 Caractacus |
Britannia Pacata  |
7. Annō post Chrīstum nātum prīmō et sexāgēsimō Britannī rebellāvērunt. Suētōnius Paulīnus, ūnus ex ducibus Nerōnis, quīntī prīncipis Rōmānōrum, Britanniae tum praeerat. Ille in Monam īnsulam penetrāvit, ubi magnum numerum Druidārum trucīdāvit, et fāna eōrum vastāvit. Sed dum ille in Cambriā abest, Icēnī cum Cassīs et Trinobantibus aliīsque gentibus Britannicīs sē contrā Rōmānōs cōnsociant. Nōn mīrum est sī Britannī colōniam illam Camulodūnum, ubi veterānī illī Rōmānī collocātī erant, nōn amābant. Nam veterānī eōs omnibus iniūriīs vexābant. Uxōrēs līberōsque eōrum in servitūtem dēportābant. Virōs ipsōs ignāvōs et servōs vocābant. Oppidum iam viīs et aedificiīs Rōmānīs ōrnāvērunt, sed mūrīs nōn firmāverant. Inter illa aedificia templum “Dīvī Claudiī” erat; nam prīncipem mortuum Rōmānī prō deō adōrābant. Et in illō templō simulācrum Victōriae collocātum erat.
8. Itaque Boadicēa, rēgīna illa audāx Icēnōrum, inter ōrdinēs Britannicōs in essedō suō equitāns, Britannōs suōs ad rebelliōnem incitāvit. “Auscultāte” inquit “Icēnī et Cassī; auscultāte Corītānī, Trinobantēs! Dī nostrī nōbīs victōriam, illīs clādem mortemque parant! Ecce, colōnia Camulodūnum dēfēnsōribus nūdāta est! Cōpiae Rōmānae in fīnibus Ordovicum longē absunt, ubi fāna Druidārum vastant. Colōniam illam, ubi paucī tantum veterānī cum uxōribus līberīsque suīs habitant, facile erit expugnāre. Illōs nūlla patria ad virtūtem incitat; nōs patria et penātēs, nōs lībertās ad arma vocat. Atque dī ipsī nōbīs ōmen victōriae et imperiī dedērunt. Nam simulācrum illud Victōriae praecipitāvērunt. Et Druidae alia portenta nūntiant. Terrae adhūc ignōtae Britannīs aliquandō subiectae erunt. Ubi Caesarēs numquam stetērunt, ibi fīliī nostrī vel fīliī fīliōrum imperitābunt. Vōs colōniam illam crūdēlem expugnāte! Templum deī illīus falsī cremāte! Virōs, fēminās, līberōs trucīdāte! Illud est cōnsilium fēminae. Num vōs virī minus fortēs eritis?”
9. Britannī ad arma volant. Colōniam Camulodūnum expugnant; templum illud Claudiī, ubi veterānī sē occultāverant, cremant. Intereā Suētōnius ex īnsulā Monā cum decem mīlibus virōrum ad Tamesam properāvit. Nam Londīnium, quamquam nōndum colōnia Rōmāna erat, tamen iam tum cōpiā mercātōrum et nāvigiōrum celebre erat. Sīc Tacitus in capite tertiō et trīcēsimō librī quārtī decimī Annālium affirmat. Sed urbem ex clāde servāre nōn poterat. Britannī Londīnium et Verulamium oppugnant, septuāgintā mīlia Rōmānōrum trucīdant, ingentem praedam captant. Suētōnius suōs prope silvam collocāverat, et sē ad proelium parābat. Britannī Rōmānōs numerō virōrum multum superābant, et exspectātiōne victōriae triumphābant. Sed paucī illī Rōmānī magnam victōriam reportāvērunt; Britannī contrā legiōnēs Rōmānās stāre nōn poterant, quia Rōmānī eōs pondere armōrum et scientiā bellī multum superābant. In illō proeliō Rōmānī octōgintā mīlia virōrum et fēminārum trucīdāvērunt; nam Britannī fēminās suās in vehiculīs apportāvērunt, proeliī spectandī causā. Boadicēa ipsa sē mortī dedit.
| Caractacus |
Britannia Pacata |