etiam pecuniae adiicerent si pro captivis pretium redemptionis vellet accipere. Cuius pecuniae accipiendae suasor fuit Parmenio, idem monebat ne viarum per loca deserta oblivisceretur, neu quot milibus passuum a Macedonia distineretur exercitus. Ingrata oratio regi fuit. Itaque ut finem dicendi fecit, Et ego, inquit, pecuniam quam gloriam mallem, si Parmenio essem. Nunc Alexander de paupertate securus[1] sum et me non mercatorem memini esse, sed regem. Nihil quidem habeo venale, sed fortunam meam utique non vendo: captivos si placet reddi, honestius dono dabimus, quam cum pretio remittemus. Introductis deinde legatis negavit ullas se conditiones accipere velle. Aut deditionem aut bellum pararet[2] rex.
212.—Cum iam in conspectu essent hostiles exercitus, Alexander concilio convocato duces consuluit quid optimum factu[3] esset, Parmenio furto non proelio opus esse censebat. Intempesta nocte[4] opprimi posse hostes: discordes moribus, linguis, ad hoc[5] somno et improviso periculo territos quando ex nocturna trepidatione coituros? At interdiu terribiles occursuras facies Scytharum;[6] hirta illis ora et intonsas comas esse, eximiam vastorum magnitudinem corporum. Vanis et inanibus[7] militem magis quam iustis formidinis causis moveri. Contra rex, Furum, inquit, ista sollertia est. Palam luce aggredi certum est.[8] Me meae fortunae potius poeniteat quam victoriae pudeat. Ad haec illud quoque accedit,[9] ut vigilias agant barbari et in armis stent, ut ne decipi quidem possint. Itaque ad proelium vos parate. Sic incitatos ad corpora curanda[10] dimisit.
213.—Prima luce duces ad praetorium frequentes coeunt. Tum rex a Parmenione excitatus signum pugnae tuba dari iussit.
- ↑ securus—‘careless,’ (se=sine—cura.
- ↑ pararet—indirect form of imperative.
- ↑ factu—supine used as ablative of respect.
- ↑ intempesta nocte—‘at dead of night.’
- ↑ ad hoc—‘moreover.’
- ↑ Scytharum—The name of Scytlae was loosely given to the hordes of Central Asia. The true Scythae lived to the N. of the Danube.
- ↑ vanis et inanibus—‘false and groundless.’
- ↑ certum est—‘I am resolved.’
- ↑ accedit—‘is added.’
- ↑ ad corpora curanda—‘to attend to their bodily wants.’
- ↑ Gaugamela—a village in Assyria. Not far from it is the town of Arbela. The battle is named after both towns.
