pus. t Ego GalceriusAlbanensis episcopus, t Ego Hia-j Cynthus diaconus cardinalis sanctx Marix in Colme- din. t Ego Othod aconus cardinalis sancti Nicolai in carcere Tulliano, t Ego Arditio diaconus cardinalis sancti Theodori, t Ego Bisi diaconus cardinalis (anctorum Cosinæ & Damiani. f Eg° Cynthius diaconus cardinalis sancti Adriani. t Ego Raimundus diaconus cardinalis fanctæ Marix in Via-lata.Datum apud Mon- tispeflulanum per manum Hermani simctx Romane ccciesix fubdiaconi & notarii xn. sal. Augusti, indictione xiii. incarnar. Dominicæ anno mclxiv. ponti- siCatus vero domini Alexandri papa : III. anno vi. Cum figitto di&i domini pontificis. XIV. Bernardus comes Convenarum hominium proflat 1 abbati Boni-fontis. NOverint uni Ver si quod egregius vir dominus Bernardus Dei gratia comes Convenarum apud castrum de Stella Convenarum diœccfis personaliter constitutus in pratentia Venerabilis & reverendi patris in Christo domini fratris Arnaldi Raimundi de lancto Paulo, Dei gratia abbatis monaster i i Boni-fontis ejusdem diœcesis, Gisterciensis ordinis, fua sponte recognovit & abonavit domno abbati prædictO, de monasterio S110 pro se & succestoribus sins, & vicc, de nomine, de loco conventus dicti monasterii recipienti fc habere de tenere ad feudum dictum castrum de Stella, cum terri< existenti- btis infra pertinendas dicti loci^uribus de dominationibus suis quantum ad medietatem pro indiviso, de quod C ADURENS IS. i8r > pro dicta medietate pro indi viso ipse dominus comes fuic & eflc consiievit feudatarius de vastallus monastcrii pra : - libati, sui etiam anteceffo cs este consueverunt recognoscendo & abonando dicto domino abbati nomine quo supra castrum prædictum cum suis terris de territoriis dc pertinentibus dominationibus se habere de renere ad feudum militale, quantum ad dictam medietatem pro indiviso a domino abbate prædicto, de monasterio fi o prout in pariagio olim facto super castro praedicto dc territorio de terris, de pertinentibus dominationibus dicti castri inter domnum abbarcm qui tunc erat plenius de melius dicitur contineri. Comes Hexis genibus & junctis manibus, de præstando osculum domino abbati przdicto, nomine auo supra, fidelitatem renere & perpetuo inviolabiliter observare quod v-flallus tenetur facete domino suO pro feudo milicali præstans & solvens dominus comes ioidem de in prctfcnti, de excausx recognitionis de abonationis prædictx, quinque solidos ToloGnos pro quinque lblidis Morlanis, de unum aureum, in quibus feu in quo tenebatur domino abbati pro recognitione de abonatione prædicta>rccognoscens etiam dictus comes se renere de jure ad faciend im recognitionem & abonationem praedictam, excadsit prædicta domino abbati prædicto de succcstoribus, juxta, pariagium memOratum, & ipfius concinentiam de tenorem. Hoc fuit factum in castro de Stella die Martis post festum Paschx Demini, an. ejusdem mcccxiii.regnante Philippo rege Francorum, Gaillardo episcopo Tolosano, dc B.Convenarum cpiscopo. Hujus rei sunt testes Gail- lardus de Cirh domicellus, dominus Petrus Gros de Martres miles, dcc.
INSTRUMENTA AD ECCLESIAM ADURENSEM SPECTANTIA. I. Diploma’Willelmi Sancti Pafconia comitis > pro fundatione Afonajlerii fantii Severi in capite Fafconix. PRx oculis indcsinenter habere summum Deum, ho— ] ramquc extremam novistimnmque diem in n : cnte ’habere, & sectari quifque mortalis debet justiriam, uc evadar rormcnra pravorum, de perVCniatad præmia ju* storum, quo nullus miser admittitur, nullus felix excluditur, pati omne quod tristc est, facereque omne bonum digniffimum est. Idcirco ego Willelmus Sancius comes cogitans dies antiquos & annos æccrnos, pcrti- mefcens hi turum examinis judicium, pro solute remc- dioquc anima : meæ, seu propter stabilitatem, paceni- quc totius regni nOstri, & ur Deus omnipotens traderet oblivioni mea flagitia, meorumque parentum, neque sumerec vindictam ex ipiis flagitiis > decrevi honorare Deum, locaque /anctorum, ex his qux mihi tribuit. Occafio autem hujus meæ incentionis hæcest.Quæ- dam gens nefanda Normannorum a proprio solo egres— 1 fa, in istis nostris finibus est cVecta, cupiens depopulare prædarique terras, quas mihi Deus jure hereditario tradere dignatus est. Ut autem me Deus eriperet a scelcratistimorum hominum manibus, insurgentium contra mc facere bellum, genu flexo ante tumulum bea- tiffimi martyris Severi… quatenus mc sua intcrccs- sionc ci ; crcrur, & sicuti quondam rex hujus patriæ Adria- nus post rcintcgrationcm corpOris sui, regnum, & sc totum præfaci martyris fubmifit ditioni, eodem modo ego sibi reliqui omnem parriam dicioni nostrx subjcC- cam, fi victoriam potitus fuistcm, devoVi, de in omnibus famulari Christo, sstnctoquc marryri Severo, & pro parva ecclesia magnificum &celcbrc monastciiUm mc constructurum promi/i. Post actum votum meum, nefandistimam turbam aggrestus, de idem gloriofiflimiis præsiitus martyr, quem in auxilium prærogaveram, cum equo albo, armisque ornatus præclaris apparuir » prostcmcns ac mulca mitlia nefandorum adclaustra tar- tari transinisic.Ad ultimum ultimam victoriam poti tus, sicut voveram studui peragere : accersitisque militibus qui poffidebant ilium sacratum locum, precabar > uc unctum cum prædio venderent mihi. Illi vero resistc- bant nolentes vendere locum francum » de ab omni cen- su libe* um. Super hzc reiccrarus, perhibebam locum in alodio castri mei este. Tandem complaculc illis judicium faccrc in aqua frigida. Vennnn ad horam diei > nolens hujus rei victus videri, misi meam uxorem cum meis filiis > cum epist : opis, de senioribus, atque cum principibus tOtiusVascOniz, & vicinorum ccmitatuum, qui in circuitu tcrrx istius sunt > ego remanens in cas- tro. Cum vero jam adeflet hora, uc parvulus ab epif- copo mergeretur in aquam, cura primum cstcr cœli fe- renitas 9 uc nulla in aere nnl^es appareret, canrx corruf- cationes 9 ac tonitrua de cœlo sunc cmiisa 9 ut vix omnes qui aderant, fulminum ictibus cyadere sc crcderenr, nigientes ad p.TVam ecclesiolam sancti Germani iilæfi. Post hxc ad mc convenientes, & perturbanres mc ignorantem eventum rei, diligenter tractans cum sapientibus, qui tunc forte mccum aderant, multum mirabar super his miraculis quæ acciderant. Isti vero sapientes inquirebant, si simcti Severi gesta vel paflioncm haberent scriptam. Inventum est a legentibus, qualiter illud monasterium fuerat constructum, de qualiter a Franci- genis hominibus hostibus fuerat destructum. Qua dc causocmi locum ab illis, cum omnibus ad se pertinentibus j dando illis trecentos solidos duodenarios argenti, quadraginta quinque vaccas, cum multis rebus aliis. Cupiens itaque, sicuti primitus devoveram, inibi £a- motistimum monastc » iumcanstruere, convocavi archie- piscopos Ausocnscm & Burdegalensem, de cuneos epis- copos qui sub mea dicione erane » & seniores cunctorum comitatuum, scilicet Vasconorum, Bcgorrensium, Bur- Ziij
