Pagina:Pline l'ancien - Histoire naturelle, Littré, T1 - 1848.djvu/160

Haec pagina emendata est
136
PLINE.


partes unias horæ colligat ; Alexandriæ vero, xiv horas ; in Italia, quindecim ; in Britannia, xvii : obi æstate lucidæ noctes haud dubie repromittunt id, quod cogit ratio credi : solstitii diebus accedente Sole propius verticem mundi, angusto lacis ambitu, subjecta terræ continuos dies habere senis mensibus ; noctesque e diverso, ad brumam remoto. 2Quod fieri in insula Thule, Pytheas Massiliensis scripsit, sex dierum navigatione in septemtrionem a Britannia distante : quidam vero et in Mona, quæ distat a Camalduno Britanniae oppido circiter ducentis millibus, affirmant.

LXXVIII.

1(lxxvi.) Umbrarum hanc rationem, et quam vocant gnomonicen, invenit Anaximenes Milesius, Anaximandri (de quo diximus) discipulus : primusque horologium, quod appellant sciothericon, Lacedæmone ostendit.

LXXIX.

1(lxxvii.) Ipsum diem alii aliter observavere : Babylonii inter duos Solis exortus ; Athenienses inter duos occasus ; Umbri a meridie in meridiem ; vulgus omne a luce ad tenebras ; sacerdotes romani, et qui diem diffiniere civilem, item Ægyptii, et Hipparchus, a media nocte in mediam. 2Minora autem intervalla esse lucis inter ortus Solis juxta solstitia, quam æquinoctia, apparet : quia positio Signiferi circa media sui obliquior est; juxta solstitium vero rectior.

LXXX.

1(lxxviii.) Contexenda sunt his, cælestibus nexa causis. Namque Æthiopas vicini sideris vapore torreri, adustisque similes gigni, barba et capillo vibrato, non est dubium ; et adversa plaga mundi, atque glaciali, candida cute esse gentes, flavis promissas crinibus : truces vero ex cæli rigore has, illas mobilitate hebetes : ipsoque crurum argumento, illis in supera succum revocari, natura vaporis ; his in inferas partes depelli, humore deciduo. Hic graves feras ; illic varias effigies animalium provenire, et maxime alitum, et in multas figuras gigni volucres. 2Corporum autem proceritatem utrobique : illic ignium nisu, hic humoris alimento. Medio vero terræ salubris utrinque mixtura, fertilis ad omnia tractus, modicus corporum habitus, magna et in colore temperies, ritus molles, sensus liquidus, ingenia fœcunda totiusque naturæ capacia. Iisdem imperia, quæ nunquam extimis gentibus fuerint : sicut ne illæ quidem his paruerint, avulsæ, ac pro immanitate naturæ urgentis illas, solitariæ.

LXXXI.

1(lxxix.) Babyloniorum placita motus terræ, hiatusque, et cætera omnia, vi siderum existimant fieri ; sed illorum trium, quibus fulmina assignant : fieri autem,