Pagina:Ioannes Baptista a Vico - Opera latina tomus I - Mediolani, 1835.djvu/282

Haec pagina emendata est
252
de rebus gestis a. caraphæi

nes reprimeret. Auriae laus.Ita Auria, obsidii ratione a Caraphaeo sibi praescriptâ per summam virtutem diligentiamque administratâ, segetes ad milliare oppidum circumsitas, Agrum circa Agriam late incendit.
Tres arces in proximo captae, unde Agriae commeatus subministrati.
Legiones aliquot a Lotharingio relictae ad maturandam deditionem.
Agiae utilitates.
Turcis incoeptum prohibere nequicquam conatis, omnes incendit: commeatam urbi e proximis arcibus tribus Scerepa, Syropa et Sarvasco intercipit: et aliquanto post easdem oppugnat, ut duae in ejus, tertia in Serawii Ducis manus sese dederint. Tandem, cum Lotharingius in Transylvaniam exercitum transduceret, aliquot legiones ad Agriam subsistere jussit, ad ejus maturandam deditionem. Ita in arctissimam et impudentissimam rem redacta urbe; quam dominandae provinciae utilitate Budâ longe praestantiorem Soleymanes habebat, Soleymanes decem millia equitum auxilio mittit.
Unde militaris seditionis apud Turcas initium.
eo decem equitum millia auxilium ferre imperavit: a quorum contumacia seu metu initium sumpsit militaris seditio quae tot tantosque, ut memoravimus, motus in regia Turcarum urbe Aulaque excitavit.

At stativorum principio Agriae, praesidiam animum nihil quidquam desponderat. Qui Turcarum praesidiarii imbelles?Turcae namque, qui urbibus arcibusque praesident, quae munimentis ulterioribus proteguntur, pagani ut plurimum et urbana mollicie resoluti; Qui ferocissimi?at ad limites tutandos ipsum militiae ferocissimum robur deligitur. Quare novâ Jurisjurandi conceptâ formulâ, potius fame perire, quam ut imbelles foeminae urbemn dedere, juraverunt. Caraphaeus literas Rusteni mittit, quibus ad dedendam arcem exhortatur.
Is ferox ne accipere quidem dignatur.
Cumque mox Caraphaeus Rusteni literas scripsisset bellicae aequitatis plenissimas, ut virtutem satis acri longaque obsidione adstrictam tandem aliquando relaxaret, urbemque bonis oblatis conditionibus dederet; is ferox vel accipere est dedignatus; et tamen obsessi omnia impura et obscoena famis omnium egentissimi perferebant.

Postquam autem tres, quas diximus, captae in propinquo arces, et miles copiosus ab Lotharingio missus adfuit, validus qui in urbem impressionem facere posset, iterum ad Pasam in hanc sententiam scribit:Caraphaeus iterum ad Rustenem scribit.
In hoste laudanda virtus, pervicacia punienda.
ut laudandam quidem in hoste virtutem, ita pervicaciam puniendam: se decrevisse eum, quod suas literas accipere, nedum legere, superbe adspernatus sit, bellorum extrema dignum esse qui pateretur; sed Christianam mansuetudinem correxisse consilium, eamque nunc sibi suadere, ut eum haec postremum admoneat. Agriae res desperatas docet.Turcicum exercitum fusum, fugatum; militari tumultu commotam Constantinopolis Regiam; Solvymanem Primum Vezirium caesum, Mehmedem imperio spoliatum; dissolutâ disciplinâ, copias pro militia flagitium factas; Essechum, Possegam Slavoniae caput, omnemque eam provinciam a Caesare armis receptam et milite confirmatam;