96 HISTORIAE ROMANAE
Bellum Catilinarium. – C. Iulius Caesar, Cn. Pompeius et Crassus potentiae societatem ineunt. – Caesari Galliae decretae. – Res illius gestae in Gallia et Britannia. – Bellum civile inter Caesarem et Pompeium. – Proelium pharsalium. – Caesar in senatu a coniuratis confoditur.
An. ante Chr. n. 61.An. ab urb. cond. 689.
Per haec tempora ob coniurationem L. Sergii Catilinae in extremum pene discrimen adducta est respublica. Ilie scelerum conscientia, et rei familiaris' inopia exagitatus, simul confisus improbis hominibus, quorum circum se, tamquam stipatorum catervas habebat, opprimendae reipublicae consilium cepit. Consules interficere, senatum trucidare, aerarium diripere, urbem incendere, totam denique rempublicam funditus evertere constituerat. Tanti sceleris indicium detulit Fulvia ad Ciceronem consulem, qui, habito senatu, in praesentem Catilinam peroravit. Ilie metu consularis imperii, urbe digressus, in Etruriam, ad paratum a Manlio exercitum proficiscitur. Lentulus interea, Cethegus, aliique populares coniurationis, iussu consulis in carcere necati sunt. Nec tamen Catilina ab incepto destitit; sed infestis ab Etruria signis Romam petens, obvio Anlonii exercitu opprimitur. Confecto proelio, apertissime patuit, quanta audacia, quantaque animi vis esset in exercitu Catilinae. Nam fere quem quisque pugnando locum ceperat, eum, amissa anima, corpore tegebat. Catilina vero, longe a suis, inter hostium cadavera repertus est, paullulum etiam spirans, ferociamque animi, quam habuerat vivus, in vultu relinens.
