Pagina:Spinoza - Éthique, trad. Appuhn, 1913.djvu/467

463

de la servitude de l’homme

quisque magis suum esse conservare conatur et potest eo magis virtute præditus est, et consequenter (per Prop. 4 et 6 p. III), quatenus aliquis suum esse conservare negligit, eatenus est impotens. Q. E. D.

SCHOLIUM

Nemo igitur, nisi a causis externis et suæ naturæ contrariis victus suum utile appetere, sive suum esse conservare, negligit. Nemo, inquam, ex necessitate suæ naturæ, sed a causis externis coactus, alimenta aversatur, vel se ipsum interficit, quod multis modis fieri potest ; nempe interficit aliquis se ipsum coactus ab alio, qui ejus dexteram, qua ensem casu prehenderat, contorquet, et cogit versus cor ipsum gladium dirigere ; vel quod ex mandato Tyranni, ut Seneca, cogatur venas aperire suas, hoc est, majus malum minore vitare cupiat ; vel