astutiam pro sapientia, audaciam pro virtute, modestis ac verecundis segnis pusillique animi nomina indita. Ita domesticâ industriâ posthabitâ Reipublicae curam in quaestum ponere: et ob id ipsum nullum disciplinis honorem, nullam fidei verecundiam; mercaturae lucra per fraudes quaesita, per vim amissa; ruris operas raras et divexatas; rudia artificia et vili in precio manus; et paucos ipsos dites largitionibus in Turcicam Aulam exhaustos, multitudinem egentissimam: idque tyrannidis utile videri consilium, ut socia regna ne intus viribus valida rectorem excutiant, neve foris opibus adfines Reges adliciant; et ut alibi alti et abrupti montes, alibi magna flumina, alibi immensa arenae aut maris aequora, ita quas humanus cultus nationes consociat latissima vastitate, dirimantur. Nunc jam eos, Hungarico Regno ferme toto reciperato, non ultra excusandos, quod sub Turcae superbo, saevo avaroque dominatu languescant: eorum Rempublicam infirmam potenti alicujus imperio inniti necessum omnino esse: vicinum Caesarem, ut dignitate praestat, ita potentiâ et fortunâ florere; ejusque regni proprias artes justitiam, liberalitatem, clementiam. Igitur decernant, in Caesarisne, an Turcae fide esse velint: Caraphaeus edicit Transylvanis in Caesaris ne an Turcae fide esse velint.
Si in Caesaris malint,
Quae imperata facturi?Si in Caesaris malint, oportere ut ejurent in Turcas obsequium; in Leopoldi et Josephi Hungariae Regum verba conceptissime jurent: et ad stipandam regno securitatem, ac fines Tartarorum inruptionibus obstruendos, omnino oportere ut oppida Corona, Hust, Kovar, ac praeterea Görgöni ipsaque Fogara Germanico praesidio firmentur.
Ablegati rem ad Comitia revocant.Ad haec Ablegati respondent: Se de tantis ac tam novis rebus decernendi nullam habere potestatem; nisi prius ad curiata regni Comitia referant, et super iis publicum consilium indicatur. Idcirco paucos dies orant, dum redeant justis mandatis instructiores. Caraphaeus fiduciam praesefert;Caraphaeus in re tam ancipiti fidere maluit, quam cavere: et ut tantae rei actae nihil quidquam vicii in omne futurum tempus objiceretur; et juxta provinciae leges ageret; Et rem agit cum summa honestate.et res ipsa eximiam honestatis speciem praeseferret, Populum Transylvanum sponte omnino sua in Conventu apud ipsum Principem habito; ad antiquum Hungariae Regis obsequium rediisse; sinit Fogarae libera haberi Comitia. Legatis publice permissa potestas.In iis igitur permissa potestas Ablegatis, ut apud Caraphaeum rei Transylvanicae providerent, quod aequius melius videretur.
Ubi cum his redierunt mandatis, Caraphaeus dies praestituit tres, quibus quae rogaverat praecise juberent. Telechius et reliqui omnes consentientibus studiis repromittunt.