Pagina:Nicolai Copernici torinensis De revolutionibus orbium coelestium.djvu/183

ftcHarum a;qualiter moueri, quod erat demonftrandum. Eius autem inarqualitas demonftratur,quod motus centri ac annuar reuoluticsnis terra;, non fit omnino circa Solis centrum.Quod fane duobus modis intelligi poteft,uelper eccetrum circulum, id eft,cuius centrum non fit Solis,uel per epicyclium in homo- centro.Nam pereccentrum declaratur hoc modo.Sitenim ec- centrus in plano figniferi orbis ABCD, cuius centrum E fit extra Solis mundiuc centrum non uaide modica diftan lia,quod fit F , dimetiens eius per utruncp centru A H r D,fitcp apogeum in A,quod a Latinis fumma abfis uocatur,remorilsimusa centro mudi locus, D uero perigeum, quod eft proximum Si infima abfis. Cum ergo terra in orbeiuo A B CD,tcquali- fer in B centro feratur, ut iam dichim eft,appare- bit in F motus diuerius.Sumpris enim aequalibus rircumferentijs AB, Si CD, dudlisip lineis reflis B H,C E,B F,C F: erunt quidem A B B, Si c E D, anguli aequales, qui- bus circa E centrum circumfercntiaefubducunturtequalcs.An- gulus autem qui uidetur c FD.maioreft angulo c E D,exterior in tcrioriadcirco etiam maior angulo A B B,gquah'ipfi c BD. Sed 8i A E B angulus exterior, eft interioriA F B angulo maior,tato ma gis angulus c F D, maior eft ipfi A F B . Vtrumcp uero tempus a;- quale produxit propter A B,S£ C D circumferentias aequales. JEt qualis ergo motus circa E,inaequaliscircaF apparebit. Ide qcp licet uidere,ac fimplicius, quod remotior fit A B circumferentia ab ipfo F,qu^m co.Nam per feptimam terti] elem. Euclidis, li- nea; quibus excipiunturAF,BF,Iongiorcs funt quacF,DF,atq* ut in opticis demonftratur,aequales magnitudines qua; propi- ores lunt,maiores apparent remotioribus. Itacp manifeftu eft, quoddeeeeentro proponitur. Eftqj prorfus eadem demonftra tio,fi terra in F quiefeeret, atep Sol in A B c circumcurrente mos ueretur,ut apud Ptolemaeum &alios.Idemquocp per epicycli- um in homocentro declarabitur» Efto enim homocentrica B C D,centrum mundi E, in quo etiam Sol, fitep in eodem plano A centrum epicycItjF G,8C per ambo centra linearedta c E A F duca- tur, apogeum epicyclij fit F ,perigeum i, Patet igitur aequalitate y efle