cessive remitti: impossibile est ergo, ut per aliquod temporis
spacium in statu aequalitatis virtus cum gravitate mobilis maneat; et,
ob id, impossibile est, ut mobile per aliquod spacium
temporis quiescat. Hoc autem clarius ex ista
demonstratione apparebit, descripta eadem figura quae supra.
Nam, si quando mobile est in b, per aliquod temporis
spacium quiescit, sit tale tempus, cuius extrema
momenta sint cd. Si ergo mobile quiescit tempus cd, ergo
virtus impellens aequalis est gravitati mobilis per
totum tempus cd: sed gravitas mobilis semper est eadem:
ergo virtus in momento c est aequalis virtuti in d.
Estque idem corpus grave; ergo per aequalia
temporis spatia a virtutibus aequalibus substinebitur: sed
virtus in momento c substinet per cd spatium
temporis: ergo virtus in momento d substinebit idem
corpus per spatium temporis acquale spatio cd. Quiescet
igitur mobile per duplum temporis cd: quod est inconveniens; nam
ponebatur quiescens per spatium cd. Eadem vero argumentandi
ratione servata, demonstrabitur etiam, mobile in puncto b semper
quiescere; cum tamen ponatur se convertens ad motum naturalem.[1]
Do. Non possum non fateri, demonstrationes istas necessario concludere, cum ex principiis manifestissimis et certissimis, quae nullo modo negari possint, pendeant. Attamen adhuc nescio quid mentem perturbat: nam si ponis, aliquando virtutem impellentem aequari gravitati resistenti, quomodo etiam non pones, aliquando corpus quiescere?
Al. Dubitationem hanc facile erit removere. Aliud enim est dicere, mobilis gravitatem aliquando ad aequalitatem cum vi impellente devenire; aliud vero, eam in tali aequalitate per temporis spatium commorari. Hoc autem exemplo manifestabitur. Nam, cum mobile movetur, eo quod (ut demonstratum est) virtus impellens semper remittitur, gravitas vero semper eadem manet, sequitur necessario ut, antequam ad proportionem aequalitatis pervenerint, innumerae aliae proportio-
5. descritta – 11. equalis – 22. certissimi – 28. equalitatem – 31. demostratum –
- ↑ Aggiunta marginale: «Si autem impossibile est transire a contrario ad contrarium absque medio, ex hoc sequetur, post motum sursum non dari quietem, quae contrariatur motui».
