Vita et martyrium S. Livini (Auctor incertus (Bonifacius Moguntinus?)), J. P. Migne
PROLOGUS. (0871B) Bonifacius homo peccator, servus servorum Domini nostri Jesu Christi, universis sub auctoritate sanctae et individuae Trinitatis super firmam petram fundatis Ecclesiis, in summa felicitate, gloriam felicitatis aeternae.
Beatissimi Patris et Deo dilecti pontificis Livini venerandus gloriosae passionis triumphus hodiernam solemnitatem gaudii nostri, in magnae venerationis honore caeremonialiter nobis celebrandam, et votivis adhibendam, sancivit, inclyta tanti Patris ad declaranda mundo meritorum praeconia. Quibus hortamur affectualiter congratulari, excitante nos ad hujus devotionis gaudia ipso rorantis anni solemni tempore, quo triumphalis palma certaminis idem (0871C)agonotheta victoriosissimus et martyr mirificandus ex praesentis saeculi conflictu indomabiliter pro sanctae Trinitatis confessione belligerando, atque persequentium triumphando imitationes, et atrocium poenarum agitationes, laetus transmigravit, Regemque coeli adiit, emeritae dignitatis lauream in confessione martyrum inthronizandus, parilique honore glorificandus, atque eorum contubernio fruiturus in (0872B)beatitudine pacis aeternae. Hujus denique tam excellentissimae sanctitatis Christi athletae magnarum virtutum insignia, quae vestrae expandimus dilectioni, tribus discipulis suis retexentibus comperiebamus, videlicet Foillano, Elia et Kiliano, qui, piae charitatis affectu, ut fatebantur, sua quaeque renunciantes ob spem vitae aeternae, ejus conglutinaliter studuerunt adhaerere vestigiis, et instrui admonitionibus, et conformari exemplis. Qui etiam manus nostras osculando, provolutis in terram genibus, per aegra lacrymarum suspiria, imprecati sunt ea a nobis scribi, et posteris conservanda mandari. Quorum multum renisi sumus voluntati, quoniam nostrae parviculae pertimescebamus tantillitatem. Sed enim debiti amoris jus, teneritudine suae enervationis, (0872C)geminae quoque dilectionis gemmifluis alis, nostri transcendit arcana devoti pectoris, tandem illa fraternae conglutinationis aspiratio, ipsum animum nostrum suis viribus diffidentem, fragili in audacia subeundae difficultatis, Spiritus sancti tentamine, gratia cooperatrice, refluxit, et charitati eorum satisfacere studuimus, et hoc ad laudem et gloriam pii Patris verbatim enodari dignum censuimus.
INCIPIT PASSIO SANCTI LIVINI EPISCOPI ET MARTYRIS. (0873A) Tempore igitur quo Calomagnus, inclytus rex Scotorum, in Christianae religionis vir magnificus polleret virtutibus, et sceptra regni et imperialis monarchiae columen, superna Providentia, auspicabiliter gubernaret, erat quidam senator Scotigena, nomine Theagnius, ex spectabili stemmate nativae nobilitatis excellentissimus, ipsius regis optimatum princeps, et prae cunctis aulicis suis archialiter apicem gerens; vir strenuus, regaliumque secretorum summista industrius, et summae prudentiae compositionibus longe lateque loquaci rumore perlatus. Habuit etiam conjugem, Agaliniam nomine, venustam prosapia et meritis, praeclaram filiam videlicet (0873B)Ephigenii Hibernensium regis clarissimi. Qui, Domino inspirante, pari confoederati spiritu, divinisque praecincti legibus, mire virtutis fulsere insigniis. Et quos Dominus sua perlustraverat gratia, tali dignatus est consolari gloria. Nocte quadam Dominica, dum in stratu suo, regali libitu perornato, pariter compositi repausarent nec vigilantes, nec integerrime obdormientes, visa est columba lactei coloris coelitus descendisse inaestimabili claritate coelestis gloriae fulgurans, et requiescere super capitale stratus eorum, et sereno vultu intueri in eos. Quae expandens alas suas obumbravit eos, et mellifluo ore tres lacteolas stillavit guttulas instar mundissimi lactis in beatis labiis Deo dilectae feminae, et coelo refusa subvolavit aethera. Mox vaporabilis splendor (0873C)nimia odoriferae suavitatis fragrantia totum illud regale perlustravit palatium usque mane irreverberatis radiis protensus. Infans vero, quem beata mater tunc forte gestabat in utero, jam vivifico flatu irradiatus, mobilibus subsistere coepit membris, et (ut certe credatis) supernae visitationis gratulabatur respectibus.
Tunc magnanimus dux Theagnius et venerabilis matrona Agalunia, hujusmodi aromatis raritate attoniti, jam aurora radiante, venire ad se fecerunt dominum Menalchium germanum ipsius ducis, qui tunc archipontificatus jura regebat, virum probabilem et sanctimoniae sublimitate egregium, eique tanti negotii res diligenter expandunt. Qui, Spiritus sancti gratia inspiratus, respondit altrinsecus: Haec (0873D)visio divinitus manifesta, non solum exsultationis nostrae materia est, verum etiam multarum nationum gentibus gaudium erit, quoniam puer, Deo donante, nascetur vobis, jam in utero matris sanctificatus, et spirituali lacte refectus, summus pontifex, et lucerna patriae, et constantissimus propugnator legis divinae populis Dei est futurus in viam salutis aeternae. Venerandus natalis cum aderat quo clarissima genitrix et nomine digna Agalunia, superna visitatione perlustrata, benedictum hunc mundo protulit partum, omnes regionis illius incolas tanta mirae jucunditatis gaudia attigerat, et tam immensa serenitas clarissimis solibus, iisque ad exactum mensem, inclaruerat, ut cuncti admirarentur, (0874A)et tam magnorum gaudiorum tantarumque serenitatum instantiam nec in vetustissimis legisse (quid dicimus? nec ab antiquorum dictis Patrum se audivisse) fatebantur. Eodem quoque tempore beatus Augustinus, eximiae sanctitatis Pater, a beato Gregorio Romanae sedis apostolico pontifice transmissus Angligenarum primus antistes, et splendidissima summae veritatis lucerna, sui causa negotii, divina, ut intelligitur, providentia subministrante, ad praefatum regem Calomagnum convenerat, et ipse tantae raritatis admirabatur gaudium. Nam cuncti primates regis, universaque celsitudo regalis cum civibus patriae in mirum exsultationis conversi gaudium, et praesago veritatis Spiritu, mutuisque collocutionibus congratulabundi, atria secus, certo (0874B)pronuntiantes, hunc infantem Deo dilectum, populorum lumen, atque summum totius regionis patronum praedixerunt futurum.
Quem pius rex, et devotissima regina, cum venerandis pontificibus Augustino Anglorum episcopo et Menalchio archipraesule, de sacro fonte beatae regenerationis susceperunt, indentes ei nomen Livinus ex nomine germani gloriosae genetricis suae Agaluniae Hibernensis Ecclesiae archiepiscopi, qui apud Verbanos pro nomine Christi palmam martyris indeptus est. Qui mox ut de aqua levaverunt puerum, tum omnes qui aderant manifesta visione cernebant descendisse columniferum splendorem radiis splendidi solis splendidiorem, atque capiti benedicti pueri imminere, et dexteram auro clarissimo rutilantiorem (0874C)inde emicare, et ter ipsum infantulum signare sanctae crucis signamine, coelitus taliter sono intonante: Dilectus Deo et hominibus, cujus memoria in benedictione est. Hoc versiculo divina visio ad aetherea remeavit palatia. Talibus miraculorum coelestiumque mysteriorum exercitiis circumdati rex et regina, atque venerandi Patres divini mysterii, summi videlicet pontifices Augustinus atque Menalchius, cum caeteris, pari devotionis intentione, Dominum Christum in excelsis collaudavere.
Igitur electus Dei puer infantilem suam aetatulam rationabilibus suis continentiis excellens, dietim specie tenus imagines virtutis, quamvis tantilli deficerent corporis vires, tamen maturis machinabatur moribus a supernis se jam reposci civibus, ipsis (0874D)contubernalis optatusque indesinenter gestiens fieri amicus. Qui felicitati promerendae anhelabat, temporalibus, futurorum contemplatione, renuntiabat, et ubi fragilitate carnis in bene agendo dejici formidabat, spirituali subministratione corroboratus, studio perfectionis ascendendo magnifice pollebat. Ecce jam memorandus adolescens beatissimus scilicet Livinus athleta Christi perspicabilis, divini fervoris pudicitia galeatus, constantia fidei loricatus, et undique coelestis militiae fastigio conflagratus, cum jam novem annorum excederet aetatem, perpetuis meritorum praeconandus virtutibus, summi Regis signifer bellicosus, contra saevissimum hujus mundi tyrannum, et ejus lethiferos astus triumphaliter bellaturus, (0875A)talibus glorificari mirificis mundo orsus est insigniis. Sancto ergo die Pentecostes, quo praefatus dux Theagninus cum venerando puero, optimatumque suorum circumfusus comitatu, ad monasterium Deo aedificatum ad honorem sanctae Mariae virginis Dei genitricis, divinis refici laudibus cupiens, ac muniri Sacramentis, procederet, ecce incolae loci illius attraxere duos homines catenis ferreis colligatos, quos miserabiliter dementaverat serpens antiquus, et humano consortio frustraverat.
Quorum etiam unus virum et duas mulieres interemit, alter quoque uxorem ipsius et duos filios in sua dementatione in mortem prostravit. Quos venerabilis puer Livinus cernens, ait genitori suo, et comitatui ejus: Una mecum, charissimi, quaeso, (0875B)omnipotentis Dei clementiam flagitate, quatenus vestris orationibus, pro hujus negotii qualitate, gloriae suae respectus aperiat. Et expansis manibus, pariterque subjectis in coelum luminibus, oravit dicens: Deus Pater aeterne, praesidium tibi fideliter supplicantium, exorabilis miserator, tuis adesto famulis, et pio pectore nostris annue votis, et effloreat tuae benedictionis gratia super fabricam tui proprii plasmatis tam dirae imbecillitatis gravedine obsqualentem, ut clarificetur nomen tuum in ea, et tantae tuae clementiae favor ruminetur in saecula. Et mox omnibus conclamantibus Amen, venerabilis puer, scilicet Livinus, supernae pietatis signifer, processit impavidus, imponens manus super capita amborum, dixit: In nomine Patris et Filii, et Spiritus (0875C)sancti, cuncta diabolici phantasmatis illusio a vobis eradicetur, et mundemini in vas purissimum sanctae fidei, et efficiamini regnum Spiritus sancti. Tunc cunctis intuentibus, fumus teterrimus atro cruore permistus ex ore et naribus eorum ebullivit, interimque furvarum nigerrima conglomeratio muscarum effumavit, et stridenti confusoque sonitu in aerem evolando disparuit.
Quos mundatos coelestis medicus signamine sanctae crucis munivit, et in sancta confessione confirmavit. Qui fidentiore animo perspicaciores effecti, suis omnibus renuntiarunt, puerique beati Livini adhaerere coeperunt vestigiis, et reliquum vitae suae tempus in sancta conversatione secum perduxerunt. Quorum unus vocabatur Herimus, alius Simphronius, (0875D)in fide sanctae Trinitatis, exemplo pii magistri, experiuntur apud nos Deo digni et eximii confessores haberi, et cohaeredes regni Jesu Christi. Talibus igitur omnipotens Deus, caeterisque divinis praeconandorum insigniis magnalium, hunc dilectum famulum suum beatum Livinum mundo manifestari voluit, et perspicabili ratione discretialis suae dispositionis sic venerabiliter electorum suorum (quos ante mundi constitutionem in sempiternam sibi praeordinavit gloriam, quibus praeconibus veritatis suae lumen ostenderet) sacrosanctis contribunalium aggregari clementius decrevit, meritorum virtutibus. Sed egregiae etiam indolis puer divinis muneribus decoratus, spiritu humilitatis perlucidus, incomparabiliter (0876A)contemplatione futurae vitae suspensus, superna praeveniente gratia, et benigna ejus subsequente voluntate, totius perfectionis desudando appetebat columen possidere.
Ecclesiasticae vero normam disciplinae ad vitam suam contemplabiliter moderandam, orditum elegerat apud beatum Benignum presbyterum Scoticae generositatis alti sanguinis virum, sed altiori sanctarum virtutum clarificatione prolatum, a quo denique spirituali districtione cum devotae mentis teneritudine appetens conformari, et Davidicis psalmorum melodiis, et sanctorum Evangeliorum mellifluis lectionibus, atque caeteris divinis exercitationibus, perfectissime instrui, utpote superni respectus pransione refectus, quasi in specioso paradisiacae amoenitatis (0876B)campo pedem jam transfigens, per gradus virtutum dietim efficacissime exterminatis vitiis, transiret in gloriam. Cujus etiam subtilis intelligentiae, virique ingenii efficientiam quis expandat? Spiritus sancti gratia cooperante, nullis divinorum lectionibus studiorum, nullis bonorum moribus exemplorum aliqua difficultas percipiendarum rerum suae capacitati impedivit. De talibus commemorat ille egregius praedicator, qui dicit: Nulla ad discendum mora est, ubi Spiritus sanctus doctor adest. Dum in his Deo dilectus adolescens Livinus diligentissime floreret studiis, contigit magistrum suum Benignum dignae memoriae virum hac vita solvi, et superna promereri, cujus exitum discipulus vigiliis et orationibus commendabat Domino quotidie mira pietate (0876C)devotus.
Quaedam materfamilias, Salvia nomine, nutrix venerabilis pueri Livini, ex assidua sua infirmitate per multos languescens dies, ad fatalem jam properaverat horam, quae pondere mortis aggravari coeperat, et jam quasi ignota facies illius, exhaustis genis, nimiaque pallitudine opprimebatur, ac sub rigidis luminibus imbecilliter circumstantes intuebatur, nullum tamen agnoscens, quoniam obnubilatio externi visus impedivit eam. Unde ineluctabili moerentia non solummodo civium familiaris concio atque contectalis devota contubernalitas contristabantur, verum et gloriosus dux, et ejus palatinalis veneranda sublimitas, tanto dolori, affectuali cordis contritione, tenerrime compatiebantur. Quae jam cum in ruinam (0876D)mortis vergi videretur, et prorsus conclamata desperaretur, interim accersitus advenit sanctus Livinus puer properus, gloriosis virtutibus glorificandus, inter medios moerentium coetus, supernae illustrationis lumine fretus, ad grabatum properabat dilectae nutricis, jam mori incipientis. Et ubi humana intellexerat sopiri solatia, pia sollicitudine satagebat adhibere coelestia.
Stabat autem prope exanimos artus adolescens Deo dilectus Livinus, coelestis medicinae arte peritus, oculis ac manibus in coelum suspensus, lacrymis faciem perfusus, et, quod prae creberrimo singultu aegri doloris effari nequit, praecordialis ejus affectus clarescentibus meritis peroravit. Etiam finis erat (0877A)orationis. Tunc corpus delunctae, recepto spiritu convalescebat, resedit, manusque sursum extendit, et Deo gratias egit, et dixit: Quia cum per ignota et aspirantia viarum loca et caliginosa a nigris spiritibus perducerer, et in atram foveam sulphure et igne ebullientem immergerer, advenit sanctus Michael archangelus cum patriarchis Abraham, Isaac, et Jacob, et sancto Petro apostolo coelesti claritate fulgurans, minacique conspectu dixit illis tetris spiritibus: Ne inferatis animae isti, sinite eam, quoniam per dilecti sui Livini merita Christus jubet in corpus suum reverti. Illi confusi disparuerunt. Tunc sanctus Michael archangelus, et sancti patriarchae, et sanctus Petrus apostolus susceperunt animam meam, et in corpus meum deposuerunt. Jam gaudeamus, quia pium (0877B)pro nobis patronum habemus, pudicitiae et pietatis splendore a Deo coronatum, angelis comparem, civem patriarcharum, socium apostolorum, cohaeredem martyrum, et omnium coetui sanctorum coaequalem.
Haec et plura et similia his simplici pronuntians corde, atque suscepta benedictione beati Patris, post hoc, multa annorum tempora vixit incolumis. Cum vero talibus insigniis coelestis militiae egregius tiro magnificaretur in populo, expavescens ne, favore elatus humano, a culmine perfectionis suae privari videretur, et magnificae claritatis ejus speculo quaedam seducentium fomenta laudum commisceri pertimesceret, saepius solitudinem petens, cum tribus discipulis suis Foillano, Helia, et Kiliano, quos saepius praelibavimus, per arbusta et aviariorum fruteta (0877C)latitans, herbis et silvestribus pomis, aquarumque turbidarum parca libatione, ut mos illi erat, contentus. Omnia quaecunque habuit aut habere potuit, larga manu indigentibus hilaris distribuebat. Nam scriptor erat peritus, et huic operi sedulo invigilabat, sollicitus, praecipue, ut acquireret unde egentes et pauperes recrearet. Et ut sibi mundum et omnia quae in eo sunt crucifixum haberi sua sincera simplicitate patesceret, manuum suarum collaborans, summae aestimationis, ex pretio cujusvis emeriti, saepius aliquam partem indulsit, expavescens ne culpa tenacitatis implicaretur. Cujus virtutum favor velut aromatum suavissimus odor immarcessibili mellifluae dulcedinis fragrantia perfuse fumigans praefati regi Calomagni gaudio inedicibili perlustravit (0877D)palatium, et Scoticarum patriarum celebri rumore clarificavit regionem, et gratanter perfuderat pectora omnium.
Digna vero tanti viri praeconia pius rex admirabatur, atque iis quae per eum gloriose fiebant devoto favore congratulabatur. Et factum est ut cum honore sibi eum praesentari juberet, et ei humili supplicatione persuaderet dicens: O beatissime Pater, novimus te norma omnium virtutum florere, sicut bonorum exempla tuorum perhibent gestorum, idcirco toto mentis affectu rogamus te, ut nobiscum manere digneris, nostrisque regalibus opibus uti, et nos saluberrimis tuis monitis evangelicisque a te doctrinis mereamur perfrui. Hujusmodi quoque flagitationibus (0878A)idem gloriosus rex et optimates ipsius, et ipsi etiam cuncti subaulici, inquietabant per dies singulos amicum Dei. Vir quoque Domini Livinus a coelesti animum non reflexit foedere, sed plus cogitans quae sunt Dei quam quae sunt mundi, veritus si eorum voluntati satisfecisset, animi ejus sancta intentio quavis occasione maligni insidiatoris titillante posset commaculari, suaeque sobrietatis statu dejici.
His sollicitudinibus aegre fluctuanti astitit angelus Domini, eique intulit haec verba consolatoria, appellans eum proprio nomine et dicens: Ave, frater Livine, ne sis sollicitus, tempus est ut consolationem accipias, recede hinc, et vade ad beatum Augustinum episcopum, cujus doctrinis et piis informationibus, Domino cooperante, mirifice sublimaberis. His dictis (0878B)angelica visio remota est. Beatus autem Livinus, sciens erga se universa divinitus agi, permissione regis suscepta, a palatio quantocius discessit, angelica satagens jussa adimplere. Inter quoque iter agendum, cum properaret ad mare magnum, per quod transnavigare habebat, obviam venit ei juvenis perlucidus aspectu, habilis in incessu, dulcique affamine sic sanctum Dei exorsus est compellare Ne cuncteris, frater, ego sum quem Deus omnipotens custodem vitae tuae deputavit, et nunquam aberit tibi cura mei, sed defensor et dux adero in omnibus viis sive operibus tuis. Novi causam itineris tui, festinemus quo tendis, quia prosperum iter Deus dabit nobis.
Haec dicente eo et praecedente, sanctoque Livino (0878C)cum tribus discipulis suis subsequente pariter, illud magnum mare siccis pedibus transierunt, superna comitante clementia. Beatus vero Livinus, et saepius nominati discipuli sui, scilicet Foillanus, Helias, et Kilianus, quamdiu super aquas maris pedestri calle gradiebantur, tandiu visum est illis incedere per campum viridissimis graminibus, et rosarum liliorumque floribus albescentem, omnium speciosarum generibus herbarum vernantem. Cum autem ad littus convenissent, et in terra tutis gressibus consisterent, ductor eorum discessit ab eis, et videntibus illis, cum magno splendore niveae claritatis circumfusus ascendit ad coelum. Vir autem Dei, meritorum suorum cognoscens se efficientia divinitus magnifice (0878D)sic coruscari, humili pavore attonitus, pariter quoque spe supernae consolationis animatus, cum discipulis suis coelesti gratiae debitas laudes afferebat. His rite peractis, citato cursu secundoque itinere ad sanctum pervenit Augustinum episcopum, cujus adventum beatus episcopus per revelationem sancti Spiritus evidenter agnoscens, dilectumque Dei ministrum suae divinitus diligentiae inculcandum comperiens, benigne suscepit, miraeque charitatis devotione per quinque annos et tres menses nutrivit, litteris erudivit, et ad fastigium summae perfectionis, juxta angelicam promissionem, perspicabiliter suis Deo dignis exemplis conformavit, et ad honorem sancti sacerdotii sacrosancto ordine consecratum sublimavit, eique casulam purpuream auro gemmisque (0879A)composite perornatam, et stolam cum orario gemmis pretiosissimis auroque fulgido pertextam, in ipso die ordinationis suae, pro foedere aeternae charitatis, pius magister dilecto suo discipulo devoto amore contradidit.
Cum autem haec omnia gratia almi Spiritus cooperante digne complerentur, sacerdos Dei venerandus Livinus cum discipulis suis, benedictione pii magistri suscepta, beati videlicet Augustini praesulis eximii, superna comitante clementia, in patriam suam repedavit. In ejus quoque adventu princeps regni civesque patriae magna jucunditate gavisi sunt. Interim contigit Menalchum archipraesulem germanum gloriosi ducis Theagnii, patris beati sacerdotis Christi Livini, de hoc mundo feliciter migrasse, de cujus transitu luctus erat omnibus, et moerentia (0879B)inedicibili confundebantur universi. Illo quoque defuncto, praefatus rex Calomagnus, et ejus Palatinorum chorus, cum suis subaulicis, totiusque regionis illius confluentia, pari cordis affectu, conclamaverunt sanctum sacerdotem Livinum in honorem hujus ordinis dignissime sublimandum fore. His rex omnibus devotior consentiens, ter quaterque beatum virum in cathedra archiepiscopatus debito honore, Domino jubente, collocavit. Eadem vero hora quando episcopalem accepit benedictionem (ut consuetudo est pastores sanctae Dei Ecclesiae consecrari) caeteris praesentibus episcopis et clero, atque devoto populo ad declaranda beati antistitis Livini mundo merita, et ad confirmanda haec divina (0879C)ministeria vox superne dela a palam omnibus insonuit dicens: Ecce sacerdos magnus, qui in diebus suis placuit Deo, et inventus est justus. Necdum autem haec divina verba finierat sancta illa vox, cum subito apparuit super caput venerandi pontificis Livini corona rutilo auro et coruscantibus gemmis composita, ac vernantibus intexta floribus, et internis et externis, et desuper purpureis rosarum coloribus lucide perfusa, astantes fragrantia suae suavitatis replevit.
Hoc etiam praefigurabat fore beatissimum illum antistitem dignum Christi martyrem futurum in roseo sanguine sui martyrii fluidum, et diademate regni coelesti coronandum, in confessione martyrum beata immortalitate fruiturum in saecula. Gloriosus (0879D)igitur pontifex Livinus jura regiminis Domino concedente humili devotione suscipiens, spirituali amore succensus, gregem suae curae commissum fide, spe et charitate, caeterisque dominicae jussionis eruditionibus, sine quibus ad patriam claritatis aeternae non pervenitur, discreta pietate vigilando admonuit, docuit, correxit, atque perpetuae viriditatis pabulo largiter refecit. Coelestis namque medicus, sicut animas suorum medicari solebat, ita et aegra multorum corpora incolumitatibus humanis vitae superna clementia praesente restituebat. Inter alias etiam praeconandas meritorum suorum virtutes, postquam pontificali honore sublimatus est, Domini gratia cooperatrice, haec insignia operatus est miracula.
(0880A)Quidam paterfamilias Scotigena Abdias nomine paralyticus pariter et leprosus, omnique usu membrorum destitutus, sic praemortuus existens per novem annos, ut nec linguam ad loquendum movere, nec manus ad os porrigere, neque pedes ad se contrahere posset, sed totus jacebat rigidus in grabato, et nihil vitale in se habebat, nec mobile praeter os, et oculos, quorum nutibus sibi necessaria, vix innuebat praestari. Cum autem egregius praesul, hujus rei gratia, glorificandus peragraret ovilia, ovium suarum pabula aeternae vitae eis administrando, casu itineris sui domum illius languidi intravit, et ad ejus introitum mox infirmus ille caput erexit, loqui meruit, et quia sanitatem sentiebat in se, vociferabatur dicens: O bene mihi, o bene mihi, quis ingreditur? (0880B)Aut ipse Dominus Deus noster, aut angelus ejus visitat nos. Sanctus autem episcopus stabat admirans, ut forte nescius, quid suis praecedentibus meritis ibi Dominus fieri disposuerit, dixitque languido illi: Quid sic clamitas, frater? Pax tibi: surge, et porrige mihi modicum aquae, ut bibam, quia lassus sum valde. Tunc ille sanus surrexit, et jussa Dei viri devotus complevit, et cum eo gratias Deo laetus pro sanitate sua celebravit, et deinde vitae suae curricula incolumis praeterivit. Hoc insigni et admirando miraculo gloriose perpetrato, majus admirandum subsecutum est.
Cum quadam die per littus maris deambularet, ecce quidam nautae pervalida tempestate pervasi coeperunt vehementer periclitari, et cum omnibus (0880C)mercimoniis suis pessumdari. Quibus videns vir Domini extrema jam imminere, consueto Spiritus sancti fervore fretus, tuto calle super mare gradiens usque ad eos festinus pervenit, signumque sanctae crucis eis praetendit, et ait: Habete fiduciam in Domino, fratres, quia non despicit confidentes in se. His verbis quievit tempestas, et facta magna tranquillitas. Gubernatorem vero quem ex prora elapsum longe vi sua quantum est missio arcus, mare in se protraxit, cernens venerabilis pater mergi incipientem, cucurrit super fluctus ad eum, et dextera sua dexteram illius apprehendens extraxit eum, et secum ad arida perduxit, aliis prospero navigio subsequentibus, ac Domino Deo omnipotenti jucundis vocibus concinentibus, forte quod per (0880D)sanctum suum pontificem Livinum eos salvare dignatus est. Quis hujus viri praeconia tacet, nisi qui mutus est? Quis meritorum ejus virtutes fastidit haurire, nisi qui Christum negligit diligere? Nec enim eum aliud fecisse novimus, nisi quod Christum docuisse legimus. Erat quoque veritatis, humilitatis flos, lucerna justitiae, castitatis gemma, sobrietatis norma. In cunctis vero studiis suis insudabat, et quo virtutum universarum dux et exemplum fieret, studiose agebat. In orationibus frequens erat, vigi liis, jejuniisque contentus, inopes in eorum necessitatibus magnifice relevabat, hospitum et praesertim peregrinantium, monachorumque in susceptione piissimus invigilabat, propriisque manibus pedes (0881A)eorum abluebat, aquam manibus eorum devotissimus tribuebat, cibum potumque largissimus distributor administrabat, ac vestimenta egentibus ditissimus largitus est. Ipse etiam sub vestimentis pontificalibus purpuratis, auro, gemmisque decoratis, cilicio semper indutus erat, et pane subcinericio, cineribusque commisto atque parcissimo aquae gustu per dies singulos victitabat. Jugi quoque meditatione, monasteria sive sanctorum loca, orationibus, psalmodiis, missarumque celebrationibus vigilantissimus frequentabat.
Quanti vero infirmi et debiles ex umbra beati corporis ejus, et tactu vestimentorum illus, sive tantum audientes vocem piae ejus admonitionis sani effecti fuerint, quis explicet? Plane namque beatorum (0881B)apostolorum supparem credamus, quia puritate mentis et sobrietate mundi corporis aequali potitus est dignitate. Fuit etiam pauperibus humilis, subjectis mitis, potentibus affabilis, quatenus suorum mediocritate morum, sive jucunditate sermonum, in viam omnes alliceret coelestium gaudiorum. Cognovit autem praelatos his mundialibus potentiis, et tumentia eorum colla nullatenus ad Christianae religionis perfectionem valuisse reflecti, nisi per mansuetissimas verae pietatis admonitiones apostolica imbutus doctrina, omnibus omnia factus ut omnes lucrifaceret. Altiores se honore praeveniebat, subjectos sibi paterno amore confovebat, ut familiaritate suae conversationis promptius verba vitae omnium cordibus infunderet. Erat enim vir Dei, cultu, actu, (0881C)habitu, omnique corporali modo pari convenientia coaptabilis, productus scilicet membris et subtilibus, mediocri quoque proceritate eminens, capite grandi, capillis flavis, et palmis commistis canis et valde raris in fronte, aures latas habens et extensas, oculos pervigiles et laetos, hirta supercilia et cana, et circa frontem et tempora candidissimam frontem gerens, genas utpote ex crebro jejunio tenues, sed admodum rubras, mireque jucundas, barbam canam, digitos ductiles et graciles. nullamque prorsus superfluitatem in membris gerebat.
Quanto vero pulchrius corporali parte exterius resplendebat, tanto fulgidius habitatore Spiritu sancto interius coruscabat. Cumque succrescentibus meritorum virtutibus in speculum totius sanctitatis (0881D)excelleret, ita coeleste visus est columen promereri, quatenus non solum Scotica gens et Britannica, verum quoque et Hibernenses populi, et circumquaque regionum finitimi cum suis principibus admirarentur ejus laudis praeconia, et undique mira frequentia confluebant ad eum, ut audirent verba vitae ex ore ejus. Quos omnes, ut pius pater, spirituali cibavit refectione, suaque confirmavit benedictione et omnes infirmi ac debilitati membris, variisque impediti languoribus, qui ad eum convenerunt, ejus beneficentiis refrigerati, et optatis vegetati viribus in sua redierunt laeti. Pro his autem animus ejus in elationis jactantiam non est subrectus, sed ultra quam admirari potest, verae humilitatis cautela in (0882A)mansuetudinis, patientiae, castitatis, temperantiae, justitiae, dilectionis Dei et proximi pignore, et aeternae charitatis fundamento erat fundatus. Favorabiles itaque rumigeri loquacitates vulgi, tanquam os abhorruit flammivomi draconis.
In his semper sollicitus quae sunt Dei, non quae sunt mundi, sciens quoniam mirificavit Dominus gloriam suam cum eo, et sanctae suae meditationis gravitate jocum temperavit, culpamque in se reprehendens, si talentum sibi creditum in unius regionis loco commorando lucraretur, cum sciret multas gentes caecitate sui erroris irretiri, quas oporteret dominicae claritatis fulgore irradiari, visum est ei Christi lucernam Spiritus sancti lapide in se accensam, dignius esse supra candelabrum poni, ut profusius (0882B)ad salutem plurimorum splendesceret, et ad lucidissimas coelestis vitae mansiones perduceret. Cum talibus itaque curis fluctuaret, Domino providente, cuidam sanctae memoriae archidiacono Sylvano nomine inculcabat jura regiminis, ne oves Christi sine rectore essent, quandiu ipse Pastor, pro alendis gregibus, per exteras diversarum regiones nationum praedicando vigilaret.
Cum ergo plurima perlustrasset loca, divini germinis spargendo semina, daemonia ab obsessis corporibus pellendo, multorum aegrotantium corpora sanando, convenit cum discipulis suis ad quoddam coenobium a vico vocabulo Gandavum nominatum, quod beatus pontifex Amandus, exstirpatis gentilium (0882C)fanis fecit fundari, quod et ipse dedicavit ad honorem sancti Petri apostoli et omnium apostolorum, congregatis ibidem cultoribus, quibus praeposuit abbatem nomine Florbertum sanctae religionis rectorem, dignis moribus compositum, et totius honestatis exemplis refertum. A quo etiam, et a caeteris fratribus, monasticae charitatis officio, susceptus est. Ibi quoque invenit mirificae sanctitatis virum et egregium confessorem Christi Bavonem, recentina morte in Domino pausantem, et in monasterio sancti Petri, sanctorumque apostolorum a beato pontifice Amando et abbate Florberto, et devotis fratribus, condigno honore humatum, atque gloriosis miraculis coruscantem. In eodem quippe loco per dies triginta commoratus est, et ad sepulcrum sancti (0882D)Bavonis suas preces missarumque celebrationes pervigil Domino Deo immolabat. His namque diebus adimpletis, fratres coenobii, et devotum vulgus pagi pontificali jure benedixit et in via veritatis confirmavit. Et accipiens ab officio monasterii sumptus, qui in itinere necessarii sunt, profectus est, et in terram properavit, Deo disponente, Brabantiam.
Quo ingrediente salutiferis gressibus venerando pontifice, admirabatur amoenissimam terram, speciosam et delectabilem nimis, et benignitate Domini, exuberantem lacte et melle, et diversarum frugum, arborumque fertilitate, omniumque bonorum abundantia affatim affluentem. Incolas quoque personali forma corporum micantes, cultu vestimentorum compositos, Inquela et morum gravitate honestos, (0883A)magnanimos viros, egregios praeliatores, regali militia idoneos, et omni exercitatione studiorum suorum hinc conformatos. Sed quia juxta psalmodicam vocem, sicut equus et mulus, quibus non est intellectus, in camo et freno constricti sunt Satanae, legem Dei praevaricantes adulteriis, rapinis, furtis, perjuriis, homicidiis foedati, ut ferales canes pestifera rabie invicem se mordentes, sua quaeque alternatim dolo fraudantes, mutua se caede prosternentes. Cernens denique evangelicus vir de die in diem in actibus suis pejores fieri, vigiliis, lacrymis, orationibus pro eis laborabat, ne tam venerabiles personas insatiabilis Tartarus voraci fauce absorberet, et in perditionem secum traheret, non cessabat quotidie perlustrare oppida, vicos et castella, stillando (0883B)verba vitae in auribus eorum. Et divina gratia consequente, quamplurimi ejus eruditione laqueos maligni pervasoris evaserunt, et vitam aeternam acquisiverunt. Et factum est, dum circuiret loca diversa regionis illius corrigendo, hortando, ad viam vitae populos revocando, ut intraret fundum qui veteri vocabulo Holthem dicitur, ubi occurrit ei homo agitatus a daemone, clamans et dicens: O serve Dei Livine, quid nobis et tibi? Ecce enim regnum meum invasisti, et militia mea me privasti; quid ultra me persequeris? Scias etenim quia si me hinc expuleris, faciam te in isto loco multis injuriis affici. Minister autem veritatis, in Spiritu sancto fretus, protendit manum suam, et signum sanctae crucis ei opponens ait: Obmutesce, omnium bonorum (0883C)persecutor, et recede ab hac creatura Dei, et amodo ei, nec ulli noceas homini. Nec mora abscessit, et videntibus cunctis quasi fumus teterrimo commistus sanguine ex corpore hominis egressus est. Unde multum fatigatus homo jacebat quasi mortuus, et post spatium unius horae surrexit, et cum beato viro gratias Deo egit, et sanus in sua rediit, et indefessa voce, vulgo, sancti Patris confitebatur virtutem, cujus meritis merebatur liberationem.
Audientes itaque inclyti praesulis famam summae dignitatis matronae, clarissimaeque ingenuitatis generositate exortae, duae scilicet sorores, quarum una Berta, et altera Erapahildis nominatae sunt, in suum devote susceperunt hospitium, quatenus suis sacratissimis (0883D)fruerentur colloquiis, et ejus visitatione consolarentur per gratiam Dei, quam in eo fulgere conspiciebant. Habebat autem domina Erapahildis filium nomine Pugelbertum, qui ex tuberatione vesicarum per tredecim annos et quinque menses oculos amiserat, et lumen coeli videre non poterat. Sed sancto Dei Livino faciente signum sanctae crucis super oculos ejus, cooperante gratia divina illuminatus est.
Interea hujus facti crebrescente opinione, innumerabilis turba illustrium virorum, mulierumque conveniebat ad eum conferentes secum quos habebant infirmos, et animarum corporumque coelestem adepti sunt medicinam. Sed miserrimum est fari (0884A)quia pene cuncti cives circumquaque adjacentium provinciarum, belluino more, indomabiles corde erant, exasperantes, Deo rebelles, virtutes quas per servos Dei in mundo fieri cernebant, vanas esse dicebant, arroganterque legem Christi aspernabant, sacerdotes ejus interficiebant, et qui eos in viam salutis introducere laborabant, aut illos exterminabant, aut intractabiliter debacchando atroci morte exprimebant. Igitur athleta Christi constantissimus, legibus divinis praecinctus, hos aggressus, evangelicae disputationis praedicator doctiloquiis insistebat, aemulator nostri Servatoris effectus, nullius personam accipiens, sed juxta qualitatem operum solerti inda gatione omnes arguens, et, ut fidelis operator, fru ctum divini seminis triticea messe in horreum Domini (0884B)sui congregare satagens. Credentes vero, ut in bonis perseverarent actibus admonuit, perversos corde et incredulos, roboratus Spiritu sancto, increpabat attentius. Denique cum divinis piis eruditionibus quotidie insisteret, sempiterna gaudia praenuntians beatis, aeterna quoque supplicia miseris, fideles quique alacri corde salutaria ejus monita capaciter susceperunt, increduli contumaciter renitentes dixerunt hunc evangelicum disputatorem fallacem et seductorem esse, non pro salute animarum invigilasse, sed amore terreni lucri regiones nationum circuisse, et eum dignius esse contumeliis affici aut exsiliari, aut crudeliter necari, quam ejus obtemperari doctrinis. In hoc malignitatis errore pertinaciter (0884C)perseverantes, alii sanctum Dei martyrem plumbatis cestibus plagaverunt, alii fustibus multisque injuriis debacchantes maceraverunt. Inter hos unus eorum Walbertus dictus, diaboli instinctu aestuans ,ferream forcipem misit in os sancti et abscidit ejus linguam, et projecit in conspectu populi, et ait: Ecce lingua seductoris istius, quae falsa loquendo gentem nostram avertit, nihil aliud meretur, nisi ut canibus projiciatur ad devorandum.
Cum autem praesumeret talia perversus agere, flamma ex ira Dei egrediebatur, quae ipsum facinorosum et sedecim viros cum eo conflagravit, qui hoc scelus consiliati sunt, ut nec cineres eorum reperirentur. Constantissimus autem praeco Christi non est derelictus a Deo, sed restitutus lingua, ampliori (0884D)fiducia populo divina jura insinuabat. Nec ista attactus plaga malignantium coetus quievit tumultuari contra sanctum martyrem Christi, sed conclamabant dicentes eum maleficum esse, et incantatorem, et quae divinitus circa illum fieri viderunt, falsa et inania fore dixerunt. Cum haec fierent, quidam ex his Geraldus nomine, crudelior caeteris, protendit brachium suum, ut pugno sanctum Christi martyrem protereret et percuteret, sed, justo judicio Dei impeditus, per dies tres extenso brachio rigidus et confusus permansit. Ad se autem conversus, ad pedes sancti martyris est prostratus, et sospitati redditus. Beatus namque pontifex pro divinis virtutibus quibus quotidie gloriosus factus est laudes Deo decantabat indefessas, et toto affectu studuit, quo ipsi hostia (0885A)cum palma martyrii fieret, pro cujus amore mortem pati decreverat.
Cum autem hora remunerationis suae appropiaret, Dominica nocte, quando solito more in orationibus vigilaret, apparuit ei Dominus Jesus Christus cum discipulis suis, circumfusus luce magna, dixitque ei: Gaude, dilecte mi, constanter operare, hodie circa horam sextam, recipiam te in regnum meum, et gaudebis mecum semper cum fratribus tuis in aeternum. Hac visione roboratus miles Christi, sciensque diem remunerationis suae imminere, mane illucescente, convocavit plebem fidelium, qui per ejus doctrinam salvi facti sunt; ut in via veritatis persisterent, admonuit, et ea quae ad regnum Dei pertinent docuit eos.
(0885B)Et finito sermone, benedixit eos, et hectens genua coram eis, gratias impendit pro officio humanitatis, quo eum devotissime susceperant. Dans autem oscula per singulos lacrymatus est, et omnes ad pias flexit lacrymas. Et salutatis omnibus pie in Christo, invitis eis, abscessit, et coepit velle viam suam dirigere in vicum qui Escha vocatur, cum discipulis suis, ut civibus illis annuntiaret regnum Dei, si forte vel ibi consequeretur promissionem Christi. Comperientes haec duo fratres, Walbertus et Menizo, ministri diaboli, quia dilectus Dei amicus discederet, arbitrati sunt eum fugam inire, et, conglobatis commilitaneis suis, feritate illis similes fellino corde eructuabant haec feralia verba dicentes: Blasphemator ille profanavit legem nostram, populum seduxit, sed sciens (0885C)nunc maleficiis suis non posse apud nos amplius proficere, clam nobis abire disposuit. Sed non ita injuriatus emigrabit. Sequamur eum festinantius, ut opprobrium nostrum vindicare valeamus. Complices autem eorum, Deo odibiles, filii tenebrarum, patris illorum Satanae angelis agitati, crudelius saevientes, majora convicia in sanctum Dei injuste locuti sunt, pari conspiratione ad effundendum innocentem sanguinem concurrerunt, de quibus patenter scriptum est: Sepulcrum patens est guttur eorum, linguis suis dolose agebant, venenum aspidum sub labiis eorum. Sequitur: Quorum os maledictione et amaritudine plenum est, veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem
(0885D)Stabat quoque invictissimus Christi martyr Livinus in orationibus, oculis atque manibus in coelum affixis, et subito in agone posito apparuit Spiritus Sanctus in specie columbae niveae, et suavissimo ore suo stillans tres guttulas rosei sanguinis super caput ejus, dixit: Ne paveas, charissime, janua vitae aperta est tibi, hora est ut intres in gaudium Domini tui. His dictis ter circumvolavit eum, et lapsa est in coelum. Sanctus Dei pontifex in orationibus vigilantius perstabat, et ecce unus ex discipulis suis nomine Foillanus dixit ad cum: Pater, audio strepitum armorum, concursumque peditum appropiare. Necdum finierat dicta, et ecce filii iniquitatis supervenerunt Walbertus et frater ejus Menizo, rabidissimi canes, cum suis satellitibus, et minantibus oculis fremebant (0886A)in sanctum Dei martyrem. Sed fortissimus athleta Christi progressus constanter dixit illis: Quid venitis, fratres? Si poenitet vos huc usque errasse, et veniam quaeritis, propitius est Deus aperire januam misericordiae suae pie pulsantibus, sicut ipse ait: Petite et dabitur vobis, quaerite et invenietis, pulsate et aperietur vobis. Videns autem beatus Christi martyr Livinus eos coelestia monita caecata mente percepisse, ait: Fratres, cognovi quia interficere me quaeritis, sed securus de Dei misericordia sum, qui dicit: Nolite timere eos qui occidunt corpus, animam autem non possunt occidere, sed potius eum timete, qui potest et animam et corpus perdere in gehennam. Nunc temporalem mortem irrogabitis mihi, sed nasci coelesti lumine incipiam, ut cum Christo in aeternum vivam. (0886B)Et modo paululum sustinete donec orem. Et dato spatio, expansis manibus in coelum, sublime a terra libratus et in aere superna claritate perfusus oravit dicens: Deus qui me in utero matris meae sanctificasti, et splendore gratiae tuae ortum meum perlustrasti, et super mare mihi dux fuisti, exaudi me famulum tuum, Domine, ut hi qui injuste me persequuntur pro nomine tuo, non deleantur a libro vitae, sed cum sanguine meo satiati fuerint, et inspirati gratia miserationum tuarum poenituerint, recipias eos in numero electorum tuorum. Praesta, Domine, ut in loco quo praesentia fuerit reliquiarum mearum, vel memoria nominis mei, sit semper incolumitas et abundantia pacis, et omnium bonorum plenitudo florescat, et qui in mari, vel in aquis, sive in terra, (0886C)vel in carcere, aut in infirmitate, sive in aliqua pressura angustiantur, et nominis mei recordati fuerint, exaudi eos, Domine, ut cognoscant vere quia fidelis es in electis tuis, et sanctus in omnibus operibus tuis, et si in peccatis inciderint, et te invocaverint per me, tua clementia absoluti, laudent nomen tuum benedictum in saecula. Et maxime, Domine, qui hunc diem assumptionis meae cum devota habuerint memoria, habeant totum annum mihi praesentia gratiae tuae securum, nec eis dominetur infirmitas, nec molestia rum inquietas, sed sit eis tranquillitas pacis et sanitas, et sobrietas, quae eos laetos perducat ad regnum gloriae tuae, praesta qui vivis et regnas cum Filio tuo Domino nostro Jesu Christo, et cum Spiritu sancto (0886D)per omnia saecula saeculorum. Responderunt discipuli ejus cum astantibus fidelibus: Amen. Ecce vox divinitus emissa: Mi dilecte, inquit, super his omnibus quae benigne orasti, scias te, procul dubio, exauditum. Post haec constantissimus martyr Christi et magnificus triumphator Livinus, divino auxilio roboratus, descendit ad eos, et dixit: Fratres mei charissimi, asto hostia Regis mei vocantis me, praestolor gloriam, quam mihi praeparavit in coelis, adsunt angeli ejus praestolantes me. Estote fortes, et si quid defuerit viribus, suppleat vestra crudelitas in passione mea. Isti comites mei oves Christi sunt, peto illis pacem, neminem unquam laeserunt, innocentes sunt. Et osculatus est eos, et dixit: Deus omnipotens custodiat vos, charissimi, in vitam aeternam. Et (0887A)suspiciens in coelum dixit: In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum, redemisti me. Domine Deus veritatis. Interea supradicti fratres Walbertus et Menizo, ministri diaboli, irruperunt in eum, et multis plagis irrogatis ad ultimum decapitaverunt doctorem suae salutis. Et videntibus cunctis, anima ejus ab angelis suscepta, meruit secreta scandere coeli cum magna claritate coelestis gloriae. Passus est autem beatissimus pontifex et martyr Christi Livinus pridie Idus Novembris, regnante Domino nostro Jesu Christo, qui vult omnes homines salvos fieri, et ad agnitionem veritatis venire, qui cum Deo Patre et Spiritu sancto vivit et regnat per omnia saecula saeculorum.
Cognoscentes autem hoc factum illustres viri et (0887B)feminae, qui per ejus doctrinam illuminati sunt, venerunt gementes et plorantes ad beatum corpus. Inter quos erat praedicta matrona Erapahildis, quae venerabilem virum in hospitium habebat, et suis (0888A)opibus devotissime confovebat, ferens puerum secum in manibus suis, quem sanctus martyr Livinus nuperrime de sacro fonte levavit, imponens ei nomen Bricius adhuc in albis. Quae ante alios omnes erupit in lacrymabilem vocem, beatum virum illuminatorem patriae innocentem esse, et injuste tam crudelem mortem pati. Tunc satelles Satanae Walbertus, inflammatus a diabolo, insiliens in eam, bipennula sua caput ejus per medium scidit, quae statim expiravit, infantulum autem per tres partes secuit, quas juxta corpus beati martyris Livini projecit. Certissime enim creditur eos gloriam martyrii habere in sorte venerandi pontificis et martyris Livini. Discipuli vero tulerunt corpus pii magistri, et partes de corpusculo infantuli et posuerunt pariter in monumento (0888B)sibi angelicis manibus praeparato, beatam quoque Erapahildem martyrem Christi seorsim sepelierunt prope sepulcrum beati martyris Livini.