unus omnium bellis finem imponere posse videbatur. Itaque magnis copiis praefectus, summo patrum plebeiorumque studio,[1] piratas adhuc invictos oppressit, quorum classe deleta non insulis modo quo se recipere solebant, potitus est, sed et castella in continente vi expugnata igne concremavit.
85.—Mox ei delatum est bellum contra Mithradatem et Tigranem.[2] Quo suscepto Mithradatem proelio conserto victum castris exuit.[3] Is cum in fugam se recepisset comitantibus uxore paucisque ex amicorum numero, haud ita multo post, ne in potestatem Romanorum veniret, veneno se interemit. Tigrani deinde Pompeius bellum intulit. Eum brevi victum parte regni multavit et grandi pecunia Inde in Iudaeam[4] transgressus, Hierosolyma[5] caput gentis expugnavit, duodecim milibus Iudaeorum occisis, ceteris in fidem receptis. Tum Romam reversus triumphum insignissimum egit. Ante triumphantis currum ducti sunt filii Mithradatis, filius Tigranis, et Aristobulus rex Iudaeorum.
86.—Dum haec geruntur auctoritas senatus minoris in dies haberi coepta est:[6] erant enim in urbe multi homines neque ii invalidi qui optimatibus adversabantur. Ad quos comprimendos cum unus[7] Pompeius valeret, qui e familiaribus Sullae fuerat, eundem verebantur optimates et parum fidei ei adhibebant. Praecipue inter optimates eminebat M. Porcii Catonis virtus, qui laudator acti temporis[8] pristina Romanorum probitate adhuc utebatur. Magna etiam potestate erat M. Licinius Crassus, qui magnis opibus praeditus, largiendo blandiendoque omnes sibi conciliare conabatur. Orator id temporis facundissimus erat M. Tullius Cicero, vir moderationis expertae[9] idem incorruptis-
- ↑ . summo studio—‘with the greatest enthusiasm.’
- ↑ Tigranes—King of Armenia, in Asia Minor.
- ↑ victum castris exuit—‘defeated and despoiled of his camp.’
- ↑ Iudaeam—Judaea, the S. of the Holy Land.
- ↑ Hierosolyma, (ōrum). Jerusalem.
- ↑ coepta est—11, note.
- ↑ unus—‘alone.’
- ↑ temporis acti—‘past time.’
- ↑ moderationis expertae—descriptive genitive, or genitive of quality (always with epithet).
