semel audiret libellos, aperiret oculos, quidve gerendum, quid cavendum et quid immineat intelligeret. Prophetiae divinae humanaeque operam dedi, arcana naturae perscrutatus sum, operum Dei explorator et temporis huius speculator, uti prophetales et astrologici libelli testantur mei, et naturales et metaphysici et theologici innumeri, quorum indicem Maiestas Caesarea videat.
Video in specula positus, clementissime ac sapientissime ut aiunt Caesar, ex quo dixit Dominus Ratio incarnata nobis, Verbum aeternum nunquam fallax: «virtutes coelorum movebuntur etc.», «et erunt signa in sole et luna et stellis etc.», universam coeli faciem immutatam, polos e suis evulsos sedibus, boreales, australes, et contra, factas esse stellas, aequinoctia, solstitia nimis anticipari, ac spatii immensi situm, in quo mundus locatur, omnino permutasse, apogea posterius etiam deambulasse, excentricitates imminutas, planetas, in primisque solem plusquam centum et decem millia milliariorum telluri appropinquasse, obliquitatem vero diminutam esse: semperque ita factum fuisse futurumque ut fiat; et longe aberrasse Copernicum qui aliquando reversiones pollicetur, magis vero Ptolomaeum qui stabilitatem promisit. Nec arbitror ante Messiae adventum ita isthaec sideribus evenisse, quandoquidem tacent chaldaei; Hipparchus vero primum ante Messiae adventum haec paululum nosse fertur: sed praeludia divinae sapientiae praecessisse absonum non est. Hoc vero prudens scio nequaquam anomalias eumdem semper, quem describit Copernicus, servasse tenorem, nam aliis temporibus aliter concitari tardarique huiusmodi motiones rationabile est, quandoquidem vix unam in mille septingentis septendecim annis annotavit: ex una autem qui omnes dignosci valeat incertum arbitror. Vidi praeterea non undequinquaginta millibus, uti Alphonsus rex putavit, nec triginta sex millibus ut Ptolomaeus, nec viginti quinque millibus octingentis sedecim ut Copernicus, nec viginti tribus millibus circiter ut Albategnius, annis praecurrere universalem machinae rerum periodum. Nam et prisci observatores aliter deprehendisse ex Platonis decem millibus, et ex consimilibus
