levitatem tribuit: motus vero deorsum ab intrinseca mobilis gravitate fit. Nulla habita ratione medii, omnia movebuntur deorsum. Motus sursum fit per extrusionem a medio gravi: sicut in lance minus grave sursum violenter a graviori movetur, ita mobile sursum violenter a graviori medio extruditur.
Diificultatem scindendi medii non esse causam cur lignum non
descendat in aqua, patet: cum enim haec difficultas a forma mobilis
superaretur, lignum iam descenderet, ut si in figuram coni vel
sagittae efformetur; attamen non minus lioc quam plana tabula
supernatat.
De gravi et levi tractationem mathematicam esse, testatur fragmentum Euclidis.
Telesius ait, causam accelerationis motus in fine esse quia materia
pertaesa descensum motum accelerat.
Probatur motum sursum non esse naturalem.[1] Quod naturaliter
movetur, non impeditum, movetur ad terminum in quo naturaliter
quiescit et a quo non nisi violenter regredi potest. Si ergo lignum
naturaliter ascendit in aqua, ergo movetur eo, unde non nisi vi
recedet: verum lignum non impeditum fertur ad terminum qui est iuxta
aquae superficiem: ergo inde non nisi vi recedet. Quod tamen falsum
est; si enim submoveatur aqua, regredietur lignum, et naturaliter
descendet. Neque dicas, terminum motus naturalis ligni sursum esse
ipsam aquae superficiem, et ob id, si moveatur terminus, moveri et
quod in eo erat: nam hoc est ridiculum. Terminus enim motus
naturalis non est aliquod corpus, sed ut sit oportet quoddam
indivisibile et immobile: tale autem solum est centrum. Ad centrum ergo
tantum naturaliter quicquam fertur, et in eo naturaliter quiescit, et
11. matematìcam — textatur — 15. esse naturalis — 17. violenter removeri regredi — 18. movetur ad terminum a quo non ni[si] eo — 20. ergo ibi inde —
- ↑ Qui attraverso le cancellature si legge: «Dum aliquid recedit a loco in quo naturaliter quiescebat, movetur praeter naturam ».
