OBSERVATIONES IN
REGNUM VEGETABILE.- Omnem Plantam Fructificatione gaudere, docet in majoribus nuda autopsia; in minoribus, Filicibus nempe, Mufcis, Algis & Fungis oculus armatus, ut testantur Clariff. Michelii, aliorumque observationes ; nec ullam unquam Plantarum speciem Fructicatione carere posse, patet consideranti analogiam, usum, finem , structuram , creationem harum. Reliquae autem Plantarum partes in multis deficiunt, ut Radix, Caulis, Folia, Fulcra; & tamen Vegetabilia sunt; uti Viscus, Lemna , Cuscuta, Tulipa.
- Fundamentum Botanices consistit in Plantarum Divisione & Denominatione Systematica, Generica, & Specifica.
- Botanicis paucissimis debetur nitor & certitudo Scientiae, idque praecipue Auctoribus Systematicis, quorum exempla sequendo debemus continuare, excolere, ac perficere Divisionem Plantarum Systematicam (2).
- Systematica Divisio Plantarum (3), pro basi assumere debet partem harum primariam; ergo Fructificationem (1), quam unicum esse Botanices fundamentum Systematicum confirmat Natura; adeoque pro absoluto fundamento demonslrari potest. Hinc recepta fuit à summis Systematicis, Botanices Fulcris & Conditoribus: Cæsalpino, Morisono, Hermanno, Boerbaavio, Rajo, Sloaneo, Rivino, Knautiis, Ruppio, Tournefortio, Plumiero, Fevilleo, Dillenio, Buxbaunio, Michelio, Magnolio, Vaillantio, Scheuchzero: & vix ab ullo Methodico, nostro imprimis tempore, negari potest nisi forte à folo Heistero.
5. FRUCTIFICATIONIS Partes Universales duæ, Flos scilicet & Fructus: Particulares vero septem sunt, cum fuis speciebus:
- 1. FLOS. 1. Calix Spec. 6. Perianthium, Involucrum, Amentum, Spatha, Gluma, Calyptra.
- 2. Corolla Spec. 2. Petalum, Nectarium.
:3. Stamina Part. 2. Filamentum, Anthera (Apex vulgo). :4. Pistilla Part. 2. Stylus, Stigma (Summitas). II. FRUCTUS. 5. Pericarpium Sp. 9. Capf/da, Conceptaculum, Siliqua, Legumen, Nux , Drupa, Pomum , Bacca, Strobilus.
- 6. Semina Part. 3. Seminulum , Corona , Floccus.
- 7. Receptaculum Sp. 3. 'oris , FruLus , Frutificationis.
6. Effentia Plantarum confiflit in Fruaificatione ( i) ; Frutcficationis in Flore & Fruau (5: I. II.) ; FruTus in Semine (5: 6.) Floris in Stamine ( 5: 3. ) & Piftillo (5: 4.); Staminis in Anthera ; Pifilli in Stigmate.
7. Frudum omnem antecedit Flos, Floris eflentia confiflit in Anthera & Stigmate (6), unde Methodum meam defumfi, cujus itaque robur a priori patet ex jam dicis ( 1-7).
8. Antheras & Stigmata (7) conflituere Sexum Plantarum, 'a Grewio , Rajo , Camerario , Morlando , Vaillantio , Blairio , tu fieo, Bradleyo , RoyenoF, &c. de- te6tum , deferiptum & pro infallibihli affumtum: nec ullum , apertis oculis confiderantem cujufcunque plants Flores , latere poteft : licet hic ob anguftiam loci explicari nequeat. Negaturque noftro tempore vix ab ullo alio , nifi a folo Pontedera.
9. Anthere funt organa genitalia MASCULINA , qua; cum Farinam fuam genitalem Stigmati , genitali FEMININO , infpergunt, fit Fecundatio quam probant Obfervationes , Experimenta, Analogia , Anatomia , Antecedentia , Confequentia , Ufus.
10. Flores itaque (9) qui Antheras habent, Maf/ulini; qui Stigmata, Feminini; qui utraque fimul, Hermaphroditi dicuntur.
11. Planta qua Floribus Mafculinis gaudct, Mas; qua Femininis, Fm;ina; qua utrisque, Androgyna; qua Hermaphroditis, Hermaphrodita; quxque Hermaphro- ditis & fimul Mafculinis vel Femininis, Hybrida dicitur.
12. Nullum Syflema Plantarum Naturale, licet unum vel alterum propius accedat, adhucdum conflruaum elf; nee ego heic Syflema quoddam Naturale con- tendo (forte alia vice ejus Fragmenta exhibebo); neque Naturale confirui potuit, antequam omnia, ad noftrum Syflema pertinentia, notiifma tint. In- terim tamen Syftlemata artificialia, defe&u Naturalis, omnino neceffaria funt.
13. Nulla Methodus Botanica, 'a Frudificatione Syftlematice defumta, adhuc conftruaa efl, qua; non maximam prxbuit utilitatem ; nec'nocuit ulla unquam, nifi quatenus ex affumtis principiis genera naturalia contra naturam dilaceravit, quod Nos fcientes volentesve non commifimus.
14. Genus omne efl naturale , in ipfo primordio tale creatum : hinc pro lubitu & fecundum cujuscunque theoriam non proterve difcindendum , vel conlu- tinandum eft. . '
15. Nomina Generica male conftruda, quxque confufionem pariunt, Synonymis Veterum melioribus (paucis novis a me confe is) infignivi. Multa tamen ad- huc minus congrua reflant.
16. Nominum receptiflimorum permutationem, maximam parere difficultatem, exercitatis diu in arte Viris , in confeffo efl: hinc non mutari deberent fi multitudo errantium errori pareret patrocinium. Neque audor fum, ut ad mentem meam, feniores Botanici mutent nomina. Veniat tandem ferus dies quo nova & nofiris accuratior Gens, per ordinem fucceflionis axtatum, furgat, quam fpondeo meam confideraturam fore theoriam, nominaque illa fa- plus abfurda, prxcipue fpecifica expungat, de quibus in Fundamentis meis Botanicis Amfielodami nuper editis plura dixi.
17. Methodum meam difficultatem parere nimiam , hariolor Botanicos jam dicere , ad examinandas nempe partes has minimas Floris , vix nudis oculis con- fpicuas. Rcfpondeo: quod fi Microfcopium, infirumentum maxime neceffarium, quivis Curiofus fecum habeat , quid plus opus? Ego tamen examinavi hos omnes Plantarum Flores nudo oculo, absque omni Microfcopiorum ufu. Ultima tamen Claffis videtur a Creatore veluti exclufa 'a theoria Staminum adeoque fecundum numerum non defcripfi.. Negat enim Natura conjundionem harum fecundum Stamina; videfis Cl. Michelii opera.
18. Ne ordines nimis longi, adeoque difficiliores evaderent, eos fubdivifionibus auxiliaribus a Frudificatione difpefcui. Inter hos notabilis maxime eft Pen- tandria Monogynia, ubi planta Umbellate recenfentur, quas fecundum miethodum a Cl. Artedio in Umbelliferis excogitatam difpofui. Fundamentum has diflinguendi defumit ab involucre feu calice Umbellx: Umbellasque omnes in tres ordines difpefcit: Irm. continet plantas Umbellatas, qua involucro omni carent. 2d., qua involucro ad Umbellas tantum particulares gaudent. 3t., qua involucro ad Umbellas univerfales & particulares inflruuntur. Qua Methodus in hac familia reliquis palmam praeripit,
19. Vires Vegetabilium 'a Botanico, qua talis, dijudicantur fecundum theoriam Artis vel Senfuum; hinc, qui utriusque figna intelligit, ille ver'e fcit vires planta- rum. Planta quacunque Clafle Naturali, adhuc magis Ordine N. fed maxime Genere N. conveniunt, etiam viribus propius accedunt. ex. gr. TRIANDRIA, Digynia. c. 4. folia armentis & jumentis lata pafcua ; femina minora avibus, majora hominibus vulgatiffima funt efculenta. TETRANDRIA, Monogynia 3. Stellatae Rj. Adftringentes funt, diuretica vulgo dicuntur. PENTANDRIA, Monogynia . Afperifolia Rj. Adfliringentes, glutmnofa & vulneraria funt. ---- -- . Monopetale Baccifera,, maximam partem venenatae funt. .. . . ......... Digynia .y. . (. Umbellata T. in ficcis locis aromaticsa, calefacientes , refolventes & carminative : in humidis autem venenate funt; Radice & Seminibus pollent.
ICOSANDRIA Baccifera , Dr-upifera vel Pomifera ; omnis hic frudus cum obledamento edatur. POLYANDRIA autem omnis probe diflinguenda qua fapius venenata eft.
DIDYNAMIA Gymnofpermia odorata, cephalica & refolvens efl: Folia virtute pollent. TETRADYNAMIA omnis antifcorbutica & diuretica efl: ex- ficcatione amittit vires.
DIADELPHIA folia Pecoribus ; femina Quadrupedibus (non feris) efculenta & flatulenta funt. MONADELPHIA mucilaginofa & emolliens eft.
SYNGENESIA amaras continet & flomachicas. GYNANDRIA autem aphrodifiacas. CRYPTOGAMIA vegetabilia faepe fufpeda includit. Senfus externi funt examinatores Diatetici omnis cibi ingerendi, quibus Bona 'a malis diftinguuntur, a Creatore omni animali pro diverfitate nature, diverfi conceffi. SAPIDA. Dulcia nutriunt ; Pinguia emolliunt ; Salfa flimulant; Acida refrigerant Aufjera adflringunt; Amara alcalina , Acria corrofiva, Naufeofa venenata funt. ODORATA. Suavia falntaria , Suaviiffma cardiaca , Aromatica refolventia , Hircina aphrodifiaca, Ingrata fufpe&a, Naufeofa venenata alunt. COLOR ruber ubicunque acidum indicat , luridus & Afpedus totius plantas trifis fufpedas reddit plantas.
20. Ranunculi nota effentialis confiflit in petalis ad ungues interius excavatis pro melle; reliqux partes Frudificationis omnes ludunt, idque patet confideranti.
