3. Q. Lutatius Catulus, quum, a Cimbris pulsus, unam spem salutis haberet, si flumen liberasset, cujus ripam hostes tenebant, in proximo monte copias ostendit, tanquam ibi castra positurus; ac præcepit suis ne sarcinas solverent, aut onera deponerent, ne quis ab ordinibus signisque discederet; et quo magis persuasionem hostium confirmaret, pauca tabernacula in conspectu erigi jussit, ignesque fieri, et quosdam vallum struere, quosdam in lignationem, ut conspicerentur, exire; quod Cimbri vere agi existimantes, et ipsi castris delegerunt locum; dispersique in proximos agros ad comparanda ea quæ mansuris necessaria sunt, occasionem dederunt Catulo non solum flumen trajiciendi, sed etiam castra eorum infestandi.
4. Crœsus[38], quum Halyn vado transire non posset, neque navium aut pontis faciendi copiam haberet, fossa superiori parte post castra deducta, alveum fluminis a tergo exercitus sui reddidit.
5. Cn. Pompeius Brundisii[39], quum excedere Italia, et transferre bellum, proposuisset, instante a tergo Cæsare, conscensurus classem, quasdam obstruxit vias, alias parietibus intersepsit, alias intercidit fossis, easque, sudibus erectis præclusas, operuit cratibus, humo aggesta; quosdam aditus, qui ad portum ferebant, trabibus transmissis, et in densum ordinem structis, ingenti mole tutatus. Quibus perpetratis, ad speciem retinendæ urbis raros pro mœnibus sagittarios reliquit, ceteras copias sine tumultu ad naves deduxit: navigan-
