QUINTI SEPTIMII FLORENTIS TERTULLIANI
DE PATIENTIA
LIBER.
Argumentum.
1249 Tractatus de patientia quem multi a Tertulliano adhucdum catholico circa a. cc. conscriptum fuisse existimant, in quam imprimis abiere sententiam doctiss. Tillemontius, D. Cellerius, P. Dominicus Schram, eximia est multa cum eloquentia adhortatio ad patientiam amplectendam, pene dicam ad martyrium sustinendum, haud aliter ac si, cum haec conscriberet septimius jamjam nova ingrueret procella, iterumque Christianorum calamitates forent refricandae. Quidquid ea de re sit 1250 ratum habendum, qualive tempore vel rerum tempestate fuerit hic libellus exaratus, in ea nulla non affertur caussa, cur Christiani ad patientiam excitari queant et ab impatientia deterreri. Nempe cum in operis limine, quasi publice stratus, suam auctor imbecillitatem, animique impotentiam propalaverit, patientiamque magnis laudibus summatim descripserit singula perstringit motiva ad eam amplectendam proponenda, scilicet:
I. Patientiam Dei erga nos,II.
II. Patientiam Christi,III, IV.
III. Natales impatientiae ac ejus mala in ipso diabolo deprehensa.V.
IV. Fidem patientia probandam.VI.
V. Temporalia exinde spreta.VII.
VI. Injurias aequa mente latas.VIII.
VII. Dolorem e suorum amissione 1250 temperatum. IX.
VIII. Vindictae cupiditatem exstinctam.X.
IX. Irrita jam inimici incitamenta.XI.
X. Patientiam virtutum matrem.XIII.
XI. Viriumque fontem inexhaustum.XIV.
XII. Exempta patientiae, demum mercedem et fructum.XIV, XV.
Edd.
1249A
CAPUT PRIMUM.
Confiteor ad Dominum Deum, satis temere me, si non etiam impudenter, de patientia componere ausum, cui praestandae idoneus omnino non sim, ut homo nullius boni, quando oporteat demonstrationem et commendationem alicujus rei adortos, ipsos prius in administratione ejus rei deprehendi, et constantiam commonendi propriae conversationis auctoritate dirigere, ne dicta factis deficientibus erubescant. Atque utinam erubescere istud remedium ferat, uti pudor non exhibendi quod aliis suggestum imus, exhibendi fiat magisterium! Nisi quod bonorum quorumdam, sicuti et malorum, intolerabilis magnitudo est, ut, ad capienda et praestanda ea, sola gratia divinae inspirationis operetur. Nam quod maxime bonum, id 1250A maxime penes Deum, nec alius id quam qui possidet dispensat, ut cuique dignatur. Itaque vel ut solatium erit disputare super eo quod frui non datur, vice languentium, qui cum vacent a sanitate, de bonis ejus tacere non norunt. Ita miserrimus ego, semper aeger caloribus impatientiae, quam non obtineo patientiae sanitatem, et suspirem, et invocem, et perorem necesse est, cum recordor, et in meae imbecillitatis contemplatione digero, bonam fidei valetudinem, et dominicae disciplinae sanitatem, non facile cuiquam, nisi patientia assideat, provenire. Ita proposita Dei rebus est, ut nullum praeceptum obire quis, nullum opus Domino complacitum perpetrare extraneus patientia possit. Bonum ejus, etiam qui caeci vivunt summae virtutis appellatione honorant. Philo-
