ceretur[1] sacra dis facit, filioque suo Hannibale, qui novem tantum annos natus erat, advocato, Num ad bellum, inquit, mecum vis ire? Contra puer: Etiam.[2] Tum pater, Quin tu, inquit, per hanc aram iura nunquam te populi Romani amicum fore. Quo iureiurando adactus puer patrem comitatus est, cui postea demortuo[3] successit. Interim Romani Giallos vicere qui in Italiam impetum fecerant, et foedus cum Poenis fecere ea condicione ne Iberum flumen transirent.
47.—Duodeviginti annis post finem primi Punici belli, Hannibal se satis hominum conscripsisse et instituisse[4] ratus, cum Romanis conserere manus constituit. Erat autem in Hispania Saguntum[5] oppidum, cuius cives potestatem Poenorum veriti, societatem cum Romanis iniere. Eos Poenus occasionem nactus adortus est, frustra Romanis denuntiantibus ut bello abstineret. Cui cum diutius resisti non posse videretur, optimates cum quidquid pretiosi esset, id omne igne concremassent, se quoque ipsos in incendium coniecere. Tum vero Romani legatos Carthaginem miserunt qui de iniuria huiusmodi quererentur.[6] Introductus in curiam Q. Fabius princeps legationis sinu ex toga facto, Hic, inquit, porto bellum pacemque; utrum placet, sumite. Poenis bellum clamantibus, Fabius, excussa toga, Bellum, inquit, do vobis.
48.—Id autem Hannibal in animo habebat, ne navali proelio cum hoste certaret, ita modo se vincere posse ratus, si exercitu in Italiam ducto, Romanos ibidem adortus esset. Prius autem quam in Italiam venire posset, Pyrenaei[7] montes, flumen Rhodanus,[8] saltus denique per Alpes erant traiiciendi. Neque vero id eum
- ↑ cum—proficisceretur—‘when he was on the point of setting out.’
- ↑ etiam—This is the nearest approach to a direct affirmative particle in Latin.
- ↑ demortuo—used instead of mortuo when the place of the dead person was to be filled by a successor.
- ↑ instituisse—‘had trained.’
- ↑ Saguntum—said to have been a Greek colony.
- ↑ quererentur—after qui final.
- ↑ Pyrenaei—the Pyrenees, between France and Spain.
- ↑ Rhodanus—the Rhone, flowing into the Mediterranean Sea.
