Passio altera S. Cypriani (Auctor incertus), J. P. Migne
Passio altera S. Cypriani
(1505C)Cum Cyprianus, sanctus martyr, electus a Domino, de civitate Curubitana, in qua exsilio datus erat, ex praecepto Aspasii Paternii tunc proconsulis, clarissimi viri, regressus esset ex sacro rescripto, specialiter ad hoc et personaliter emisso, in hortis suis manebat; et ad diem omnibus modis veniri sicut ei ostensum erat, sperabat. Idem cum illic demoraretur, repente idibus septembribus, Tusco et Basso consulibus, venerunt ad eum principes duo, unus strator officii Galerii Maximi proconsulis, clarissimi viri, qui Aspasio (1506C)Paterno successit, et alius equistrator qui esset a custodiis officii ejusdem clarissimi viri, et in curriculum eum imposuerunt, et ambo eum tenuerunt, et in Sexti tulerunt, ubi idem Galerius Maximus proconsul vir clarissimus alia die, id est, crastina, offerre sibi praecepit: et ita idem Cyprianus cum principe et stratore officii maximi proconsulis clarissimi viri secessit, et in hospitio ejus, cum eo, vico Saturni, inter Venerea et Salutaria mansit. Illic ante januam universus populus fratrum mansit. Et cum hoc Cyprianus comperisset, (1507A)castigari puellas praecepit, quoniam in vico omnes ante januam hospitii principis jacebant. Et ita altera die, id est XVII kalendas Octobris mane multo, ad Sexti, secundum praeceptum Galerii Maximi proconsulis, clarissimi viri, in atrio sedentis Sauciolo, oblatus est. Quo oblato, idem Galerius Maximus proconsul, clarissimus vir, Cypriano dixit: Tu papatum sacrilegae mentis hominibus exhibuisti? Cyprianus dixit: Ego. Galerius Maximus proconsul, clarissimus vir, locutus cum consilio, sententiam vix et aegre dixit, verbis hujusmodi: Diu sacrilega mente vixisti, et plurimos tibi nefariae conspirationis homines aggregasti, et inimicum te constituisti diis Romanis (1508A)et religionibus sacris, nec te pii et sanctissimi principes nostri Valerianus et Gallienus Augusti, et Valerianus nobilissimus Caesar, secta felicissimorum temporum suorum, obdurati furoris, ad caeremonias percolendas, bonamque mentem habendam tanto tempore potuerunt revocare. Et ideo quod nequissimi criminis auctor et signifer deprehensus es, quo tu scelere docuisti, ipso documento peribis; ut quoniam tuo adnisu duravit sacrilega contumacia, tuo sanguine sanciatur disciplina. Et decretum ex tabella recitavit. Thascium Cyprianum gladio animadverti placet.