Pagina:Nicolai Copernici torinensis De revolutionibus orbium coelestium.djvu/100

interdiu prxftruitur,8£ illud quod nodlc fuccefsit. Apparentia ucro matutinus fideris ortus eft,cum diluculo 8£ ante Solis or* tumprimofeprofercinemcrfum,acincipit apparere. Occafus aute matutinus, quo Sole orituro fidus occumbere nouifsime uidetur. Vefpertinus ortus,eft cu in crepufculo fidus apparu* erit primum oriri. Occafus autem uefpertinus, cum poft Solis occafum iam amplius apparere definit, 8£de caetero Solis ad* uentu fidus occultatur, donec in exortu matutino in priorem fc proferant ordinem.Haec in ftellis haerentibus, folutis quocp Saturno,loue,& Marte,eodem modo fe habent. Venus aute Si Mercurius aliter ortus Si occafus faciut,no em acccffii Solis prx occupantur,ut illi,nec eius deteguntur abfcefTu. Sed pracuenien tes Solis fulgori fefe mifcet,eripiuntq$. Illi ortum uefpertinum, matutinumc^ facientes occafum,non utcuncp latent, quin fuis fe re perno<ftant luminibus:at hi fine diferimine ab occatu in orta deliiefcunt,ncc ufquam confpici poflunt. Eft Si alia differentia, quod in illis ortus Si occafus matutini ueri,funt apparentibus priores,uefpertini pofteriores, prout illic Solis ortum prxee» dunt,hic cius occafum fequuntur.In inferioribusautein matuti ni ac uefpertini exortus apparentes pofteriores funtueris,occa* fus autem priores. Modus autem quo decernantur ex fupradi* tfris poteft inteliigi,ubi afcenfioncm obliquam ftcllf cuiuslibet, locum habentis cognitum expofuimus,& cum quo gradu figni feri oriatur,uel occidattin quo gradu ucl ei oppofito fi tunc Sol apparuerit,uerum orta ucl occafum, matutinum,uefpertinum' ue fidus efficiet. Ab his differunt apparentes penes cuiufcp fi¬deris claritatem 8i magnitudinem: ut quae maiori lumine pol* lent,breuiores habent latebras folarium radiorum,eis quae ob* fcuriores funt.Et limites occultationis 8i apparentix, fubterra* neis circumfcrentrjs circulorum,qui per polos funt horisotis,in* teripfum finietematqj Solem capiutur.Suntcp ftellis adharren* tibusprimarrjspartesfere xn. Saturno xi.Ioui x. Marti xi.s. Veneri v. Mercurio x. In toto ucro, quo diurnae lucis reliquu fiotffi cedit,quod crepufculum ucl diluculum comple<fh'tur,funt partes x v 111.ia ditffi rirculi,quibus partibus Sole fubmoto mi* nores quocp ftellx incipiunt apparcre:qua quidem diftantia ca