S c a e n a I
[Theseus. Nutrix.]
Theseus
835
Tandem profugi noctis aeternae plagam
vastoque manes carcere umbrantem polum,
et vix cupitum sufferunt oculi diem.
iam quarta Eleusin dona Triptolemi secat
paremque totiens libra composuit diem,
840
ambiguus ut me sortis ignotae labor
detinuit inter mortis et vitae mala.
pars una vitae mansit extincto mihi,
sensus malorum; finis Alcides fuit,
qui cum revulsum Tartaro abstraheret canem,
845
me quoque supernas pariter ad sedes tulit.
sed fessa virtus robore antiquo caret
trepidantque gressus. heu, labor quantus fuit
Phlegethonte ab imo petere longinquum aethera
pariterque mortem fugere et Alciden sequi.
850
Quis fremitus aures flebilis pepulit meas?
expromat aliquis. luctus et lacrimae et dolor,
in limine ipso maesta lamentatio?
hospitia digna prorsus inferno hospite.
Nutrix
Tenet obstinatum Phaedra consilium necis
855
fletusque nostros spernit ac morti imminet.
Theseus
Quae causa leti? reduce cur moritur viro?
Nutrix
Haec ipsa letum causa maturum attulit.
Theseus
Perplexa magnum verba nescioquid tegunt.
effare aperte, quis gravet mentem dolor.
Nutrix
860
Haut pandit ulli; maesta secretum occulit
statuitque secum ferre quo moritur malum.
iam perge, quaeso, perge: properato est opus.
Theseus
Reserate clausos regii postes laris.
O socia thalami, sicine adventum viri
865
et expetiti coniugis vultum excipis?
quin ense viduas dexteram atque animum mihi
restituis et te quidquid e vita fugat
expromis?
S c a e n a I I
[Theseus. Phaedra. Nutrix (muta).]
Phaedra
Eheu, per tui sceptrum imperi,
magnanime Theseu, perque natorum indolem
870
tuosque reditus perque iam cineres meos,
permitte mortem.
Theseus
Causa quae cogit mori?
Phaedra
Si causa leti dicitur, fructus perit.
Theseus
Nemo istud alius, me quidem excepto, audiet.
Phaedra
Aures pudica coniugis solas timet.
Theseus
875
Effare: fido pectore arcana occulam.
Phaedra
Alium silere quod voles, primus sile.
Theseus
Leti facultas nulla continget tibi.
Phaedra
Mori volenti desse mors numquam potest.
Theseus
Quod sit luendum morte delictum indica.
Phaedra
880
Quod vivo.
Theseus
Lacrimae nonne te nostrae movent?
Phaedra
Mors optima est perire lacrimandum suis.
Theseus
Silere pergit. - verbere ac vinclis anus
altrixque prodet quidquid haec fari abnuit.
Vincite ferro. verberum vis extrahat
885
secreta mentis.
Phaedra
Ipsa iam fabor, mane.
Theseus
Quidnam ora maesta avertis et lacrimas genis
subito coortas veste praetenta optegis?
Phaedra
Te te, creator caelitum, testem invoco,
et te, coruscum lucis aetheriae iubar,
890
ex cuius ortu nostra dependet domus:
temptata precibus restiti; ferro ac minis
non cessit animus: vim tamen corpus tulit.
labem hanc pudoris eluet noster cruor.
Theseus
Quis, ede, nostri decoris eversor fuit?
Phaedra
895
Quem rere minime.
Theseus
Quis sit audire expeto.
Phaedra
Hic dicet ensis, quem tumultu territus
liquit stuprator civium accursum timens.
Theseus
Quod facinus, heu me, cerno? quod monstrum intuor?
regale patriis asperum signis ebur
900
capulo refulget, gentis Actaeae decus.
sed ipse quonam evasit?
Phaedra
Hi trepidum fuga
videre famuli concitum celeri pede.
Theseus
Pro sancta Pietas, pro gubernator poli
et qui secundum fluctibus regnum moves,
905
unde ista venit generis infandi lues?
hunc Graia tellus aluit an Taurus Scythes
Colchusque Phasis? redit ad auctores genus
stirpemque primam degener sanguis refert.
est prorsus iste gentis armiferae furor,
910
odisse Veneris foedera et castum diu
vulgare populis corpus. o taetrum genus
nullaque victum lege melioris soli!
ferae quoque ipsae Veneris evitant nefas,
generisque leges inscius servat pudor.
915
Ubi vultus ille et ficta maiestas viri
atque habitus horrens, prisca et antiqua appetens,
morumque senium triste et affectus graves?
o vita fallax, abditos sensus geris
animisque pulcram turpibus faciem induis:
920
pudor impudentem celat, audacem quies,
pietas nefandum; vera fallaces probant
simulantque molles dura. silvarum incola
ille efferatus castus intactus rudis,
mihi te reservas? a meo primum toro
925
et scelere tanto placuit ordiri virum?
iam iam superno numini grates ago,
quod icta nostra cecidit Antiope manu,
quod non ad antra Stygia descendens tibi
matrem reliqui. Profugus ignotas procul
930
percurre gentes: te licet terra ultimo
summota mundo dirimat Oceani plagis
orbemque nostris pedibus obversum colas,
licet in recessu penitus extremo abditus
horrifera celsi regna transieris poli
935
hiemesque supra positus et canas nives
gelidi frementes liqueris Boreae minas
post te furentes, sceleribus poenas dabis.
profugum per omnis pertinax latebras premam:
longinqua clausa abstrusa diversa invia
940
emetiemur, nullus obstabit locus:
scis unde redeam. tela quo mitti haud queunt,
huc vota mittam: genitor aequoreus dedit
ut vota prono terna concipiam deo,
et invocata munus hoc sanxit Styge.
945
En perage donum triste, regnator freti!
non cernat ultra lucidum Hippolytus diem
adeatque manes iuvenis iratos patri.
fer abominandam nunc opem gnato, parens:
numquam supremum numinis munus tui
950
consumeremus, magna ni premerent mala;
inter profunda Tartara et Ditem horridum
et imminentes regis inferni minas,
voto peperci: redde nunc pactam fidem. -
genitor, moraris? cur adhuc undae silent?
955
nunc atra ventis nubila impellentibus
subtexe noctem, sidera et caelum eripe,
effunde pontum, vulgus aequoreum cie
fluctusque ab ipso tumidus Oceano voca.
Phaedra/III
< Phaedra