Pagina:Dictionarium latinogallicum - Estienne, 1552, A-Ins.djvu/22

Haec pagina emendata est
ABL ABM ABN ABO 11

Abiugo, abiugas, pen. corr. abiugare : vt Abiugare bouem. Desaccoupler, Descoupler.

Abiungo, abiungis, abiunxi, abiunctum, abiungere. Virg. Descoupler, Desjoindre, Separer.

Quod se ab hoc refractariolo iudiciali dicendi genere abiunxerit. Cic. Qu’il s’est retiré de, &c.

Abiuro, abiuras, pen. prod. abiurare, Renier avec serment.

Abiurauit creditum. Sall. Elle a faict serment qu’elle ne debvoit rien.

Abiurare, pro Simpliciter negare & inficiari. Cic. Nier.

Abiurasso, antiquum verbum, pro Abiuro. Plaut.

Abiuratus, pen. prod. Participium a passiuo abiuratur : vt Pecunia abiurata. Deniee par serment.

Rapinæ abiuratæ. Virg.

Abiuratio, Reniement de chose deue.

Ablacto, ablactas, ablactare, in sacris Bibliis frequenter inuenias. Sevrer.

Ablaqueo, ablaqueas, ablaqueare. Columel. Cato, Deschausser ung arbre ou ung sep de vigne.

Vitis ablaqueata. Plin.

Ablaqueatio, ablaqueationis. Colu. Deschaussement d’arbres.

Ablatus, Vide avfero, aufers.

Ablego, ablegas, pen. prod. ablegare, Se deffaire & despescher de quelqu’un, & l’envoyer.

Foras ablegare aliquem. Plaut.

Hinc ablegandus mihi est aliquo. Terent.

Pueros venatum ablegauit. Liu.

Remouere & ablegare aliquem. Cic.

Ablegare vltra famam. Vide vltra.

Dimisso atque ablegato consilio. Cic.

Pecus a prato ablegandum. Varro. Colu. Il les fault envoyer arriere, ou loing du pré.

Hoc a fratris aduentu me ablegat. Cic. Cela me destourne de me trouver à la venue de mon frere.

Ablegatio, ablegationis. Liu. Cic. Congé, ou envoy par maniere de despesche.

Ablectæ ædes, Id est nitidæ & elegantes, quæ emptores facilè inultent. Plaut.

Ablepsia, ablepsiæ, Animi cæcitas, incōsyderantia. Sueto.

Abligurio, abliguris, tertia producta, abliguriui, abligurîtum, abligurîre, Despendre prodigalement par friandise.

Abligurierat bona paterna. Terent.

Abloco, ablocas, pen. cor. ablocâre. Bailler à louage.

Domum ablocare. Sueton.

Abludo, abludis, pen. prod. ablusi, ablusum, abludere. Horatius, Hæc a te non multum abludi imago. Ne te resemble point mal. Ne resemble pas mal à tes conditions.

Abluo, abluis, ablui, ablûtum, pen. pro. abluere. Plin. Laver & nettoyer. \ Vlyssi pedes abluens. Cic.

Abluere, pro Madefacere, aut rigare. Columel. Terra pluuiis non abluitur. N’est point abbrevee de pluyes, mouillee, ou arrousee.

¶ Abluere, translatum ad animum : vt Maculam veteris industriæ laudabili otio abluerat. Plin. iunior. Avoit effacé le blasme. \ Periurium abluere. Ouid.

Terra abluit sibi vmbras. Lucret. Elle s’oste les tenebres & s’en nettoye. \ Sitim abluere. Lucret. Oster la soif.

Ablutus, Particip. pen. prod. Varro. Lavé, Nettoyé d’eaue.

Ablutio, ablutiônis, Ipse abluendiactus. Macrob.

Abmatertera, pen. cor. Ex. 3. Institutionum. La seur de la mere grand de nostre pere ou mere grand.

Abmitto, abmittis, abmisi, pen. prod. abmissum, abmittere. Plaut. Envoyer.

Abnato, abnatas, pen. corr. abnataui, abnatatum, abnatare. Stat. S’en aller à nage, S’en aller de quelque lieu en nageant.

Abneco, abnecas, pen. corr. abnecui & abnecaui, abnecatum, abnecare. Plaut. Tuer.

Abnego, abnegas, pen. cor. abnegare, Refuser, Denier.

Iupiter abnegat imbrem. Colu. Ne veult point dōner de pluye.

Depositum abnegare. Plin. iunior. Renier qu’ō nous ait baillé quelque chose en garde, Renier ung depost.

Abnegat excisa vitam producere Troia. Virgil. Il se delibere ne vouloir plus vivre, Il refuse à vivre.

Comitem abnegare. Horat. Refuser aucun à compaignon, Ne


le point vouloir pour compaignon.

Abnepos, pe. cor. abnepôtis, pen. prod. m. g. Suet. Le nepveu de nostre nepveu, le tout en droicte ligne.

Nobilium abnepotes, Nobles de quatre degrez, ou de quatre generations. Bud. ex Suetonio.

Abneptis, huius abneptis, f. g. Suet. La niepce de nostre nepveu, ou de nostre niepce, le tout en droicte ligne.

Abnocto, abnoctas, abnoctaui, abnoctare. Martian. Sene. Coucher la nuict dehors.

Abnodo, abnodas, pen. prod. abnodare. Colu. Oster ou couper les neuds des arbres, ou vignes. Desnouer.

Abnormo, Vide anormis.

Abnuo, abnuis, abnui, abnutum, pen. pro. abnuere, Hocher la teste en monstrant signe de non vouloir quelque chose.

¶ Abnuere, Recusare. Refuser à prendre, ou bailler, Esconduire.

Bruti quoque haud abnuit cognomen. Liu.

Omen non abnuit Æneas. Virg.

Quis talia demens abnuat. Virg.

Curam pecoris abnuere. Colum.

Imperium abnuere. Liu. Refuser d’obeir.

Iussa ducis abnuere. Tacit. Ne point vouloir obeir aux cōmandements du capitaine.

¶ Abnuere. Colu. Nier, Dire le contraire.

Aliquid alicui abnuere. Cic. Denier, Refuser.

Alicui de re aliqua abnuere. Sallust. Refuser.

Recusare & abnuere. Cic.

Abnuere & Agnoscere opponuntur. Tacit.

Abnuere & Concedere, contraria. Cic.

¶ Abnuere, Prohibere. Virg. Defendre de faire quelque chose.

¶ Locus impetum abnuit. Tacit. Le lieu empesche qu’on ne puist, &c. Il ne permet point que, &c.

Spes hoc abnuit. Tibul. Il ne fault point esperer cela.

Abnutiuus, pen. prod. Paulus iuriscon.

Abnuendus, Adiettiuum. Seneca.

Abnuitur, pe. cor. Impersonale. Liu. Nec abnuitur ita fuisse. On ne le nie point.

Aboleo, aboles, pen. cor. aboleui & abolui, abolitum, pen. cor. abolere. Cic. Abolir, Mettre à neant, Anichiler.

Donec odor omnis aboleatur. Plin.

Nefandi abolere viri monumenta. Virg.

Conscientiam generis humani abolere. Tacit. Faire que les hommes en perdent la souvenance & memoire, Faire qu’ils l’oublient & n’en sachent plus rien.

Corpus igni abolere. Tacit. Brusler, Consumer.

Crimen, vel nomina reorum abolere. Marcel. Tranquil. Paul. Bailler lettres d’abolition, cōme fait le Roy, ou de remission.

Dolorem & iram abolere. Tacit.

Imagines abolere. Tacit.

Magistratum abolere alicui, pro Abrogare magistratum. Liu. Abolir & oster quelque office.

Sterilitatem fæminarum, & virorum insaniam abolent aquæ Sinuessanæ. Plin.

Vires alicuius abolere. Tacit. Oster du tout.

¶ Aboleo, pro Abluo seu lauo. Virg.

Abolesco, abolescis, aboléscere, Estre aboli, Devenir à neant.

Nec imbribus putrescit, nec siccitatibus abolescit vinea. Columel.

Gratia tanti facti non abolescet. Virg. Ne perira jamais.

Memoria huius rei prope iam aboleuerat. Liu. Estoit presque estaincte & abolie, Il n’en souvenoit presque plus, La memoire en estoit presque perdue.

Si de testimoniis falsis pœna aboleuisset. Gell. Eust esté mise hors d’usage.

Abolitus, pe. cor. Participium : vt Abolitus liber, Nomé abolitum. Plin. Aboli & hors d’usage.

Abolita atque abrogata retinere. Quintil.

Abolitæ igni ædes deorum. Tacit. Destruictes, Anichilées.

Aboliti mores patrii. Tacit.

Abolitio, abolitionis, Verbale, Abolition.

Abolitio criminis, dicitur criminis remissio. Quintil.

Sententiæ abolitio. Tacit.