Vitae sanctorum (MS 149 Claromontensis)/Vita beati Ludovici

Sine Nomine
saeculo XIII

editio: ex ms. Claromontensi 149
fons: librum vide


Incipit vita beati Ludovici

Lectio I.

Beatus Ludovicus quondam rex Francorum illustris; patrem habuit regem Christianissimum nomine Ludovicum. Hic de albigesio et comitatu Tholosano hereticos debellavit et hereses extirpavit, et dum reverteretur in Franciam migravit ad Christum. Puer sancte indolis patre strenuissimo sic orbatus sub tutela matris videlicet Blanche regine quondam regis Castelle filie remansit. Quem ipsa tenerrime diligens, sub cura specialis magistri et consilio religiosorum maxime ordinis fratrum predicatorum et minorum in moribus et in sciencia litterarum tradidit inbuendum. At ipse velud alter Salomon puer ingeniosus et bonam sortitus animam supra coetaneos suos profecit valde laudabiliter in utrisque.Tu [autem]. Cuius sanctitati congaudens pia mater pluries dicebat eidem. Plus vellem fili te mortem incurrere temporalem quam per aliquod peccatum mortale te tuum offendere creatorem. Quod verbum devotus filius in animo sic firmavit quod divina se gracia protegente nunquam sensisse letalis criminis contagium perhibetur. Tu autem domine.

DEmum providencia matris ac procerum ne tam nobile regnum regali successione careret uxorem duxit, de qua susceptam sobolem generosam vir sanctus summopere studuit educari: ad amorem dei contemptum mundi et agnitionem suis salutaribus monitis et exemplis. Et quaṇḍọ [...]ọ vạcare [...............]vi [................] requirens velud alter Thobias dabat eisdem monita salutis docens eos super omnia timere Deum: et ab omni peccato iugiter abstinere. Certa quoque de rosis seu alios capellos eos portare sextis feriis prohibebat propter coronam spineam tali die impositam capiti salvatoris.

Lectio II

ET quia sciebat quod in diviciis pietas in deliciis castitas, et in honoribus humilitas periclitari solent, ideo sobrietati humilitati et misericordie animum dedit; ab insidiis mundi carnis et dyaboli sollicite custodiens semet ipsum. Et exemplo apostoli corpus suum castigans et in servitudinem redigens castigatione multiplici suo spiritui servire cogebat. Multo e[nim tem]pore cilicio uteḅ̣[atur ..........] [....................] [....................] instanciam proprii confessoris volebat, quod idem confessor quasi in recompensationem pro qualibet die, quadraginta solidos Parisiensium; secreto pauperibus erogaret. Ieiunabat omni tempore sextis feriis, et maxime in adventu et quadragesima: hiis diebus a piscibus et fructibus abstinebat, vigiliis laboribus et orationibus et aliis secretis abstinenciis et disciplinis iugiter se affligens. Tu autem.

Lectio III

Omnium virtutum decor humilitas a Deo refulgebat meo ut quanto magnus erat velud alter David tanto humilius se gerebat, et coram Deo in oculis suis vilior apparebat. Quolibet namque sabbato consueverat in loco secretissimo quorundam pauperum osculari, similiter et manus; cuilibet certam summam peccunie tribuendo. Pluries etiam centum viginti pauperibus qui in curia sua omni die reficiebantur habunde et in vigiliis sollempnibus, ac quibusdam certis diebus per annum ducentis pauperibus antequam ipse comederet manu propria fercula ministravit. Semper enim in prandio et cena prope se tres senes pauperes recumbentes habebat: quibus de cibis sibi appositis caritative mittebat.Tu autem. Et quando scutelas et cibos quos Christi pauperes manibus contrectaverant precipue offas quas libenter comedebat ut iterum inde gustaret ante se re asportari precepit, Christum pauperem in suis pauperibus venerando de quorum reliquis sic comerere non horrebat. Squarleto etiam seu brumeto, aut viridi, vel alia veste pomposa uti nolebat nec pellibus variis aut nimium sumptuosis maxime postquam de partibus transmarinis rediit prima vice. Tum autem.

Lectio IIII

Dilatationem vero fidei ardenti desiderio cupiebat. Unde tanquam verus amator et zelator dum adhuc esset iuvenis apud Pontisaram de gravi infirmitate convalescens de manu episcopi Parisiensis cum maxima devocione crucem accepit. Et fratres suos tres comites ac maiores regni barones et milites secum ducens: cum excercitu maximo applicavit in Egiptum. Qui descendentes ad terram: illam famosam civitatem que vocatur Damiata et circunstantem regionem occuparunt vi armorum. Postmodum vero iusto Dei iudicio sed occulto exercitus Christianus infirmitate percussus multiplici, quam plurimis sublatis de medio ut pie creditur ad superna, de tringinta duobus millibus bellatorum ad senarium est deductus. Volensque pater misericordiarum dominus in sancto suo se mirabilem ostendere, pugilem fidei dominum regem tradidit impiorum manibus, ut mirabilior appareret. Et cum pius rex per navim propinquam evadere potuisset, spontanee tamen se reddidit ut occasione sui suum populum liberaret.Tu autem. Quis enim ‹non› recognoscat miraculum gentem ferocissimam tam faciliter parcere tanto regi et gentem cupidissimam regem ditissimum dimittere liberum pro vulto minori redempcione quam habere potuissent. Pro cuius solutione complenda tenere carcerem preelegit pro aliis liberandis. Eductus itaque velud Ioseph de carcere Egiptiaco non ut fugiens vel timidus reversus ad propria sed per quinque annos continue remansit in Siria multos Sarracenos ad fidem convertens et captivos dedimens Christianos ac circumdans muris fortissimis plures civitates et castra. Tunc enim circa Sydonem multa invenit Christianorum corpora occisorum iam fetida; et quamplura a bestiis lacerata hoc propriis manibus cum aliquorum de suis adiutorio qui vix illorum fetorem sustinere poterant recollegit et tradidit ecclesiastice sepulture humiliter et devote. Postmodum vero audita morte regine matris sue baronum suorum consilio redire in Franciam acquievit. Et dum esset in mari tercia nocte prope diluculum ad rupem seu terre lingulam navis deferens regem bina inpulsione tam fortiter est collisa, quod a nautis et aliis fracta submergenda protinus credebatur. Tanta igitur concussione excitati et perterriti sacerdotes clerici et alii sanctum regem invenerunt devote orantem coram sacro corpore Ihesu Christi. Et fuit eorum omnium firma fides quod eius meritis et precibus eos omnipotens Deus a predicto mortis periculo liberasset. Tu autem.

Lectio V.

REversus itaque in Franciam; cum ineffabili gaudio ab omnibus est receptus. Et ex tunc fervencius proficiens de virtute in virtutem ad omnimodam vite perfectionem pervenit. Et licet ab infancia secum creverit miseratio: ex tunc tamen evidencius super afflictos et pauperes pia gestebat viscera necessitatibus omnium pro ut commode poterat succurrendo. Tunc enim cepit fundare hospitales domos pauperum religiosorum edificare monasteria et in diversis mundi partibus plus aliis indigentibus multas annuatim pecunias erogavit. Multos enim conventus ordinis fratrum predicatorum et minorum fundavit ex toto. Et quam plurimis aliis pauperibus religiosis claustra dormitoria, ecclesias loca et edificia oportuna et largas elemosinas erogavit. Cecis benignis filiabus Dei fere in omni civitate et castro regni, cum certis elemosinis de locis et domibus sibi competentibus providit.Tu autem. Plura etiam monasteria diversorum ordinum ab ipso fundata ex toto, magnis dotavit redditibus, in quibus iure humilitatis et caritatis officia pluries exercuit propriis manibus serviendo infirmis humiliter et devote. Unde quando veniebat Parisius aut ad alias civitates, hospitales domos in quibus magna copia infirmorum iacebat, misericorditer visitans nullius infirmi deformitatem vel immundiciam abhominans, omnibus infirmis pluries propriis manibus et flexis genibus cibaria ministrabat.

VI.

In abbacia etiam montis regalis Cysterciensis ordinis quantam magnificie fundavit et dotavit ut rei evidencia manifestat, pluries fecisse similia perhibetur. Unde quod est mirabile dictu, cuidam monacho leproso abhominabili et horribili iam effecto utpote naso et oculis dicti morbi corrosione privato, beatus Ludovicus flexis genibus in quodam eius cibum et potum inmittendo in os eius absque aliqua abhominatione humiliter ministravit, abbate qui aderat et qui hoc vix videre poterat ingemiscente et fundente lacrimas. Et licet non omni indigenti sinum misericordie aperiret, tamen divinis obsequiis et saluti animarum vacantibus maiores et frequentiores elemosinas faciebat. Unde magna elemosina quam annuatim dabat conventibus Parisiensibus fratrum, sibi familiaribus dicebat quandoque. O Deus quam bene posita est hec elemosina! tot et tantis fratribus de toto orbe terrarum Parisius confluentibus ut quod divinis scripturis hic hauriunt per totum mundum diffundant ad Dei nonorem et animarum salutem. Ceteras autem elemosinas cotidianas quis sufficeret enarrare? Tu autem.

PRecipua vero devocione sanctas venerabantur reliquias, et Dei cultum et honorem iugiter sanctorum iugiter augmentabat. Parisius Pagina:FR-631136102 MS 149 Vitae sanctorum.pdf/15 Pagina:FR-631136102 MS 149 Vitae sanctorum.pdf/16 Pagina:FR-631136102 MS 149 Vitae sanctorum.pdf/17 Pagina:FR-631136102 MS 149 Vitae sanctorum.pdf/18 Pagina:FR-631136102 MS 149 Vitae sanctorum.pdf/19