.
GERMANIAM antiquam descripturus, unum C. Cornelium Tacitum maximè sequendum mihi proposui: ut qui unus omnium non modò quamplurima de Germanis, eorumque cum populo Romano bellis, in suis annalium historiarumque libris adnotavit; sed & privatim librum de situ ac populis hujus terræ, deque origine, ac moribus universæ gentis, tam adcuratè, tamque diligenter conscripsit, uti nullam aliam regionem, nullam gentem æquè descriptam ab ullo veterum auctorum habeamus. Falsò namque, & maximè immeritò insimulatur Tacitus à nonnullis popularibus meis, tam doctissimis viris, ceu ille, ut Romanus, & exterus homo, pletorumque in Germania ignarus, multa falsa, fictitiaque tradiderit. Quo equidem in judicio suam ipsorum isti quammaximè produnt ignorantiam, & caliginem in intelligendis iis, quæ ille in dicto libro memoriæ mandavit. Sanè, quòd nosse datur nobis patriæ, ac majorum nostrorum vetustatem ; id omne uni acceptum feramus necesse est Tacito. quidpe hanc ejus descriptionem ni haberemus; in reliquis quoque auctoribus, vix quidquam eorum intelligeremus, quæ vel ante ejus ætatem, vel posterioribus etiam sæculis, de gente nostrâ tradita sunt. Scripsit equidem T.Livius haud pauca de eâdem gente; ut liquet ex ejus epitomatore: scripsit & Asinius Quadratus de terrâ Germaniâ; testibus Strabone, lib.IV, & Agathiâ, lib. I. sed horum monumenta temporum iniquitate interierunt. Scripsit Cajus quoque Plinius bellorum Germaniæ libros XX; testibus, Tacito nostro, in annalium primo, & Plinio Juniore, epistolarum lib.III, item Symmacho, epistolar. lib. IV : in quibus haud dubiè multa ille de terrâ ipsâ,ejusque populis adnotavit. Sed & hi libri omnes perierunt. Verùm, quidquid vel hic, vel illi duo, sive de terrâ, sive de gente scripserint; certum est, Tacitum, ut qui posterior illis manum huic operi admovit, omnium id ad curatissimè perfectissiméque voluisse præstare. Atque equidem Plinium quod attinet; adparet ex eâ Germaniæ descriptione, quam naturalis historiæ operi inferuit, haud perinde diligenter eum in bellorum Germanicorum opere descripsisse hujus terræ populos: quando in illo etiam opere, quod ultimò composuisse eum constat, non nisi strictim paucas quasdam nationes, turbatoriè, ac fine ullo ordine recensuit. Sed eâ de re pluribus heic disputare, haud eit consilium. in contextu hujus operis, quod conscriptum imus, clarè patebunt, cùm Taciti singularis
