Quae exsequi debeat episcopus (Hincmarus Rhemensis)

Quae exsequi debeat episcopus

Quae exsequi debeat episcopus (Hincmarus Rhemensis), J. P. Migne 125.1092D

Quae exsequi debeat episcopus

125.1087A| Haec specialiter exsequi debet episcopus juxta sacras regulas. Missas publicas celebrare, sacrum chrisma regulariter consecrare, sanctum baptisma juxta traditionem ecclesiasticam agere, et ut a presbyteris agatur providere. Presbyteros et diaconos, et reliquos ecclesiasticos ministros, statutis temporibus, quales praecipiunt regulae, sine ullius muneris acceptione ordinare. Synodos presbyterorum secundum sacros canones sine venalitate habere. Ad provincialem episcoporum synodum, et ad ordinationem episcopi, vocatus convenire, vel pro se presbyterum aut diaconem, cum tractoria causas suae impossibilitatis exponente, vel cum regulari suo consensu dirigere. Clerum regulariter gubernare, et sicut sanctus Gregorius in pastorali Regula 125.1087B| dicit, eidem clero, tam in interioribus, quam et in corporalibus rebus, necessaria providere. Ecclesiae, tam in luminaribus et ornamentis, quam et in aedificiis, et in sartatectis, curam habere. Hospites et pauperes in constitutis singillatim hospitalibus recipere, et dicente Apostolo: Qui suorum, et maxime domesticorum, curam non habet, fidem negavit, et est infideli deterior (I Tim. V, 8), suorum domesticorum in ministrando necessaria curam habere. Monasteriorum in sua parochia, et ecclesiarum rusticanarum parochiarum, atque matriculariorum, secundum sacras regulas sollicitudinem gerere. Populo suae parochiae verbum Domini nuntiare, et verbo atque exemplo subjectos sibi docere, et oratione consulere. In consignatione eorum, qui necdum 125.1087C| in frontibus ministerio episcopali sunt consignati, regulariter satagere, et in hujus negotii circuitione, parochiae, ultra debitum et necessarium modum, sicut sanctus decrevit Gregorius, presbyteros non gravare. Bonum testimonium etiam ab his qui foris sunt habere. Peccantibus et poenitentibus secundum modum culparum regulariter poenitentiam indicere, et post satisfactionem regulariter eos reconciliare. Omnis possessionis, quae sub ejus est potestate, providentiam gerere. Militiam ad defensionem sanctae Ecclesiae, secundum possibilitatis quantitatem, juxta antiquam consuetudinem regiae dispositioni exhibere, et secundum Domini jussionem, quae Caesaris sunt Caesari, et Deo quae Dei sunt reddere (Matth. XXII, 21). Quia sicut sanctus Gelasius 125.1087D| facundissimus papa in decretis suis scribens ad Anastasium imperatorem dicit (epist. 10): « Duo sunt quibus principaliter mundus hic regitur, auctoritas sacra pontificum, et regalis potestas. Sed anto gravius est pondus sacerdotum quam regum, 125.1088A| quanto etiam pro ipsis regibus hominum in divino reddituri sunt examine rationem. » Et tanto in humanis rebus regum cura est propensior quam sacerdotum, quanto pro honore et defensione ac quiete sanctae Ecclesiae, et rectorum ac ministrorum ipsius, et leges promulgando, ac militando, a Rege regum est eis curae onus impositum: sic actionibus propriis dignitatibusque distinctis, ut et Christiani reges pro aeterna vita pontificibus indigerent, et pontifices pro temporalium rerum cursu regum dispositione uterentur; quatenus spiritalis actio carnalibus distaret incursibus, et militans Deo minime negotiis saecularibus se implicaret, ac vicissim non ille rebus divinis praesidere videretur, qui esset negotiis saecularibus implicatus. Sanctus namque 125.1088B| Spiritus per eos qui cum Christo in coelo regnant, et in terris miraculis coruscant, dixit, et usque ad nos scriptis pervenire fecit dicens (Urban. epist. 1): « Res et facultates ecclesiasticae oblationes appellantur, quia Domino offeruntur, et vota sunt fidelium, ac pretia peccatorum, atque patrimonia pauperum. Si quis illa rapuerit, reus est damnationis Ananiae et Saphirae, et oportet hujusmodi tradere Satanae, ut spiritus salvus sit in die Domini. Quod nostri gloriosi imperatores Carolus et Ludovicus in primo libro Capitulorum suorum ita inseruerunt (cap. 83): Quia, inquiunt, juxta sanctorum Patrum traditionem novimus res Ecclesiae vota esse fidelium, pretia peccatorum, et patrimonia pauperum, cuique non solum habita conservare, 125.1088C| verum etiam multa, Deo opitulante, conferre optamus. Tamen ut ab ecclesiasticis de non dividendis rebus Ecclesiae suspicionem dudum conceptam penitus amoveremus, statuimus ut neque nostris, neque filiorum et Deo dispensante successorum nostrorum temporibus, qui nostram vel progenitorum nostrorum voluntatem, vel exemplum imitari voluerint, ullam penitus divisionem aut jacturam patiatur. » Sanctus quoque Anacletus papa, ab ipso beato Petro apostolo presbyter ordinatus, postea in sede Romana successor illius factus episcopus, cum totius mundi sacerdotibus judicavit (epist. 1): « Qui abstulerit, inquiens, aliquid patri vel matri, homicidae particeps est. Pater noster sine dubio Deus est, qui nos creavit; mater vero nostra Ecclesia, 125.1088D| quae nos in baptismo spiritaliter regeneravit. Ergo qui Christi pecunias et Ecclesiae rapit, aufert vel praedatur, homicida est, atque homicida ante conspectum justi judicis deputabitur. Qui rapit pecuniam proximi sui, iniquitatem operatur: qui autem 125.1089A| pecuniam vel res Ecclesiae abstulerit, sacrilegium facit, et ut sacrilegus judicandus est. » Item sanctus Urbanus papa et martyr (epist. 1): « Res et facultates ecclesiasticae oblationes appellantur, quia Domino offeruntur, et vota sunt fidelium, ac pretia peccatorum, atque patrimonia pauperum. Si quis illa rapuerit, reus est damnationis Ananiae et Saphirae, et oportet hujusmodi tradere Satanae, ut spiritus salvus sit in die Domini. » Et sanctus Lucius papa (epist. 11): « Rerum ecclesiasticarum et facultatum raptores a liminibus sanctae Ecclesiae anathematizatos apostolica auctoritate pellimus et damnamus, atque sacrilegos esse judicamus: et non solum eos, sed et omnes consentientes eis, quia non solum qui faciunt rei judicantur, sed etiam qui facientibus 125.1089B| consentiunt. Par enim poena et agentes et consentientes comprehendit. A qua poena consensus liberi esse non possunt illi, quorum ministerium est, et qui talia possunt prohibere, comprimere et emendare, et ea non student corrigere. » Et sanctus Gregorius in epistola ad Sabinum subdiaconum (lib. VIII, epist. 7): « Sacrilegum, inquit, et contra leges est, si quis quod venerabilibus locis relinquitur, pravae voluntatis studiis, suis tentaverit compendiis retinere. » Et S. Augustinus in sermone Evangelii sancti Joannis dicit: « Fur sacrilegus loculorum sacrorum et Dominicorum est Judas, et qui aliquid de Ecclesia furatur et rapit, Judae perdito comparatur. » Et item in sacris canonibus, sancto Spiritu dictatis, et Christi sanguine confirmatis, 125.1089C| scriptum est (conc. Tol. I, can. 11): « Si quis de potentibus clericum, aut quemlibet pauperiorem, aut religiosum exspoliaverit, et mandaverit ad ipsum episcopus ut eum audiat, si contempserit, invicem mox scripta percurrant per omnes provinciae episcopos, et quoscunque adire potuerit, excommunicatus habeatur, donec audiat et reddat aliena. » Et item scriptum est (conc. Agath., can. 4): « Clerici etiam, vel saeculares, qui oblationes parentum, aut donatas, aut testamento relictas, retinere praesumpserint, aut id quod ipsi donaverunt ecclesiis vel monasteriis crediderint auferendum, sicut synodus sancta constituit, velut necatores pauperum, quousque reddant, ab ecclesiis excludantur. » Unde summopere caveant potentiores quique, unusquisque in ordine et dignitate 125.1089D| sua, ne praesumant, in damnationem suam res sibi ecclesiasticas, neque fatigent vel affligant inconsuetis consuetudinibus Dei ecclesias et loca sanctorum, scientes quia ut praemisimus res ecclesiasticae vota sunt fidelium, patrimonia pauperum, pretia peccatorum, et in tuitione atque defensione Christi consistunt, qui eas terrae principibus, atque primoribus ad defendendum et conservandum, non affligendum vel usurpandum sive praesumendum commisit. Nam quaecunque praetendatur a quocunque utilitatis sive necessitatis occasio, ille corda omnium conspicit, qui novit cogitationes hominum, et remunerat actiones, et etiam cogitationes irremuneratas nullatenus derelinquet. Quocirca omnis qui vult 125.1090A| salvus fieri, et ab aeterna morte liberari, et ad aeternam vitam pervenire, attentissime cordis aure exaudiat quid sanctus Spiritus per eos locutus est, quibus dixit Dominus: Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi (Matth. XXVIII, 20); et: Non vos estis qui loquimini, sed Spiritus Patris vestri qui loquitur in vobis (Matth. X, 20); et: Quaecunque alligaveritis super terram, erunt ligata et in coelo, et quaecunque solveritis super terram, erunt soluta et in coelo (Matth. XVIII, 18); et: Accipite Spiritum sanctum: quorum remiseritis peccata, remittuntur eis, et quorum retinueritis retenta sunt (Joan. XX, 22); et: Qui vos audit me audit, et qui vos spernit me spernit (Luc. X, 16). Dicunt enim illi, qui in coelo regnant, et in terra miraculis coruscant, 125.1090B| qui et usque hodie nobiscum vivunt, et cum successoribus nostris usque in perpetuum vivent, quoniam apud Deum est merces eorum: « Si quis oblationes Ecclesiae extra Ecclesiam accipere vel dare voluerit, praeter conscientiam episcopi, vel ejus cui hujusmodi officia commissa sunt, nec cum ejus voluerit agere consilio, anathema sit (conc. Ancyr. can. 7). » Anathema autem interpretatur in Romana lingua alienatio, quia omnis talia faciens, quandiu in illis peccatis manet, licet nos episcopi, qui in apostolis et cum apostolis non nostro merito sed gratia divina ligandi et solvendi potestatem accepimus, interdum tardi, interdum divini sensus ignari, interdum quae committuntur nescientes, aliquando etiam commissa ut expedit 125.1090C| corrigere non valentes, quae statuta sunt exsequi dissimulemus, vel etiam negligamus, ut talem hominem ab Ecclesia et fidelium societate excommunicantes non segregemus, jam tamen a sacris canonibus excommunicatus et praedamnatus est, donec peccatum illud deserat, et per satisfactionem ecclesiasticam, et sacerdotalem reconciliationem, Domini gratiam et fidelium societatem recipiat. Et quicunque in peccatis suis et talibus sceleribus implicatus ante satisfactionem necessariam vitam istam finierit, communionem et societatem cum electis in regno Dei habere nullatenus poterit, nec de inferni poenis et daemonum societate unquam liberari valebit. Denique duo capitula quae sequuntur, ex edicto assumpta sunt ab Ansegiso 125.1090D| abbate, capitulorum imperialium ex diversis synodis et placitis collectore, causa brevitatis in primo libro capitulorum, septuagesimo septimo et septuagesimo octavo, de non dividendis rebus ecclesiasticis, et episcoporum electione, ex suprascriptis excerpta, in praefato libro inveniuntur. Quod edictum ex integro domnus Carolus Magnus imperator, cum interrogatione de chorepiscopis, per Arnonem archiepiscopum ad Leonem papam direxit, et ad ejus consultum aliud edictum de non dividendis rebus ecclesiasticis, et de episcoporum causis edidit, et apostolicae sedis atque auctoritate sua confirmavit, et per omnes metropolitanas ecclesias imperii sui perpetuo servanda direxit. Memorata itaque capitula 125.1091A| ita se habent (lib. I, c. 83): « Quia juxta sanctorum Patrum traditionem novimus res Ecclesiae vota esse fidelium, pretia peccatorum, et patrimonia pauperum, cuique non solum habita conservare, verum etiam multa, Deo opitulante, conferre optamus. Tamen ut ab ecclesiasticis de non dividendis rebus illius suspicionem dudum conceptam penitus amoveremus, statuimus ut neque nostris, neque filiorum et Deo dispensante successorum nostrorum temporibus, qui nostram vel progenitorum nostrorum voluntatem, vel exemplum imitari voluerint, ullam penitus divisionem aut jacturam patiatur (cap. 84.) Sacrorum quoque canonum non ignari, ut in Dei nomine sancta Ecclesia suo liberius potiatur honore, assensum ordini ecclesiastico praebemus, ut scilicet episcopi per electionem cleri et populi 125.1091B| secundum statuta canonum de propria dioecesi, remota personarum et munerum acceptione, ob vitae meritum et sapientiae donum eligantur, ut exemplo et verbo sibi subjectis usquequaque prodesse valeant. » Et in eodem edicto unde haec fuerunt assumpta subsequitur: « Praecipimus etiam omnibus ditioni nostrae subjectis, ut nullus privilegia ecclesiarum, monasteriorum, aut ecclesias diripere pertentet, quia sicut a sanctis Patribus instructi sumus, gravissimum peccatum hoc esse dignoscitur, » et caetera quae sequuntur. Et in privilegio Belvacensis Ecclesiae, ab episcopis quatuor provinciarum consensu domni Caroli nuper defuncti confirmato, haec continetur ad locum: « Potestas autem saecularis, sive sit sublimitate donata aliqua, sive 125.1091C| in humili constituta loco, nullam in eis, nec in praesenti nec in futuro, suscipiat contra sacras regulas dominationem, nec violenter invadens, nec oblata suscipiens. Si quis vero regum, sacerdotum, et judicium, atque saecularium personarum, hanc constitutionis paginam cognoscens, contra eam venire tentaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat. Et nisi vel ea quae ab illo sunt male ablata restituerit, vel digna poenitentia illicita acta defleverit, a sacratissimo corpore ac sanguine Dei Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque in aeterno examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri 125.1091D| Jesu Christi, quatenus hic fructum bonae actionis recipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. » Et in privilegio ejusdem Ecclesiae a domno Nicolao papa confirmato haec continentur ad locum (Nicolaus Odon. episc. ): « Nullus itaque regum, nullus judicum, nullus cujuscunque saecularis potentiae dignitate fultus, in rebus praefatorum coenobiorum, vel villis, vel agris, vel mancipiis, vel quidquid ad eadem monasteria collatum fuerit, potestatem habeat vel dominandi, vel accipiendi, vel auferendi, praeter episcopum Belvacensis Ecclesiae, qui per tempus fuerit eidem praelatus Ecclesiae. Sed quidquid vel in auro, vel in argento, vel in quacunque supellectili, vel in omni facultatis substantia, 125.1092A| ipsis est monasteriis hodie delegatum, vel futuris temporibus fuerit collatum, episcopi Belvacensis distributioni et ordinationi fiat subjectum, nec alterius potestatis jus vel dominatio super eis potestatem aliquam, nisi quantum divina auctoritas et lex et justitia permittet, obtineat. Si quis autem temerario ausu, magna parvare persona, contra hoc nostrum apostolicum decretum agere praesumpserit, sciat se anathematis vinculo esse innodatum, et a regno Dei alienum, et cum omnibus impiis aeterni incendii supplicio condemnatum. At vero qui observator exstiterit praecepti hujus, gratiam atque misericordiam vitamque aeternam a misericordissimo Domino Deo nostro consequi mereatur. » Et sanctus Gregorius in decretali epistola, 125.1092B| in partes Graeciae pro quibusdam commotionibus directa, ita dicit ad locum: « Si qui vero sunt, qui dicunt, quia compulsus quispiam necessitate, si anathematizaverit, anathematis vinculo non tenetur, ipsi sibi testes sunt quia Christiani non sunt, quia ligamenta sanctae Ecclesiae vanis se aestimant conatibus solvere, ac per hoc nec absolutionem sanctae Ecclesiae, quam praestat fidelibus, veram putant, si ligaturas ejus valere non aestimant. Contra quos diutius disputandum non est, quia per omnia despiciendi et anathematizandi sunt, et unde se fallere veritatem credunt, inde in peccatis suis veraciter ligantur. Eosque et ego, et omnes catholici episcopi, atque universa Ecclesia anathematizamus, quia veritati contraria sentiunt, et contraria loquuntur. » 125.1092C| Unde magnopere dilectissimo domno nostro regi curandum est, ne suggestione vel postulatione quorumcunque hominum contra haec sancti Spiritus decreta faciat, vel fieri de ecclesiasticis rebus consentiat: maxime post hanc visitationem Dei, qua per confessionem, et poenitentiam, et reconciliationem sacerdotalem illum credimus emendatum: quia magna est contra peccatum virtus poenitentiae, sed ei qui in eadem poenitentia perseverat, quia scriptum est: Qui perseveraverit usque in finem hic salvus erit (Matth. XVIII, 22); et item scriptum est: Qui baptizatur a mortuo, et iterum tangit eum, quid proficit lavatio illius (Eccli. XXXIV, 30)? Mortuum quippe est omne opus perversum quod pertrahit ad mortem, quodque justitiae non vivit. Baptizatur ergo a 125.1092D| mortuo et iterum tangit eum, qui prava opera, quae se egisse meminit, deplorat, sed in eisdem se iterum post lacrymas implicat. Anima itaque quaelibet ejusdem mortui lavatione non proficit, quae hoc iterum faciendo quod planxit, nec per lamenta poenitentiae ad rectitudinem justitiae exsurgit. Poenitentiam enim vere agere est commissa plangere, et iterum plangenda declinare. Providendum est igitur charissimo domno nostro regi, quod Dominus dominorum et Rex regum etiam ipsi et unicuique nostrum, quin et omni homini sine exceptione alicujus personae, quia ut Scriptura dicit: Non est personarum acceptor Deus (Act. X, 34), dicit, quod longe ante cuidam in Evangelio dixerat: Ecce sanus factus es: jam noli peccare, 125.1093A| ne deterius tibi aliquid contingat (Joan. V, 14). Sed et prava sibi suggerentes non obaudiat, dicente Apostolo: Non solum qui faciunt, sed qui consentiunt facientibus, digni sunt morte (Rom. I, 32). Episcopo etiam nuper ordinato agere talia vel talibus consentire non praecipiat, unde se ipsum perdat, et coram Deo ecclesiasticam gratiam amittat. Cum coram omnibus et electoribus et ordinatoribus suis districtissime professus ante ordinationem suam fuerit, et propria manu subscripserit sacras regulas sanctorum conciliorum, quantum scierit et potuerit, servaturum. Qui sacri canones spiritu Dei conditi, et totius mundi 125.1094A| reverentia consecrati ita decernunt: Si quis contra suam professionem vel suam scripturam venerit in aliquo, ipse se honore privabit. Qui autem res et facultates ecclesiasticas Belvacensis Ecclesiae ipsius consensu vel favore pessumdare praesumpserint, qui auctoritatem eas illis dare vel consentire non habuit, sollicitissime caveant, ne suprascriptas sacrorum canonum sententias, ab omnibus nobis episcopis, ad quorum notitiam ipsorum sacrilegia pervenerint intentatas, suscipiant, et ab omni Christianorum societate modis omnibus separentur.

(no apparatus