Pagina:Gallia Christiana, 1715, T1.djvu/651

Haec pagina nondum emendata est

UM ECCLESIA TARBENSIS. ua4 EPISCOPATUS TARBENSIS. TA R b a Bigerronum * caput ad Aturum * fluvium, in Novempopulania, sub Auxitana metropoli, & parlamento Tolosano, varia olim sortita est nomina ; dicta videlicet, Turba civitas in veterrima provinciarum & civitatum Galliæ notitia t Tarvia & Travia in vita S. Licerii Conlorannorum episcopi ; civitas Gdrba, vel Tufla & Tursa in nonnullis notitiis ; at corrupte, ut merito videtur Josepno Scaligero, & Hadriano Valefio. Apud Gregorium Turonicum lib. ix. c. 6. legitur Beoretana urbs, Beoricana apud eundem l. I. de Gloria martyrum c. 74. In pactione regum Guntramni & Childeberti, de qua idem Gregorius, civitaS Begorra ; in conciliis veteribus civitas Bigorritana, vel Bigerrica, nomine sumto ex populis quibus præesu Hi etiam varie sunt appellati ; Bigerrones, Bigerriones, apua Cælarem lib. 111. Commentariorum de bello Gallico, Begcrri Plinio, & Bigerri Paulino in epistola I. ad Ausonium, qui Bigerros pellitos nuncupat, quod pellibus ob aeris inclementiam vestirentur. Sulpicius Severus dialogo 11. de virtutibus B. Martim Bigerrigæ vestis meminit, quæ vilis esse debebat, & forte ex communioribus pellibus ; cum enim S. Martinus archidiacono præcepisset vestire quemdam pauperem, A proximis tabernis Bigerrigam vestem… quinque comparatam argenteis rapuit, atque ante Martini pedes iratus exposuit. Apud eundem Severum Bigerrica vestis nilpida, & apud Fortunatum hir- suta dicitur, quod vesti cx pelle, cum pilis, & non aluta consectæ convenit. ApqllinariS Sidonius in epistosaxn. lib. VIII. Btgerricum appellat turbinem, ventum saevientem, qui spiransa Biger- rombus Vasatum arenas Syrtium more aggerabat. Forte contra vesanientem hunc ventum tunc Bigerrones scse muniebant, sicuti nuncipii & Benearnenscs utuntur quibusdamcapitiis villosis, quæ Martialis bardocucullos appellavit 1 Gallia Santonico vestit it bardocucullo. Iidem populi aliter quoque vocantur Bigorri, Begorrii, Beorri, nunc vulgo Bigarrats. Bigorræ pagus, qui comites aliquando suos habuit, a Pyrenæismontibus, qua Arragonum fines attingunt, incipit} indcque per lætam & frugiferam vallem versos septentrionem ad vicina confluentis Aturi & Arrosii fluviorum loca descendit, habens ad occidentem Benearnensem vicecomitatum ; ad ortum ( qua collibus neque asoeris nec infœcundis assurgit) Convenarum comitatum habet, ac Magnoacensem pagum. ItafereOihenartus in notitia V asconiæ. Bigorra complectitur duos veteres vicecomitatus Levitanensem, & Asteriensem ad montis Py- renxi radices. Levitania vulgo Lavedans, ob generosos quos alit equos celebris est ; cujus caput Lorda Lourde, arcem habet munitisiimam. In Bigerris adhuc notandus est vicus Aquensis, vulgo Bagneres, a balneis acthermiS dictuS. Porro lalubrium illarum aquarum usus antiquis notus erat maxime, ut probant veterum lapidum inscriptiones adhuc superstites, quarum memmitOihenartus in notitiaVasconiæ.Hæc sola sumciau NYMPHIS PRO SALUTE SUA S E- V E R. S E R A- N U S V. S. L. M. Cave autem aquas Tarbellicas interpreteris Tarbam.Jam enim diximus esse civitatem Aquensium vulgo d’Acqs, vel Dax. Ex Bigorræ comitatu a trecentis circiter annis distractus est pagus Riparia-inferior ( Bdviert T basse) vulgo dictus, & vicariatus Malivicini. Greporius Turonicus meminit vici Sexciacensis, * Tj. inlra terminum Beorretana urbis, qui S. Justini prelbyteri sacro corpore ditatur 5 & alterius vici eodem in territorio, Talvæ videlicet, quem illustrant S. Misselini* reliquiæ. Qui vocatur hic pre- sbyter tantum S. Justinus, in veteri martyrologio, quod exhibetur Spicilegii tomo IV. episcopus appellatur hoc pacto : Kal. Maii Bigorra civitate, deposttiosancti fustini epijcopi magni, Istct, Phoci. In supplcmcnto Saussaii : Kal. Mati, in castro Begorra quod est Tarba ad Atyrum fluvium in Novempopulania, de postt io S. Justini confessoris talentorum gratia multiplicatione gloriost rubi vides titulum episcopi Justino denegari, etsi concessum in veteri martyrologio. Porro supplementi Saussaiani auctorem hallucinari putamus, quando castrum Begorræ & Tarbam eundem esse locum docet his verbls. In castro Begorra quod & Tarbai Certe notitia antiquissima, ut cetera prætermittamus testimonia, sic habet : civitas Tarba, ubi castrum Bigorra. Adhuc superest castrum Bigorræ quo Tarba urbs munirur. Tarba urbs, quod spectat ad statum civilem, senescalliæ titulo nunc est ornata. Quantum vero ad (latum ecclenasticum, fatis amplo epilcopatu gaudet, cujus ecclesiacathedralis sub Dei-paræ virginis patrocinio confecrataesu Capitulum, quod olim canonicis Regularsous sancti Augustini regulam servantibus constabat, (qui status perseveravit usquead annum 1524—) habet canonicos seculares xIv. præbendarios duodecim : iis omnibus præeminent dignitates plurimæ, scilicet ar- chidiaconi octo, cantor, sacrista, camerarius, & inhrmarius. Oiim præerat præpositus, & tempore Willelmi I. episcopi, capituli præpositus erat Stephanus, ut videre est in hoc episcopo. Hhhh iij