8^9 ECCLESIA BU1 p. 677 In Aquitaniam vero Burdigalam inter & Santones an. circiter 848. descensionem fecerunt Normanni tempore Caroli Calvi, de qua Lupus Ferrariensis ep. 3 1. Hicæso Siguino Wasconum duce Burdegalam expugnarunt, & ferro flammaque vastarunt ; qua in tempestate iterum corruit sanctæ Crucis monasterium. Tandem seculo x. ineunte Guillelmus II. comes Burdigalensis, cognomento Bonus, refecta urbe noluit monasticum ordinem diutius exsularc. Quomodo autem monasterium S. Crucis restauraverit, docet vetus instrumentum in analectis lib. 3. hist. Benearn. cap. 4. editum, C— h. quod & nobis recudere placuit. Beneficiis quoque col. a 67. monasterium cumulavit Guillelmus IX. dictus I c. v. col. Gaufridus cum Ama uxore, quæ se comitissam c. iv. col. Burdegalenfis seu Retragoricæ patriæ præfatur in quadam donatione anni 1043. necnon Guillei- mus X. Vide in Gofrido Burdegal. archiepiscopo chartam Willelmi ducis datam an. 1027. Abbatum hujus cœnobii catalogum quem cum Sam- marthaniscommunicaverat noster Dom. Odo de la Mothe, damus, additis solummodo quibusilam, veI mutatis, ex veterum instrumentorum testimonio. Abbatum SERIES. Viit kifl. I* T TELIS primus abbas confutuitur a comite Pan J. JL Guillelmo, ut constat ex notitia de restau— < Lowtl B(l* • /1**0 • • • tovacenfis, ratIone monalteru □. Crucjs, anno circiter 902. pag. m. yjde C. 11. coi. 267. quam modo laudavimus. II. Gombaldus fecundus abbas nobis notus præ- erat anno 1022. ind. v. mense Oct. quo Bcne- dictus VIII. papa cœnobium S. Crucis consilio & praeceptione Romanæ Ecclesiæ conditum, liberum esse declarat ab omni excommunicatione & vexatione cujuscomque personæ. Innotescit præ- terea ex diplomate plurium donationum factarum Exchartar. a Guillelmo duce Aquitaniæ, an. 1027.quod lege- J*. Craas. fJS jn Godefrido archiep. Burdegalenfu Memora- turinsuper in charta Amæcomitissie Burdegal. & Petragoric. data an. 1043. I III. Arnaldus Trencardus seu Trencardi occur- rit abbas jam anno 1066. & adhuc 1087. teste nostro D. Stephano du Laura. Certe Mabillonius ad annum 1022. n. 6. docet ipsum obstitisse Ar- naldo abbati S. Severi, volenti sibi vendicare cei- lamB.M. de Solaco, eamque in concilio Burdegal. 373.’’abbatiS. Crucis adjudicatam fuisse an. 1080. al. * 1079.* Adfuit eodem anno 1080. lynodo San- tonensi, Amato Ellorensi episc. S. sedis legato præside, ubi Raimundus ep. Vasat. monasterium Regulæ, la Reole, sibi volens arrogare, causa ceci- dit. Videtom. x. concil. pag. 398. £ IV. Fulco sedebat anno 1091. atque etiam uSammart. 1097. ♦ quo Willelmus Aquitaniæ & Vasconiæ 1096’dux & comes ei dat altare B. Mariæ de Solaco, ficut olim dederat pater ipsius venerandae memo- riæWillelmuSqui & Gaufridus, vm. cal. Aprilis ; chartam ea de re ex chart. S. Crucis desumtam, in notis ad librum v. Goffridi Vindocinensis legere C. l. col. est, quam retudimus inter instrumenta. Eidem J11 ’ Fulconi bullam inseripsit Urbanus papa ad petitio- • Eodcm de negotio exstant epistolæ Gregorii VII. quinqua- gesima prima libri primi, & vigcsima quarta libri sexii. Vide etiam instrumenta nostra præsertim col. 173. RDIGALENSIS. « 60 . nem Amati archiep. Burdigalensis, datam v. caL n* Maii ind. vn. Incam. Dom. 1099. Urbani papæ’t anno xn. qua cœnobio concessa firmantur. Hoc 6* ipso anno paciseitur cum Petro decano S. Andreæ pro ecciesia S. Michaehs, ex chart. fol. 2 6. verio. Itemque Fortis Guleclmi donavit ei ecclesias de Carcauno, S. Vincentii de Canali, & S. Helenæ de Stagno. Ecdesia de Solaco, renitente Suavio S. Severi abbate, iterum lpsi adjudicatura Palchali II. an. 1 104. ejus pontif. quinto ind. 12. Deni- quean. 11 11. ab R. deLeinano quædam accepit apud Sadirac, ex eod. chartul. fol. 3 4. verio. V. Andro legitur abbas anno 1 122.* quo ad tt J ipsius preces Callixtus papa II. cœnobio S.Macha— ind*^— • • rii titulum adimit abbatiæ, & illud subdit S. Cruci, "alapis vide inter instrumenta. Hæc autem controversia anno J- z>.. • r •. > tcrtio cal. læpiuS jam agitata ruerat ; nimirum quondam in— Aprilis, ter Goscelinum archiepilc. & Widonem comitem c— cof- Pictavienfem. De ea re sententiam pronuntia- vit Arnaldus Burdegalenfis pontifex, per vocem Rainaldi * abbatis Silvæ-majoris anno 1120. * « /.Rai- ut notat vetus exemplar tabularii S. Crucis:in quo mundi, etiam exstat placitum de satiSfactione monachorum S. Macharii Androni abbati, præsentibus A. Agennensi & B. Vasatensi præsulibus, apud En- golifmam 1121. dum lynodus ibidem haberetur, ’in qua Gerardus episc. & sedis apostolicæ legatus præfatum S. Macharii monasterium ordinationi ac dispositioni abbatum S. Crucis commisit. Eun- dcm abbatem Girardus Burdegal. archiep. senten- tia sua investivit de ecciesia S. Nicolai de Grava. Hic est procul dubio Girardus episcop. Engol. de quo supra, S. R. E. legatus qui donum ecclesiæ S. Petri de Benciaco eidem Androni factum sigillo Engolisin. ecclesiæ muniri se præcepisse dicit, quia nondum in ecclefia Burdegalensi sigilium sibi fece- rat. His autem litteris apponuntur in margine anni I 1 3 1. & 1130. Porro hunc abbatem ad annum 1131. perducit noster D. Stephanus du Laura, cui successerem dat VI. Petrum de Beissaco, al. de Buzaco ab anno II 3 2. ad 1 1 3 8. quem asserit noster D. Csaud. Estiennot composuisse cum G. archiepise. Burde- galensi, pro jure procurationis, ex chartulario. Pu- gnant tamen inter se viri eruditi, quod ille Arnal- dum de Vayrines abbatem statuat an. 1124. ejusque tempore Honorium 11. bulla subdidisse mo- nachos S. Macharii cœnobio S. Crucis affirmet; cum iste e contrario regimen hujus abbatis differat ad annum 1181. VII.Willelmus I. Gombaldi eligitur abbas secun-
? dum D. Claud. Estiennot an. 1138. primo vide- licet quo Ludovicus Francorum rex filiam comi- tis Pictavorum & Vaseonum duxit, an. fecundo Gaufridi Burdegal. archiep. Hoc autem anno ind. i. GuillelmuS Elias eidem concessit decimam in loco qui dicitur Esberius-lini, ex chartul. fol. 64. Noster D. Johannes d’Arluc electum dicit hoc anno Petrum, qui præfuerit anniS circiter 1 3. De hoc abbate nihil reperimus. Inter Willelmum & Arnaldum qui sequitur, anni 13. lpsi assignatl numerantur. VIII. ArnalduS Gombaldi a Johanne cTArluc mox laudato statuitur abbas anno 1151. Compa-
