§110[§ 1] Quo loco admonendi sumus eas quidem actiones quae ex[1]
lege senatusue consultis proficiscuntur, perpetuo solere prae-[2]
torem accommodare, || eas uero quae ex propria ipsius iuris- pg.226
dictione pendent, plerum|que intra annum dare. §111[§ 2] aliquando[3]
tamen ―――――――| imitatur ius legitimum: quales
sunt eae quas bonorum possessoribus ceterisque qui heredis loco[4]
sunt, accommodat: furti quoque manifesti actio, quamuis ex[5]
ipsius praetoris iuris dictione proficiscatur, perpetuo datur;[6]
et merito, cum pro capitali poena pecuniaria constituta sit.[7]
§112[§ 3] Non omnes actiones quae in aliquem aut ipso iure con-[8]
petunt aut a praetore dantur, etiam in heredem aeque con-[9]
petunt aut dari solent: est enim certissima iuris regula, ex
maleficiis poenales actiones in heredem nec conpetere nec[10]
dari solere, ueluti furti, ui bonorum raptorum, iniuriarum,
damni iniuriae: sed heredibus huius modi actiones conpetunt[11]
nec denegantur, excepta iniuriarum actione et si qua alia
similis inueniatur actio. §113[§ 4] aliquando tamen (etiam) ex con-[12]
tractu actio neque heredi neque in heredem conpetit: nam
adstipulatoris heres non habet actionem, et sponsoris et fide-[13]
promissoris heres non tenetur.
§114[§ 5] Superest ut dispiciamus, si ante rem iudicatam is cum[14]
quo agitur, post acceptum iudicium satisfaciat actori, quid
officio iudicis conueniat, utrum absoluere, an ideo potius
damnare, quia iudicii accipiendi tempore in ea causa fuerit,
ut damnari debeat: nostri praeceptores absoluere eum debere
- ↑ §110. fere = Inst. 4, 12 pr.
- ↑ §111. aliquando tamen et inde ab 5 quales usque ad 8 datur = Inst. 4, 12 pr.
- ↑ §112. = Inst. 4, 12, 1
- ↑ §113. usque ad 18 conpetit fere = Inst. 4, 12, 1
- ↑ §114. init. conf. Inst. 4, 12, 2.
- ↑ quo Cn, hoc Inst.
- ↑ consultis C, consulto Inst.
- ↑ intra Inst., inter Cn?, conf. Ca pag. 272 || Huschke ad sensum sic supplet: Aliquando tamen has quoque perpetuo dat, uelut quibus (scilicet cum mauult Mommsen) imitatur ius legitimum:
- ↑ suppletum ex Inst. || (posse)ssoribus C, possessori Inst.
- ↑ suppletum ex Inst., inuito codice C?, conf. Ca
- ↑ proficiscatur Inst., fortasse pro|proficiscatur? Cn (conf. Ca) || perpetuo Cn, tamen perpetuo Inst.
- ↑ sit Goeschen, sint C
- ↑ omnes C, omnes autem uel autem omnes codices Institutionum
- ↑ etiam C, et Inst. || aeque Inst., eaque? Cn
- ↑ nec conpetere nec dari sol(ere) Cn, non competere Inst.
- ↑ heredibus Inst., heredi(bus eius)dem uidelicet actoris? Cn (ex glossemate)
- ↑ actio Cn, om. Inst. || etiam Inst., om. C (conf. Ca pag. 267 uers. 10)
- ↑ actionem et Goeschen, actionem set? Cn (teste Goescheno)
- ↑ despiciamus C || uerba ante rem iudicatam ut glossema delet Mommsen.