Comes Palatij & Rotlandus Britannici limitis Præfectus, cum aliis compluribus, interficiuntur, neque hoc factum ad præfens vindicare poterat quia hoftis, reperpetratâ, ita difperfus eft, vtnefama quidem remaneret, ubi nam gentium quari potuiffet. Idem Eginhardus, seu Ademarus, vel quisquis est Auctor Annalium Caroli Magni & Ludouici Pij quos primus Coloniæ Germanus Nuenarius Comes edidit, hanc cladem fic paucis perftringit: Pompelonem reuertitur (loquitur de Carolo Rege) cuius muros, ne rebellare poffet, ad solum vsque destruxit, ac regredi statuens, Pyrenai saltum ingressus est, in cuius summitate Vascones, insidiis collocatis, extremum agmen adorti, totum exercitum magno tumultu perturbant, & licet Francitam animis, quàm armis præftare viderentur, tamen & iniquitate locorum & genere imparis pugnæ inferiores effecti funt. In hoc certamine plerique aulicorum, quos Rex copiis prafecerat, interfectifunt: direpta impedimenta, & hoftis, propter notitiam locorum, statim in diversa dilapsus est: cuius vulneris accepti recordatio, magnam partem rerum faeliciter in Hifpania geftarum, in corde Regis obnubilavit .
CAPUT X.
VASCONUM mores eosdem olim fuisse, qui Lusitanorum, affirmat Strabo lib. 3. Geogr. illos autem non aptiore penicillo depingere possim, quam ipsius Strabonis verbis, quæ è Græco in Latinum versa, sic habent. Ferunt Lusitanos esse insidiandi, indagandique peritos, celeres, leues, versatiles, aspide utuntur parvâ, cuius diameter duorum pedum, cava foras, loris suspensa:
