LIB. III. - CAP. I. 53
eadem sedes esset, idem omnibus nomen, et Romani omnes vocarentur.
Tanta Patrum populique indignatione lalinorum legatorum verba sunt accepta, ut eos proficiscentes cura magistratuum magis, qui iussu consulis prosequebantur, quam ius gentium ab ira impetuque hominum tegeret. Itaque senatus bellum decrevit. T. Manlius Torquatus et P. Decius consules, duobus scriptis exercitibus, per Marsos Pelignosque profecti, adiuncto Samnitium exercitu, ad Capuam, quo iam Latini sociique convenerant, castra locant. Ut autem disciplina militaris ad priscos redigeretur mores, edicunt ne quis extra ordinem in hostem pugnaret.
Forte inter caeteros turmarum praefectos, qui exploratum in omnes partes dimissi erant, T. Manlius, consulis filius, super castra hostium cum suis turmalibus evasit, ita ut vix teli iactu ab statione proxima abesset. Ibi tusculanis equitibus praeerat Geminus Metius, vir tum genere inter suos, tum factis clarus. Is ubi romanos equites, insignemque inter eos praecedentem consulis filium cognovit: Visne, inquit, congredi mecum, ut nostro duorum eventu cernatur, quantum eques latinus romano praestet? Movet ferocem animum iuvenis seu ira, seu detrectandi certaminis pudor. Itaque oblitus imperii paterni consulumque edicti, praeceps ad certamen agitur; latinum equo excussum, ab iugulo, ita ul per costas ferrum emineret, terrae affixit, spoliisque lectis, cum ovante gaudio turma in castra, atque inde in praetorium, ad patrem tendit. Extemplo filium aversatus consul, concionem classico advocari iussit; quae ubi frequens
