Pagina:Clüver - Germania antiqua, 1616.pdf/22

cuivis, hoc nostrum opus, quo Germaniam descriptum imus, les genti quàm lucidissimè liquebit. Sed quid ego longinquiora hæc à Pelusio, patriâ ipsus, & septemtrionis ultima memorem; quum ex proximis de remotioribus judicare liceat. Cyprum insulam vide. hujus Strabo eam nobis reliquit descriptionem, uti situi & figuræ, quam eam habere satis hodiè nobis compertum est, quàm maximè conveniat. At longè diversus ab hoc Ptolemæus; non solum modò in litoribus, promontoriis, intimis sinuum recessibus, sed & in opidorum situ, ac ordine. In his igitur tam fœdè si erravit, quæ Nili ostiis & Pelusio fuêre proxima; quid tu jam ei in Hispaniâ, quid in Britanniâ, quid in Sarmatiâ & Scythiâ credas ? Næ illi quàm longissimè cum ipso erraverint, qui in Britanniâ atque Hiberaniâ ex asse quàm religiosissimè eum sequuntur. Immensam illam peninsulam Scandinaviam, quam insulam veteres crediderunt, Norvagiam, Svediam, Finnomarchiam, & alias regiones comprehendentem, in quàm exiguam contraxerit insulam, quasi compendium illius exhibiturus, operis hujus de Germaniâ libro III patebit. Sed de hoc auctore satis. Videamus & reliquos. Melæ verba in proœmio operis hæc sunt: Dicam aliâs plura, et exactiùs. nunc autem, ut quæque'erunt clarisima, & strictim. Breve igitur hoc tantummodò & exiguum compendium. At in tantâ brevitate laudandus in primis geographus : quem sequi in plerisque, haud pigeat. Quamquàm in tantâ orbis vastitate, quis unus omnia exactè tenuerit ? Verba ejus, libro II, capite IV, hæc sunt: De Italia, magis quia ordo exigit, quàm quia monstrari eget, pauca dicentur. nota sunt omnia. Id miror, hominem præsatum esse, quum turpissimè in eâ ipsâ terrâ erraverit. Verba ejus hæc sequuntur posteà : À Pado ad Anconam transitur Ravenna, Ariminum, Pisaurum, Fanestris colonia, flumen Metaurus, atque Esis; et illa in angusto illorum duorum promontorium ex diverso coëuntium, inflexi cubiti imagine sedens, ac ideò à Grajis dicta Ancona, inter Gallicas Itálicasque gentes quasi terminus interest. hanc enim prægressos Piceni litora exipiunt : in quibus Numana, Potentia, Claterna, Cupra, urbes; castella autem Firmum, Adria, Truemtum : id à fluvio, qui præterit, ei nomen est, ab eo senogallia maritima, ad Aterni fluminis ostia. Hodiéque Truentum vocatur Tronto. Aternum esse nunc Pescaram, cùm ex Ptolemæo, tùm ex aliis constat auctoribus. Quantus igitur hic error, ad Aterni posuisse ostia Senogalliam, quæ, etiamnum eodem nomine exstans, C millia passuum inde abest, etiam cis AEsim flumen; quo situ à Straboñe, Plinio, Ptolemæo, & aliis locatur. Proinde ex notissimæ regionis errore de ceteris liberè tu judices, haud semel & ipsum lapsum elle Melam. Dionysium, Græci generis ex Africâ auctorem, ut in brevi poëmate multa metri gratiâ extra ordinem nominasse, etiam ignaris veri simile fieri potest