B19 ECCLESIA Bl Curton, & Richardum de Rioncio milites, super J ANNI damnis quæ inferebant iu terra de Corbclace, n justitiam hujus loci vi rapientes. Archiepiscopus vero in eos sententiam excommunicationis vibra- coL a^V Integram chartam legere non pigebit inter nostra instrum. Eodem circiter anno consecravit Henricum de Soliaco Bituric. archiepiscopum. <186. Anno 1186. Richardus dux Aquitaniæ regis Angliæ fuius, dedit, hoc est consumavit eeclesiæ Burdigalensi jura omnia ipsi olim ab Aquitaniæ ducibus concessa, testibus Stephano decano & aliis. An. 1187. Guillelmus dedit R. abbati Faeziæ, ecclesiam sancti Petri de Luciaco. Annus mortis Guillelmi nobis non est certus. Inscribitur xvn. ■ cal. Octobris, in necrologio Burdigal.ecclesiæ, cujus capitulo dedit quartum partem decimæ apud Barsac. KALMORT XXXIV. HELIAS I. Heliæ natalium splendorem testatur cogno- tnen quod est antiquæ nobilisque familiæ de Mala- morte iu Lemovicibus ; cujus stiepis fuit toparcha de Mala-morte, primus regis Francorum senescal- ius Lernovicensis. Heliæ pontificatum inchoatum -anno circiter 1182. docent Sammarthani fratres, quos sequitur Lopesius, sed perperam, cum ex dictis anno 1187. adhuc præsuerit Guillelmus.’ Itaque Helias, si adstiterit Henrico juniori regi de- signato, morienti apud Martellum, Turenæ vice- comitatus oppidum, an. 118 3. quod aiunt Sam- marthani Willelmum Neubrigensem laudantes, nondum tunc erat archiepiscopus, sed solum can- tor Lernovicensis ; nam hac potitus est dignitate ante suum pontificatum, ex patriarchio Bituri- censi, in Henrico de SoDaco archiep. Bituric. 1188. An. 1188. cum regularis obfervantiæ vigor intepuissec in ecclesia S. Severini, ab annis 40. Clementi III. papæ placuit illam a tali jugo exime- rc ; cujus pontificis bullas ea de re exsecutioni. mandavit Helias archiepiscopus, etsi semper tene- rentur ad vitam communem, quam per plures an- nos observarunt. Anno 1189. cum aliis præsu- libus extulit religioso cultu S. Stephani de Mureto Grandimontensis abbatis reliquias, ex veteri hu- jus monasterii instrumento. An. 1190. accusatus fuit a capitulo, coram summo pontifice ; nec ab- solutionem obtinuit, nisi soluta multa pecunia ; uti Richardus rex Angliæ exprobrasse Octaviano car- pag. 668. dinali Ossiensi episeopo legitur apud Rogerium de Hovcdcn. 1192. Anno 1192. composuit quandam controver- siam inter abbatiam S. Crucis & siliam Stephani 1195. de Turre. An. 1195 « cum inter ipsum & capi—’ tulum discordiaexarsisset, arbitrio Bertrandi Agin- nensis episcopi se subjecerunt ipse & Stephanus decanus capitulumque S. Andreæ, ut de mutuis querelis sententiam proferret. Itaque judicante e- piscopo, Helias canonicoS recepit ad oscuIandam manum suam, consensitqueut status ecclesiæ idem csiet ac tempore archiep Bertrandi & Guillelmi. Inhibuit vero episcopus Aginnensis ne archiepi- scopus aliquem canonicorum sancti Andreæ absque manifesta rationabili causa, & fine ordine ju- diciario, vel post Iegitimam appellationem, vel JRDIG ALENSIS. 820 L extra capituium aut ecclesias eorum, interdicti vel
excommunicationis sententia præsumeret innoda- re : Factum hocati. ab Incarnat. Dom. M. C. XCv. insesto B. Radegundis reginæ, præsentibus dominis O. abbate S. Johan. Angeliac. &c. chartam refert Lopesius, ex tabui, ecclesiæ Burdig. Eodem anno Helias fecit amicabilem concordiam inter Amal- dum de Vitrinis abb. S. Crucis ejusque mona- chos, ac Aiquelmum Willelmi de Lesparra & cofagX6, x’ Senebrunum fratrem ejus, &c. 2 An. 1196. suis consiliis & monitis, monachos Silvæ-majoris ac milites Templi ad pacem revoca- vit, eorumque dissidiis finem imposuit ; composi— c. xxx. 8 tionis chartam ea de re factam edidimus. Co1 187* Anno 1199* Alienor Angliæregina, ducissa Normanniæ & Aquitaniæ, & comitissa Andega- viæ, Burdigalam venit, & die 4. Julii litteris datis apud Solacum confirmavit monasterio S. Crucis omnia jura & privilegia. Anno 1200. Heliasdie 23. Maii, benedixit 1200. conjugium Ludovici filii Philippi Augusti cum Blanca nepti regis Angliæ, quod celebratum est in ditione ejusilem Angliæ regis non longe ab An- deliaco, quia tunc Franciæ regnum subjacebat interdicto. Eodem an. Aimericus vicecomes Toar- censis, hoc archiepiscopo teste, recognovit se esse hominem-ligium Johannis Angliæ regis ; & an. 1201. facta est confoederatio inter Sancium Na- varræ regem & Johannem Angliæ, ex collect. Rimerii tom. I.pag. 117. & 128. An. 1202. 1i02 « professes est capitulum jus habere decanum eligendi, inquiunt Sammarthani post Oihenartum in Notitia Vasconiæ pag. 43 6. quod anno 1181. Lucius 111. consumavit, ut docet Lopesius tertia parte hist. archiep. Burdigal. Fato functus est an. XtmnwM. 1206. ut indicat chronicon S. Stephani Lemov. Ejus obitus inscribitur necrolog. Burdeg. eeclesiæ ad xiv. cal. Aprilis. Heliam pauperum studiosum fuisse his litteris J ex Silvse-majoristabulario erutis probatur : Helias Dei gratia archiepiscopus Burdigal. dilectis, &c. per significationem præsentinm ad notitiam vestram duximus transmittendum, quod Petrus Iterii Buca de bove, Bouche de bœuf, miles de Calefio San- tonensis diœcesis, in auxilium eleemosynæ generalis, quamannuatim Burdigala, juvante Domino statui- mus faciendam, decimas S. Mariæ de Calesio Santonensis diœcesis, & S. Petri de Belunda Petrago- ricensis diœcesis nobis donavit. In monasterio Silvæ- majoris tumulatus, ibidem habet anniversarium. XXXV. GUILLELMUS II. £ Guillelmus, quem Sammarthani cognominant de Gebennis, vetus autem codex tabularii Burdi- galensis appellat Guillelmum Amanevi (Amane- vus quoque dicebatur) anno 1207. auspicatus 1207. est pontificatum, ut communis docet sententia ; quo anno dedit capitulo ecdesiam S. Eulaliæ de Embares. Anno 1208. apud Silvam-majorem confirmavit donum Guillelmi Amaudi militis, de dominio quod habebat in decima de’Solinac. Eodem anno sedavit controversiam inter Amalvi- num abbatem, & Bernardum Descoxam militem, super hereditate Raimundi Bernardi de Lazaus, & Petri de Cessac
