De constantia iurisprudentis liber alter/Pars prior - De constantia philosophiae/Caput XVI

by Ioannes Baptista a Vico

Ioannes Baptista a Vico

De constantia iurisprudentis liber alter

Pars prior - De constantia philosophiae
Caput XVI

1720

editio: Laterza, 1936; Fausto Nicolini recensuit
fons: librum vide

Caput XV	Caput XVII

CAPUT XVI[1]

DE CIVILIS DOCTRINAE CHRISTIANAE PRAESTANTIA

Potestatis civilis origo divina.

[1] Ex morali civilis doctrina, tanquam e vitis gemma palmes, educitur. In qua demonstravimus^[2] homines natura sociales, et hoc societatis ingenium a Deo nobis ingenitum per ideam aeternam iuris aequi, cuius studio homines coierunt in civitates et fundarunt respublicas^[3]. Igitur summae potestates vere ab Apostolo dictae sunt «ordinationes Dei».

Rerumpublicarum origo desiderium aequi iuris.

[2] Desiderio iuris aequi a Deo originem habent respublicae, nam ex secessionibus vetustissimorum clientum, qui iniquius habebantur ab inclytis, primas respublicas, et quidem optimatium, in terris extitisse libro superiore probavimus^[4]. Igitur vera doctrina civilis christiana, quae docet aequo itidem iure respublicas esse administrandas, ex ilio ipso politicorum monitu, quo dicunt, quibus artibus regna imperiaque fundantur, iisdem, ut conserventur, artibus regi oportere.

Beneficium christianae religionis.

[3] Et vero, si omnem historiam percurramus, nec pacatiores respublicas nec principes modestiores inveniemus quam apud christianos; et, si quando aut tyrannos principes aut bellis civilibus vexatos populos legimus christianos, temporibus fuerunt quibus religionis christianae circa mores doctrina, christianorum vicio, quod ad usum attinet, graviter laborarit.

Notae

1. Testo: «Caput XVII» [Ed.].
2. Libro superiore, cap. CIV cum duobus sequeutibus.
3. Ibidem, cap. CXIII.
4. Ibidem, cap. CIV.