Pagina:Ioannes Baptista a Vico - Opera latina tomus I - Mediolani, 1835.djvu/310

Haec pagina emendata est
280
de rebus gestis a. caraphæi


caput v.

Transylvanorum sententias de mutando Principe vel Republica, quia Lotharingicum laedunt foedus, repudiat: ejusque auctoritate S. P. Q. Transylvanus novo foedere icto obsequium in Turcas ejurat, et Caesarem suum Regem adgnoscit.


Transylvania mollissima Caraphaeo.Ita Transylvani, ut quisque gente, ordine, conditione, fortunâ distinguebantur, a Caraphaeo conciliantur Caesari: et ex ejusdem auctoritate omnia in Lotharingico foedere promissa implentQui absolutum et instructum inde militem jam educere in scies parat;
Cum Tartari expeditio Transylvaniae metuenda nunciatur.
: nam et tributum expensum, et stipendium absolutum, et vestitus satis instructusque miles, et exprompti commeatus, et paratae vecturae, et virescebat in equi pabulum tellus, ut jam Caraphaeus pararet legiones hybernis educere, quim nunciatum, Sulthanum Nuradinum in Poloniam infestum intrasse; multa Polonorum corpora in servitutem abegisse; inde substitisse in Moldavia, ut cum Germanus miles Transylvania egressus esset, eam tanquam calamitas pervasurus hospitia Germanica ulcisceretur.

Hinc provinciae metuens, ne Tartarus commoda inde Germanis suppeditata ulcisceretur, suppeditanda perpetuo excinderet, Cura eximia Caesareae dignitatis.
Caraphaei edictum gravitate refertum.
ut salva Caesari dignitas foret, et si quid in ea lubrica re lapsus esset, sibi imputaretur, S. P. Q. Transylvano edicit, ad se summum Germanici exercitus ducem ex vi ipsa imperii, quod gerit, nec ullo Caesaris mandato pertinere, ut antequam in campos legiones educat, ulteriori provinciae securitati provideat: quamobrem ad se legent, qui secum ea de re agant.

Praecipua Imperiorum tutela est, ut cives sua republica contenti sint.
Transylvani rogant Caraphaeus, ut Rempublicam ordinandam suscipiat.
Nicolai Bethlenii sententia de Republica Transylvana ordinanda.
Transylvania Tartaricis inruptionibus obnoxis.
Ablegati, ut Cibinium advenere, sententiae loco proponunt, ut Regna et Imperia ab externa vi tuta sint, populos sua Republica contentos esse oportere: nam qui suis legibus moribusque laetantur, ipso nationis consensu multo magis, quam arcibus praesidiisque externam potentiam deterrent. Itaque rogant Caraphaeum ut Transylvanam Rempublicam ordinandam suscipiat. Dux eos ut sententias scriptis consignent, jubet.

Nicolaus Bethlenius, vir vasti animi, sub aegrae Reipublicae persona Apaffium et Telechium vulnerat in hanc sententiam, qua non tam emendari Rempublicam quam mutari Principem cupit: Transylvania per adsitas Vala-