & uxor mea Mabilis pro ſalute animarum noſtrarum, & filii noſtri Amici, & pro præmio nobis acquirendo celeſtis gloria, de rebus noſtris aliquid in eleemoſinam Deo & ſanctæ Mariæ conferre cupientes, donamus, cedimus & transferimus in perpetuum ſacris virginibus ſub regulari beati Benedicti habitu Deo famulantibus, in monte S. Laurentii ſecus Avenionem, terras omnes arabiles quas habemus inter ipſum montem & Durentiam, cum manſo de Albaredo, & vineis in valle, omni conſuetudine ſolutis. Quod donum in præſentia reverendiſſimi patris Radonis electi Arelat. archiepiſcopi, & venerabilium dominorum Rangefridi Avenionenſis, & Heriberti Cavellicenſis epiſcoporum & coram ſubſcriptis teſtibus in capitulo prædictarum virginum ad mandatum domnæ Mauræ abbatiſſæ congregatarum publice fecimus, & mox ſuper altare beatæ Mariæ ejuſdem eccleſiæ detulimus ac depoſuimus, videntibus cunctis qui aderant pariter & laudantibus, quorum hæc ſunt nomina : Virmundus vicecomes, Aſcherius, Eſmeradus, Bozo, Pontius, Hubertus, & pro parte virginum reverendiſſimus Rado electus Arelat. Rangefridus Avenionenſis, & Heribertus Cavellicenſis epiſcopi, Urſio præpoſitus, Pontius canonicus, Stephanus filius Sigaldi & Deſiderius. Ut ego Lanfridus cum uxore mea qui libenter, libere & abſque ulla calumnia concedo & cedo in perpetuum, ut quiete ea omnia poſſideant & diſponant abbatiſſa & ſorores præſentes & futuræ, velut propria. Sit vero anathema qui contra hoc teſtamentum venerit vel auferre aut inferre damnum aliquod tentaverit. Actum anno incarnationis Dominicæ nongenteſimo quinquageſimo primo indictione nona xii. cal. Auguſti regni Boſonis domini noſtri xxvii.
Ego Rado munere divino electus humilis ſanctæ Arelatenſis eccleſiæ archiepiſcopus ſubſcripſi & ſignavi.
Ego Ragenfridus humilis epiſcopus ſanctæ Avenionenſis eccleſiæ ſubſcripſi & ſignavi.
Ego Heribertus Cavellicenſis epiſcopus ſubſcripſi & ſignavi.
Ego Urſio præpoſitus ſubſcripſi & ſignavi.
SS. Pontii canonici & ceterorum qui ſupra.
Frodo diaconus rogatus ſcripſit & ſubſcripſit in Dei nomine, Amen.

Sequentes abbatiſſas ex vetuſtis ejuſdem parthenonis monumentis eruimus.

Series abbatissarum.

I. Maura, de qua in ſuperiori charta.

II. Balda abbatiſſa anno 39. regnante Rodulfo rege, Chriſti 1033. ſubſcribit chartæ Archintrudis de Piſcatoria Bitorricæ. Memoratur xvi. cal. Januarii, in necrol. III. Forcoara an. 1105. ex ſchedis noſtri D. Stephani du Laura.

IV. Iſnarda abſque ulla temporis nota, ut & ſequentes, legitur in necrologio iii. idus Januarii.

V. Laurentia conſignata in necrologio v. cal. Februarii.

VI. Stephana vi. nonas Martii al. vi. idus.

VII. Alaſaſia Vinirola prioriſſa ſancti Laurentii in abbatiſſam eligitur, ſed vel pacifice non ſedet vel demoritur ſtatim electa, de qua necrol. xii. cal. Aprilis obiit domina Alaſaſia prioriſſa electa S. Laurentii.

VIII. Anneta Cabaſſole vii. cal. Julii.

IX. Ava ix. calendas Auguſti.

X. Aladeſia ſeu Alafacia xvi. calend. Nov.

XI. Aicelina xiii. cal. Novembris.

XII. Emma xiii. calendas Decembris.

XIII. Mathildis I. anno 1163. pepigit cum Raimundo Arelat. archiepiſcopo ſuper eccleſia de Caſtro veteri ; ex D. Etiennot.

XIV. Joſcerandis præerat jam anno 1177. An. 1179. bullam protectionis obtinet ab Alexandro III. papa. Memoratur in necrologio iii. idus Septembris.

XV. Mathildis II. 1180. componit cum R. Arelatenſi archiepiſcopo. Bullam protectionis 1186. accepit ab Urbano III. & anno 1189. litteras ab Ildefonso rege Aragoniæ & comite Provinciæ, datas Taraſcone, menſe Januario. Commemoratur in necrologio xiv. cal. Julii, &4. nonas Januarii Petrus Guillelmus ejus frater.

XVI. Baſina quæ prioriſſa erat an. 1189. ex diplomate Ildefonſi regis, præerat abbatiſſa 1200. & 1213. Commemoratur in necrol. tum S. Andreæ tum S. Laur. Avenion. xvi. cal. Julii, & iii. nonas Februarii Adalais ejus mater.

XVII. Adalaſia 1214. 1216. 1217. 1219. Eadem forte eſt cum Alaſaiſia Malveſina e gente Malivicini, quæ prioratum S. Verani circa hæc tempora contuliſſe reperitur.

XVIII. R. 1241. cum I. archiepiſcopo Arelatenſi tranſigit. Eadem eſſe videtur cum R. Augeria abbatiſſa ſancti Laurentii, quæ poſt Alaſaiſiam Malveſinam prioratum ſancti Verani contulit.

XIX. Agnes I. 1252.

XX. Raimunda de Aramone ex prioriſſa S. Verani facta abbatiſſa S. Laurentii, ad eundem prioratum nominavit, poſt Adalaſiam Malvicinam & R. Augeriam abbatiſſas. Anno vero 1260. ad ſedem apoſtolicam appellat, eo quod turbaretur aut turbari timeret in ſuo jure ad dictum prioratum. Præerat adhuc 1277. 1278. 1287. In necrologio vi.calend. Aprilis conſignatur, Aladaiſis uxor Iſnardi mater Raimundæ abbatiſſæ noſtræ & xii. cal. Aprilis. Iſnardus Augerii converſus noſter frater Raimundæ abbatiſſæ. Ipſa vero in necrologio ſancti Andreæ inſcribitur xiv. cal. Sept.

XXI. Beatrix I. de Aramone 1292.

XXII. Bertranda I. de Barjols 1306. 1307. 1322. 1328. Notatur in necrologio iii. nonas Martii, al. iii. idus Aprilis.

XXIII. Johanna Marciucurva electa nominatur 1332.

XXIV. Tiburgis de Burbone obiiſſe dicitur anno 1339. calendas Maii ; at eadem videtur eſſe ac :

XXV. Guiburga ſeu Gaburgis de Bulbone 1340. 1344. & 1346. Ejus obitus aſſignatur in necrologio ix. cal. Aprilis.

XXVI. Beinhona de Beinhono 1346.

XXVII. Beatrix II. Augeria, filia Guillelmi Augerii domicelli de Ponte Sorgia Avenionenſis diœceſis, præerat 1350. 1352. 1354. 1355. 1369. 1389. 1391. 1397. 1401. 1402.

XXVIII. Bertranda II. Augeria 1402.

XXIX. Catharina I. Brotinelle ex procuratrice facta abbatiſſa rexit annis 1403. 1404. ad 1407. Occurrit in necrologio vi. cal. Octob.

XXX. Agnes II. Giraude 1408. 1409. 1410. 1411. 1413. 1414. 1416. 1417. 1418.

XXXI. Dulceta Hugolina ſeu Dulcelina vel Dulſana Hugoline 1421. 1423. 1426. 1433. 1438. Obiit xv. calendas Januarii ex necrol.

XXXII. Margarita I. Aſtoauda vel Eſtoauda 1440. & 1471. recenſetur in obituario v. nonas Julii.

XXXIII. Catharina II. de Ruſpo ſeu de Ruffo, utroque enim modo ſcripta legitur, reperitur 1478. 1479. Obiit viii. calendas Julii 1488. In ſchedis D. du Laura ad an. 1488. notatur Margarita de Rueyio.

XXXIV. Gilletta Eſtoauda 1488. 1493. 1512. 1524.

XXXV. Aſlomanda obiit x. cal. Jan. 1527.

XXXVI. Agnes III. ſeu Anneta de Seytre 1529. 1537. 1540. 1553 1557. eadem forte eſt ac

XXXVII. Anna Sentoris, cujus obitus in necrologio aſſignatur 4. cal. Januarii 1564.

XXXVIII. Johanna de Theſan de Venaſque 1568. 1569. ejus obitus in necrologio habetur xi. cal. Feb. 1575.

XXXIX. Catharina III. Bellona 1580. Obiit 1581. nonis Nov. ex necrol.

XL. Anna de Merulis 1588. ſub ejus regimine reformatur monaſterium, & poſt ejus obitum qui contigit 1608. abbatiſſæ deinceps factæ ſunt triennales.

XLI. Emilia de Rouillas prima ex triennalibus abbatiſſis.

XLII. Diana I. de Beaulieu.

XLIII. Eleonora de Serre an. 1617. uſque tertio iterum eligenda.

XLIV. Camilia, ſeu Camilla de Revilaſco, forte eadem cum Emilia de Rouillas, 1619. vi. idus Junii, ex necrol.

Eleonora de Serre iterum electa 1602. 1632. & 1635. Obiit anno ſequenti, x. cal. Septemb.

XLV. Maria de Moiroux electa die Mercurii 27. Auguſti, & confirmata 1636.

XLVI. Eleonora de Laurenti electa 26. Auguſti 1639.

XLVII. Lucretia de Rouillas de Barroux electa & confirmata 27. Auguſti 1641.ad 1645.

XLVIII. Catharina IV. de la Fare 1645.

XLIX. Diana II. de la Salle dela Garde, 1648. & 1651.

L. Anna de Panniſc. obiit abbatiſſa triennalis anno 1658. iii. cal. Jan.

LI. Clara de Gay obiit 1666.

LII. Margarita II. de la Beaume 1672.

LIII. Johanna d’Aſtres 1675.

LIV. Margarita de la Beaume 1678.

LV. Margarita III. de Guyon, obiit 11. Januarii 1691.

LVI. Franciſca de Ville-Franche de Caumon, electa 24. Jan. 1691.

LVII. Catharina V. de Seitres de Caumon, 1694.

LVIII. Catharina VI. de Guyon, 1700.

LIX. Catharina VII. de Seitres 1703.

LX. Margarita de Sade 1706.

LXI. Gabrielis de Theſan de Venaſque 1709.


Abbatia S. Catharinæ Aven.
ordinis Ciſtercienſis.

SAnctæ Catharinæ monaſterium puellare ordinis Ciſtercienſis, quod nunc ordinario ſubeſt, conditum dicitur a Zoëne piiſſimo Avenionis præſule in ipſa urbe circa annum 1254. qui & aliud cœnobium monialium, ſanctæ Catharinæ ſacrum apud Sorp in diœceſi Regenſi a Fulcone antiſtite cœptum abſolvi curavit, & uti ſedis apoſtolicæ legatus firmavit. Andreas epiſcopus Avenionenſis bene multa ceſſit monaſterio ſanctæ Catharinæ Avenionenſis, quod tandem bellicis tumultibus aliiſve injuriis male affectum reſtauravit Anglicus Grimoardi S. R. E. cardinalis, frater Urbani papæ V. & archiepiſcopus Avenionenſis. Eugenius IV. anno 1436 univit huic monaſterio abbatiam ſancti Verani, conſentiente hujus loci abbatiſſa. Hujus autem parthenonis cum nobis chartas videre non licuerit, ſeriem abbatiſſarum perfectam dare non poſſumus, ſequente vero aliunde expiſcati ſumus.

Abbatissarum catalogus.

I. TIburgis, Argeniæ filia, prima rexit cœnobium ſanctæ Catharinæ an. circiter 1255. de qua necrologium ſic habet ad xii. cal. Aprilis : Obiit domna Tiburgis prima abbatiſſa iſtius monaſterii ſanctæ Catharinæ mccl... ubi necrologium Andaonenſe habet x. calend. Aprilis.

II. S. de Maſſa abbatiſſa S. Cathar. Avenion. memoratur in necrol. ad xii. calendas Maii.

III. N. de Puteo nonis Junii in obituario.

IV. Anglina 1291. 12. cal. Januarii, cujus tempore Andreas epiſcopus Avenionenſis excommunicationis ſententiam vibravit in eos, qui monaſterium alteri quam epiſcopo subjicerent.

V. Gaufrida Miſſona 1308. 1309. obedientiam jurat B. epiſcopo.

VI. Jordana Matarona electa & confirmata 1316. 22. Maii obedientiam promittit Jacobo epiſcopo.

VII. Huga de Venaſca 8. idus Octobris in necrologio memoratur.

VIII. Anelpina de Lauduno nonis Decemb. obiit.

IX. Cæcilia Cavalleria jam præerat anno 1346. & adhuc anno 1355.

X. Ayglina de Blandiaco (de Blanzac) anno 1390. qua ſedente, opem ferentibus Hugone de ſancto Martiali & Anglico Grimoaldi card. Albanenſi, baſilica quæ modo exſtat a fundamentis erecta eſt. Tandem benemultis cœnobio ſuo acquiſitis obiit x. cal. Aprilis, ex D. Etiennot.

XI. Anna de Lauduno fato fungitur 1456.

XII. Antonia de Lauduno anno 32. ſuæ ætatis litterarum peritia inſignis, eligitur 1456. ea ſatagente abſoluta fuit & dedicata eccleſia an. 1479. obiit iv. cal. Sept.

XIII. Gabrielis de Lauduno alias de Monte-Falcone anno 1482. Antoniæ ſufficitur, & deceſſit 1504. ix. cal. Maii.

XIV. Antonia de la Fare electa 1504. recenſetur in obituario vii. idus Julii.

XV. Anna de Baufremont ad an. 1565.

XVI. Johanna de Tolon de ſaint Jale præficitur abbatiſſa an. 1565.

XVII. Elena de Peruſe ad an. 1609. qua defuncta deinceps ad triennium tantum electæ præfuerunt abbatiſſæ, quæ ſequuntur.

XVIII. Iſabella de Gaignon nobilis Aven. ab an. 1609. ad. 1612.

XIX. Magdalena Benedicti ab anno 1612. ad 1615.

XX. Clara de Romieu ab anno 1615. ad 1621.

XXI. Anna de Valavoire ab an. 1621. ad 1625. poſtea condidit monaſterium S. Bernardi de Manoſca monialium ordinis Ciſterc. anno 1636. opem ferente parthenone ſanctæ Catharinæ, & aſſentientibus domino epiſcopo & toparchis de Manoſca. Quod in tantum & tam brevi excrevit, ut modo 40. moniales & ultra, ſub regimine abbatiſſæ domino famulentur.

XXII. Clara de Romieu iterum eligitur 1634. & præeſt ad annum 1640. Ea regente Anna de Valavoire, & aliæ quædam moniales ſanctæ Catharinæ initium dedere monaſterio ſancti Bernardi de Manoſca, ut modo diximus.

XXIII. Catharina de Baculard ** al. de Bachalar de Perne. 1640. ſexennio regit.

XXIV. Anna Maria d’Eure de Paris gente Delphinatus nobili nata ab anno 1649. ad 1652.

XXV. Maria de Benedicti eligitur an. 1652. & quinquennio in regimine exacto moritur.

XXVI. Maria de Mont de Vergnes 1669.

XXVII. Anna Maria de Paris 1672.

XXVIII. Maria de Lopes de Mont de Vergnes 1678. cujus regiminis annus nonus anno Chriſti 1680. coincidit.

XXIX. Johanna Leugardis de Levieux, 1684.


Monasterium Tarasc. S. Honorati.

MOnaſterium illud fundatum fuit pro 30. monialibus, & una abbatiſſa, necnon 8. monachis Lerinenſibus, ut docet ſequens charta :

Notitia fundationis hujus parthenonis.

Ex MS. abbatiæ NObilis vir dominus Roſtagnus Gantelmi Neapolitanus ſtetit a partibus Caroli comitis Andegavenſis & regis Siciliæ. Cum autem occiſi fuere Franci in veſperis Siculis, ipſe cum familia ſua aufugit ad Carolum IV. cum uxore ſua domina Philippe de Real, & filiis ſuis Roſtagno, Jacobo & Johanne. Navim autem conſcendentes multis jactati fuere periculis ; & tandem ad Inſulam Lirinenſem appulere. Inviſit dominum abbatem & monachos dominus Roſtagnus, & promiſit Deo ac abbati ſe monaſterium ordinis Benedictini, & inſtituti Lirinenſis conſtructurum. Pergens autem ad regem nuntiavit ei quæ acciderant ; & quia bona ſua amiſerat, dedit ei rex caſtrum Reynardi & Eyraquium & Romanium, qua poſſedit præfatus Roſtagnus, ſed monaſterium non conſtruxit ; at moriens præcepit filio ſuo ut faceret conſtruere, Jacobo videlicet Gantelmi qui uxorem duxit dominam Mariam de Bulbone, & ex ea ſuſcepit dominum Johannem Gantelmi. Hic anno 1358. erat ſeneſcallus Provincia, regnante regina Johanna filia Roberti regis Neapolitani, & nullos habebat liberos. Unde & memor præcepti quod dederat dominus Roſtagnus Gantelmi patri ſuo, & quod pater etiam ipſe juſſerat moriens ut cœnobium conſtruere faceret, ipſe votis majorum ſuorum ſatisfecit, & hoc monaſterium ædificavit anno 6. pontificatus domini Innocentii papa VI. & ſubjecit illud monaſterio Lirinenſi, in quo monaſterio poſuit 30. moniales ſub regimine abbatiſſæ & abbatis Lirinenſis. Poſtea vero, hoc eſt anno 1364. conſtruxit & aliud monaſterium monachorum in eccleſia ſancti Nicolai Taraſcone, & poſuit in eo 20. monachos, quibus & monialibus æqualiter dedit, & diviſit omnia bona ſua.

Adjunctum fuit cœnobium S. Nicolai menſae abbatiſſæ & monialium anno 1400. Abbatia vero hæc modo exſtat, ac ſubeſt ordinationi abbatis Lerinenſis.

Aliam chartam de fundatione huius monaſterii datam anno 1361. habes in probationibus C. XXIX. pag. 147. col. 1.

Ex litteris Innocentii papæ VI. Johannes Gantelmi propoſitum avi Roſtagni, & Jacobi patris, de fundandis quatuor capellaniis mutavit in melius, fundando & dotando monaſterium ſub regula S. Benedicti, ubi ſub abbatiſſa degerent 30. moniales, quibus in ſpiritualibus miniſtrarent 4. monachi monaſterii Lirinenſis, cujus loci abbati monaſterium novum ſubdebatur. Diploma Innocentii exſtat tom. XI. fragmentorum hiſt. D. Cl. Eſtiennot p. 59.

Series abbatissarum.

I.
Ex ſchedis D. Anſelmi Forojul. præpoſiti. BEatrix de Alba de Rupemartina, d’Aube de Roquemartine, abbatiſſa regit ab anno 1358. ad an. 1390. quo nepti cedit.

II. Gaucelina de Alba de Rupemartina al. Gantelma d’Alibe 1390. & 1398.

III. Seleta Iſnardi ab anno 1398. ad 1411. qua ſedente anno ſcilicet 1400. exſtinctum fuit cœnobium monachorum ſancti Nicolai, & monaſterio monialium unitum.

IV. Marquiſia Gantelmia ab anno 1411. ad 1419. e familia fundatoris erat. Pro Marquiſia nonnulli legunt Margaritam.

V. Cæcilia Aycardi 1419.

VI. Catharina de Sonabre al. Sommabre 1441. 1449.

VII. Delphina de Sabran 1449. 1458.

VIII. Pontia de Deovolente, Diulavol al. Dieulovol ex prioriſſa 1458. & 1465.

IX. Tidola e nobiliſſima DD. comitum Vigintimillienſium ſtirpe orta, biennio paulo plus præfuit, ſub qua ſequens abbatiſſa legitur prioriſſa.

X. Johanneta I. de Barbantane ex prioriſſa 1455. præeſt ab an. 1467. ad 1487.

XI. Anna I. de Mont-faulcon 1487. memoratur in obituario ſanctæ Catharinæ Aven. his verbis : 11. cal. Nov. obiit domina Anna de Montefalcone abbatiſſa monaſterii ſancti Honorati Taraſchonis.

XII. Iſabellis d’Abeille aliter d’Arbeille. 1498. 1515.

XIII. Antonia de Canniſio 1525. quinquennio regit.

XIV. Margarita ** al. Magdalena. I. de Tornatoris 1530.

XV. Jacqueta d’Aiguiere 1555. ad 1543.

XVI. Scholaſtica Betonis, de Beton 1543. Obiit anno 1547. cujus elogium ſcripſit pater Hilarion de Coſte.

XVII. Margarita II. de Clermont filia Bernardini de Clermont ex Anna de Huſſon, 1550. ad 1554. fitque ſimul abbatiſſa ſancti Cæſarii Arelat.

XVIII. Anna II. de Beaufremont 1557.

XIX. Margarita III. d’Arpajon ab anno 1577. ad 1598.

XX. Anna III. de Clere ab anno 1598. ad 1628.

XXI. Margarita IV. du Roure ab anno 1628. ad 1631.

XXII. Anna IV. de Maugiron ab anno 1631. ad 1638. quo nepti reſignavit.

XXIII. Franciſca Silvia de Maugiron ab an. 1638. ad 1678. quo & nepti pedum dimiſit.

XXIV. Johanna II. de Maugiron anno 1678. menſe Julio ſolemnem recipit benedictionem a domino de Grignan archiepiſcopo Arelatenſi deſignato.

XXV. N. de Breſſieu deſignatur a rege Chriſtianiſſimo, an. 1713. in feſto omnium Sanctorum.

Hactenus ſubeſt hoc monaſterium ordinationi abbatis Lirinenſis, qui ipſum quolibet triennio viſitat.

  1. ↑ Cum a regula exorbitaſſent canonici, B. archiepiſcopus Arelatenſis, & P. Avenionenſis epiſcopus, conſentiente Roſtagno præpoſito & aliis canonicis, condiderunt ſtatuta pro reformatione eccleſiæ Avenionenſis, quibus præcipiuntur quæ ad exactam diſciplinam regularem ſpectant. Hæc legimus inter fragm. D. Claudii Eſtiennot, tom. X.
  2. ↑ Præterea Johan. XXII. meminit monaſterii ord. S. Claræ apud Avenionem conditi, & abbatiſſarura Alaſiæ de Silvana, ac Berengariæ de Corvo poſt Alaſiæ obitum electæ. Vide in Gaſberto archiep. Arelat.
  3. ↑ D. Suarez Avenionenſis Rainoardo ſupponit Eminum, quem obiiſſe dicit xii. cal. Maii, & Ermengaudo Giſonum x. cal. Novembris defunctum.
  4. ↑ Petrus excepit ſanctum Pontium in abbatiali dignitate, ut docet laudatus ſcriptor, qui ait ſe ad ſcribendam S. Pontii vitam fuiſſe ab ipſo invitatum.
  5. ↑ Guiraudus abbas menſe Decemb. an. 1154. in charta Anfos Toloſæ comitis, &c. caſtrum de Liraco eccleſiæ & prioratui hujus nominis largientis.
Receptum de "https://la.wikisource.org/wiki/Gallia_Christiana_1715_01/Avenionensis"