Pagina:Ioannes Baptista a Vico - Opera latina tomus I - Mediolani, 1835.djvu/309

279

liber tertius

semper ejus cervicibus imminere; et sive agros populationibus corrumpant, sive vicos diripiant, sive pecora abigant, eos non vi ulla vindicat ulcisciturve, sed subjectis ultro punitis placat: provinciam videre est funditus eversam, egentissimam nationem, Principem contemptissimum; quem si forte mercator, nedum Magistratus Turca adierit, ei se vili mancipio abjectius demitti. Hungariae splendor vivax.
Principum opes.
Regium ferme Palatini munus.Rursum Hungariam respiciant, et observent pristinas Primorum durare opes, Palatini amplissimum ac pene regium munus; ut qui eo fungitur, in summorum Germaniae Principum ordine censeatur, et celsissimi Principis praescriptione decoratus ipsis Transylvaniae Principibus loci dignitate praecedat: Quatuor cun summo imperio limitum duces:
Paullus Esterhasium Aurei velleris Torue,
Leopoldus Colonictius purpureo Cardinalium galero splendidissime decorati.quatuor limitaneos Regni duces aequo cum summis Germanorum ducibus armorum imperio pollere. Paullum Esterhasium, Hungariae Palatinum, Aurei velleris Torque insignitum conspiciant, quo Reges Principesque summi decorantur: Leopoldum Colonictium ob praeclara in rem Christianam merita in amplissimum Cardinalium ordinem, in quem Sigismundi Bathorei Transylvanorum Principes, et Casimiri Polonorum Reges, cooptatum: Caesaris egregia in Hungaros fides munificantia.
Foedissimum factum, Christianos bello inclytos ultro Turcis servire.
Varadinum compedes Transilvaniae.
Viennâ captâ, Turcae Transylvaniae Principatum extinxissent.
Turcarum potentia Regnorum proceribus maxime metuenda.
Arcanum regni Turcici quod Coloniarum arcano respondet.
Sub Caesare Turcarum victore major Hungaris munerum amplitudo speratur.atque adeo qui bellicam virtutem aut civilis rei prudentiam cum obsequio in Regem componunt, splendidissimos militiae ordines, amplissimaque aulae praemia referre. At hercule indignum, Christianam gentem bello inclytam Christiani nominis hosti obsequium debere; qui Mehmedanae superstitionis instinctu eos acri odio abominatur; et hactenus sinit inani quadam libertatis specie fruantur, dum ulterius suos Imperii fines producat. Vix Varadini potitum, eo munimento injecisse Transylvanis vincula servitutis, iisque superbe, avare crudeliterque imperitare: quid si ei Viennam capere, et ulteriori claustro Imperium munire contigisset? Scilicet jam ipsis, ut tot orbis Christiani altis splendidissimis regnis, infandi servitii compedes constrinxisset. Ea quae disserat omnibus Transylvanis, sed Proceribus maxime formidolosa; cum Turcarum Tyrannus in regni arcanis artibus habeat, nobilitatem omnem atque adeo Proceres redactarum provinciarum omnino delere, et ex eorum latifundiis suo militi adsignare timarros. At sub Caesare, dum felicibus Germanorum aerumnis longe lateque in Hungaria proferuntur fines, et limitum ducibus armorum imperia et principibus regni viris beneficia ampliora sperari.