Ut vacet a ferro gentes Mars iste futuras
Obruet, et populos aevi venientis in orbem
Erepto natale feret; tunc omne Latinum
Fabula nomen erit, Gabios, Veiosque, Coramque
Pulvere vix tectae poterunt monstrare ruinae,
Albanosque lares, Laurentinosque penates,
Rus vacuum, quod non habitet nisi nocte coactus
Invitus, quaestusque Numam iussisse senator;
Non aetas, haec carpsit edax, monimentaque rerum
Putria, destituit crimen civile; videmus
Tot vacuas urbes; generis quo turba redacta est
Humani? toto populi qui nascimur orbe,
Nec muros implere viris, nec possumus agros;
Urbs nos una capit, stat tectis putris avitis
In nullos ruitura domus.
Et alia de funesto illo bello lamentabilia. Magnis est Italia stragibus divexata et afflicta inter illa arma, multum effudit sanguinis, exhausta est ac paene deleta. Sed aetas nostra pudendum esse ducit a maioribus malefaciendo superari. Quid afflictius, quid magis lacerum, perditum, deformatum excogitari potest quam nunc est regina illa nationum Italia?
Tot villae, tot vici, tot oppida, tot urbes solo aequatae, expilatae opes, constupratae matronae ac virgines, conculcatae le-
