8yi ECCLESIA BU ■ Scævola Sammarthanus Franciæ quæstor, in Iibro l ANNI elogiorum doctrina illustrium Gallorum quinos CHRISTI patrumque memoria floruerunt. dEscov— LXVII. FRANCISCUs IV. ■l£au. Franciscus « TEscoubleau de Sourdis, Franci- cisci marchionis d’Alluye domini de Sourdis, equi- tis torquati seu regiorum ordinum, regiique Car- nutum præfecti, ex Isabella de sa Bouidaisiere fi- 159 8. lius natu major, die 3. Martii anno 1598. adsci- tus suit in sacrum cardinalium collegium, & anno sequenti cum esset nominatus ad archiepiscopatum Burdigaiensem ab Henrico 1 V.cui carus erat, bullas obtinuit a Clemente papa VIII. postquam sedes 1 hæc diu vacua fuisset. Possessionem adiit per pro- 1600. aratorem dæ 8 « Januarii an. 1600. Burdigalam ecclesiamque suam ingredi voluit absque pompa, cujus loco in processione generali, cui senatus & omnes urbis ordines adfuerunt, gestavit sacrum Domini corpus die 12. Martii præfatianni. Sub hujus archiepiscopi auspiciis Minimi, Fulienses, Carmelitæ discafceati, Minores dicti Capucini, moniales-a sancta Ursula, & aliæ a Deipara vir- gine Domina nostra nuncupatae, nec non Carme- litæ, aut introducuntur iu urbem aut novas sibi ædes commodiores ædisicant. Conduntur impri- mis duæ domus Jesuitarudi ; una professerum, no- vitiorum altera. Praetermittere non debemus stri- ctiorem regulæ S. Benedicti observantiam, ipso annitente, receptam incelebri S.Crucismonasterio, sub regimine congregationis S. Mauri. Car- tufianorum asceterium construxit regali pene munificentia ; quæ omnia Deiparæ virgini dicata esse voluit, ut probat inseriptio hæc : Templa, domus, latices, horti, Cartusia, silvæ Surrexere tuis Virgo sub anspiciis. Porro nostri archiepiscopi eleemolynis propter magnos illos sumtus nihil detractum est. Anno. 1622. cum audisset Romæ, Burdigalam urbem, diœcesim & provinciam omnem gravi fame la- boraje, scripsit ad suum vicarium generalem, ut omne frumentutn, annonam omnem, sive apud Liburniam, sive apud S. Æmilianum, &c. in pauperes maxime meticulosos, mendicare quos pu- debat effunderet : magnum lucrum putans paupe- rem sieri ad ditandos aut sublevandos egenos. Ut præcipua Francisci acta breviter perstringamus, 1605. an. 1605. Romæ adfuit electioni Leonis papæ XI. & Pauli V. An. 1607. die 17. Aprilis abluit sacris undis secundum fuium Henrici IV. regis, Jiui fuit Aurelianensis dux. Anno sequenti eccle- lam Fuliensium Parisiensium iu vico S. Hono- rati dedicavit die 8. Augusti. r 61 o. Anno 1610. Parisiis aderat quando Henricus rex impia manu trucidatus fuit ; aceurrensque, cum corpus Regis adhuc calere, arteriasque moveri ex- plorasset ; ipsi absolulionem sub conditione dedit ; cujus mortis occasione Paulus papa V. has litteras ad eum scripsit : Dilecto filio nostro Franciseo tituli S. Marcelli presbytero cardinali de Sourdis nuncupato, Paulus papa V. Dilecte fili nostersalutem & apost. benedictionem. Minime indigere te credimus ut dolorem RDIGALENS1S. 852 L quo affecti sumus ex morte miserabili charissimi in
Christo filii nostri Henrici regis Christianissimi tibi ANNI fignificemus, cum multis de causa perfpectus tibi G esse ppffic » pbtissimum autem ex charitate nostra in eum singulari tibi nota, & ex facinoris atrocitate, sed ex perfona tua non mediocre folatium nobis pol- licemur. Complexi sumus toto nostræ paterna cha- ritatis affectu charissimum in Christo filium nostrum Ludovicum novum regem, quem ob ejus præclarani indolem, optimamque, ut accepimus, educationem in christiana pietate & catholica religione, progreffu ætatis, accedente divina gratia, speramus ærnu- lum, imitatoremque fore paternarum virtutum, ln-- 8 terim cupimus pacem & tranquillitatem regni cum catholica religionis incremento tueri. Huic nostro defiderio valde opitulari te poffe arbitramur, quia pax & tranquillitas regni ex obedientia & obse- quio regni ordinum erga Regem & Reginam ejus matrem maxime dependent. Efficacisseme igitur te requirimus, studeas regni ordines fideles obedientes- que Regi ac Reginæ confervare, & in hoc omnem diligentiam atque curam ponere, sicuti uberius ad- huc tibi nostro nomine venerabilis frater Robertus apiscopus Montispolitiani apostolicus nuntius fignifi- cabit. Cui eandem prorsus fidem adhibebis quam nobis haberes, fi te alloqueremur. Augeat dominus ~ in te suam /anctam gratiam, & nos tibi peraman- ter benedicimus. Datum Romæ apud S. Petrnm sub annulo piseatoris Iv. cal. Junii M. DC. x. j 61 o. pontificatus nostri anno VI. An. 1615. celebratas sunt Burdigaiæ nuptiæ 1615. Elizabeth sororis Regis cum Philippo regis His paniæ silio, quem Infantem appellant, qui postea fuit rex Hispaniæ Philippus IV. Principis vero procurator fuit dux Guisius ; minister autem erat cardinalis Surdisuis, cui in missa pontificali & solemni adstiterunt episcopi Rivensis, & Vasaten- sis, unus tanquam diaconus, alter ut subdiaconus. An. 1617. Johannes-Ludovicus de la Vallete, u dux Sparnonensisrfundavitapud Cadillacum nofo- comium, cujus procurationem & administratio- nem dedit fratribus vulgo a Caritate nuncupatis. Ad hæc vero pietatis opera viros nobiles & divi- tes impellebant nostri archiepiscopi tum exempla, tum hortamenta. Quam fuerit ecclesiasticæ disclpliuæ studiosus assertor Franciscus, testatur concilium provinciale Burdegalæ convocatum 1624. mense Septembri, 1624. cui interfuere octo episcopi suffraganei, Claudius Agennensis, Antonius Engolismensis, Michael Santonensis, Henricus-Lud. Pictaviensis, Fran- £ ciscus Petrocoricensis, Antonius Condomiensis, Henricus Malleacensis, Emericus Lucionensis ; actumque iu eo de diselplina & morum reforma- tione ac jurifdictione eeclesiastica, cujus acta in publicum edita sunt tom. 1 5. concil. Labb. Tum an. 1625. Maii 3 o. pro Clero orationem habuit 1625* coram Ludovico XIII. rege, adstantibus episeopis in cœtu Parisiensi congregatis, ad afferendam auctoritatem comitiorum Gallicanorum. Mortuus est hic cardinalis Burdigalæ M.dc.xxviii.*Febr.die *18-Janu 8.ætatiS anno ferme quinquagesimo tertio, sepultus * que in ecclesia Cartusianorum quam construxerat, in crypta ad id ipsius pia sollicitudine parata. Ejus elogium
