opibus et potentia creverunt ut ipsius Graeciae urbibus antecellerent. Bellum tandem iis indictum est a Croeso, Lydiae[1] rege, qui tot tamque potentes urbes suae ditionis facere enixe cupiebat. Qui cum fortior videbatur quam cui resisti posset,[2] Graeci coloni in deditionem brevi venerunt. Neque iis magnopere a Croeso nocitum est, qui modico tributo imposito, ut sibi parerent suoque imperio contenti essent imperavit. Regem[3] tantum orae maritimae fieri velle sese, neque irasci iis quod suas res defendere conati essent. Si sibi parerent, aequo se in eos iure et imperio usurum. Itaque Iones,[4] ita enim vocabantur, quod Ionibus Graecorum gente oriundi erant, cum mandatis paruissent, favente Croeso, ditiores fiebant.
105.—Sed iamdudum crescebat Medorum potestas, qui montanas regiones ultra Euphratem fluvium obtinebant, subiectis finitimis et inter alios Persis.[5] Cum ferro et igne vastassent Asiam, quam nunc Asiam Minorem nuncupamus, ad Croesi fines tandem perventum est. Is consilii hostium minime ignarus, copiis quam celerrime conscriptis, adversus eos profectus est. Sed directa utrinque acie cum milites signum pugnae exspectarent, extemplo sol defecit. Quod portentum religioni vertentes[6] cum milites pugnare nollent, foedus ea condicione ictum est[7] ut flumen Halys inter Lydios Medosque finis esset. Itaque metu externae incursionis sublato, eodem quo antea statu Iones manebant, cum si quid cladis bello adversus Croesum accepissent, id brevi compensassent.
106.—Mox autem Persae, qui diu Medis paruerant, auctore Cyro[8] ab iis defecerunt. Inde acie ad Pasargadas conserta Cyrus Medos fudit fugavitque, imperioque eorum potitus est. Quod
- ↑ Lydia—a province of Asia Minor. Its capital was Sardis.
- ↑ posset—after cui with consecutive force.
- ↑ regem—oratio obliqua depending on dixit, understood from imperavit.
- ↑ Iones—one of the great divisions of the Greeks. The Dores or Dorians were their rival. The Athenians were the principal people of Ionian race, and the Lacedaemonians were the chief representatives of the Dorians.
- ↑ . Persis—the Persae or Persians, the mountaineers of Persia.
- ↑ religioni vertentes—‘regarding as ominous,’ lit. ‘turning to a religious scruple.’
- ↑ foedus ictum est—The phrase foedus icere arose from the striking of the victim when peace was made.
- ↑ auctore Cyro—‘at the instigation of Cyrus’ Notice the concrete Latin for the English abstract idea.
