Pagina:Nicolai Copernici torinensis De revolutionibus orbium coelestium.djvu/82

ITa quoque ad quamlibet obliquitatem spaerae, sive inclinationem horizontis maximum minimumque diem cum latitudine ortus, ac reliquam dierum differentiam simul demonstarbimus. Est autem latitudo ortus circumferentia circuli horizontis ab ortu Solstitiali ad Brumalem intercepta, sive utrusque ab ex ortu aequinoctiali distantia. Sit igitur meridianus orbix ABC, & in hemisphaerio orientali semicirculus horizontis BED, aequinoctialis circuli AEC, cuis polus Boreus sit F. Assumpto Solis exortu sub aestiva coversione in G signo, describatur FGH circumferentia maximi circuli. Quoniam igitur mobilitas sphaerae terrestris in F polo circuli aequinoctialis peragitur, necesse est GH signa in meridiano ABCD congruere, quoniam paralleli circa esdem sunt polos, per quos maximi quique circuli similes auferunt ex illis circumferentias. Quapropter idem tempus quod est ab ortu ipsius G ad meridiem metitur, etiam AEH cir umferentiam, & reliquam semicrcululi subterraneam partem CH, à media nocte ad ortum. Est autem semicirculus AEC, & quadrantes sunt circulorum AB & EC, cum sint à polo ipsius ABCD: erit propterea BH dimidia differentia maximi diei ad aequinoctialem, & EQ inter aequinoctiale, & solstitialem exortum latitudo. Cum igitur in triangulo EHG constiterit angulus qui sub GEH obliquitatis sphaerae iuxta AB circumferentiam, & qui sub GHE rectus, cum latere GH per distantiam tropici aestivi ab aequinoctiali, reliqua etiam latera per quartum sphaericorum, BH dimidia differentia diei aequinoctialis & maximi, & GE latitudo ortus dantur. Idcirco etiam si cum latere GH latus EH maximi diei & aequinoctialis differentia, vel EG datum fuerit: datur qui circa E angulis inclinationis sphaerae, ac perinde ED elevatio poli supra horizonta. Quin etiam si non tropicum sed aliud quodcunque in signifero G punctum sumatur, utraque nihilominus EG & EG circumferentia patebit. Quoniam per canonem declinationum supra expositum, nota fit GH circumferentia declinationis, quae partem ipsam signiferi concernit, fiuntque caetera eodem modo demonstrationis aperta. Unde etiam sequitur, quòd partes signiferi, quae aequaliter à tropico distant easdem auferunt horizontis circumferentias