II  |
I. recensere
AGAPETI PAPAE II PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO S. SALVATORIS FULDENSI. (Anno 946.) Confirmatio privilegiorum quae Marinus II papa Fuldensi monasterio concessit. [ Cocquelines, bullar., privileg., amp. Collect., I, 250.] AGAPETUS episcopus, servus servorum Dei, HADAMARO religioso abbati venerabilis monasterii Domini Salvatoris, et per te in eodem venerabili monasterio successoribusque tuis abbatibus in perpetuum.
Summam gerentes sollicitudinem omnium venerabilium locorum, quantum ex divino adjutorio possibilitas datur, de eorum stabilitate satagere studemus. Hoc namque studio, et divina placatur clementia, et laus Ecclesiae Christi procuratur: nam potiori et nos fiducia pro impetranda venia delictorum, aeternam pietatem audemus implorare: et ideo reverentia tua postulavit a nobis quatenus jam dictum venerabile monasterium Domini Salvatoris a sancto Bonifacio episcopo constructum in loco qui vocatur Boconia erga ripam fluminis Fuldaha, privilegii sedis apostolicae munimine decoretur, et sub jurisdictione sanctae nostrae cui, Deo auctore, deservimus Ecclesiae, constitutum nullius alterius Ecclesiae jurisdictionibus submittatur: de qua re piis desideriis tuis faventes, hac nostra apostolica auctoritate id, quod exposcis, effectui mancipamus secundum privilegii seriem, quod ab antecessore nostro bonae memoriae Marino hujus almae sedis praesule inibi perpetualiter factum nobis ostendere sategisti: et ideo omnem cujuslibet ecclesiae sacerdotem in praefato monasterio ditionem quamlibet habere, aut auctoritatem, praeter sedem apostolicam prohibemus, ita ut nisi ab abbate monasterii fuerit invitatus, nec missarum ibidem solemnitatem quispiam praesumat omnino celebrare; ut profecto juxta id, quod subjectum, apostolicae sedi firmitate privilegii consistit, inconcusse dotatum permaneat, locisque, ac rebus, tam eis quas moderno tempore tenet, vel possidet, quam quas futuris temporibus in jura monasterii divina pietas voluerit augere ex donis, et oblationibus decimisque fidelium absque ullius personae contradictione firmitate perpetua perfruatur. De caetero vero hoc deliberantes, decernimus, ut congruis temporibus, nostrae sollicitudini ecclesiasticae intimetur, qualiter religio monastica regulari habitu dirigatur, concordiaque convenienti ecclesiastico studio mancipetur, ne forte, quod absit, sub hujus privilegii obtentu, animus gressusque rectitudinis a verae norma justitiae aliquo modo retorqueatur; et neque regi, neque episcopo cuilibet, vel comiti, vel aliae magnae parvaeque personae licitum sit quamlibet vim inferre, sive aliquam controversiam facere in rebus et familiis ejusdem saepe dicti venerabilis monasterii.
Auctoritate nostra etiam interdicimus, ut nulla femina inibi ingredi unquam praesumat, nemo in eodem venerabili monasterio, vel in caeteris ejus locis placitum habeat, nemo servos, vel colonos ad aliquod servitium astringat, illis tantum exceptis personis, quibus abbas ad utilitatem suae necessitatis assensum praebuerit.
Eligendi sibi abbatem, quando opus fuerit, fratres inter se potestatem habeant, secundum regulam sancti Benedicti sine ullius personae contradictione, tibique, dilecte fili Hadamare, quia te bene eruditum, et eloquentem virum novimus, verbum Dei praedicare auctoritate sancti Petri, et concedimus, et praecipimus. Igitur statuentes apostolica censura decernimus per hujus decreti nostri paginam, ut quicumque cujuslibet Ecclesiae antistes, vel quacunque dignitate praedita persona hanc privilegii nostri auctoritatem, quam praerogativa principis apostolorum firmamus, temerare praesumpserit, nisi cito resipuerit, anathema sit, et iram Dei incurrens, a coetu omnium sanctorum extorris existat, et nihilominus praefati monasterii dignitas a nobis indulta perpetualiter inviolata permaneat apostolica auctoritate roborata. Qui autem custos et observator hujus nostri privilegii [adde exstiterit] benedictionem et gratiam a Domino consequatur.
Scriptum per manus Leonis scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae in mense Octobris, indictione V. Datum VII Kal. Novembris per manum Stephani, primicerii summae apostolicae sedis, anno, Dei propitio, pontificatus domni Agapeti summi pontificis, et universalis papae II, in mense Octobris, indict. V.